| Maand Februari |
| Gregoriaanse kalender |
Februari (ook wel: sprokkelmaand, schrikkelmaand, kortemaand, slijkmaand, regenmaand) is de tweede maand van het jaar in de Gregoriaanse kalender, en heeft 28 dagen in gewone jaren, en 29 dagen in schrikkeljaren.
30 februari is in de geschiedenis drie keer voorgekomen.
Februari is genoemd naar de Romeinse god Februus, de god van de purificatie/onderwereld.
Bij de oude Romeinen was februari de maand van de grote reiniging en boetedoening (de februa).
In de oudste Romeinse kalender, die tien maanden telde, kwam februari niet voor.
Toen het jaar werd verdeeld in twaalf maanden (onder koning Numa Pompilius), werd de laatste maand februaris gedoopt.
Het jaar begon dus met maart.
De schrikkeldag verrekende men logischerwijze aan het einde van het jaar, dus aan het eind van februari.
Pas in het jaar 456 werd januari de eerste en februari de tweede maand, de schrikkeldag bleef nu ten bate van de tweede maand komen.
Januari en februari zijn de laatste twee maanden die aan de kalender werden toegevoegd, aangezien de Romeinen de winter als een maandloze periode zagen. |
Naamverklaringen
- Februari werd aangemerkt als reinigingsmaand. De Romeinen vierden hun Lupercalia, reinigings- en vruchtbaarheidsfeesten ter ere van de wolfsgod Lupercus. In deze zelfde periode vierden de Germaanse stammen langs de Romeinse grenzen een ontuchtig vrouwen- en vruchtbaarheidsfeest. De Romeinen vonden dit heidense riten en duidden deze feesten aan met de naam Spurcalia, naar het Latijnse woord spurcus dat smerig betekent. Van dit woord is het Oudnederlandse woord sprokkelen een etymologische afleiding. De sprokkelmaand februari verwijst dus naar deze oude Germaanse vruchtbaarheidsfeesten.
- Oudnederlandse/puristische naam: sprokkelmaand of regenmaand. De naam sprokkelmaand heeft niets te maken met het werkwoord sprokkelen. De naam is afgeleid van het woord sporkelen dat springen betekent. Dit slaat op het feit dat het aantal dagen eens in de vier jaar een dag verspringt. In veel Oudnederlandse teksten wordt sporcle gebruikt om de maand februari aan te duiden. Later dacht men dat dit woord een verbastering was van sprokkel.
Weetjes
- Romeinse naam: Februaris
- De sterrenbeelden in februari zijn Waterman en Vissen
- In gewone jaren begint februari op dezelfde dag van de week als maart en november.
- In schrikkeljaren begint februari op dezelfde dag van de week als augustus. |
Weerspreuken
- Al is de sprokkel nog zo fel, ze heeft vijf schone dagen wel.
- Is februari nat en koel, dan is juli dikwijls heet en zwoel.
- Lichtmis donker, maakt de boer een jonker. Lichtmis helder en klaar, maakt de boer tot bedelaar.
- Ligt de wind in februari stil, dan komt hij zeker in april. |
Weerextremen in België sinds begin van de metingen in Ukkel (1833)
1877 - Slechts één dag van deze maand blijft het droog.
1890 - Dit is de droogste maand februari ooit. Er valt slechts een tiende van de normale hoeveelheid regen.
1923 - In Ukkel schijnt de zon deze maand slechts 35 uur (normaal : 75 uur).
Dit is de somberste maand februari van de eeuw, samen met februari 1966.
1942 - Dit jaar heeft het tijdens de maand februari elke dag gevroren in Ukkel
(zoals in 1956). In dit station telt de maand een recordwaarde van zeventien sneeuwdagen. De maximale dikte van de sneeuwlaag bedraagt 18 cm. Elders in het land, meer bepaald in de Ardennen, worden merkwaardige sneeuwdikten gemeten : 18 cm in Ezemaal (Landen), 35 cm in Spa, 50 cm in Hives (La Roche), 70 cm in Borgoumont (Stoumont) en ongeveer 1 meter op het plateau van de Hoge Venen.
1945 - In Ukkel wordt geen sneeuwval gesignaleerd tijdens deze maand februari.
Dit zal ook het geval zijn in 1959, 1972, 1975, 1980 en 1982.
1946 - Het heeft veel geregend tijdens de afgelopen maand februari.
We meten een recordwaarde van 149,0 mm water in Ukkel (normaal : 53,5 mm).
1956 - In Ukkel is de afgelopen maand niet alleen de koudste februari van de eeuw (met een ruime voorsprong op 1929), het is ook de koudste maand van de eeuw zonder meer : de gemiddelde temperatuur van de maand bedraagt slechts 6,1 °C (normaal : 3,0 °C). Zoals in 1942 heeft het de hele maand gevroren en de minimumtemperatuur is eenentwintig keer onder 10 °C gezakt. De laagste temperatuur ( 16,7 °C) wordt geregistreerd de 23ste.
1959 - In Ukkel worden tijdens de afgelopen maand twee records gevestigd. Enerzijds is het de droogste maand februari, met een totale neerslaghoeveelheid van 5,9 mm (normaal : 53,5 mm). Anderzijds telt ze slechts vier neerslagdagen, het laagste aantal van de eeuw voor februari (normaal : 17 dagen).
1966 - Ex-aequo met 1923, is dit de somberste maand februari van de eeuw. De zon schijnt in Ukkel slechts 35 uur (normaal : 75 uur).
1975 - De zon schijnt gedurende 186 uur in Ukkel (normaal : 90 uur). Dit is de zonnigste maand februari ooit.
1990 - In Ukkel is de gemiddelde temperatuur de hoogste ooit voor de maand februari : 7,9 °C (normaal : 3,0 °C).
2010 - Dit jaar krijgen we de somberste maand ooit met slechts een derde van het normale aantal uren zonneschijn: 29 uur (normaal 90 uur). |
Weerextremen in Nederland gemeten op het KNMI-station in De Bilt vanaf 1901
1926 - De somberste februari, de zon schijnt slechts 25,5 uur (normaal 75 uur).
1946 - De natste februari tot nu met 171,8 mm neerslag (normaal 47,5 mm).
1956 - De koudste februari tot nu toe, met een gemiddelde van -6,4 °C (normaal 3 °C).
1986 - Een uitzonderlijk droge februari met slechts 0,4 mm neerslag (normaal 47,5 mm).
1990 - De zachtste februari tot nu met een gemiddelde van 7,6 °C (normaal 3 °C).
2003 - Tijdens de maand februari schijnt de zon 157,7 uur in De Bilt. |
Bron : - Wikipedia CC 3.0
- www.meteo.be
- www.knmi.nl |
|
