Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
11-04-2009
Gedelegeerde van de Spaanse Regering in Baskenland
11 april 2002
Vroeger heette de functie "Civil Gouverneur". Een aantal jaren geleden werd deze "besmeurde" naam vervangen door "Gedelegeerde van de Spaanse Regering in Baskenland." Het gaat om een soort Moeder Overste, een pottenkijker, of als het een Bask is, iemand die ziel verkocht heeft voor een bord linzensoep. Op dit ogenblik is de uitverkorene Enrique Villar. Hij meent zich alles te kunnen permitteren. Baskische volksvertegenwoordigers werden gisteren door hem "schoften" en "moordenaars" genoemd. Het ging om parlementairen van Batasuna, natuurlijk, maar wat hij van de overige nationalisten denkt, is niet moeilijk te raden. .
Tegen de pas verkozen nieuwe Baskische ombudsman die door een meerderheid van het Baskische Parlement aangesteld werd, zei hij "lomperik" en "trap het af!"
Bij de start van de feestweek in 2006 kwam het in Puente la Reina (Navarra) tot incidenten met radicale jongeren. Eén van de jongeren, Kiko Alvarez, werd blijkbaar herkend en zag 20 maanden en kort nadien 25 maanden tegen zich geëist. Dit zorgde voor heftig protest van de inwoners van het historische stadje. Nadien, in een tweede proces, werd hij door het OM plots beschuldigd van een aanslag op de nu ex-burgemeester, Eva Erro, en niet tegen een politieagent (die haar moest beschermen tegen haar burgers). De eis werd meteen verhoogd tot 25 maanden wat zitten zou betekenen. Het regionaal gerecht heeft zichzelf nu onbevoegd verklaard waardoor de zaak verwezen wordt naar het Hooggerechtshof van Navarra! De straf kan nu oplopen tot vier à zes jaar! Waarom niet meteen de doodstraf?
Vandaag overleed in Bilbao Javier Larreategi Atxulu ten gevolge van een slepende ziekte. Hij werd 57 jaar. Atxulo diende al in het begin van de jaren 70 onder te duiken en naar Ipar Euskal Herria (Frans Baskenland) te vluchten. Hij aanvaardde de consequenties van zijn politieke overtuiging en van de manier waarop hij zijn Volk wilde helpen bevrijden. In 1972 vaardigde de Prefectuur van het departement Pyrénées Atlantiques een uitwijzingsbevel uit tegen hem en zes andere Baskische politieke vluchtelingen. Atxulo trok dan maar naar Madrid om deel te nemen aan de Operación Ogro (operatie monster), de aanslag op de opvolger van Franco, admiraal Luis Carrero Blanco. Hij huurde als beeldhouwer een souterrain in de Claudio Coello-straat. Met enkele andere leden van het commando groeven ze een tunnel tot halverwege de straat waarlangs Carrero Blanco elke morgen in zijn auto met chauffeur naar de mis ging. Tot 20 december 1973. Toen vloog de auto met chauffeur en met Carrero Blanco over de kerk van het Jezuïetenklooster. De man die zijn militaire strepen ter zee haalde, zijn carrière te land maakte, eindigde in de lucht. ETA had aangetoond dat de dictatuur kwetsbaar was en de organisatie werd, ook in Spanje, ergpopulair. Dit belette niet dat Atxulo in november 1974 (met 16 anderen) voor deze zaak terecht stond voor het Tribunaal van Openbare Orde (zoals de uitzonderingsrechtbank toen heette). Enkele maanden eerder (in juni) had Spanje nochtans aan Frankrijk zijn uitwijzing gevraagd, maar Frankrijk had deze uitwijzing geweigerd! Tien jaar later, 10 januari 1984, werd hij samen met vijftien andere activisten opgepakt in Noord-Baskenland. Frankrijk verplichtte hem in Parijs te gaan wonen, maar Atxulo ging zich op het einde van dezelfde maand al niet meer melden op het commissariaat (waar hij elke dag naartoe moest)! Vanaf 1986 noemde Frankrijk hem als verantwoordelijk voor de internationale relaties binnen ETA. Spanje wist op hetzelfde ogenblik dat Larreategi in Algerije zat en iets later in Nicaragua
In het nummer van het Franse tijdschrift, "Politis", verscheen een bijdrage onder de titel, "Aznar of de erfenis van Franco". De bijdrage was ondertekend door "Dante Sansurjo". Hier en daar een beetje geduid en een beetje aangevuld:
Aznar werd in 1953 geboren in Madrid. Zijn grootvader was Bask (!) en hij werd onder Franco ambassadeur benoemd en later directeur van de Catalaanse krant La Vanguardia.
José María Aznar volgde in de hoofdstad privé onderwijs in katholieke scholen en werd Licentiaat in de Rechten in 1975. Als Belastingsinspecteur werd hij in 1978 naar Logroño gestuurd. In 1979 werd hij er lid van de Alianza Popular, twee jaar eerder gesticht door notabele Francoaanhangers. Hij werd meteen Secretaris-Generaal van de partij in La Rioja. Hij werd meteen liefdevol onder de vleugels genomen door Manuel Fraga, ex-minister onder Franco, om hem voor te bereiden op diens opvolging.
In de "jaren die bepaald werden door het lood" die voorafgingen aan de dood van de dictator in 1975, toen anderen de dictatuur trotseerden militeerde hij bij de Syndicalistische Studenten, een extreem rechtse, katholieke organisatie. Het bleek geen "jeugdzonde" te zijn want het vorig jaar (2003!) subsidieerde hij de "Stichting Francisco Franco" die "zorgt voor de verspreiding van de humane, politieke en militaire inzichten van de dictator".
In 1985 klom Aznar op tot de leiding van de Alianza Popular van het autonome gebied Castilla-León. In 1989 kreeg de Alianza Popular een likje democratische verf toen de partij werd opgeheven en "hervormd" werd als "Partido Popular" (Volkspartij). Aznar werd in 1990 president van de partij die zich "centrumrechts" ging noemen. Hij weerde elke dissonante stem en belette elke motie die het Francoregime zou afkeuren. Pas in 1999 verlieten de laatste ex-fascisten de partij. Is het toeval dat er in Spanje geen enkele uiterstrechtse partij werd gesticht?
Bij zijn eerste verkiezing als president kreeg hij de ongewilde steun van de Spaanse Socialisten van Felipe González die gebukt ging onder de corruptie en de schandalen, o.a. in de vuile oorlog tegen het Baskische Volk waarbij zelfs een Minister en een Staatssecretaris in de cel terecht kwamen. Maar eveneens kreeg hij de steun van ETA. De gewapende organisatie pleegde in 1995 een aanslag op hem waarbij hij zonder schade uit de gepantserde auto kwam. Bij zijn eerste regering, moest hij, met de steun van Opus Dei maar tegen zijn zin, een coalitie aangaan met de Catalaanse en de Baskische nationalisten van de PNV. De politiek die Aznar voerde vulde de zakken van de rijken, maar ook de gevangenissen Maar Aznar had de pers mee en de directeur van de Spaanse Staatstelevisie werd later zelfs beloond met de post van Ministerwoordvoerder, in Spanje smalend "de officiële Staatsleugenaar" genoemd! Hij verhoogde de druk in Baskenland en het vredesproces werd onder hem aan het wankelen gebracht. Hij sloot kranten, hij verbood organisaties die voor onafhankelijkheid streden zonder enige vorm van proces. Hij verbood de partij Batasuna. Hij verbrak de dialoog met de Baskische Regering hoewel die door gematigde nationalisten geleid werd. Bovendien stopte hij de gematigde nationalisten en ETA in dezelfde zak.
Om de Spanjaarden gerust te stellen maakte hij van de eenheid van het vaderland campagnepunt nummer één en van de Basken de binnenlandse vijand. Om alle flanken af te dekken, installeerde hij, beetje bij beetje, een echte "PP-Staat". Met de hulp van de pers kwamen de corruptieschandalen van de rechterzijde bijna niet aan de oppervlakte.
Dan kwamen de verkiezingen van 2000. Ditmaal werd het een volstrekte meerderheid. De duivel was los. Het Openbaar Onderwijs kwam opnieuw onder de kromstaf. Homoseksualiteit en homohuwelijken werden gestigmatiseerd. In het Spanje waar nog steeds straten naar Franco genoemd worden, konden alle limieten overschreden worden. Melitón Manzanas, ex-collaborateur met de Gestapo aan de grens in Baskenland en berucht folteraar van Baskische activisten, die in 1968 onder de kogels van ETA viel, werd gerehabiliteerd, tot groot ongenoegen van Amnesty International.
Tegen de wil van bijna 90% van zijn landgenoten trok hij als Sancho Panza naast Don Quichote, George Bush, ten strijde. Niet tegen windmolens, ditmaal. Aznar ging mee de democratie herstellen! Niet in eigen land, maar bij de "Moren". In Irak! Maar op het ogenblik dat er opnieuw gestemd moest worden werd Spanje geconfronteerd met écht terrorisme. In een Heilig Jaar van Santiago de Compostela, Matamoros, de Morendoder, lieten Fundamentalistische Moslims in Madrid tien bommen ontploffen met bijna 200 doden tot gevolg. Aznar probeerde daaruit munt te slaan en verklaarde meteen dat ETA de dader was, hoewel de organisatie niet vooraf gebeld had. Toen Al-Qaida de aanslag opeiste, bleef de PP zich vastpinnen op de "piste ETA. Het koste hem de nederlaag, enkele dagen later.
Iratxe Sorzabal, het meisje dat zodanig met elektroden werd bewerkt dat de rechter zijkant van haar lichaam helemaal verbrand was, heeft klacht ingediend wegens foltering. Alles gebeurde tijdens haar overbrenging naar Madrid in de auto van de Guardia Civil. Waarschijnlijk gebruikten de Guardias hierbij een voorwerp zoals dat ook door veekoopmannen in het slachthuis gebruikt wordt!
De (vrouwelijke) onderzoeksrechter die nu met deze zaak gelast werd, Raimunda de Peñafort, ziet er geen delict in omdat alles enkel gesteund is op fotos! Op welke andere manier kan je dan zoiets bewijzen? Ze doet bovendien alles af in vijf lijnen!
Na enkele dagen (Gara 10 april 2002) wordt Peñafort bevorderd naar de Vierde Sectie van het Hooggerechtshof.
In Gara staat vandaag een lezersbrief "van een Catalaan aan de Lehendakari". Hierbij klaagt de lezer aan dat de Baskische president wel de laatste aanslag van ETA aanklaagt, maar niet de 68 aanklachten van foltering tijdens het voorbije jaar. "Daarvoor moet je hypocriet zijn." "Deze straffeloosheid wordt gedekt door toppolitici waarmee U vaak samen loopt in de kop van manifestaties. Geweld is onbetamelijk, van wie het ook uitgaat. Maar geweld aanklagen terwijl men op hetzelfde ogenblik geweld dekt is eveneens indecent
"Hier wordt gefolterd!"Onder deze titel stond in GARA van 06 april 2001 een lezersbrief van iemand van Senideak (een vereniging die zich de gevangenen aantrekt). De Baskische nationalisten wordt verweten steeds maar dezelfde dingen te blijven herhalen. Maar wat doe je hiermee anders dan blijven herhalen? Het gaat over Joxe Arregi. Hij werd in Madrid dood gefolterd.
De medegevangenen die bij hem waren en bijstonden, vertelden later het volgende en de tekst werd door een gevangenisvenster naar buiten gegooid:
Toen we zijn oogleden zagen, volledig bont en blauw, met een grote bloeduitstorting in het rechteroog, en de opgezwollen handen, vroegen we hem welk soort foltering hij had ondergaan. Heel traag antwoordde hij "Oso latza izan da" (Het was verschrikkelijk.) "Ze hingen me verschillende keren op aan de buis (ondersteboven, handen gebonden tussen de benen) en sloegen me op de voetzolen, verbrandden me met ik weet niet wat, sprongen op mijn borst en sloegen me met knuppels en vuisten en trapten me over het hele lichaam."
Toen we hem uit uitkleedden om op het bed te leggen kwam er een luguber tafereel te voorschijn, een lichaam vol grote bloeduitstortingen, en zelfs zwart ter hoogte van de nieren. De voetzolen waren totaal verbrand en gezwollen en behandeld met mercurochroom. Zijn kleren waren stinkende vodden. Toen hij het lichaam zag riep de medische assistent uit: "Mijn God, waar ga ik die spuit zetten!"
Toen we de volgende morgen bij hem kwamen was hij wakker. Zijn toestand was duidelijk verslechterd. Hij was versuft en ademde veel moeilijker en sneller. Toen hij ons opmerkte stamelde hij: "Nik uste diat hiltzekotan nagoela." (Ik geloof dat ik ga sterven.) Men zei ons dat ze hem in een aparte cel gingen leggen. Die was gedesinfecteerd. Zijn kleren waren gewassen en gedroogd, maar Joxe kwam niet meer terug.
Nu wordt er nog steeds gefolterd in Spanje, maar de Regering blijft doof, zelfs voor de jaarlijkse berichten van "Amnesty International".
Op deze dag in 1976 namen 29 politieke gevangenen, voornamelijk ETA-militanten, de benen uit de gevangenis van Segovia via een tunnel die ze zelf gegraven hadden tot in de riolering. De volgende dag werden 21 leden van de groep gearresteerd en de Catalaan, Oriol Solé, werd door de Guardia Civil gewoon doodgeschoten.
Over deze vlucht werd een voortreffelijke film gemaakt: La Fuga de Segovia.
De coördinator en "schatbewaarder" van Batasuna voor Tolosa en omgeving, Jokin Aranalde, die drie dagen in handen van de Guardia Civil was, zegt dat de "ondervraging" erger was dan tijdens de Francodictatuur, toen hij ook al eens werd opgepakt en "ondervraagd". Aranalde is dan ook al 56 jaar.
Hij werd vrijdag 29 maart 2002 bij zijn huis in Ibarra opgepakt op beschuldiging van "medewerking met ETA". Volgens Europa Press zou hij een brief van ETA hebben overgemaakt aan Ekaitz Aramendi en Eider Ijurko die eveneens waren opgepakt.
"Ze brachten me over naar de kazerne van Intxaurrondo (San Sebastián) waar ze mijn identiteit noteerden. Daarna werd ik weggebracht, mogelijk naar de kazerne van Tolosa en daarna naar de zetel van de partij die gedurende 3 uur doorzocht werd (van half 10 tot middernacht). Hoewel ik de sleutels bij me had, werd de deur toch helemaal vernield omdat ze explosieven hadden aangebracht om de deur te openen. Daarna werd het gebouw verzegeld en trokken ze naar mijn huis. Het onderzoek duurde de hele verdere nacht. Daarop werd ik naar Madrid overgebracht. De hele periode van 3 dagen had ik een kap over het hoofd die enkel op de zetel en thuis afging om dingen te identificeren. Ik kreeg verscheidene keren de plastic zak over het hoofd en ik moest fysieke oefeningen doen tot de uitputting. Verder kreeg ik slagen, werd ik beledigd en werd ik onder psychologische druk gezet. Ik was naakt en ze zegden me te gaan verkrachten. Hoewel je binnen elke vorm van tijdsbewustzijn verliest waren ze mogelijk 15 à 18 uur met me bezig. Ze waren met drie à vijf personen en ze schreeuwden onder elkaar, zodat ik vaak niet hoorde wat ze vroegen. Dit maakte hen dan weer extra kwaad."
De reeds eerder genoemden, Ekaitz Aramendi, Eider Ijurko en Aritz Sáez en Emilio Salaberri spreken over een zelfde behandeling. Zij werden voortdurend geslagen met objecten die verpakt waren zodat ze geen sporen nalieten op het lichaam. Aramendi werd meteen nadat hij was binnengebracht in de Madrileense gevangenis van Soto del Real aan handen en voeten gebonden en op de grond gegooid waarbij een Guardia Civil hem de laars op de keel zette en zei: "Nu gaat het met je aflopen zoals met Lasa en Zabala (die werden dood gefolterd)."
In Donostia komt het tot een vuurgevecht tussen de lijfwacht van een socialistisch raadslid en twee Guardia Civiles die in burger met getrokken wapen achter enkele dieven aanzaten. Een Guardia raakte zwaar gewond, de lijfwacht bleef dood. De dieven werden iets later toch nog geklist. "
Wie krijgt de schuld? ETA, natuurlijk. "Want zij creëerden de angstpsychose."
De Procureur Generaal van Baskenland, María Angeles Montes, maakt haar klacht tegen Batasuna-woordvoerder, Arnaldo Otegi, officieel bekend omdat die de koning "chef van alle folteraars" noemde. Volgens Montes getuigt dit van een duidelijk "misprijzen" en is het een aanslag op de eer van zijne majesteit. Deze klacht werd op 11 maart ingediend, veertien dagen nadat Otegi had gezegd dat, "Juan Carlos, de hoogste chef van de Spaanse Strijdmacht is en daardoor de bevelhebber van de Guardia Civil" (die foltert).
Otegi antwoordt meteen dat tot op heden al de gelijkaardige klachten geklasseerd werden en "als Cardenal, (de Spaanse Procureur Generaal) criminelen zoekt, hij die maar moet beginnen zoeken bij de regeringsleden van de PP die hem betalen". Otegi verwijst daarbij naar de Partij die de oorlog in Irak steunt en daardoor verantwoordelijk is voor de dood van honderden burgers.
In Bilbao staan op 1 april 2000 vier politiemannen terecht voor de dood van Xabier Kalparsoro "Anuk", die op 26 september 1993 tijdens een ondervraging in de kazerne van Indautxu uit het venster werd gevallen. De beklaagden zijn: Manuel Álvarez, Celestino Miranda, Carlos Cordero en Mauricio Pastor, respectievelijk chef van de Brigada de Información (inlichtingenbrigade), inspecteur, secretaris en instructeur. Zij werden veroordeeld tot 4 jaar opsluiting en 6 jaar schorsing, niet wegens moord, maar om het niet toepassen van de voorgeschreven veiligheidsmaatregelen.
In Parijd doet Justitie uitspraak in de "Zaak Léon", waarbij op 7 augustus 1983 in een vuurgevecht tussen Iparretarrak en leden van de Franse Gendarmerie een gendarm gedood werd en een andere gewond. Filipe Bidart krijgt 20 jaar, Gabi Moueska15 jaar en Ttotte Etxebeste 4 jaar. Tijdens dit proces was er veel tumult rond de verdwijning van Popo Larre. Non da Popo? (Waar is Popo? ) Popo Larre verdween op het ogenblik van het vuurgevecht van de aardbodem. De "huissier" dreef op de opening van het proces op 22 maart jl. het cynisme ten top met de vraag "Is Monsieur Jean-Louis Larre aanwezig?"
Naast Spanje, in de "Zaak Lasa en Zabala", stond hier de Franse Staat in zijn bloot gat.
In Hernani wordt Iratxe Sorzabal van de Gestoras pro Amnistía in de provincie Gipuzkoa gearresteerd. Kort daarop werd in Biarritz Arrate Urresti aangehouden. Deze arrestaties zouden een gevolg zijn van de arrestaties van de voorbije dagen. Alicia Sáez de la Cuesta (gearresteerd in A Coruña op verdenking de handel en wandel van de President van Galicië, Manolo Fraga, gevolgd te hebben) verscheen voor de rechter met blauwe ogen, kwetsuren aan de neus en een volledige desoriëntatie. Eider Pérez en Aitor Olaizola (die de bomauto naar Roses en de bestelwagen van Huesca zouden hebben overgebracht) en Ainara Fresnada (beschuldigd van het over de Muga brengen van ETA-leden) maakten bekend dat ze enorm werden "tussengepakt" met plastic zak over de kop en zelfs elektroden. Maar het wordt nu stilaan duidelijk dat álle nationalisten verdacht worden lid van "ETA-comandos" te zijn.
Neem nu Iratxe Sorzabal. Zij werd op 28 oktober 1999 door Frankrijk aan Spanje uitgeleverd maar meteen vrijgelaten .
Na de arrestatie van Iratxe Sorzabal werd met veel tamtam (overvalwagens, halfautomatische geweren etc ) haar woning doorzocht.
Dat Arrate Urresti enkele uren later werd vrijgelaten is op zich al een bewijs dat er gefolterd werd
Op 29 maart 1997 wordt het lijk van Josu Zabala Basajaun, militant van ETA,gevonden te Itziar. Hij was al sinds 23 maart 1997 als vermist opgegeven. Het kadaver vertoonde een impact van een schotwonde in de hartstreek. Naast hem lag een geoxideerd pistool en een huls. De onderzoekers moeten al het mogelijke gedaan hebben om de Ertzaintza ter hulp te schieten, want in nauwelijks twee dagen, wat de felicitaties van Madrid opleverde, was de zaak opgelost: zelfmoord.Maar de aanwijzingen om die versie in twijfel te trekken, waren bijzonder groot.
Op 29 maart 1997 werd op de berg Punto Mendata in Itziar (Gipuzkoa) het lijk gevonden van Josu Zabala "Basajaun", (Basajaun is een mythologische figuur, "de heer van het woud".) Josu Zabala was een jonge kerel met een prachtige "kop". Hij had een schot in het hart en naast hem lag een 9mm Parabellum, jarenlang hét wapen dat ETA gebruikte. De officiële versie was "zelfmoord", maar op het pistool waren zijn vingerafdrukken niet te vinden! Basajaun kwam uit Iruñea-Pamplona en werd maar 21 jaar. Hij was al vrij jong in de clandestiniteit verdwenen.
In december 2002 werd Naia Zuriarrain aangehouden ten gevolge van de arrestatie van Juan Ibon Fernández Iradi "Susper". In het adressenbestand voorkomen is voldoende om gefolterd te worden! Zo gebeurde ook met Naia. Tijdens haar "ondervraging" sleurde een Guardia Civil haar naar het venster en zei: "Van hieruit heb ik Anuk (Xabier Kalparsoro) naar buiten gegooid en zo zal jij nu ook eindigen. Een andere mogelijkheid is dat we met je de bergen intrekken, en je door het hoofd schieten, zoals we met Basajaun deden." Dit heeft geen bewijswaarde. Folteren gebeurt trouwens niet en wie hierover zijn beklag maakt, riskeert zelfs een proces wegens laster! "Klagen over foltering staat in het handboek van ETA", aldus de rechtbank!
Tien jaar na het overlijden van Basajaun vraagt de familie nog steeds vruchteloos naar meer informatie over de manier waarop Josu Zabala om het leven kwam. In Itziar zag niemand een verdachte beweging, geen enkel aanknopingspunt. Een dag eerder had wel iemand om 3 uur s nachts drie autos op rij naar boven zien rijden. Volgens de ouders kan er van zelfmoord geen sprake zijn. Er werd bij het lijk geen bloed aangetroffen, geen kogelhuls, geen vingerafdrukken. Zabala droeg een T-shirt met korte mouwen. De aarde aan de schoenen van Zabala stemde niet overeen met de grond in de omgeving. De dodelijke kogel werd nooit gevonden. Er waren roestplekken op het pistool terwijl ETA verklaarde dat Basajaun een nieuw wapen had. Er lagen enkele sigarettenpeukjes, maar van een ander merk dan dat Zabala op zak had. Niemand heeft schoten gehoord en bovendien leefde Josu te graag. De woorden van de toenmalige Baskische minister van Binnenlandse zaken, Atutxa, storen de familie nu nog: "Ze durven wel tot ETA toetreden, maar ze wagen het niet eruit te stappen en er blijft dan geen enkele andere manier dan deze." Atutxa, die zelf enkele keren op de dodenlijst van ETA stond, werd als sleutelfiguur genoemd, en de Ertzainas die na de ontdekking van het lijk in Itziar kwamen, zouden gezegd hebben dat het "een zaak van hun" was, maar dit wil de familie niet geloven. De toenmalige PP-Regering legde voor een keer geen verklaringen af. Werd hij door de politie geschaduwd en waarom werd hij dan niet gearresteerd, vraagt de familie zich af. Enkele maanden na de dood van Zabala schoot de Ertzaintza in Bilbao Gaizka Gaztelumendi en José Miguel Bustinza dood. Een jaar later viel Ina Zeberio onder de kogels en zij was ooit samen met Basajaun. José Miguel Etxeberria, "Naparra" verdween van de aardbodem. Joselu Geresta "Ttotto" werd op een gelijkaardige manier dood aangetroffen. Waarom zou Zabala van Bilbao naar Itziar getrokken zijn om zichzelf van het leven te beroven?
Na een eerste lijkschouwing die niets opleverde werd het lichaam gebalsemd. Hoewel de lijkschouwing gefilmd moet worden, gebeurde dit slechts gedurende de eerste 3 minuten. Toen was de film vol! De polsen en de slapen waren rood gekleurd, maar naar de oorzaak hiervan werd niet gezocht. Werd hij gefolterd, kreeg hij daarbij een hartinfarct en moest de kogel in het hart iets verbergen? Enkel Atutxa kwam met de versie "zelfmoord" aanzetten, maar leverde daarvoor geen bewijzen. Hij verdween in het centrum van Bilbao op de eindmeeting van Korrika en "enkel de huurlingen van Atutxa (lees: de Baskische politie) en hijzelf konden weten waar hij op dat ogenblik was" aldus zijn zus.
De dag dat er een eerbetoon moest plaatsvinden aan het slachtoffer, was de omgeving van Etxarri Aranatz, de geboorteplaats van Basajaun, afgegrendeld met kleine tanks van de Guardia Civil, om elke vorm van eerbetoon te verhinderen.
Een paar beelden opVIDEObij de herdenking 10 jaar later
Volgens Etxerat ("Naar Huis") de organisatie die zich het lot van de Baskische gedeporteerde, gevluchte en gevangen Baskische activisten aantrekt, zouden er tijdens de drie maanden die dit nieuwe jaar 2004 duurt al 117 gevangenen "versleept" zijn. Het merendeel werd verder van huis ondergebracht. Dit gebeurt zowel in Spanje als in Frankrijk.
Op een totaal van ongeveer 700 politieke gevangenen zouden er slechts acht in Baskische gevangenissen verblijven!
Manu Azkarate en Koldo Elizetxea, die beiden, volgens de bestaande strafwet, vrijgelaten zouden moeten worden omdat ze ongeneeslijk ziek zijn, werden echter vanuit Martutene (San Sebastián) naar respectievelijk Alcalá Meco en Valladolid overgebracht.
Verder worden de bezoektijden, het aantal toegelaten bezoekers en de toegelaten telefoons steeds meer ingekort.
Na de aanslag van 11 maart in Madrid en de leugenachtig aantijgingen van Aznar tegen ETA, werd een groot aantal incidenten gemeld waarbij politieke gevangenen werden aangevallen en bedreigd. Dit gebeurde niet enkel door medegevangenen, maar ook door bewakers en zelfs politiemannen. Een vrouwelijke gevangene in Madrid die voor onderzoek naar een ziekenhuis moest overgebracht worden, trok haar verzoek in toen gezegd werd, "dat ze met haar naar een zaal zouden gaan waar allemaal familieleden van slachtoffers van de aanslag bij elkaar waren gebracht."
Op 2 maart 1988 werd Mikel Lopetegi verhangen in zijn cel aangetroffen. Er zouden er nog velen volgen. Anderen werden nog nét vrijgelaten om thuis te kunnen sterven.
In Gara verschijnt een artikel van de hand van Martin Garitano, onder de titel: "Yo sí condeno" (Ja, ik veroordeel):
"Je wordt in de kringen van de democraten slechts aanvaard als je het geweld en de gewelddadigen veroordeelt. Wie het méést veroordeelt, is de beste democraat. Wie niet veroordeelt, veroordeelt zichzelf en verdient geen betere straf dan die van de gevallen engel, de eeuwigdurende nacht. De Spaanse paladijnen hebben gelijk, maar ze veroordelen niet elk geweld.
Ik veroordeel al jaren lang het geweld dat Franco en zijn Guardia Civil uitoefende tegen democraten die s nachts een Ikurriña hadden geschilderd of Leve ETA hadden geroepen. Ik veroordeel de brutaliteit die Joseba Arregi vermoordde. Ik veroordeel de criminele hand die de mittrailetten van het Battallón Vasco Español stuurde, de bommen van Tripla A, de pistolen van GAL. Ik veroordeelde de executie van Santi Brouard en Josu Muguruza, evenals die vanTxiki en Otaegi. Ik ben dus al een half leven bezig met veroordelen, maar nu besef ik pas dat het allemaal niets uithaalde. Zij die leefden met de hulp van de tirannie veroordeelden het geweld niet. Zij diedikwerden dank zei Franco, regeren zelfs. Zij die Arregi en de anderen doodden, tonen fier hun eretekens. Zij die betaalden voor de dood van Santi Brouard en Josu Muguruza tellen nog elke dag hun geld. Zij die Txiki en Otaegi fusilleerden, commanderen nu nog steeds andere pelotons. De tirannie heeft zichzelf nooit veroordeeld. Ik veroordeel ze wel."
De UNO aanvaardt 47 aanklachten van foltering van Baskische arrestanten door de Guardia Civil (39), de Spaanse Politie (4) en de Baskische politie, Ertzaintza (4), alleen al voor het jaar 2001. Dit werd op 27 februari 2003 bekend gemaakt door de speciale UNO-rapporteur, Theo van Boven en aan de Spaanse pers doorgespeeld door de vertegenwoordigers van TAT, Izaskun González en Iñigo Elkoro.
Theo van Boven gaf als voorbeeld o.a. de arrestatie van Ibai Aiensa die kort voordien een chirurgische ingreep aan het trommelvlies had ondergaan.
In zijn Conclusies en Aanbevelingen wijst van Boven erop dat ondervragingen enkel in officiële centra mogen doorgaan en dat bekentenissen van arrestanten bij afwezigheid van een rechter of advocaat geen waarde hebben voor een rechtszaak. Een speciale paragraaf is er voor de Spaanse streekspecialiteit in deze, het isolement (het incomunicadoregime), dat door van Boven illegaalgenoemd wordt. Ook moet vóór aanvang van een verhoor de identiteit van alle aanwezigen bekend gemaakt worden en zijn blinddoeken en kappen verboden. De ondervragingen moeten bovendien geregistreerd worden, bij voorkeur op video. De arrestanten mogen niet onder toezicht van de ondervragers staan gedurende een tijd die volgens de voorgeschreven wet nodig is om tot een preventieve aanhouding over te gaan en deze periode mag nooit langer dan 48 uur duren. Er mogen geen burgers uitgewezen of uitgeleverd worden aan staten indien er gefundeerde redenen aanwezig zijn om te vrezen dat er gefolterd wordt. Gevangenenruil is evenmin toegestaan.
Koldo Kareaga (zie artikel van 15 maart 2009), de Baskische politieke gevangene die al 22 jaren in Spaanse cellen doorbrengt en bij wie eerder deze maand een gevaarlijke en agressieve tumor werd geconstateerd, 10 maanden na de eerste symptomen in 2002, werd enkele dagen geleden vanuit de gevangenis van Soria overgebracht naar de ziekenafdeling van Zuera (Zaragoza). Hierbij werd hem opnieuw het recht ontzegd om raad te vragen een vertrouwensdokter uit zijn eigen streek, in Donostia. Het is nu bovendien nog wachten op de overbrenging naar het Servetziekenhuis van deze stad. Het ziet er naar uit dat hij wel eens hetzelfde lot zou kunnen ondergaan als Barandalla: heen en weer getransporteerd worden tussen ziekenhuis en gevangenis.
Schande! De dagbladen "The Guardian", "Corriere delle Sera", "Le Monde" of "The Herald Tribune" maar ook de BBC en de CNN spreken naar aanleiding van de aanslag op Juan Priede over de "separatistische organisatie" of de "gewapende separatistische organisatie" wat tot ongenoegen leidt bij het Spaanse journaille omdat die de "enige juiste" omschrijving gebruiken: "banda terrorista" (terroristische organisatie). Maar dé titel van de dag komt toch van de Marokkaanse krant "Lindependat-Le Quotidient du Maroc": "Spanje schendt de mensenrechten op eigen bodem", en Omar Dahbi haalt daarbij feiten aan uit Baskenland die hij uit eerste hand weet waarbij hij zich afvraagt waar Spanje het recht vandaan haalt anderen de les te spellen op het gebied van mensenrechten.
In Madrid verscheen Joseba Alvarez (Batasuna) voor magistraat Grande Marlaska. (Joseba Alvarez is de zoon van "Txillardegi" en zowel de vader als de zoon leefde bij ons in ballingschap.) Het delict waar Joseba van beschuldigd wordt is dat hij na de stakings- en actiedag tegen de gevangenenpolitiek van eerder deze maand (9 maart) deelnam aan de persconferentie die na afloop plaatsvond. Eerst diende Batasuna-kopstuk, Arnaldo Otegi te komen. Maar . Otegi was ziek. Behalve Arnaldo Otegi dienen zich ook de andere "Batasunos" (Pernando Barrena, Juan Joxe Petrikorena, Juan Mari Olano, de advocate Arantza Zulueta en de secretaris-generaal van de radicale vakbond LAB, Rafa Díez) naar Madrid te komen om er te gaan vertellen over de 108 (!) "strafbare feiten" die ze begingen, zijnde het aantal incidenten dat zich voordeed op de stakingsdag waarvoor zij hadden opgeroepen.
