| A a A a (19t6) |
|
|
De astronomische eenheid (AE, Engels: AU) is een afstandsmaat die vrijwel gelijk is aan de gemiddelde afstand tussen de aarde en de zon.
Een astronomische eenheid is ongeveer gelijk aan 150 miljoen kilometer; de meest recente metingen geven als precieze waarde: 149.597.870.697 meter (+/- 1 meter) [Standish (2005); Pitjeva (2004)].
Deze maat wordt in de astronomie gebruikt om afstanden in de ruimte aan te duiden, waardoor deze worden vergeleken met de "straal" van de baan van de aarde om de zon.
Waar de grootste nauwkeurigheid nodig is, zoals in de interplanetaire ruimtevaart, zou een omschrijving "gemiddelde afstand aarde-zon" te weinig houvast geven.
De aardbaan vervormt namelijk geleidelijk, onder invloed van de aantrekkingskracht van de andere planeten.
Momenteel is de gemiddelde afstand aarde-zon ongeveer 16 km groter dan een astronomische eenheid, en die waarde vermindert met ongeveer 80 meter per jaar - de aardbaan "krimpt" (dit zijn gemiddelden over enkele eeuwen).
Een complicatie is ook dat de aardbaan geen cirkel is maar een ellips, waardoor de afstand aarde-zon behoorlijk varieert.
In de sterrenkunde is de astronomische eenheid daarom anders gedefinieerd, en wel via de derde wet van Kepler:
Stel je een virtueel object zonder massa voor dat in een cirkelbaan om de zon draait. De hoeksnelheid zal afhangen van de baanstraal.
Als de hoeksnelheid exact 0,017.202.098.95 radialen per dag bedraagt (= k, de zogeheten gravitatieconstante van Gauss), heeft de baan per definitie een straal van 1 AE. Omrekeningen:
1 lichtjaar = 63.241 AE
1 AE = 149.597.870,691 ± 0,030 km
1 AE = 8,317 lichtminuten
1 AE = 499 lichtseconden
1 parsec = 206.265 AE |
|
|
Astrophytum is een geslacht van kogel- tot cilindervormige, geribde cactussen. De soorten stammen alle uit Mexico.
De naam van het geslacht komt van de Griekse woorden astron (ster) en phyton (plant). Van boven gezien is duidelijk waarom men ze sterplanten is gaan noemen. |
A.asterias |
A.ornatum |
A.capricorne |
A.myriostigma |
|
|
Het geslacht Astropyga is een specifieke groep binnen de orde der Diadematoida. Ze bevat de diadeemzee-egels met de relatief korte stekels.
Deze zee-egels eten voornamelijk algen en plankton, maar soms ook mossels, kleine krabben, garnalen en roeipootkreeftjes. |
Astropyga radiata |
|
|
Astrotherapie is een alternatieve geneeswijze die psychische problematiek probeert te behandelen met behulp van zowel psychologische vaardigheden als astrologie.
Naast bekende psychologische inzichten over de werking van de geest en hersenen van de mens wordt de horoscoop gebruikt om het karakter en de huidige psychische problemen van iemand (mede) te verklaren en te behandelen. |
|
|
Een asvarken is een veger waarmee in de jaren '50 en '60 in de tuinbouw het as uit de vlampijpen van de verwarmingsketels werd opgeveegd.
De as was afkomstig van de toen veelgebruikte zware stookolie. De borstel is gemaakt van varkenshaar. |
|
|
De nieuwe Hoge Aswandam en de oudere Lage Aswandam zijn twee dammen die de Nijl bij Aswan in Egypte afsluiten.
Vroeger overstroomde de Nijl elk jaar in de zomer. Deze overstromingen lieten vruchtbaar slib achter op de oevers van de Nijl, waardoor de bodem ideaal was voor landbouw.
Wanneer echter het water te hoog kwam kon de gehele oogst vernietigd worden, terwijl in een jaar waar de overstromingen minder erg waren er een hongersnood plaatsvond.
Deze overstromingen waren dan ook zo onvoorspelbaar dat het nodig werd geacht om ze beheersbaar te maken met een dam.
Het afdammen van de Nijl zorgde echter ook voor problemen. Het reservoir is aan het dichtslibben, en zal binnen vijfhonderd jaar een slibvlakte geworden zijn. |
Hoge Aswandam |
het Vriendschapsmonument van binnen |
Aswandam op satellietbeeld |
|
|
Aswoensdag is de dag na carnaval, meer bepaald de dag na Vastenavond. In de katholieke traditie is Aswoensdag het begin van de 40 dagen durende Vastentijd, die loopt tot Paaszaterdag, ook Stille Zaterdag genoemd.
Tussen Aswoensdag en Pasen zijn er zes zondagen, waarvan de laatste Palmzondag is. |
|
|
In de wiskunde is een asymptoot van een functie of kromme een rechte lijn of een kromme waar de grafiek van die functie of kromme willekeurig dicht toe nadert bij grote waarden van een van de variabelen.
De term is afgeleid uit het Grieks en betekent letterlijk niet samenvallen.
Asymptoten worden vaak gebruikt als hulpmiddel bij het tekenen van grafieken. |
|
|
Een asyndeton een stijlfiguur waarbij woorden, zinsdelen of zinnen zonder voegwoorden het naast elkaar worden geplaatst.
Het kan gebruikt worden om een tegenstelling aan te scherpen.
Indien het woord "maar" ontbreekt spreekt men van een "adversatief asyndeton", zoals het eerste voorbeeld hieronder.
Als juist te veel voegwoorden worden gebruikt, spreekt men van een polysyndeton.
Het woord asyndeton komt uit het Grieks: A - SYN - DETON. 'niet met elkaar/samen verbonden'. |
|
|
Asystolie is het ontbreken van elektrische activiteit van het hart. Hierbij staat het hart ook altijd stil. Als er nog wel sprake is van atriale (vanuit de boezems) activiteit (p-toppen), noemen we dit een primaire asystolie.
Als er geen atriale (boezems) en ventriculaire (kamers) activiteit meer plaatsvindt, noemen we dit een secundaire asystolie.
Een asystolie laat een rechte streep zien op een elektrocardiogram of bewakingsmonitor.
Het is overigens ook mogelijk een hartstilstand te hebben zonder asystolie: dit heet elektromechanische dissociatie. |
