Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
02-10-2007
De Baskische diaspora
Iñaki Lekerika Urresti Leke +2 oktober 1997
Iñaki Lekerika Urresti Leke maakte deel uit van de generatie die ten strijde trok tegen de nucleaire centrale van Lemoiz. Hij had een uitgebreide vriendenkring en ze deden alles samen: de bergen intrekken en manifestaties bijwonen. Toen de partij HASI-Herriko Alderdi Sozialista Iraultzailea (Partido Socialista Revolucionario Popular) opgericht werd, trad de meerderheid van zijn vrienden toe. Inaki deed dat niet. Integendeel, hij stopte met opstappen in manifestaties en vermeed de confrontatie met de politie. Hij had een andere uitdaging gevonden, een veel gevaarlijker. In februari 1979 zag hij zich verplicht te vluchten naar Iparralde. Toen het daar ook te heet werd, besliste hij na 5 maanden, samen met een vriend, uit te wijken naar Venezuela, waar hij als politiek vluchteling werd erkend (in tegenstelling tot Iparralde). Hij had het er de eerste 5 jaar bijzonder moeilijk: geen baan, geen eten. Na verloop van tijd slaagde hij toch en hij integreerde zich voortreffelijk in de kringen van het Euskal Etxea van Caracas (het Baskische huis). Ieder jaar danste hij er de Aurresku (een eredans) op de Gudari Eguna (dag van de Baskische soldaat). In april 1996 kreeg hij een eerste hartinfarct en een paar maanden later een tweede, in augustus. Hij herstelde heel langzaam, maar een jaar later, op 2 oktober 1997, kreeg hij een fatale derde aanval te verwerken. Hij werd in Venezuela begraven.
Baskische diaspora (klik links op de navigatiebalk voor de Engelse vertaling)
Lizartza is een gemeente gelegen in Gipuzkoa, met een kleine 600 inwoners, en is van oudsher een nationalistisch bolwerk. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1999 behaalde Herri Batasuna er de volstrekte meerderheid met 73,94 % van de stemmen (de 7 gemeenteraadsleden waren volledig voor HB).
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2003 mocht Herri Batasuna niet meer deelnemen omdat de lijst verboden was. De PNV behaalde de volstrekte meerderheid (de 7 gemeenteraadsleden waren volledig voor de PNV) en de PP behaalde amper 6,58 %.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2007 werden slecht twee lijsten ingediend: ANV en PP. De PNV nam niet deel en de ANV was verboden (de 7 gemeenteraadsleden waren volledig voor de PP). Hieruit vloeit een verbijsterend verhaal voort.
Om een verkozen te geraken, moest de kiesdrempel van 5 % overschreden worden. De resultaten van de 355 stemgerechtigden waren:
186 stemmen voor de ANV 142 blanco stemmen· 27 stemmen voor de PP (7,61%)
In een dorp van bijna 600 inwoners konden 27 stemmen bepalen dat de 7 mandaten volledig werden ingenomen door Populisten (PP), want de stemmen op de ANV (186) werden ongeldig verklaard. Bovendien waren de kandidaten die de PP had voorgesteld niet afkomstig uit het dorp zelf! Het waren zelfs geen Basken.
De installatie van de gemeenteraad op 2 juli 2007 moest onder politiebescherming plaatsgrijpen, zo groot was de woede van de bijna totale bevolking op de putch van de PP.
Naast Regina Otaola (afkomstig uit Eibar), die burgemeester werd, vermelden we hier de andere leden: Laura Garrido, Manuel Mitxelena, de president van Nuevas Generaciones (vechtersbazen en ultras binnen de PP) Miguel Ángel Fernández, Julia Tercero, Begoña PereiraenJosé Luis Marcaida (allemaal buitenstaanders).
De eerste beleidsdaad van Otaola was het hijsen van de Spaanse vlag (rode lap op stier). Enorm protest en doodbedreigingen (?) aan haar adres. De Spaanse vlag werd overdekt met een groot karton met daarop een Ikurriña en de tekst: GEUREA, de onze, wijzend op de Ikurriña). Zie ook foto. De tweede beleidsdaad was 3 inwoners aanklagen wegens doodbedreigingen (?) en overplakken van de Spaanse driekleur. De derde beleidsdaad was Lizartza laten opnemen in de vereniging van Spaanse gemeenten. Haar enige opdracht blijkt er uit te bestaan om te provoceren en om Lizartza te Españoliseren.
Is het dan verwonderlijk dat er dagelijks protesten en betogingen zijn? Is het dan verwonderlijk dat de gemeenteraad telkens moet doorgaan onder massale politiebescherming?
Zesentwintig man en een paardenkop delen de lakens uit in een gemeente waarin 92% van de bevolking tegen hen gestemd heeft! Aan de lezer om te antwoorden.
Geen folteringen, maar toch de ondervragingen filmen!
Hier wordt niet gefolterd
Eerder verrassend maakte de Baskische minister van Binnenlandse zaken Javier Balzaop 30 september 2005 bekend dat hij alle ondervragingen bij incomunicado-opsluiting wil laten filmen. Het afzonderingsregime of de incomunicado is een van de belangrijkste instrumenten in de strijd tegen het terrorisme. Het wordt gebruikt om gevangenen te folteren, zonder dat er pottenkijkers (familieleden, vrienden, advocaten of dokters) aan te pas komen. Dagen lang is de gevangene overgeleverd aan de willekeur van de ondervragende politiediensten. Voor alle duidelijkheid gaat het voorstel van Balza enkel over de ondervragingen van de Baskische politie Ertzaintza en niet over de Spaanse ordehandhavers (de specialisten van de Guardia Civil).
Hiermee probeert hij tegemoet te komen aan de intussen vervangen speciale VN-rapporteur Theo vanBoven die een erg bezwarend rapport schreef over folteringen in de Spaanse staat. Trouwens, niet alleen Van Boven kon bezwarende rapporten voorleggen, ook internationale organisaties deden hetzelfde.
Opvallend is dat de Baskische minister van justitie, Joseba Azkarraga, enkele dagen eerder nog zei dat er streng moest worden opgetreden tegen arrestanten die beweren dat ze gefolterd zouden zijn door de Ertzaintza. Hiermee loopt hij het Spaanse establishment na dat beweert dat ETA haar militanten vraagt om telkens over folteringen te klagen! Toch is het zo dat regelmatig fysieke letsels te zien zijn bij mensen die uit het afzonderingsregime komen.
Het is belangrijk te beseffen dat folterpraktijken een hele evolutie hebben doorgemaakt. Heel wat middeleeuwse instrumenten worden niet meer gebruikt en zijn vervangen door technieken die minder sporen nalaten. Folteren heeft een negatief imago gekregen, weet je wel... Desondanks zijn de folterpraktijken er niet menselijker op geworden! Arrestanten krijgen een plastic zak over het hoofd getrokken tot ze bijna stikken, krijgen slagen met stompe voorwerpen, worden dagen wakker gehouden, krijgen elektrische schokken en worden op alle mogelijke manieren psychologisch gekraakt.
De Lehendakari, Juan José Ibarretxe, heeft gisteren, 28 september 2007, bij de hervatting van de parlementaire werkzaamheden in de voltallige vergadering van het Baskische parlement aangekondigd dat hij op 25 oktober 2008 een volksraadpleging zal houden in Euskadi. (25 oktober is de verjaardag van het Estatuto de Guernica, bij referendum goedgekeurd op 25 oktober 1979.) Of er voordien al dan niet een politiek akkoord tot stand komt met de Spaanse regering, zal zijn beslissing niet beïnvloeden.
De PNV-voorzitter, Josu Jon Imaz, had onlangs (15 juli 2007) in een krant een artikel gepubliceerd "No imponer, no impedir" (Niet opleggen, niet verbieden), waarin hij in tegenstelling tot wat de Lehendakari in zijn regeerakkoord had opgenomen, van mening was dat deze legislatuur niet de geschikte legislatuur was om een referendum te houden. Imaz is nu ontslagnemend en Ibarretxe ziet nu de kans schoon op de politieke agenda naar zich toe te trekken.
Wat onmiddellijk opvalt, is dat Ibarretxe dekking zoekt, door te stellen dat dit referendum eerst moet goedgekeurd worden door het Baskische parlement. Ook hier heeft hij al een datum voorhanden: juni 2008. De Baskische tripartiete, PNV, EA en EB, beschikt maar over 32 zetels op 75, en hebben dus de steun nodig van de Partido Comunista de las Tierras Vascas (EHAK-PCTV). Deze partij is weliswaar legaal, maar de laatste jaren is van alles geprobeerd om de partij aan Batasuna te verbinden (om ze zo te kunnen verbieden).
Partido Nacionalista Vasco 22 zetels
PSE-EE 18 zetels
Partido Popular 15 zetels
Partido Comunista de las Tierras Vascas9 zetels
Eusko Alkartasuna7 zetels
Ezker Batua Berdeak:3 zetels
Aralar1 zetels
Als Ibarretxe in de voltallige Kamer geen meerderheid krijgt, kan het referendum niet doorgaan. In dat geval zal Ibarretxe de Kamer ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven voor de herfst 2008.
Als Ibarretxe in de voltallige Kamer wel een geratificeerde meerderheid krijgt, wordt, samen met de Spaanse regering een bindend referendum uitgeschreven op 25 oktober 2008, op voorwaarde dat voorafgaand een politiek akkoord gesloten werd met de regering van Rodríguez Zapatero over het recht op beslissen door het Baskische volk en de juridische erkenning van dit volk. Als dit politieke akkoord uitblijft, wordt een consulta habilitadora (unilateraal) uitgeschreven, zodat de Baskische gemeenschap zelf de bevoegdheid krijgt om ETA, de regering en de politieke partijen een mandaat te geven een proceso de solución (proces dat moet leiden naar een oplossing) te starten over het zogenoemde Baskische conflict.
Deze laatste oplossing is strijdig met de grondwet en de toekomst zal uitwijzen of dit een luchtballonnetje was of een tweede mislukking voor Ibarretxe (de eerste was de afwijzing van het Plan Ibarretxe door Madrid in januari 2005.)
De begrafenis van Hodei Galarraga Pototo 29 september 2002
Op zondag, 29 september 2002, kreeg de urne met assen van Hodei Galarraga een ereplaats op het Plaza Zaldibia te Orereta, een dorpje van 2000 inwoners in Guipuzkoa. Op identiek dezelfde plaats werd 16 jaar eerder aan zijn oom Ángel María Galarraga dezelfde eer gebracht.
Op 17 maart 1986, ook een zondag, werd door het 6-jarige jongentje Hodei te Orerata een duif losgelaten voor de kist van zijn oom, Ángel María Galarraga. De kist stond opgesteld op het Plaza en de vele aanwezigen riepen: Gora ETA (Leve ETA). Het plein zag zwart (eigenlijk rood, wit en groen) van de vele Ikurriñas. Onder de aanwezigen waren o.a. José María Olarra en Itziar Aizpurua van Herri Batasuna. Laatstgenoemde verwees naar Ángel María Galarraga als een bakearen gudari, een soldaat van de vrede. Toen de burgemeester, Juan María Jáuregui, zijn rede in het Euskara onderbrak om een paar woorden Spaans te spreken, steeg een oorverdovend awoertgeroep op uit de menigte. De rouwplechtigheid werd opgeluisterd door trikitilaris (accordeonisten) en bertsolaris (bertsos zijn geïmproviseerde gezangen). Dat klonk nogal feestelijk, maar het was ook de bedoeling, omdat Ángel María Galarraga era una persona muy alegre, een blij en opgewekte persoon was. Uiteraard ontbrak het Lied van de Baskische Soldaat, het Eusko Gudariak Gara, niet en de Aurresku, de Baskische eredans.
In een welk soort democratisch land heeft de jeugd er in godsnaam behoefte aan om met bommen rond te lopen?
Op zondag, 29 september 2002, viel Hodei dus dezelfde en identieke eer te beurt. Hij was op 23 september 2002 om het leven gekomen, samen met zijn kompaan, Egoitz Gurrutxaga, toen de bom die zij vervoerden explodeerde in de wijk Basurto te Bilbo. In pers was er weinig over te lezen omdat de inwoners verhinderd hadden om de aasgieren van de regimepers het dorp te laten binnenkomen. Alleen Gara en het TV-station ETB werden toegelaten. De voltallige gemeenteraad, allemaal Batasuna, riepen Hodei uit tot "hijo predilecto", ereburger. Er was één opmerkelijk verschil: er waren minder vlaggen (Ikurriñas) te zien. Want bij aankomst van de stoffelijke resten van Hodei Galarraga, bakte de Baskische politie het weer bijzonder bruin. De mensen die hun opwachting maakten, werden tegengehouden en hun materiaal (txalaparta, megafoon, foto van de overledene, vlaggen en spandoeken) werden afgenomen. De jongeren moesten hun T-shirts van Jarrai en Segi uittrekken. Een politiehelikopter had de lijkstoet vanuit Bilbao tot in Orereta gevolgd. De polenten konden echter niet beletten dat er leuzen geroepen werden:
Herriak ez du barkatuko.
Het Volk zal dit niet vergeven.
Gudariak dira, ez terroristak.
Het waren soldaten, geen terroristen.
Bovendien werd het Lied van de Baskische Soldaat, het Eusko Gudariak Gara gezongen en een Aurresku gedanst, waarbij de vader van Galarraga op de txistu (Baskische fluit) speelde. In de loop van de avond nam de Guardia Civil de bezetting van Orereta over van de Ertzaintza.
De Lehendakari, Juan José Ibarretxe, heeft vandaag, 28 september 2007, bij de hervatting van de parlementaire werkzaamheden in de voltallige vergadering van het Baskische parlement aangekondigd dat hij op 25 oktober 2008 een volksraadpleging zal houden in Euskadi. 25 oktober is de verjaardag van het Estatuto de Guernica, bij referendum goedgekeurd op 25 oktober 1979. Of er voordien al dan niet een politiek akkoord tot stand komt met de Spaanse regering, zal zijn beslissing niet beïnvloeden.
De PNV-voorzitter, Josu Jon Imaz, had onlangs (15 juli 2007) in een krant een artikel gepubliceerd "No imponer, no impedir" (Niet opleggen, niet verbieden), waarin hij in tegenstelling tot wat de Lehendakari in zijn regeerakkoord had opgenomen, van mening was dat deze legislatuur niet de geschikte legislatuur was om een referendum te houden.
Ik zal later over dit onderwerp uitgebreid aandacht besteden in mijn webstek: De Basken en hun strijd.
Op 28 september 1979 werd in Astigarraga het raadslid van Herri Batasuna, Tomás Alba Irazusta vermoord door de doodseskaders van het BVE-Batallón Vasco Español. Twee jaar geleden werd een herinneringsplaat aangebracht in het gemeenthuis van Donostia, niet ver van een herinneringsplaat voor een PP-gemeenteraadslid.
Op de plaat van de Populist stond: Vermoord door ETA.
Op de plaat van Tomas Alba werden geen verwijzingen aangebracht naar BVE.
Het aanbrengen de plaat voor Alba had al voor de nodige commotie en het nodige wildemansgehuil gezorgd bij de ultras van Spaansnationalistische pers. Ze noemden Alba een delinquent, maar over de huurmoordenaars van BVE, hun eigen vriendjes zeg maar, geen woord.
Ley de la Carrera Militar Wet betreffende de militaire loopbaan
Het had evengoed vanuit Baskische hoek kunnen komen, maar de Catalanen waren ze deze keer te vlug af.
De Entesa Catalana de Progrés, noem het maar de progressieve Fuerza Catalana, bestaande uit ERC (Esquerra Republicana de Catalunya), ICV-EuiA (Iniciativa per Catalunya VerdsEsquerra Unida i Alternativa) en PSC (Partit dels Socialistes de Catalunya) hebben gisteren, 27 september 2007, in de Senaat een amendement neergelegd op het project Ley de la Carrera Militar, een wetsontwerp i.v.m. de militaire loopbaan. Het amendement poneert dat de president van de regering koning Juan Carlos zou moeten vervangen als hoogste bevelhebber van de Fuerzas Armadas (het leger). Dit voorrecht staat nu in de grondwet onder artikel 62. Die functie mag niet langer het voorrecht zijn van een persoon die dit op basis van geboorterecht heeft verworven, maar behoort toe aan een persoon op basis van geschiktheid.
Enkele maanden vóór hijzelf overleed, trakteerde dictator Francisco Franco het Baskische Volk op 27 september 1975 met een laatste lading kogels. Hoewel na het Burgosproces (december 1970) de doodstraf, uitgesproken tegen zes van de 11Baskische activisten, werd omgezet, liet Spanje nu 2ETA-leden Txiki en Otaegi (en 3 militanten van FRAP) terechtstellen om een noodzakelijk voorbeeld te stellen, aldus Franco. Omdat de beul, José Moreno, uit Sevilla, niet op drie plaatsen tegelijk kon zijn, werd niet gekozen voor de wurgpaal (garrote) zoals twee jaar eerder nog het lot was van Salvador Puig Antich.
Gudari Eguna 27 september
De tragische en brutale gebeurtenis rondom Txiki en Otaegi werd door ETA aangegrepen om die dag uit te roepen tot Gudari Eguna (dag van de Baskische soldaat). Bij de herdenkingsplechtigheid Gudari Eguna van vandaag, 27 september 2007, wordt de figuur van Sabin Euba Pelopintxo, overleden op 5 augustus 2007, in het daglicht gesteld.
De bedreigingen, de beledigingen, de vernederingen, de vervolgingen, de arrestaties, de folteringen, de uitwijzingen, het enige discours wat de bezettende macht kent, is steriel gebleven in het licht van de coherentie en het engagement van gudaris zoals Sabin Euba Pelopintxo. Zij hebben hun leven opgeofferd voor de vrijheid van Euskal Herria.
De gewapende strijd is het belangrijkste wapen dat wij hebben om het proces van nationale bevrijding tot een goed einde te brengen. Voor het volk! Met het volk!
ETA verdedigt hiermee de gewapende strijd. Want in de laatste vredesdialoog (mei 2007) was ETA zelfs bereid zijn militaire structuur te ontmantelen, als er bepaalde voorwaarde vervuld werden. Maar de regering had er geen oren naar. Ze zijn onder druk van de Partido Popular gezwicht en overgegaan tot de orde van de dag: de totale vernietiging van ETA. De bestaansreden, de oorzaken waarom ETA nog altijd actief is, worden naar de prullenmand verwezen.
Als Bask loop je steeds een risico, zeker als je in Navarra woont.
Aanslag op de autoriteit
Op 27 september 2003 om 1 uur s nachts stond Cristina Villar in de deuropening van haar huis in het centrum van het stadje Tafalla (Navarra) te praten met haar moeder van 73 jaar. Zij kwam terug van de bruiloft van een vriend. Op dat ogenblik kwam een patrouille van de Guardia Civil voorbij die hen vroeg zich te identificeren. Ze hadden beiden geen papieren op zak. Intussen waren er enkele voorbijgangers komen bijstaan die vroegen wat er gaande was. Ook haar vriend, Fernando Sota, kwam erbij. Dé kans voor de machos van de Guardia Civil om zich te bewijzen. Het kwam tot wat getrek en geduw en na een tijdje werd Sota opgepakt en ook Cristina Villar mocht mee. Toen de Guardias ook de moeder wilden meenemen werd de vader tegen de grond gewerkt en diende daarna medische assistentie te krijgen. Dit was het! Korte tijd daarna kwamen 1.500 buren op straat om te protesteren tegen de beschuldiging van aanslag op de autoriteit die ze absurd noemden.
Op 5 juni 2006 werd drie jaar en acht maanden cel geëist tegen Cristina Villar. Haar vriend, Fernando Sota loopt het risico twee jaar en acht maanden achter de tralies te vliegen. Verder kunnen ze veroordeeld worden tot een gezamenlijke geldboete van 13.532 euro. Dit is de straf die er staat op een aanslag zoals zij die pleegden en waarbij letsel werd toegebracht aan de autoriteit. Op de zitting vroeg Cristina Villar zich af hoe zij, een jong meisje van 1,50 m. en 50 kg lichaamsgewicht, de oorzaak kan zijn dat twee politieagenten die getraind zijn om de zwaarste delinquenten aan te pakken gedurende 90 en 129 dagen werkonbekwaam raken.
Esteban is geboren in Tolosa op 27 juli 1954. Op 18-jarige leeftijd werd hij benoemd als vrijgestelde van de ORT (Organización Revolucionaria de Trabajadores),eenSpaanse politieke partij met een marxistisch-leninistische ideologie (opgericht 1969). Een paar jaar later merkten zijn kameraden een diepgaande wijziging in zijn opvattingen. Hij werd opgemerkt in manifestaties ten guste van Baskische politieke gevangenen, hij kocht de krant Egin (voor een communist ondenkbaar) en uit gesprekken kon worden opgemaakt dat hij Marx en Lenin niet meer kende. Op 28-jarige leeftijd, februari 1982, trad hij toe tot ETA. In die tijd werd door ETA, bij toetreding, nog een fotokopie van de identiteitskaart gevraagd. De kopie werd al 4 maanden later onderschept bij een gearresteerde Etarra. Hij moest naar Iparralde vluchten, van waaruit hij acties in Spanje ondernam. Zijn naam was bekend bij de inlichtingendiensten en op 25 januari 1987 werd hij in Madrid gearresteerd. Van af dat moment werd hij van gevangenis naar gevangenis gesleept: Carabanchel, Alcalá-Meco, Herrera de la Mancha, Ocaña, Puerto de Santa María, Valdemoro en Salto del Negro. Zijn broer Leo die hem in 1989 bezocht, werd slachtoffer van een verkeersongeval (zoals velen als gevolg van de spreiding) en er moest een been geamputeerd worden. In de gevangenis van Salto del Negro (Andalucia) hield Estaban 3 hongerstakingen: 41, 34 en 27 dagen. In 1995 en 1996 werd hij 9 maanden aan één stuk opgesloten in een isoleercel, waar men straffeloos op hem kon inbeuken. Hij zag zijn dochter Irati pas toen ze al 5 jaar oud was.
In Salto hadden de dokters een acute pancreasfibrose (woekering van bindweefsel in de alvleesklier) en hepatitis C gediagnosticeerd, maar er werd hem ook maar enige medische behandeling geweigerd. Begin 1999, toen hij noodgedwongen toch gehospitaliseerd moest worden, werd vergevorderde en terminale metastase (uitzaaiing) van leverkanker vastgesteld. Op 7 april 1999 werd hij vrijgelaten, rustend op een bed (zijn sterfbed), en 6 maanden later, op 26 september 1999, stierf hij te Tolosa, omringd door de zijnen.
Parapolitionele terreurgroep, gesteund door de staat
Hotel Monbar +25 september 1985
De aanslag van de staatsterroristen van GAL tegen Hostal Monbar in Bayonne vond plaats op 25 september 1985. De vluchtelingen José María Etxaniz Maiztegi Potros, Agustín Irazustabarrena Urruzola Legra, Iñaki Asteasuinzarra Pagola en Sabin Etxaide Ibarguren Eskumotza verloren het leven, terwijl een Frans burger Jean Hiriat gewond raakte. De Openbare Aanklager vraagt aan de politie-inspecteurs het verslag van een onderzoek bekend te maken, over Hotel Orly in San Sebastián waar mogelijk de uitvoerders van de aanslag, Luis Mattei en Pierre Frugoli, tussen 23 en 26 september 85 een onderkomen vonden. Uit dit verslag zou moeten blijken of indertijd de bedienden van het hotel ondervraagd werden en of hen daarbij foto's getoond werden van de genoemde personen Amedo en Domínguez. Indien dit niet gebeurde vraagt de aanklager het alsnog te doen. Eveneens vraagt hij een beroep te doen op Interpol de huidige verblijfplaats van Mattei op te sporen om hem op te roepen om te komen getuigen. De Openbare Aanklager wil dat de robotfoto's waarmee Frugoli in 1985 in een bar in Marseille en in Irun de personen identificeerde die hij kende als "Francis" en "Miguel" aan het gerecht worden overgemaakt. Verder wordt gevraagd aan de gebroeders Rosell, eigenaars van de wapenhandel waar mogelijk de wapens voor de aanslag gekocht werden, de foto's te tonen van Amedo, Domínguez, Frugoli en Mattei.
De steeds verscherpte politionele repressie, waarvoor de PSOE-regering meteen bij haar aantreden koos, degenereerde dus in de creatie van de parapolitionele terreurgroep GAL. Nochtans waren er voor de nieuwe PSOE-regering andere opties begin jaren '80. Het ware mogelijk geweest met een aantal vertrouwenwekkende maatregelen ETA aan de onderhandelingstafel te krijgen. Een aantal maatregelen drongen zich trouwens in ieder geval op wilde men over Spanje als een normale democratische rechtsstaat spreken. Zo was er na de verdwijning van het Franco-regime nooit een zuivering geweest van de magistratuur, de ordediensten en het leger. Dat was de deal die tijdens de Transición was gemaakt. Franco-getrouwen controleerden vanaf 1975 de eerste post-Franco-regeringen en de door Franco benoemde koning Juan Carlos werd staatshoofd.
De electorale overwinning van de PSOE in 1982 bracht geen breuk teweeg in dat beleid. De partijtop van de PSOE koos integendeel voor de repressieve continuïteit. Ze zag er zelfs geen graten in daarbij een beroep te doen op schimmige individuen die al tijdens de Franco-dictatuur hadden deelgenomen aan parapolitionele operaties tegen antifascistische militanten van ETA.
Antonio Vallejo Nájera De Spaanse Mengele Een lezersbrief van 24 september 2004
Op 24 september 2004 verscheen er een lezersbrief in de krant die reageerde op de voorstelling van de documentaire Rejas en la Memoria (die op 23 september 2004 in het kader van het filmfestival van Donostia werd voorgesteld). Het was iemand die meer wist over wat er zich in naoorlogse periode had afgespeeld. U kunt de korte inhoud van die lezersbrief bekijken, na wat meer uitleg over de film.
De documentaire Rejas en la Memoria is van de hand van Manuel Palacios. De film handelt over de periode na Spaanse Burgeroorlog, toen in Spanje 500.000 mensen achter de tralies van concentratiekampen verdwenen! Wat weinig mensen weten, is dat het laatste kamp pas dicht ging in 1962! Bijna dertig jaar later komt Manuel Palacios met getuigenissen en met onuitgegeven beelden voor de dag. Zodoende wordt duidelijk dat dictator Franco deze mensen als slaven misbruikte om de Staat (zijn staat) her op te bouwen. Onder de aanwezigen op de voorstelling in Donostia was de oude Communistenleider, Santiago Carrillo, de ex-gevangene, Miguel Nuñez en de voorzitter van Vereniging van Anti-Franquistische Politieke Gevangenen, Gervasio Puerta. Zij kregen bij aanvang van de voorstelling een hartverwarmend, vijf minuten durend warm applaus van een rechtstaand publiek.
Eén van de aanwezigen zorgde voor tumult toen hij riep dat op dit ogenblik méér dan 700 Basken in ongeveer gelijkaardige omstandigheden moesten leven en lijden.
Santiago Carrillo herinnerde eraan dat in 1976 zich de mogelijkheid voordeed om een parlementaire monarchie op poten te zetten. We moesten wel afzien van een aantal eisen, aldus de oud-president van de PCE. De gruwel waarvan we het slachtoffer waren, moest onder de mat terecht komen, want het leger zou dit nooit toelaten. Ook het rechterlijke apparaat, de erfgenaam van de dictatuur, zou niet toestaan dat we die gruwel aan het licht brachten.
De titel, Rejas en la Memoria heeft méér dan één betekenis: het wil zeggen dat de concentratiekampen gedurende vele jaren verborgen bleven, maar ook dat de herinnering aan wie het meegemaakt had later vervaagde of verdween achter tralies (in het geheugen) om ze te vergeten.
Korte inhoud van de lezersbrief
In 1938 startte Antonio Vallejo Nájera, de kolonel-chef van de Psychiatrische Diensten van het Leger van Franco, in het kamp van Málaga een macaber experiment met gevangen leden van de Internationale Brigades, maar ook met politieke gevangenen (die het Regime steeds gevangenen van Gemeen Recht noemde). Eveneens werd geëxperimenteerd met pas geboren revolutionairen en met de Rode, mannelijke Horde. Maar er werden ook vrouwen bij betrokken, omdat ze mentaal debiel waren en omdat de vrouwelijke psyche veel contactpunten had met de infantiliteit en met die van het dier. (Dit zijn uitspraken van Antonio Vallejo Nájera.)Daarom begon men de kinderen van de gevangen ouders af te nemen om die onder te brengen bij de Sociale Hulp, bij religieuzen of op het kerkhof in Amorebieta in Baskenland, zoals Julia.
Hun identiteit werd bij wet gestolen, evenals hun namen en hun herinneringen. Op die manier zou de bevolking bevrijd worden van deze schrikwekkende plaag. De geneeskunde heeft een politiek beleid nodig en het Marxisme is een ziekte waarvan de behandeling voor een groot deel in onze handen ligt.
Deze Spaanse Mengele, die meende dat de Basken naar politiek en religieus fanatisme neigden, heeft in Madrid een straatnaam!
Het psychiatrisch genie van Antonio Vallejo Nájera
De bevestiging van onze stelling dat er een verband is tussen marxisme en geestelijke minderwaardigheid (in het marxisme militeren bij voorkeur antisociale psychopaten) leidt ons er toe dat we van af de geboorte deze individuen moeten afscheiden van hun ouders, om op die manier de maatschappij voor die verschrikkelijke plaag te behoeden.
Het regime van Franco verbond zich er toe de kinderen van de Republikeinen (communisten, vakbonden, Basken: allemaal bestempeld als de Rode Horde) van hun moeder te scheiden. Er werd een speciale gevangenis opgericht voor Madres Lactantes (zogende moeders) waar nauwelijks 1 uur per dag voorzien was voor contact tussen moeder en kind. Die kinderen kwamen later terecht bij de Sociale Hulp, bij religieuzen of ondervoed, op het kerkhof in Amorebieta in Baskenland.
Op 23 augustus 1938 bezorgt een militaire koerier een telegram (postal 1565) op de Inspección de Campos de Concentración de Prisioneros te Burgos. Afzender: Francisco Franco Bahamonde, bestemmeling: commandant Antonio Vallejo-Nájera, chef Servicios Psiquiátricos Militares. Historicus Ricard Vinyes, professor aan de universiteit van Barcelona, kent de inhoud van het bericht: En contestación a su escrito del 10 del actual proponiendo la creación de un Gabinete de Investigaciones Psicológicas cuya finalidad primordial será investigar las raíces psicofísicas del marxismo, manifiesto que de conformidad con su mencionada propuesta, autorizo la creación del mismo. (Antwoordend op uw schrijven van 10 augustus, waarin de creatie van een Gabinete de Investigaciones Psicológicas wordt voorgesteld, met als primordiale finaliteit een psychofysisch onderzoek naar de wortels van het marxisme, bevestig ik, in overeenstemming met vermeld voorstel, de autorisatie van dit project.)
Aan de hand van twee groepen, internationale brigadisten en 50 gevangenen uit Malaga, worden twee hypothesen naar voren geschoven: ·
1.De mentale debiliteit van aanhangers van sociale en politieke gelijkheid, gepaard gaande met onverschilligheid
2.De perversiteit van de democratische regimes die toegeven aan die aanhangers en op die manier afstevenen op een fiasco, dit in tegenstelling tot aristocratische regimes waarin alleen de sociaal beteren triomferen.
Zaterdag, 23 september 2006, werd de Gudari Eguna, de dag van de Baskische Soldaat gevierd. Het is eigenlijk geen viering, maar een herdenking van alle gudaris die in de strijd voor een onafhankelijk Euskal Herria hun bloed hebben gegeven. Dat zijn er intussen 218. Even in herinnering brengen dat we op 4 dagen verwijderd zijn van de 31ste verjaardag van het fusilleren van Txiki en Otaegi (27 september 1975). De herdenking greep plaats op de Monte Aritxulegi bij het plaatsje Oiartzun in Gipuzkoa. Meer dan 1500 personen woonden de plechtigheid bij. Op een gegeven moment werden 218 Ikurriñas in de grond geplant. Eén voorval echter haalde de wereldpers, nu ja de Belgische pers wist eens te meer noch van toeten, noch van blazen. Het was nochtans een voorval dat vrij ongewoon was, qua optreden en qua inhoud.
Op een bepaald ogenblik stapten 3 Etarras uit de bossen om een nieuw communiqué voor te lezen (vroeger werden alle communiqués via de krant Gara gestuurd), een communiqué dat blijft nazinderen. Na voorlezing werden een aantal schoten in de lucht gelost.
De boodschap
ETA wil bij dezen de meest intieme groet brengen aan alle strijders die jullie vandaag hier herdenken. Gudari Eguna is voor ons geen datum om achteruit te kijken. Integendeel, met het voorbeeld van onze strijdbroeders voor ogen en lerende uit de weg die zij gevolgd hebben, moet deze dag dienen tot de borgstelling van de strijd vandaag, maar ook van morgen. Moet deze dag dienen om de persoonlijke inzet ten voordele van Euskal Herria te versterken. De strijd ligt niet in het verleden, maar in het heden en in de toekomst. Als we zonder dralen, zonder opgeven de strijd voortzetten, zoals gudaris het voor ons deden, pas dan zullen wij een vrij volk zijn. Front vormen tegen de onderdrukking in Euskal Herria is een onvoorwaardelijke opgave om ons volk te doen overleven. Op deze aartsmoeilijke weg zal niemand ons geschenken doen. De opportuniteit om de vrijheid te verwerven ligt in het hart en de handen van ieder van ons. Laten wij bouwen aan de onafhankelijkheid van Euskal Herria door onze dagelijkse daden. Dat is nu precies de boodschap die ETA aan jullie allen wil bekendmaken: wij bevestigen de belofte dat wij onverminderd zullen verder strijden, met de wapens in de hand, tot Euskal Herria onafhankelijk en socialistisch is. Wij zijn bereid ons bloed te geven om dat te bereiken. En dat zullen wij bereiken!
Baskische en Catalaanse Socialisten. Een treffend onderscheid. 22 september 2004
In de Baskische krant Gara van 22 september 2004 staat een interessant artikel van Jon Gurutz Olascoaga, professor aan de Universiteit van Baskenland, maar zoals dat in Gara wel eens vaker voorkomt, mee ondertekend door Professor Baleren Bakaikoa (eveneens van de UPV) en de professoren Luis Bandrés, José Manuel Castells en Roldán Jimeno, professoren van de universiteit van Navarra (UPNA).
Het artikel werd geschreven naar aan leiding van de herhaalde vraag van de Baskische Socialisten PSE-EE om het autonomieplan van de Baskische Lehendakari Ibarretxe terug te trekken. De Catalaanse Socialisten echter regeren in een tripartiete met o.a. de linkse Republikeinen van Carod-Rovira en deze ERC gaat ondubbelzinnig voor de onafhankelijkheid van Catalonië om zich daarna als onafhankelijke staat op te werpen in de EU. Over dit plan zullen enkel de Catalanen, in een referendum, kunnen beslissen en niet alle burgers van Spanje. Ongeveer hetzelfde wil ook de PNV en zeker de bondgenoot, EA. De Baskische Socialisten pikken dit niet, terwijl de Catalaanse Socialisten eerder geneigd zijn mee te werken.
Vanwaar het onderscheid tussen de PSE (de Socialistische Partij van Euskadi) en de PSC (de Socialistische Partij van Catalonië)? Het grootste verschil tussen beide partijen is dat de Baskische PSE altijd een filiaal van de Spaanse Socialistische en Arbeiderspartij (PSOE) was, terwijl de Catalaanse PSC indertijd als onafhankelijke partij gesticht werd (door Joan Raventós). Omdat de Catalanen het been stijf hielden bij de pogingen om de PSC liefdevol op te nemen in de moederschoot van de PSOE, bleven ze wat ze nu zijn: Catalanen die de Catalaanse cultuur, de geschiedenis en de taal verdedigen en die taal ook consequent gebruiken in hun politiek discours. Dit gebeurt onder de leiding van de partijvoorzitter, Maragall, een beetje merkwaardig omdat hij er openlijk voor uitkomt dat hij drinkt. De PSC koos er ook steeds voor de immigranten in hun schoot op te nemen. (Binnen ETA was dezelfde discussie in de jaren 60 van korte duur: want hoewel immigranten meestal socialist waren, zijn ze vooral anti-Franco gezind en dus de vijand van mijn vijand is mijn vriend.)
De Baskische Socialisten zijn, op enkele uitzonderingen na, afkerig van een (zelfs eenvoudig) Baskisch gevoel,omnog maar te zwijgen van een nationalistisch gevoel. De partij werd in 1886 opgericht in Bilbao in de schoot van de Spaanse Socialistische Partij (PSOE) die in 1879 in Madrid het (rode) levenslicht zag. Steeds hebben ze zich verzet tegen elke eis voor Baskisch zelfbestuur. Hun aarzelende steun aan de Baskische taal kwam er enkel als een noodzakelijk kwaad. In Catalonië kan men zich niet voorstellen dat de Catalaanse Socialisten NIET aanwezig zouden zijn op een Catalaans feest. Op een feest ten voordele van de Baskische scholen (Ikastolas), een voetbalwedstrijd van de Baskische selectie of een wedstrijd van Bertsolaris (zingende improvisatoren) zal je zelfs met de hulp van een vergrootglas geen Baskische Socialist vinden. Voor de vorige Secretaris Generaal, Nicolas Redondo Terreros, was dit alles zelfs een orgie van nationalisme. Toen de Linkse Nationalisten van EE (Euskadiko Ezkerra), nochtans ontstaan uit een afgescheurde tak van ETA, tot de PSE-PSOE toetraden was er even hoop, maar al spoedig kregen ze in de spuitcabine eenzelfde kleurtje en bleven enkel nog de twee letters en het koppelteken in de partijnaam over! Ze deden zelfs geen poging om te beletten dat de PSE als een geile hond de PP ging volgen en bijvoorbeeld in de huidige Bestendige Deputatie van de provincie Araba een meerderheid sloot met de neo-fascisten van Aznar om de Baskische nationalisten buiten te houden. Hetzelfde gebeurde na de gemeenteraadsverkiezingen in Barakaldo en Andoain, beide broeinesten van Batasuna, maar die partij was intussen verboden. Als de Baskische onafhankelijkheid van de Baskische Socialisten moet afhangen komt ze er nooit
Een verhelderend verkeersongeval 21 september 1983
Op 21 september 1983 raakten commissaris Julio Casal en ondercommissaris José Amedo (zie foto) betrokken in een verkeersongeval op de snelweg Bilbo-Behobia. De Ertzaintza vond in de wagen een aktetas boordevol documenten over de creatie en de structuur van GAL. Wegens "vertrouwelijk" en "staatgeheim" werd die vondst niet openbaar gemaakt, maar later zag "wat het daglicht schuwde" toch het daglicht.
GAL is een parapolitionele "groepering" die dood en vernieling zaaide in vooral Iparralde vanaf oktober 1983 tot juli 1987. De aanslagen stopten van zohaast Frankrijk nationalisten begon uit te leveren. In hun stichtingsverklaring poneerde GAL dat zij voor iedere aanslag van ETA een vergelding op het getouw zouden zetten tegen leden van de abertzalebeweging. De hulp die het doodseskader kreeg van verscheidene staatsapparaten was totaal. Felipe González verklaarde: "Wij zullen de democratie verdedigen tot in de riolen". De hulp en de bescherming die de staat aan het doodseskader verleende, zijn geen losse beweringen.
Dit wordt duidelijk aan de hand van een persbericht verschenen verscheen in de krant "El Mundo" van 22 oktober 1985, waarin de woorden aangehaald worden van één van de stichters, Ricardo García Damborenea: " Een politieke beslissing om te handelen tegen het terrorisme op Frans grondgebied. Om die acties te verbergen en de aandacht af te leiden, werd het letterwoord GAL gebruikt. Maar er werd geen strijdmacht, noch een speciaal organisme opgericht. Neen. Het is de Administratie van de Staat zelf, met de middelen en de mensen waarover zij beschikt, die handelt. Deze operaties zijn geheim omwille van, naast andere redenen, diplomatische vereisten. GAL is dus niet meer dan een schaduwgordijn die de echte acteurs verbergt. Een mise-en-scène van dit kaliber, die politie, Guardias Civiles, wapens, voertuigen, geld...in beweging brengt en die nood heeft aan effectieven en inlichtingen van de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie, moet van boven af geautoriseerd worden, vanaf het "Presidencia del Gobierno", voorzitterschap van de regering. GAL is geen groep, geen gewapende organisatie, maar "staatlui" (Ministerie van Binnenlandse Zaken) die strijden tegen ETA, of nog abstracter gezegd: een politieke beslissing..."
GAL is dus de Spaanse Staat die aan terrorisme doet. Om me te vergewissing dat ik niet al te vlug conclusies trek, wil ik nog eens wijzen op de woorden van Luitenant-generaal van de Guardia Civil, José Antonio Sáenz de Santamaría, die zegt op 28 januari 1996: "Yo no separo los GAL de la lucha contraterrorista" (Ik zonder diegenen die tot GAL behoren niet uit van het contraterrorisme.).
Op 20 september 2003 proberen actievoerders, in het dorp Artozki (Navarra), voor de vierde opeenvolgende dag te beletten dat het dorp met de grond gelijk gemaakt wordt ten gevolge van de bouw van de stuwdam van Itoiz. Ze krijgen te doen met een overmacht aan politiemannen en Guardia Civiles, maar houden nog even stand.
Als je bedenkt hoe de Basken aan hun ETXEA (huis) gehecht zijn, begrijp je pas welk drama hier gaande is. In de dorpen worden de mensen niet bij familienaam maar bij de naam van hun huis genoemd! Voeg daarbij de massa familienamen die beginnen met ETXE, ETSE of de oude vorm ECHE en alle afleidingen daarvan:
Etxeberria (van het nieuwe huis), Etxebeste (van het andere huis), Echamendi (van het huis op de berg), Echenagusi (van het huis van de baas).
Op 8 september 2007 onthulde de krant Gara volgend schrikbarend bericht:
De Coordinadora de Itoitz (actiegroep tegen de stuwdam) klaagt aan dat er zich sinds het begin van de werken al 1327 aardschokken, aardverschuivingen hebben voorgedaan, waarvan in de eerste 7 dagen van september alleen al 21. De Coordinadora vraagt dringend aan de Spaanse Minister van Milieu, Cristina Narbona, om het leegpompen van de stuwdam te verordenen, vooraleer er slachtoffers te betreuren vallen.
In de nacht van 19 september 2000 werden in de vallei van Sakana (Navarra) vier jongeren gearresteerd door de Guardia Civil, terwijl op hetzelfde ogenblik in zes dorpen van de vallei acht lokalen werden doorzocht, o.a. de Gaztetxes (jeugdhuizen) van Olatzi, Altsasu, Ziorda en Lakuntza. Eén van de arrestanten durfde achteraf te verklaren dat hij bij de ondervraging geslagen werd en de plastic zak over het hoofd getrokken kreeg. Werden er dan mensen vermoord? Werden er kinderen verkracht, werden er harddrugs verhandeld? Véél erger! De jongeren hadden een bulletin samengesteld onder de titel Alde Hemendik (Oprotten) waarin ze de pesterijen van de Guardia Civil op een rijtje hadden gezet, o.a. de vele controles van autos. De ooit zo democratische, linkse krant El País had getiteld dat radicale jongeren een bulletin hadden opgesteld met gegevens die konden dienen om de Guardia Civil aan te vallen in Navarra! De rechter had daarop besloten de verantwoordelijken, eens geïdentificeerd, te beschuldigen van medewerking aan gewapende bende! Er werden straffen van zes jaar geëist. Dit alles katalyseerde in het initiatief Utzi bakean Sakana (Laat Sakana met rust). Drie maanden na de arrestatie werden de jongeren voorlopig vrijgelaten en nog een paar weken later sprak het Hooggerechtshof hen vrij... (De plastic zak heeft echter zijn sporen nagelaten en de namen in de krant ook )
Op 18 september 1999 stichten 1.778 nationalistische burgemeesters en gemeenteraadsleden uit Baskenland (Zuid en Noord) en uit Navarra een Assemblee van Baskische Gekozenen, genaamd: Udalbiltza, met de bedoeling in de drie territoria de idee van een Baskische Natie te versterken. 2.460 gemeenteraadsleden hadden toegezegd (hetzij 682 méér). Toch gaat het om een meerderheid van 56,5 %, maar de burgemeesters van de grote steden zijn er niet bij. Het is een oeroude Baskische traditie dat de basis regeert (onder een boom, de eik van Gernika).
Als gevolg van publicaties in de krant "El Mundo" op 17 september 1996, werd één van de chefs van Spaanse geheime dienst, luitenant-generaal Javier Calderón in beschuldiging gesteld. De aanklacht luidde: de ontvoering van drie personen met het oogmerk een krachtige drug op hen uit te testen, die later zou gebruikt worden tegen ETA. Eén van hen is door de tests gestorven. De feiten gaan terug naar juni 1988. CESID had een plan opgesteld om Josu Ternera te ontvoeren. Dat plan kreeg de naam: Aneto-Esfera-Shuto. Het mislukte omdat tijdens de voorbereidingen Josu Ternera opgepakt werd door de Franse politie. Angstwekkend was echter het feit dat tijdens de voorbereiding ook een drugexperiment(Operatie Mengele) werd uitgevoerd met een narcotische cocktail op basis van een substantie die gebruikt wordt bij anesthesie: Pentothal. Dit experiment werd toegepast op 3 personen: twee drugsverslaafden en een bedelaar. De drugsverslaafden werden opgepakt in de Madrileense wijk Malasaña. De bedelaar, van Noordafrikaanse afkomst, was de enige die gedrogeerd werd en als gevolg hiervan overleed.
De opdracht voor de ontvoeringen werd opgedragen aan 5 agenten, maar Calderón weigerde hun namen bekend te maken en gaf alleen pseudoniemen: Don Emilio, Losada, Porto, Zarca en Ureña. Calderón steunde zich hierbij op het volgende: De identiteit van de agenten wordt beschermd door de wet (LEY 9/1968) op de officiële geheimen.
Op dat moment, onder de regering van de PSOE, waren de twee hoogst verantwoordelijken voor de CESID, generaal Emilio Alonso Manglano en tweede in rij, generaal Javier Calderón.
