Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
06-04-2008
Een sociaal bewogen militant
Patxi Otaegi Iturriza Xestero
Hommage
6 april 2008
De politieke en verbannen vluchteling Patxi Otaegi Xestero, afkomstig uit Beizama, overleed op zondag 30 april 2008, op 87-jarige leeftijd, in het stadje Sara in Iparralde. Vandaag, 6 april 2008, wordt te Legorreta een hommage gehouden als laatste groet, georganiseerd door de beweging Pro Amnistia.
Xestero (maker van slagmandjes voor pelota Vasca) zoals hij bekend was onder vrienden en sympathisanten, is in 1921 in Beizame geboren. Op 40-jarige leeftijd vestigde hij zich in Legorreta, waar hij actief deelnam in organisaties van de volksbeweging. Hij was er één van de promotoren van sociale school van de kleine gemeente. Eind de jaren 60 begon hij te militeren in ETA. In 1974 werd hij gearresteerd en opgesloten omdat hij de arbeiders van de papierfabriek van Legorreta steunde en verdedigde in hun sociale strijd. Hij was ook één van de stichters van de Ikastola San Miguel en van de culturele en sportieve associatie Bilkoin. In 1981 moest hij omwille van zijn militeren bij ETA en omwille van een hevige repressie vluchten uit Legorreta, eerst naar Urruña (Urrugne), later naar Ziburu (Ciboure) en uiteindelijk naar Donibane Lohizune (Saint-Jean-de-Luz), allemaal stadjes aan de Côte Basque van Frans-Baskenland gelegen.
Op 25 september 1985, vermoordde GAL vier Baskische vluchtelingen bij een aanslag op de bar Monbar te Baiona (*). Binnenin de bar was ook Xestero aanwezig. Hij ontsnapte aan de dood, wellicht omdat de lichamen van de 4 slachtoffers op hem terechtgekomen waren, sobre el que cayeron los cuerpos sin vida de cuatro compañeros (uit Gara, 05.04.2008).
(*) Op 25 september 1985, bij een aanslag door de staatsterroristen van GAL op hotel Monbar in Petit Bayonne, komen de Baskische politieke vluchtelingen, Augustin Irazustabarrena Urruzola, "Legra", Iñaxio Astiasuinzarra Pagola, "Beltza", Joxe Mari Etxaniz Maiztegi, "Potros", Sabin Etxaide Ibarguren en een Frans staatsburger om het leven. De Openbare Aanklager in de Zaak Monbar verzet zich tegen de conclusie van rechter Pedro Rubira, en heeft rechter Garzón gevraagd nieuwe stappen te zetten alvorens de zaak voor te leggen aan de strafkamer van het Opperste Gerechtshof. Tot op heden hebben als verdachte enkel José Amedo, Michel Dominguez, Michel Planchuelo, Francisco Alvarez, Emilio Manglano en Juan Alberto Perote verklaringen afgelegd. De aanslag van GAL tegen Hostal Monbar in Bayonne vond plaats op 25 september 1985. José María Etxaniz, Agustín Irazustabarrena, Ignacio Astiasuinzarra en Josée Sabino Etxaide verloren het leven, terwijl Jean Hiriat gewond raakte. De Openbare Aanklager vraagt aan de politie-inspecteurs het verslag van een onderzoek bekend te maken, over Hotel Orly in San Sebastián waar mogelijk de uitvoerders van de aanslag, Luis Mattei en Pierre Frugoli, tussen 23 en 26 september 85 een onderkomen vonden. Uit dit verslag zou moeten blijken of indertijd de bedienden van het hotel ondervraagd werden en of hen daarbij foto's getoond werden van de genoemde personen Amedo en Domínguez. Indien dit niet gebeurde, vraagt de aanklager het alsnog te doen. Eveneens vraagt hij een beroep te doen op Interpol de huidige verblijfplaats van Mattei op te sporen om hem op te roepen om te komen getuigen. De Openbare Aanklager wil dat de robotfoto's waarmee Frugoli in 1985 in een bar in Marseille en in Irún de personen identificeerde die hij kende als "Francis" en "Miguel" aan het gerecht worden overgemaakt. Verder wordt gevraagd aan de gebroeders Rosell, eigenaars van de wapenhandel waar mogelijk de wapens voor de aanslag gekocht werden, de foto's te tonen van Amedo, Domínguez, Frugoli en Mattei.
Op woensdag, 2 april 2008, werden de stoffelijke resten van Xestero gecremeerd, en de as werd op verscheidene plaatsen in Euskal Herria uitgestrooid.
Jean-Louis Larre werd geboren te Heleta (Hélette) op 6 april 1962. Al zijn vrienden noemden hem Popo. Vanaf de adolescentie lag zijn engagement in de verdediging van de Baskische cultuur. Hij maakte deel uit van de dansgroep van zijn geboortedorp Hélette en nam deel aan het culturele en sportieve leven van Baigorri. Hij was ook een formidabele acteur en trad dan ook toe tot de toneelvereniging "Xirristi Mirristi". Dit culturele parcours en zijn gehechtheid aan het Euskara brachten hem er toe zich politiek te engageren om de rechten van zijn volk te verdedigen. Geleidelijk aan offerde alles op om zich volledig toe te wijden aan de gewapende strijd ten gunste van zijn volk, binnen de organisatie Iparretarrak.
Op 7 augustus 1983 greep op een camping te Léon (in de streek de Landes) een vuurgevecht plaats. Er was een confrontatie aan de gang tussen militanten van Iparretarrak en twee Franse gendarmes. Eén gendarme werd gedood en de andere gekwetst. Popo Larra maakte deel uit van de groep militanten. De groep kon vluchten, met uitzondering van Popo. Het laatste wat zijn kompanen van hem zagen, was dat hij verdween in de bossen van Léon.
Gedurende verscheidene maanden werd niets maar van Popo gehoord. In de kranten verscheen het verslag van het gerechterlijk onderzoek, dat volledig te wensen overliet. In feite is er nooit een onderzoek geweest, en als er al één geweest was, werden de feiten in de doofpot gestopt. Iparretarrak verspreidde een communiqué waarin de gendarmerie beschuldigd werd Popo gearresteerd te hebben en hem definitief van de aardbol hebben doen verdwijnen. Hierop werd de familie uitgenodigd om het officiële dossier in te kijken. In dat dossier stond dat mysterieuze getuigen Popo nog naderhand gezien hadden. Geen namen, geen omstandigheden, niets concreets. De verdediging van de familie vroeg om alle plans d'eau en lacs van de regio te onderzoeken (en er zijn er veel daar.) Er gebeurde echter niets. De tijd verstreek. Er werden foute elementen ontdekt in het dossier. De ene onderzoeksrechter werd vervangen door een andere. Nooit komt er nog duidelijkheid in deze zaak, en hierdoor wordt de thesis van moord (en opruiming) alleen maar bevestigd.
Op 31 maart 2000, 17 jaar na de feiten, doet justitie in Parijs uitspraak in de "Zaak Léon" waarbij op 7 augustus 1983 in een vuurgevecht tussen Iparretarrak en leden van de Franse Gendarmerie een gendarm gedood werd en een andere gewond. Filipe Bidart krijgt 20 jaar, Gabi Mouesca 15 jaar en Totte Etxebeste 4 jaar. Tijdens dit proces was er veel tumult rond de verdwijning van Popo Larre. " Non da Popo? (Waar is Popo?). Popo Larre verdween op het ogenblik van het vuurgevecht van de aardbodem. De "huissier" dreef op de opening van het proces, op 22 maart 2000, het cynisme ten top met de vraag: "Is Monsieur Jean-Louis Larre aanwezig?" Naast Spanje, in de "Zaak Lasa en Zabala", stond hier de Franse Staat voor schut.
Eén van de meest memorabele ontsnappingen uit Spaanse gevangenissen was, La Fuga de Segovia. Op 5 april 1976 ontsnapten 29 gevangenen uit de gevangenis van Segovia (waaronder 25 militanten van ETA en 4 Catalanen van de Movimiento Ibérico de Liberación, een beweging van anarchisten). Deze ontsnapping wordt in één adem genoemd met de even spectaculaire, maar droevige, ontsnapping (*) uit de vestingburcht San Cristobal (omgeving Pamplona).
(*) In 1938 ontsnapten ongeveer 800 republikeinse gevangenen uit de vesting San Cristóbal. Tweehonderd onder hen werden op de flanken van de berg Ezkaba gefusilleerd.
Wie, net als ik, dacht al het mogelijke en vooral het onmogelijke in Spanje te hebben beleefd, is er voor de zoveelste maal aan voor de moeite. Waar die zelfbenoemde democraten het blijven uithalen, is voor mij een raadsel.
De ex-gevangene Fernando Etxegarai Gastearena, waartegen een opsporingsbevel was uitgevaardigd, verscheen op donderdag, 3 april 2008 voor de uitzonderingsrechtbank Audiencia Nacional.
Wat had die vermaledijde Baskische nationalist nu weer op zijn kerfstok?
Niets! Fernando Etxegarai werd begin januari 2008 in vrijheid gesteld, na zijn straf volledig te hebben uitgezeten (met aftrek van de in de wet voorziene strafvermindering). Hij had er meer dan 20 jaar opzitten, bijna 21 jaar. Hij was veroordeeld tot 25 jaar.
De 1ste Sectie van de Strafkamer van de Audiencia Nacional had begin januari een vonnis laten publiceren, waarin letterlijk stond: Acordar la puesta en libertad de Etxegarai por cumplimiento de la condena impuesta (Beslissen van de in vrijheidstelling van Etxegarai omwille van het vervullen van de opgelegde straf). De beslissing werd goedgekeurd door de magistraten Alfonso Guevara, Nicolás Poveda en Julio de Diego López.
Twee maanden later, op 20 maart 2008, vaardigde de 2de Sectie van de Strafkamer een opsporingsbevel uit tegen Fernando Etxegarai: Detención e ingreso en prisión, aanhouding en opsluiting in de gevangenis. Met als verduidelijking de maximumstraf van 25 jaar. Het verdict 197/2006 van 28 februari 2006 wordt dus toegepast.
Noem het gerust een unieke zaak en zonder voorgaande. De Audiencia Nacional die een verhoging van een straf decreteert aan een persoon die in vrijheid gesteld werd en zijn straf had uitgezeten. Hij moet nu dus nog 4 jaar effectief gaan zitten. De rechtvaardiging waarmee de magistraten, Javier Gómez Bermúdez, Manuela Fernández Prado en Ramón Sáenz Valcárcel, schermen is bespottelijk: De vrijheid werd verleend door een plaatsvervangend hof, terwijl zij in vakantie waren. Alsof de magistraten van dat plaatsvervangende hof niet dezelfde bevoegdheid of bekwaamheid zouden hebben. Zielig!
Luitenant-kolonel Guardia Civil Carlos Castillo Quero Overleden: 4 april 1994
Luitenant-kolonel Carlos Castillo heeft een goed gevulde palmares, met onder meer de Zaak Almería op zijn naam.
Het Hooggerechtshof veroordeelde luitenant-kolonel Carlos Castillo Quero in deze onverkwikkelijke zaak tot 24 jaar cel en hij werd uit het corps gezet.
Luitenant-kolonel Carlos Castillo was de hoogste in rang van de Benemérita (de verdienstelijken) in Almería, en werd in 1985 opgesloten in de gevangenis van Guadalajara.
Het gerechterlijke onderzoek was een aaneenschakeling van onregelmatigheden en gespannen situaties. De advocaat, Darío Fernández, die de familie van de vermoorde jongeren verdedigde, werd met de dood bedreigd en moest onderduiken. Hij hield zich geruime tijd schuil in een grot. Na de rechtzaak bleven nog heel wat vragen onbeantwoord.
Luitenant-kolonel Carlos Castillo werd in 1992 vrijgelaten, na ¾ van zijn straf te hebben uitgezeten (vergelijk met veroordeelde Baskische gevangenen).
Un escolta muere en un tiroteo con la Guardia civil Een lijwacht sterft tijdens een vuurgevecht met de Guardia Civil
El guardaespaldas creyó que los agentes iban a atentar contra la edil socialista a la que protegía De lijfwacht dacht dat de agenten het socialistische gemeenteraadslid, dat hij moest beschermen,zouden aanvallen
In Donostia komt het op 3 april 2002 tot een vuurgevecht tussen Joseba Andoni Urdaniz, lijfwacht van het socialistische raadslid Ainhoa Villanúa, en twee Guardia Civiles die in burger met getrokken wapen achter enkele dieven aanzaten. Een Guardia raakte zwaar gewond, de lijfwacht bleef dood. ETA krijgt de schuld omdat zij een angstpsychose zouden creëren. De dieven hebben ze later kunnen snappen.
De dag voor het verschijnen van het communiqué van ETA had de PNV een motie van wantrouwen verworpen om het ANV-gemeentebestuur weg te stemmen uit de gemeenteraad van Arrasate-Mondragón, omdat het ANV de aanslag op Isaias Carrasco niet openlijk had afgekeurd. De PSOE steigerde, en waarschuwde dat dit consequenties zal hebben.
Dan kwam het communiqué van ETA.
De inkt was nog niet droog of de PNV eiste van het ANV dat het zich zou distantiëren van het communiqué. Zoniet zal het ANV uit alle gemeenteraden gestoten worden. De bocht van 180° was genomen.
Vandaag, 2 april 2008, werd ook een beeldhouwwerk (zie foto) ingehuldigd te Donostia-San Sebastián om de slachtoffers van het terrorisme te herdenken. De verzamelde meute van zelfverklaarde democraten was aanwezig, want de herdenking was een selectieve herdenking. De slachtoffers van het staatsterrorisme van de socialisten en gelijkgestemden, komen niet in aanmerking om betreurd te worden. Het zijn hoogdagen voor de Spaanse hypocrisie!
"Sólo la autodeterminación puede traer un cambio político real en este país"
Alleen zelfbeschikking kan naar een werkelijke politieke verandering leiden in dit land
Op 1 april 2008 heeft ETA een communiqué gestuurd naar de krant Gara, gepubliceerd op 2 april 2008, waarin de verantwoordelijkheid opgenomen wordt voor de gewapende acties tussen 8 februari 2008 en 21 maart 2008, inclusief de aanslag op de PSOE-militant Isaías Carrasco te Arrasate-Mondragón, de aanslag op het gerechtsgebouw te Bergara, de aanslag op de zendmast te Arnotegi, de aanslag op zetel van de PSOE te Derio en de bomauto tegen de kazerne van de Guardia Civil te Calahorra.
ETA-communiqué
De regering maakt een grove vergissing in de vredesonderhandelingen. Leugens en bedrog zijn de voornaamste karakteristieke geworden van de staatspolitiek. Het objectief van Zapatero bestaat er in strijd voor onafhankelijkheid te verzwakken en ETA te dwingen in een proces van overgave. De regering zoekt een valse uitweg die absoluut niet leidt naar een oplossing van het conflict. De regering heeft nooit gewild dat het tot een onderhandelde oplossing kwam, de regering volgt dezelfde nefaste weg als Felipe González en José María Aznar. De uitzonderingstoestand in Euskal Herria, het tot het uiterste verkrachten van de democratische vrijheden, een ongecontroleerde, brutale en nooit ophoudende repressie heeft alleen als doel de strijd in Euskal Herria aan diggelen te slaan. In naam van de sacrosancte eenheid van Spanje wordt het wachtwoord contra el independentismo, todo vale' (tegen de onafhankelijkheidsbeweging is alles toegestaan) ongelimiteerd toegepast. Minister Rubalcaba zet het staatsterrorisme, gestart onder de PSOE-regering van Felipe González, gewoon verder.
Denken de militanten van de PSOE dat ETA met de armen gekruist zal blijven afwachten? Afwachten terwijl met totale willekeur Baskische militanten worden gefolterd, gearresteerd, levenslange straffen worden opgelegd, partijen worden verboden? Die socialisten die zichzelf progressief en democraat noemen, als ze dat al zijn, moeten afstappen van die wreedaardige strategie, en die neofascistische politiek onmiddellijk beëindigen.
De PNV, reisgezel van de Spaanse staat, knielde voor Suarez, omarmde Moncloa (Spaanse Wetstraat), ondertekende het Statuut van Gernika, dat ons volk bleef verdelen en de soevereiniteit negeerde. Na de recente verkiezingen is de PNV er terug op uit om zoete broodjes te bakken met Moncloa door de bereidheid om een nieuw pact te ondertekenen.
Nooit zal de strijd voor de constructie van de staat Euskal Herria het zwijgen kunnen opgelegd worden, alleen de erkenning van zelfbeschikking voor Euskal Herria kan leiden naar een veranderend politiek klimaat en de weg openen naar vrede.
Non bis in idem Niet twee keer hetzelfde Arrestatie 2 april 1990
Non bis in idem (niet twee keer hetzelfde) is een Latijnse term waarmee een rechtsbeginsel wordt aangeduid, dat Non bis in idem (in het Nederlands: niet twee keer hetzelfde), betekent. Het is een Latijnse term waarmee een rechtsbeginsel wordt aangeduid, dat voornamelijk in het strafrecht en het belastingrecht toepassing vindt. Dit beginsel houdt in dat het Openbaar Ministerie (OM) niet twee keer hetzelfde feit mag vervolgen. Met andere woorden: als een strafvervolging eenmaal is afgewikkeld, hoeft de verdachte niet bang te zijn dat hij nog een keer wordt vervolgd.
Je kunt nooit tweemaal veroordeeld worden voor eenzelfde feit. Behalve in Spanje.
Unai Parot, Bask met de Franse nationaliteit, werd op 2 april 1990 in Sevilla met zijn auto staande gehouden door de Guardia Civil en na een vuurgevecht gearresteerd. Volgens de politie vervoerde hij 300 kg. springstof dat hij ging gebruiken om het hoofdkwartier van de politie in Sevilla op te blazen. Zijn bekentenis kwam er na 5 dagen foltering. Hiervoor was een speciale eenheid van de Guardia Civil vanuit Baskenland overgekomen..
Op 10 april werd hij overgebracht naar de gevangenis van Herrera de la Mancha (Madrid) en s anderendaags naar de hel van Carabanchel (Madrid). Daar beletten de gevangenisbewakers hem te slapen. Hij zat meestal in een isolatiecel vlakbij een bureau van de Guardia Civil. Die dreigden voortdurend hem of familieleden van hem te zullen liquideren. Tussen 1990 en 1993 klaagde hij 25 keer gefolterd te zijn. Het Openbaar Ministerie verklaarde echter dat er van mishandeling geen sprake was. Parot werd ervan beschuldigd één van de grootste criminelen van de eeuw te zijn. Hij zou de leider van een ETA-commando itinerante (reizend commando) zijn en zijn valse aangifte van foltering had veel te veel aandacht gekregen en had enkel gediend om ETA te bevoordelen. Bovendien zou Parot verschillende keren onderzocht zijn door dokters die geen letsels hadden geconstateerd en dat hij had verklaard niet gefolterd te zijn!Hij kreeg de maximumstraf van 30 jaar voor lidmaatschap van een gewapende bende. (Eigenlijk kreeg hij letterlijk duizenden jaren maar dat wordt in Spanje teruggebracht tot 30 jaar.) In 2001 schreef hij een brief waarin hij ETA opriep hard toe te slaan. Nu werd hij daarvoor opnieuw tot de maximumstraf van 30 jaar veroordeeld en opnieuw voor lidmaatschap. Toch zat hij daar op het ogenblik dat hij de brief schreef al voor vast.Het argument is dat Unai Parot bij zijn arrestatie in 1990 het lidmaatschap van ETA verbrak en dat hij het in 2001, met het schrijven van de brief, opnieuw opnam! Hij zal dus na de eerste 30 jaar vanaf nul aan een tweede straf van 30 jaar moeten beginnen.
Dit is geen zever van een zatte tooghanger maar van het Hoogste Spaanse Gerecht! Gisteren werd het beroep afgewezen. Bovendien wordt de doctrine Parot al op andere ETA-leden toegepast. Allemaal één van de grootste criminelen van de eeuw?
Unai Parot verklaarde ooit dat zijn vader, als Frans soldaat tijdens het Ardennenoffensief, door de Duitsers gevangengenomen werd en in verschillende kampen terecht kwam. Het leven was er hard maar zijn vader werd nooit mishandeld, hoewel het Nazis waren. Hijzelf echter werd gedurende 5 dagen en nachten zo erg gefolterd dat het anderhalf jaar duurde vooraleer hij erover kon vertellen. Er kwamen Franse politiemannen op bezoek maar die zagen niets en zegden niets en leverden hem verder weer over aan de Spaanse folteraars. Dit alles gebeurde niet door Nazis maar door democraten (?). Tot op de dag van vandaag word ik door dezelfde democraten geslagen, bedreigd, beledigd en gesanctioneerd.
Onder het motto "Konponbidea Garaia da. Euskal Herria. Erabakia. Adostasuna" (Het is tijd voor Oplossingen. Baskenland. Beslissing. Akkoord), stapten op 1 april 2006, 80.000 mensen (2,5 % van de totale bevolking van Baskenland!) door Bilbao na een oproep van maar liefst zestig vertegenwoordigers van politieke en sociale groeperingen, die een onvoorwaardelijke dialoog vroegen. Het openingsspandoek werd o.a. gedragen door de voorzitters van de twee Baskische vakbonden, LAB en ELA. Ook Begoña Erratzi van de in Baskenland meeregerende partij EA hielp meedragen, zowel als Pernando Barrena (Batasuna). De Ierse redemptorist, Alec Reid, liep mee in de voorste gelederen. Leidinggevende Catalaanse republikeinen als Puigcercos en Joan Tardós betuigden hun solidariteit. Er werden Catalaanse, Bretoense, Navarrese, maar ook Castilliaanse vlaggen meegedragen. De betogers riepen slagzinnen ten voordele van de onafhankelijkheid, het dichterbij brengen van gevangenen. Op het einde van de tocht liep een vertegenwoordiging van EGI, de PNV-jongeren. De PNV had zélf de kat uit de boom gekeken en aangekondigd niet mee op te stappen. (Deze partij zal wél opdagen als de pluimen worden uitgedeeld.) Ook de "Baskische" Socialisten stapten niet mee op. Zo zijn ze nu eenmaal
Iedereen kent het bombardement op Gernika. Al veel minder mensen weten nog iets van het bombardement op Otxandio op 22 juli 1936, en bijna niemand herinnert zich nog het bombardement op Durango.
Op 31 maart 1937 begon het offensief van Generaal Mola tegen de verradersprovincies Bizkaia en Gipuzkoa. Een wraakroepend onderdeel daarvan was het bombarderen van Durango, de eerste systematische aanval op een dorp.
Het begon om 8:30 u s morgens toen vier Junkers en negen jachtvliegtuigen boven Durango scheerden. In een half uur tijd was het resultaat verwoestend: vooral de zone tussen het klooster Santa Susana, de kerk San José van de Jezuïeten, en de omgeving tot aan de rivier werden zwaar getroffen. In San José stierven tijdens de mis 27 gelovigen en de celebrant, in de kerk Santa María een gelijkaardig aantal slachtoffers, in het klooster Santa Susana van de Augustinessen kwamen 14 kloosterzusters om het leven. In de namiddag kwamen de vliegtuigen terug en de balans was 130 doden ter plaatse en 110 de dag nadien, als gevolg van de verwondingen. Het aantal doden liep uiteindelijk op tot meer dan 400.
Op 2 april 1937 werd er nog een vervolg aan gebreid. Opnieuw werd toegeslagen met als gevolg 520 doden en 750 zwaargewonden.
De plannen van de Generale Staf werden perfect uitgevoerd: de bevolking terroriseren.
Op 27 maart 2007 werd een documentaire film vertoond over het tragische bombardement. Ditmaal was het niet het Legión Condor, dat in Gernika het vuile werk deed, maar la Avionaze Legionaria uit Italië. (De opdrachtgever was wel degelijk dezelfde!) Zelfs buiten de regio is amper bekend dat er, behalve Gernika (26 april 1937), nog andere bombardementen plaatsvonden, want gedurende 30 jaren werd aan de wereld voorgelogen dat het de Rooien waren die Durango in brand gestoken hadden.
De documentaire van 1 uur werd op DVD geplaatst en is gebaseerd op de getuigenissen van 8 personen die op het ogenblik van de feiten 9, 10 of 16 jaar waren en in de mis zaten, speelden of bij hun familie de onbeschrijfelijke gebeurtenissen meemaakten. Tachtig personen hielpen de scène herscheppen van de mis in de Santa Mariakerk, kort voor dit gebouw platgebombardeerd werd.
Er bleven 350 inwoners dood terwijl 71 huizen totaal en 234 gedeeltelijk verwoest werden.
Tegen een pijler van de luifel (die, zoals overal in Bizkaia, aan de kerk werd gebouwd toen die te klein werd) staat een gedenksteen. Maar op het kerkhof, op loopafstand, werd onlangs een muur onthuld (zie foto, samen met wat overblijft van de kerk San José) waarin alle namen gegrift staan van de slachtoffers van het bombardement + de mensen die voor en na het bombardement gefusilleerd werden. De 62 niet-geïdentificeerde lichamen worden er eveneens herdacht.
Op 30 maart 1985 werd Xabier Galdeano, journalist van de krant Egin in Donibane Lohitzune (Saint Jean de Luz), in het bijzijn van zijn familie en vrienden doodgeschoten door Staatsterroristen van GAL (* onderaan), die door de toenmalige regering González in het leven was geroepen.
Op 1 april 1989 veroordeelde een rechtbank te Parijs 3 huurlingen, Alain Parmentier, Jacky Pinard en Bernard Foticher, die behoorden tot de Grupos Antiterroristas de Liberación (GAL) tot 20 jaar cel, terwijl levenslang geëist werd. Ze werden al eens berecht in mei 1987, maar het proces moest worden overgedaan wegens procedurefouten.
Een vierde beklaagde, Guy Cantavenera, die beschuldigd werd de aanstoker te zijn, werd vrijgesproken. Alain Parmentier en Jacky Pinard losten de dodelijke schoten vanuit een wagen, bestuurd door Bernard Fotícher.
(*) GAL is een parapolitionele "groepering" die dood en vernieling zaaide in vooral Iparralde, vanaf oktober 1983 tot juli 1987. De aanslagen stopten van zohaast Frankrijk nationalisten begon uit te leveren aan Spanje. In hun stichtingsverklaring poneerde GAL dat zij voor iedere aanslag van ETA een vergelding op het getouw zouden zetten tegen leden van de abertzalebeweging. De hulp die het doodseskader kreeg van verscheidene staatsapparaten was totaal. Felipe González verklaarde: "Wij zullen de democratie verdedigen tot in de riolen". De hulp en de bescherming die de staat aan het doodseskader verleende, zijn geen losse beweringen. Op 21 september 1983 raakten commissaris Julio Casal en ondercommissaris José Amedo betrokken in een verkeersongeval op de snelweg Bilbo-Behobia. De Ertzaintza vond in de wagen een aktetas boordevol documenten over de creatie en de structuur van GAL. Wegens "vertrouwelijk" en "staatgeheim" werd die vondst niet openbaar gemaakt, maar later zag "wat het daglicht schuwde" toch het daglicht.
Koning Juan Carlos heeft aan zijn zoon Don Felipe, Príncipe de Asturias, voor zijn 40ste verjaardag (30 januari 2008) een uurwerk geschonken. Geen plechtige-communie-uurwerk, maar een regelrechte Audemars Piguet Volcano (zie foto), waarvan experts vermoeden dat het kleinood een aardig centje gekost heeft. De regimekrant A.B.C. zwijgt wijselijk over de kostprijs, maar ik heb toch maar, voor de lol, Google geraadpleegd: de goedkoopste in zijn soort kost 17.000 euro, en zou waterbestendig zijn.
Al bij al geen weggesmeten geld om te weten te komen hoe laat het is in Baskenland!
Josu Zabala Salegi Basajaun werd in de wijk Rotxapea, Iruñea-Pamplona geboren in 1976. Na een normaal verlopen kindertijd studeerde hij Euskara en werd later leraar bij AEK- Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea, Coördinator voor Alfabetisering en Promotie van het Euskara. Hij besteedde al zijn energie, zijn kracht en zijn vitaliteit aan de verdediging van het Euskara. Op een dag moest hij alles achterlaten en in de clandestiniteit verdwijnen. Hij werd pas terug opgemerkt op 29 maart 1997 (21 jaar jong) op de berg Deba in het dorp Itziar, Gipuzkoa, met een schot in het hart. Naast hem lag een geoxideerde pistool, een 9 milímeter Parabellum, waarop zijn vingerafdrukken niet werden teruggevonden. De officiële versie luidde, zoals gebruikelijk bij dergelijk overlijden, zelfmoord. Het onderzoek werd, bij gebrek aan elementen die moord zouden kunnen bevestigen, gearchiveerd en de zaak werd geseponeerd.
Maar de aanwijzingen om die versie in twijfel te trekken, waren bijzonder groot.
De kogel zelf werd niet teruggevonden
Volgens ETA was het wapen van Basajaun splinternieuw
Op de plaats van het delect was geen bloed te vinden
Het pistool vertoonde sporen dat het van dichtbij was afgevuurd
Het lijk lag in een houding die moeilijk in overeenstemming te brengen was met zelfmoord
Opvallend is wat Naia Zuriarrain Mendiguren (aangehouden op 19.12.2002 na het oppakken in Frankrijk van Juan Ibon Fernández Iradi Susper) later noteert in haar geschreven verklaring over haar doorstane folteringen:
[ ] Op het ogenblik dat ze mij hardhandig vastpakten en mij tegen het venster sleurden, zei een Guardia Civil mij: Van op deze plaats heb ik Anuk (Xabier Kalparsoro) uit het venster gegooid, en op die manier zal ook jij eindigen, ofwel zullen we naar de bergen trekken en je door het hoofd schieten, zoals wij met Basajaun (Josu Zabala) hebben gedaan [ ]
De dag dat er een eerbetoon moest plaatsvinden aan het slachtoffer, was de omgeving van Etxarri Aranatz, de geboorteplaats van Basajaun, afgegrendeld met kleine tanks van de Guardia Civil, om elke vorm van eerbetoon te verhinderen.
Een paar beelden opVIDEObij de herdenking 10 jaar later
Op 28 maart 1984 onthulde het Parijse weekblad "Le Canard Enchaîné" een aantal bewijzen van politionele samenwerking tussen Spanje en Frankrijk. Bij de Spaans-Franse grens werd een Spaanse "toerist" aangehouden met een lijst van Baskische vluchtelingen, hun geboortedatum en hun adres. Het bleek om een lijst te gaan die opgesteld was door de Franse Veiligheidsdiensten. De aangehouden toerist bleek bindingen te hebben met GAL, de beruchte doodseskaders die onder het bewind van de socialist Felipe Gonzales, in een vuile, smerige oorlog, terreur zaaiden, vooral in Iparralde (Frans-Baskenland).
Op 27 maart 2002 verschijnt van de hand van journalist Martin Garitano een artikel in Gara onder de titel: "Yo sí condeno" (Ja, ik veroordeel wel):
"Je wordt in de kringen van de democraten slechts aanvaard als je het geweld en de gewelddadigen veroordeelt. Wie het méést veroordeelt is de beste democraat. Wie niet veroordeelt, veroordeelt zichzelf en verdient geen betere straf dan die van de gevallen engel, de eeuwigdurende nacht.
De Spaanse paladijnen hebben gelijk, maar ze veroordelen niet elk geweld!
Ik (Martin Garitano) veroordeel al jaren lang het geweld dat Franco en zijn Guardia Civil uitoefende tegen democraten, die s nachts een Ikurriña hadden geschilderd of Leve ETA hadden geroepen. Ik veroordeel de brutaliteit die Joxe Arregi doodde. Ik veroordeel de criminele hand die de machinegeweren van het Batallón Vasco Español stuurde, de bommen van Tripla A, de pistolen van GAL. Ik veroordeelde de executie van Xanti Brouard en Josu Muguruza (*), evenals die van Txiki en Otaegi. Ik ben dus al een half leven bezig met veroordelen, maar nu besef ik pas dat het allemaal niets uithaalde. Zij die leefden met de hulp van de tirannie, veroordeelden het geweld niet. Zij die dik werden dankzij Franco regeren zelfs. Zij die Arregi en de anderen doodden, tonen fier hun eretekens. Zij die betaalden voor de dood van Santi Brouard en Josu Muguruza tellen nog elke dag hun geld. Zij die Txiki en Otaegi fusilleerden, commanderen nu nog steeds andere pelotons. De tirannie heeft zichzelf nooit veroordeeld. Ik veroordeel ze wel."
(*) Op 20 november 1989 pleegden Angel Duce (agent van de Policía Nacional), Felipe Bayo Leal en Juan de Dios Rubio (leider van een uiterst-rechtse groepering) een aanslag op parlementsleden van Herri Batasuna in het Madrileense hotel Alcala. Daarbij wordt Josu Muguruza gedood en Iñaki Esnaola zwaar gewond. Uit bekentenissen aan onderzoeksrechter Garzón blijkt de betrokkenheid van de CESID, van de Guardia Civil en van politiecommissaris Antonio Andrade (verantwoordelijke van de Mobiele Brigade van Madrid).
Alicia Sáez de la Cuesta 26 maart 2001 Torturarik Ez
Geen foltering!
Alicia Sáez de la Cuesta uit Gasteiz werd door de Guardia Civil gearresteerd in Galicië op 26 maart 2001. Ze verscheen rillend voor de rechter met blauwe ogen, sporen van slagen rond de neus en blauwe plekken op het lichaam. "Ze ontkleedden me en zetten me op een stoel neer. Ze bonden mijn voeten vast aan de poten van de stoel en mijn handen op de rug. Ze gaven me slagen terwijl ze heel hard in mijn oren schreeuwden. Slag, schreeuw, slag, schreeuw en daarna de plastic zak over mijn hoofd. Ik weet niet hoe vaak, maar de laatste keer dacht ik dat ik zou sterven. Ze maakten daarna mijn lichaam nat, en zegden ze dat ze de elektroden zouden aansluiten".
Wat voorafging
In 2001 zouden Alicia Saez de la Cuesta en Nerea Garaizar een aanslag op Fraga Iribarne (*) gepland hebben. De twee vrouwen zouden lid geweest zijn van het Comando Zapaburu. Saez de la Cuesta kreeg hiervoor al 10 jaar en tegen Garaizar, die in maart 2007 door Frankrijk werd uitgeleverd, wordt nu 14 jaar geëist. Volgens het OM bestaat er geen enkele twijfel over dat beiden van plan waren Fraga uit te schakelen.
(*) Manuel Fraga Iribarne, Manolo pour les femmes, was vice-premier onder Franco en één van de dragende figuren van de dictatuur. Regelmatig liet hij zijn repressieve troepen schieten op de bevolking. Toen het tij keerde herinnerde de ranzig-rechtse opportunist zich dat hij uit Galicië kwam, en bij het uitroepen van een autonomie voor enkele regios stelde Manuel Fraga zich kandidaat als regeringspresident van Galicië. De bevolking van Galicië liet nog maar eens zien dat hun visie soms in de vorige eeuw thuishoort, en ze stemden op hun Manolo! Fraga werd daarna nog enkele termijnen president van de Xunta van Galicië en wel van 1990 tot 2005! Hij stichtte de partij Reforma Democrática en later werd hij stichter van de PP, waarvan hij erelid is. Fraga bleef een nostalgische Franco-aanhanger en hij kon het niet nalaten zich vanuit het groene Galicië met de politiek in het groene Baskenland te bemoeien. Zo zou de Baskische vlag, de Ikurriña, er komen over zijn lijk. Het zou verwondering wekken indien er in Baskenland géén mensen rondliepen die verder wilden over het lijk van Manuel Fraga.
Op het einde van de maand februari 2008 zaten 739 politieke gevangenen opgesloten in tientallen gevangenissen in Spanje en Frankrijk. Dit blijkt een historisch hoog cijfer te zijn. De socialistische regering van de Z van Zapatero heeft de bedenkelijke eer, de dictatoriale, willekeurige arrestaties en opsluitingen van Franco binnenkort te evenaren. Sinds 1969 zaten nog nooit zoveel politieke gevangenen opgesloten. Toen stond de bloedige teller van Franco op 862.
Deze 739 gevangenen zitten verspreid over 53 Spaanse gevangenissen (met 571 gasten), over 34 Franse gevangenissen (met 166 gasten) en nog eens 2 in Canada.
De Catalaanse priester Lluis María Xirinacs, ex-senator van de Linkse Republikeinen (ERC) en 70 jaar oud, wordt op 25 maart 2004 tot 2 jaar gevangenis en tot 4 jaar ontzetting veroordeeld wegens "verheerlijking van het terrorisme". Aandachtige lezers weten dat Xirinacs geen bommen vervoerd of gelegd heeft, geen ETA-commando onderdak verschafte, noch een lid van de Guardia Civil naar de hemel hielp. Driewerf neen! Xirinacs had op 11 september 2002, in een toespraak ter gelegenheid van de Diada gezegd, "vriend van ETA en van Batasuna" te zijn. "Er zijn stijlen. ETA doodt, ze zijn in oorlog. Maar ze trekken geen nagels uit. Ik zat samen in de cel met ETA-leden met uitgetrokken nagels. ETA doodt, maar foltert niet. Lasa en Zabala werden dood gefolterd. (De lijken van Lasa en Zabala werden gevonden zonder nagels ) Als ETA een bom laat afgaan waarbij, behalve militairen, ook burgers gewond kunnen raken, bellen ze eerst." Xirinacs werd bij verstek veroordeeld omdat hij niet was komen opdagen op de zitting waarop hij gehoord zou worden. Naderhand bevestigde hij "zonder enige twijfel" dat de hem ten laste gelegde verklaringen, geen vorm van delict waren.
Aberri Eguna van de ene en van allen 23 maart 2008
Met vele duizenden waren ze samengestroomd te Irún om de Aberri Eguna 2008 te onderstrepen met een symbolische mars naar Hendaia. Er was één grote afwezige: de PNV. Zij waren afzonderlijk samengekomen in Bilbao.
Waar is de tijd dat Xabier Arzalluz, toenmalig voorzitter van de PNV, de soevereiniteit en de onafhankelijkheid proclameerde? Waar staan wij vandaag als de nieuwe voorzitter van de PNV, Iñigo Urkullu, uitgerekend een Aberri Eguna uitkiest om een aanbod tot akkoord te richten aan de PSOE?
De strategie van de PNV is duidelijk: een beetje veranderen, zodat alles gelijk kan blijven. De strategie van de PSOE is ook duidelijk: niets veranderen.
Maar beide conservatieve partijen, die het enkel om het behoud van de macht te doen is, vergissen zich deerlijk, want de massa die aan de muga (grens) aanwezig was, is betekenisvol en hoopvol: hier werd in alle duidelijkheid wel de soevereiniteit en de onafhankelijkheid opgeëist.
Wegens de ontelbare politieke gevangenen zijn de omstandigheden vandaag wat in het nadeel, maar beide bovenvermelde partijen zouden beter rekening houden met de massa, en niet met een paar verkrampte leiders.
