De brandgans (Branta leucopsis) is een gans uit de familie Anatidae (Zwanen, ganzen en eenden).

Verspreidingsgebied is Arctica/Europa: Groenland, Spitsbergen, Nova Zembla, Noord Rusland.

De Brandgans is één van de twee “zwarte” ganzensoorten, die in Nederland voorkomen.

Het is een sterke vogelsoort die weinig of geen last ondervindt van vriesweer.
Ze zijn een circa 60 cm grote gans.
Met geelachtige witte kop, waarvan de achterzijde zwart is, met een zwarte nek en bovenborst.
Als deze gans tijdens de winter aan de Nederlandse kust opduikt, worden ze al vlug verraden door het wit van hun wangen dat fel afsteekt op het zwart van de kop en hals.

De Brandgans is een veel gehouden sierwatervogel.
Zij wordt beschermd door de Flora- en faunawet en mag dus enkel worden gehouden indien ze is gekweekt.
In gevangenschap moeten ze kunnen beschikken over zwemwater en een grasveld daar ze in hoofdzaak veel gras eten.
Het menu in gevangenschap bestaat verder voornamelijk uit speciaal watervogelvoer.

In de zomer broeden de vogels rond de poolcirkel, waar ze door de extreem lange daglengte bijna 24 uur per dag zicht hebben en zo in staat zijn hun eieren en kuikens te beschermen.
Belangrijke predatoren, zoals poolvossen, hebben zo aanzienlijk minder kans om de brandganzen te bedreigen.
Het wintergebied bevindt zich vooral aan de kusten van Ierland, de westkust van Schotland en de Noordzeekust van Duitsland en Nederland.
Tijdens zeer strenge winters dalen ze af tot België en Frankrijk.
Over het algemeen volgen deze dieren de zogenaamde vorstlijn en trekken ze met dit vorstgebied mee.
Hiermee weten ze een aantal van hun natuurlijke vijanden te ontlopen.
De laatste jaren blijven grote groepen brandganzen in Nederland en zijn dus het hele jaar door op Nederlandse graslanden te vinden.

Hun voedsel bestaat hoofdzakelijk uit gras, maar ook nuttigen ze diverse mossoorten en ander groen.
Ook eten ze naast gras en zeegras ook veel zaden en dit is zeer ongewoon bij ganzen.
Het zoeken naar voedsel vindt doorgaans plaats bij daglicht en ze begeven zich bij de dageraad en tegen het vallen van de avond naar veilige gelegen rustplaatsen, bij vollemaanlicht kunnen ze het voedselzoeken de hele nacht voortzetten.

Tijdens de poolzomer, wanneer het helemaal niet meer donker wordt, eten ze ook de hele dag door, om zich vet te mesten voor de trek naar het zuiden in de winter.

De brandgans eet voornamelijk eiwitrijke jonge scheuten gras, die tamelijk kort worden afgegraasd.