Het Bilzekruid (Hyoscyamus niger) is een één- of tweejarige, 0,3-0,6 m hoge plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae).
De gehele plant is zeer giftig.
De belangrijkste gifstoffen zijn de zogenaamde tropane alkaloïden scopolamine, hyoscyamine, atropine.
De verschijnselen zijn een opgezwollen buik en hevige krampen.
Hierop volgt eerst verlamming en ten slotte de dood.
Engels : Henbane, stinking nightshade of black henbane
Duits : Schwarze Bilsenkraut of Hexenkraut
Frans : jusquiame noire |
bilzekruid bloem
auteur : H.Zell CC 3.0 |
Aan de kleverige stengel zijn de onderste bladen stengelomvattend en de bovenste gesteeld.
De wortel is spoelvormig.
De bladeren zijn langwerpig en grof golvend getand.
De onderste bladeren zijn stengelomvattend, de bovenste bladeren smal en gesteeld.
De trechtervormige bloem is vuilgeel van kleur en violet geaderd.
De bloemen staan in de bladoksels.
De vrucht is een circa 1,5 cm lange, klokvormige doosvrucht, die bij rijpheid openspringt.
Deze wordt door de kelkbladen omvat.
Het zaad is grijsbruin en tot 1 x 1,3 mm groot |
bilzekruid - Hyoscyamus niger
auteur : Fornax CC 3.0 |
Het bilzekruid werd vroeger veelvuldig gebruikt vanwege zijn hallucinerende en narcotiserende werking.
De psycho-actieve eigenschappen zijn onder andere visuele hallucinaties en een gevoel van vliegen.
Dat is dan ook de historische bron voor de legende dat heksen konden vliegen op hun bezemsteel:
niemand heeft ze ooit daadwerkelijk zien vliegen, maar de heks (lees: kruidenvrouwtje) had zelf het gevoel gehad dat ze gevlogen had en toen ze dit aan haar omgeving vertelde vond die haar natuurlijk behoorlijk vreemd.
In die tijd moest alles wat vreemd was met wortel en tak worden uitgeroeid volgens de kerkvaders. |
bilzekruid
auteur : Fornax CC 3.0 |
Door hedendaagse heksen wordt de plant niet meer gebruikt voor medische of magische toepassingen, omdat een verkeerde dosering dodelijk kan zijn.
In een grijs verleden werd bilzekruid gebruikt als deel van een kruidenmensel dat aan sommige bieren werd toegevoegd als smaakmaker en om de houdbaarheid te verlengen.
Dat kruidenmengsel, gruit genoemd, is later vervangen door het minder giftige hop.
Bilzekruid is een oeroud geneeskruid, dat al voor 2000 v.Chr. in gebruik was bij de Sumeriërs.
Gifstoffen uit deze plant werden wel gebruikt als middel om bekentenissen van politieke gevangenen af te dwingen!
De bedwelmende eigenschappen werden ook gebruikt tegen kiespijn. |
| Bron : Wikipedia CC 3.0 |
Bilzekruid
