Consumptie-ijs (meestal gewoon ijs genoemd) is een gerecht of lekkernij dat in bevroren toestand wordt gegeten, vaak als dessert.
Anders dan vaak wordt gedacht is de consumptie van ijs per hoofd van de bevolking in Europa niet het hoogst in warme mediterrane landen, maar juist in noordelijk gelegen landen als Zweden en Finland.

IJs is volgens de Belgische wetgeving onder vier categorieën weergegeven: roomijs, melkijs, waterijs en slagroomijs.

Roomijs is een substantie die door bevriezing een vaste of vastachtige substantie wordt, die in bevroren toestand voor consumptie is bestemd en in hoofdzaak is samengesteld uit room, melk en suiker en als bijkomend ingrediënt slechts een of meer van de volgende voedingswaren mogen zijn toegevoegd: koffie, chocolade (en dergelijke), vruchten (inclusief: confituren, jams, noten, notenpasta's vruchtensiropen), karamelsaus, honing, vanille (stokjes, essence), keukenzout, alcoholische dranken, voedingscaseïne/weipoeder, aromaten (behalve kunstmatige aromaten) en ethylvanilline.
Roomijs moet ten minste 5% melkvet bevatten.
Het mag geen melkvreemde vetten bevatten.

Melkijs is roomijs, maar met een lager melkvetgehalte.
Vaak wordt melkijs gewoon ingedeeld bij roomijs.

Waterijs is een massa die door bevriezing een vaste of pasta-achtige substantie wordt, welke in bevroren toestand voor consumptie is bestemd en in hoofdzaak is samengesteld uit vetvrije melk, droge stof, melkvet, suikers en drinkwater, en als bijkomende ingrediënten slechts een of meerdere van volgende voedingswaren:

• melk, geheel of gedeeltelijke afgeroomde melk, geconserveerde melk, room, boter, botervet
• eetbare oliën, eetbare vetten
• limonade met plantenextracten
• de waren vermeld onder roomijs

een van de meest gekende waterijsjes zijn rakketen.

Slagroomijs lijkt erg op roomijs, maar heeft een iets hoger vetgehalte.
Dit komt doordat er slagroom aan toegevoegd is, in plaats van de minder vethoudende room.

Vroege vormen van consumptie-ijs waren vierduizend jaar geleden al bij de Chinezen bekend.
Ook in het Perzische Rijk werd ijs geserveerd.
De Romeinen zouden voor het eerst hebben gesproken van een sorbet.
Ze waren er verzot op en serveerden hun gasten diverse ijsgerechten bereid met sneeuw, gemengd met honing, rozenwater en fruit.

Tijdens de overgang van de Romeinen naar de middeleeuwen ging veel van de kennis inzake de ijsbereiding verloren.
De Arabieren namen de geheimen over en verfijnden ze.
Het is ook geen toeval dat Sicilië, dat aan de grens van het Arabische rijk lag, de traditie van ijs overnam.
Marco Polo zou de eerste Europeaan zijn geweest die naar het westen recepten meebracht van ijs dat werd gemaakt door middel van kunstmatige bevriezing.
Hij nam deze techniek over van de Chinezen, die een mengsel van water en salpeter gebruikten om het water kunstmatig te bevriezen.
Al gauw verspreidde de lekkernij zich over Italië.

Voor de geschiedenis van het roomijs moeten we terugkeren naar het begin van de Renaissance (vroege 15e eeuw).
De techniek van koelen bestond al, maar werd steeds verder verfijnd.
Steeds meer grondstoffen kwamen voorhanden door handel met de kolonies.

De Siciliaanse poelier Ruggeri won met een creatie van "een bevroren zoetigheidje" op een roemrijke wedstrijd van de Catharina de' Medici.
Hij was op slag beroemd en gevraagd door alle grote vorstenhoven.
Hij was het zo beu dat hij het recept naar Catharina de' Medici opstuurde, verborgen in een beeldje, met de mededeling dat hij liever terugkeerde naar zijn beroep als poelier.

Roomijs werd zo populair in Italië, dat het vroeg om een grootschalige bereiding.
In 1686 vestigde de Siciliaan Procopio Coltelli zich in Parijs en begon er een semi-industriële ijsfabriek.
Al gauw was zijn salon internationaal bekend.
Een kleine honderd jaar na de oprichting verkocht de ijssalon maar liefst tachtig verschillende smaken ijs.
Napoleon, Chopin, Balzac en Voltaire kwamen er over de vloer.

Room- en melkijs raakte erg geliefd.
Weldra bestond het in een hele waaier van smaken en kleuren, gecombineerd met allerlei sauzen en toppings.
Consumptie-ijs viel ook bij de Amerikanen in de smaak, en zij vonden als eerste een ijsmachine uit.
De eerste fabriek voor consumptie-ijs werd gebouwd in Baltimore.
De populaire hoorntjes zijn waarschijnlijk in de loop van de 19e eeuw ontstaan.

De commercialisatie in Europa moest wachten tot na de Tweede Wereldoorlog, toen de eerste diepvriezers verschenen en de eerste grote ijsfabrieken werden opgericht.

IJs kan op diverse manieren worden opgediend.
Bijvoorbeeld in een kom of op een bord.
Daarnaast wordt ijs ook in bakjes, hoorntjes en wafeltjes gestopt of aan ijsstokjes geregen.