π-dag (pi-dag) en π-benaderingsdag (pi-benaderingsdag) zijn twee feestdagen gewijd aan de wiskundige constante π.

Op π-dag, 14 maart, wordt wereldwijd op verschillende wiskundeafdelingen van universiteiten feestgevierd.
π-dag wordt op 14 maart gevierd, omdat in de Amerikaanse schrijfwijze voor data 14 maart geschreven wordt als 3/14 en de driecijferige benadering voor π 3,14 is.
Deze dag wordt op verschillende manieren gevierd.
Zo staan sommigen stil bij de rol die p in hun leven gespeeld heeft en proberen zich op humoristische wijze een wereld zonder π voor te stellen.
De viering begint gewoonlijk om 13:59 uur (1:59 PM), omdat de zescijferige benadering van π 3,14159 is.
Mensen die de 24-uurs klokindeling gebruiken handhaven een ander begin: 1:59 of 15:09.

Het "ultieme π-moment" was op 14 maart 1592 om 6:53 en 58 seconden, omdat dit 3/14/1592 6:53:58 in de Amerikaanse schrijfwijze voor data is.
Dit komt overeen met de eerste 12 cijfers van π (3,14159265358).

Op scholen en universiteiten in Amerika begon men een aantal jaren geleden de π-dag te vieren met het eten van taart (in het Engels pie, ook de letter pi wordt door Engelstaligen zo uitgesproken) of pizza.
Of er worden etenswaren gemaakt in de vorm van een π-teken.
Ook is er een spel aan verbonden, kinderen moeten proberen te raden wat het getal van π is met behulp van een cirkel en hun schoen.

π-benaderingsdag kan op twee data gevierd worden: of 22 juli of 26 april.
Op 22 juli kan π-benaderingsdag gevierd worden omdat in een bepaalde schrijfwijze voor een datum dit 22/7 is. Deze deling is een benadering voor pi (22 / 7 = 3,1428...).
Elk jaar legt de aarde tussen 1 januari en 26 april ongeveer twee astronomische eenheden van zijn baan om de zon af.
De totale lengte van de baan gedeeld door de in die periode afgelegde afstand is gelijk aan π.

Einstein en π

π-dag – 14 maart – was ook de geboortedag van Einstein.
Daarom is het leuk om hier ook een theorie van Einstein te vermelden die helemaal niet zo bekend is – een theorie over rivieren.
Een rivier stroomt nooit netjes in een rechte lijn van de bron naar de zee.
Een professor in Cambridge berekende een keer de verhouding tussen de werkelijke afstand die een rivier aflegt en de afstand tussen bron en zee.
En wat bleek? Deze verhouding lag net iets boven de 3, op 3.14 om precies te zijn.
Erg dicht bij π dus.
Deze verhouding is waarschijnlijk het resultaat van een middenweg tussen orde en chaos.

Een rivier maakt vanzelf steeds meer bochten. Dat komt doordat het water in een rivier het snelste stroomt in een bocht.
Daardoor brokkelt de kant daar af, waardoor er een nog scherpere bocht ontstaat.
Waardoor het water nog sneller gaat stromen enzovoorts.
Op een gegeven moment snijdt de rivier zichzelf dan weer, en dan kiest het water de kortste – rechtste – weg.
De rivier wordt een stukje rechter en de lus komt helemaal los te liggen van de rivier.
Deze twee tegengestelde krachten: krommer worden en rechter worden van de rivier geven samen de verhouding π.
En raad eens wie deze verklaring voor het eerst bedacht? Jawel: Einstein!

Natuurlijk is het wel jammer dat we π- dag, 14 maart, in onze eigen notatie schrijven als 14/3 en dat 31/4 zelf geen bestaande dag is.
Gelukkig kunnen we in Europa wel π-benaderingsdag vieren op 22 juli, ofwel 22/7, een breuk die vaak als benadering voor π wordt gebruikt – 22/7 is ongeveer 3,143.
Die dag kunnen we dus allemaal nog een glaasje piña colada drinken en naar de film π van Darren Aronofsky kijken.

door Lonica Smeets op kennislink.nl