Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
30-05-2009
Unai Parot
30 mei 2001
In de gevangenis van Alcolea, Córdoba, werd de vorige maandag de gevangene, Unai Parot, door een groep van 7 functionarissen bewusteloos geslagen. De gevolgen van de slagen zijn over het hele lichaam te zien. Vooraf was hij geboeid geworden omdat hij naar een andere galerij diende te verhuizen. Toen hij in zijn nieuwe cel om een arts vroeg werd gezegd dat die hem al onderzocht had toen hij bewusteloos was. Behalve geslagen werd Parot ook bedreigd: "Hoerenzoon, we gaan je ophangen, je zult de gevangenis niet levend verlaten."
Unai Parot werd op 2 april 1990 in de buurt van Sevilla gearresteerd en zat sindsdien in Carabanchel, Herrera, Alcalá, Puerto I, Almería, Murcia, Valdemoro en nu in Alcolea. Het weinige dat hij heeft werd hem dus nog regelmatig afgenomen, zijn "thuis". Bovendien wordt hem verboden enige activiteit uit te voeren, noch zijn 3 medegevangenen uit Baskenland te zien. Het is niet de eerste keer dat Parot geslagen werd.
Enrique Múgica Herzog werd geboren in Donostia-San Sebastiàn op 20 februari 1932. In de jaren was hij medeorganisator van een universitair congres van Jonge Schrijvers. Dit bracht hem gedurende 3 maanden in de cel. Franco en zijn dictatuur had het graag te doen met mensen die niet konden lezen. "Schrijven" was al helemaal een staatsgevaarlijke bezigheid. De latere strijd tegen de dictatuur bracht Múgica Herzog nog vier maal in de cel en wel voor een totaal van 2,5 jaar.
Múgica Herzog was jarenlang volksvertegenwoordiger voor de provincie Gipuzkoa (hoofdstad: San Sebastiàn). In 1988 werd hij door Felipe González "geroepen" om het Spaanse ministerie van Justitie te leiden. Een Baskische Socialist op Justitie Als buitenstaander, begaan met "het conflict", ga je dan even dromen van "betere tijden". Maar je kent dan de haat van de Spanjaarden ten overstaan van de Baskische nationalisten nog niet. De mix van Bask (Múgica) en Jood (Herzog) in een Socialistische partij zorgde voor een onverwachte "wending".
Nadat in mei 1989 de onderhandelingen van Algiers, tussen de Spaanse Regering González en ETA mislukt waren, kwam de Múgica Herzog op 15 mei met het bericht dat Spanje een nieuwe strategie zou toepassen betreffende gevangenenpolitiek: de "spreiding". Op 29 mei 1989 werd die strategie ook daadwerkelijk toegepast. Bekende gevangenen van dat ogenblik alsArnaldo Otegi, Mitxel Sarasketa of Koro Egibar waren al eerder overgebracht naar de andere kant van het Iberisch Schiereiland, maar de spreiding zou vanaf nu algemeen worden. Méér dan "vermeldenswaard" was wel dat de Baskische Regering, o.l.v. de toenmalige Lehendakari, Ardanza, hiermee akkoord ging.
De enige bedoeling was de leefomstandigheden van de radicale politieke gevangenen zo slecht mogelijk te maken. Isolatie van (de familie in) Baskenland en isolatie van de andere politieke gevangenen.
(Zo werd Koro Egibar, gearresteerd in 1982, in 1988 naar Badajoz overgebracht waar ze 11 maanden in isolement zat. Vier maanden mocht ze zelfs de cel niet uit omdat ze weigerde zich volledig uit te kleden bij controles. Nadat een rechter haar (en anderen) in het gelijk stelde, werd ze gewoon overgebracht naar Almeria, waar alles opnieuw begon. Het was een snikhete augustusmaand maar wegens dezelfde weigering werd hen het douchen verboden! Dit duurde eveneens 4 maanden!)
Mikel Sarasketa werd al in 1985, nog vóór de echte spreiding van kracht werd, als "voorbeeld" gesteld. Na een tijdje werden sommige gevangenen overgebracht vanuit het Zuiden naar het Noorden! Spanje wilde op die manier een wig drijven tussen de "harde" en de "meegaande" gevangenen die "beloond" werden. De "harden" werden in de verleiding gebracht hun ideeën af te zweren. Het gevangenencollectief moest gebroken worden. Met Mikel Sarasketa hadden ze een verkeerde keuze gemaakt: Tijdens de 20 jaren die hij "zat" leerde hij niet minder dan 18 Spaanse gevangenissen van binnen kennen en daarbij werd hij 33 keer versleept! De eerste jaren zat hij o.a. in Tenerife (Een trip vanuit Baskenland naar het eiland, voor een bezoek van een half uur, duurde bijna een week!) in Ceuta, de Spaanse enclave in Afrika (idem dito), Almería, Puerto I en Puerto II. Arnaldo Otegi, de huidige woordvoerder van Batasuna en tot voor kort volksvertegenwoordiger voor die groep, herinnert zich nog dat hij in die tijd in de gevangenis van Herrera zat: "Het was twee weken vóór Kerstmis, en we waren in hongerstaking. Tijdens het luchten gingen we onder elkaar wedden hoe lang het zou duren vooraleer ze ons uit elkaar zouden halen. Ik hield het op Kerstmis omdat ze ons op die manier psychologisch dachten te treffen. En zo gebeurde het ook. Ik werd naar Huelva versleept terwijl de rest naar Almería, Ceuta, Mililla en Granada moest."
Otegi heeft het zestien jaar later in dit verband over de "oorlogstrategie van de PSOE en de PNV". "Ze wilden de politieke positie van ETA en van het linkse nationalisme breken, maar we waren er ons van bewust en het hielp ons om front te blijven vormen." Het gevolg was dat bij de Europese verkiezingen van 1987 Herri Batasuna het meeste stemmen haalde en dat opende de ogen van de PNVers.
Binnen de gevangenissen werd er tegen de gevangenenspreiding hard "gevochten" in ongelijke omstandigheden. Het was een dure strijd die méér mensenlevens zou kosten dan het Staatsterrorisme van GAL. Veel familieleden en vrienden verongelukten en gevangenen stierven aan kanker of aan andere ziektes ten gevolge van de onmenselijke levensomstandigheden. De spreiding mislukte dankzij de onverzettelijkheid van de Baskische strijders, maar ze is niet afgelopen.
Gisteren titelde de krant "La Razón" op de frontpagina in koeien van letters: "De partners van de PSOE willen dode ETA-leden erkend zien als 'Slachtoffers van de Franco-dictatuur' "
In een tweede titel heet het dan: "ERC wil dat er in het Spaanse Congres een commissie wordt opgericht om alle slachtoffers van de dictatuur in hun eer te herstellen".
"Die van Carod-Rovira verstaan hieronder dat naast deze 192.684 gefusilleerde democraten ook de ETArras moeten staan die vochten in de Franco-periode. Spaans extreem links schreef gisteren een bijzondere bladzijde in het boek van de schande door 'de moordenaars van ETA' strijders tegen de Francodictatuur' te noemen, waardig om in eer herstelt te worden, schadevergoeding te ontvangen en naast de slachtoffers van de repressie na de Burgeroorlog te staan."
Gara schrijft hierover dat wie dit naleest "tot de conclusie moet komen dat de 'naoorlogse slachtoffers' per ongeluk stierven en dat de ETA-leden, die het leven verloren toen zij in handen vielen van de Franquistische politie of de Guardia Civil, niet de eer of de schadeloosstelling verdienen waarvan wel hun beulen en hun handlangers mochten genieten."
Het zal niemand verbazen dat het extreem rechtse deel van de Spaanse pers koude rillingen krijgt bij de gedachte aan Eustakio Mendizabal, die door een politieman afgemaakt werd met een kogel in de slaap, of aan Txiki Paredes die gefusilleerd werd in Cerdanyola of Anjel Otaegi, gefusilleerd in Burgos. Maar evenmin willen ze denken aan de bijna 200.000 nationalisten, republikeinen, anarchisten of communisten die gefusilleerd of gefolterd werden door de politie, de Guardia Civil of het leger tot de dood er op volgde. Maar de geschiedenis van de dictatuur, die de meerderheid van de huidige Spanjaarden niet meemaakte, moet meer dan een halve eeuw na afloop dringend herbeleefd worden.
Bij de kapel van Izaskun, boven Tolosa, wordt José Bernardo Bidaola, "Txirrita" geëerd, 25 jaar na zijn dood. Geboren in Lizartza en "geadopteerd" door Tolosa werd het lijk van Txirrita op 22-jarige leeftijd gevonden in de buurt van Etxalar? Een maand eerder, op 24 april 1976 kwam het tot een botsing en een vuurgevecht tussen de Guardia Civil en een viertal militanten van ETApm. Eén van hen werd gearresteerd terwijl er twee konden ontkomen. Bidaola verdween echter van de aardbodem. De zone werd dagenlang uitgekamd, maar op 28 mei 1976 werd tóch in de buurt van het vuurgevecht zijn dode lichaam ontdekt. De Guardia Civil sprak van zelfmoord (de gebruikelijke versie, zie ook Basajaun) en deze versie werd later officieel via minister van Binnenlandse Zaken, José Luis Corcuero. Niemand geloofde het toen, en niemand gelooft het nu. Er werd een herdenkingssteen geplaatst.
Fermin Muguruza is een Baskische rocker waarvan teksten niets aan duidelijkheid te wensen over laten. Ten gevolge hiervan wordt hij op steeds meer plaatsen in Spanje geboycot. Dit gebeurt meestal door "overkoepelende politieke organen" (vooral de zichzelf "democraten" noemenden PPisten van Aznar) die de inrichters onder druk zetten. De vorige zomer trok Muguruza vaak samen op met Manu Chao en toen Muguruza werd "afgelast" besloot Manu Chao solidair ook niet te spelen!
De organisatie "Asociación de Víctimas del Terrorismo" (AVT) en de vrienden van de PP verklaarden eerder al niet de armen te zullen kruisen, maar de liedteksten van Muguruza te zullen ontleden op zoek naar elementen die een overtreding konden vormen van artikel 578 van de strafwet: El enaltecimiento o la justificación por cualquier medio de expresión pública (Verheerlijking of rechtvaardiging [van Baskisch geweld uiteraard] door welk publiek expressiemiddel dan ook )
Zo gebeurde op 22 mei 2004 voor een concert in Rivas-Vaciamadrid (Madrid). De Regering van Madrid verbood het programma, maar omdat de inrichters in voorverkoop 2.000 kaarten aan de man hadden gebracht vreesden ze dat er zich bij een afgelasting incidenten zouden voordoen.
In Zorrozaurre (Bilbao) gaat op 6 juni 2004 het feest door voor "fundraising" voor de Baskische Openbare Scholen. Als je Muguruza kan "strikken" is succes verzekerd. En Fermin láát zich voor dit soort aangelegenheden "strikken". Idem voor de clown, "Porrotx", ooit Batasunaraadslid in een gemeente in Gipuzkoa, maar beter bekend door de kinderanimatie..
Maar de PP in de Raad van Bilbao verzet zich nu tegen de aanwezigheid Fermín Muguruza en "Porrotx" omdat ze "vrienden van het geweld zijn".
Herhaaldelijk wordt in de geschiedenis melding gemaakt (o.a. door voorbijtrekkende pelgrims richting Santiago) van het Baskische Volk "dat vredelievend in de bergen woont en waar de wijzen, gezeten onder een boom, de streek besturen." Meestal wordt er dan aan toegevoegd dat "hun beslissingen getuigen van wijsheid". Hieraan kwam een einde toen "conquistadores" uit het Zuiden meenden zich te moeten gaan bemoeien met het huishouden van de Basken. Euskal Herria, het Volk dat Baskisch spreekt, heeft nooit aanspraak gemaakt op grondgebied van anderen.
Zapatero kreeg een kans, o.a. omdat zijn opa op het einde van de Burgeroorlog werd gefusilleerd. Toen bleek dat de grootvader van de huidige Regeringspresident, José Luis Rodríguez Zapatero op het einde van de Burgeroorlog door de Franquisten om politieke redenen werd gefusilleerd, mocht je veronderstellen dat hij waarschijnlijk geen "havik" was. Hij kreeg dus een kans.
Op 25 mei 2006 werd er in de Senaat een nieuwe zitting gewijd aan de "Regeringscontrole". Bij de vragen die er gesteld werden was er een van de PNVer, Joseba Zubia, die wilde weten wat de regering had gedaan of dacht te doen om een einde te stellen aan de folteringen, "die een realiteit" zijn. Zubia verwees ook naar de bezorgdheid die internationale organisaties (Amnesty International, Verenigde Naties met Theo van Boven) verschillende keren hadden geuit.
Zapatero wilde "een nuancering" aanbrengen (oei!), omdat sommige verslagen (Amnesty International) niet meteen "geloofwaardig" waren (Zapa zou dat volgens zichzelf wel zijn!) en de "solide democratie" (dat zei hij werkelijk!) toch een "goede gezondheid" (je moet in goede conditie zijn om te folteren!) genoot.
De tijd dat alle schandalen met de mantel der liefde bedekt werd omdat het foutjes waren van een nog "jonge democratie" is dus nog steeds niet voorbij
Spanje ondertekende verschillende internationale overeenkomsten aangaande het uitroeien van foltering en mishandeling van arrestanten, persvrijheid, vrijheid van politieke "vereniging", etc Iedereen weet wat daar in werkelijkheid van terecht kwam!
Toevallig vertelde Aitor Larreta de dag voordien aan de onderzoeksrechter in Madrid hoe hij door de Guardia Civil "behandeld" werd na zijn arrestatie in november 2005. De jonge man uit Donostia werd twee dagen in isolement gezet en daarbij kreeg hij slagen te verwerken op het hoofd en tegen zijn testikels. Ook kreeg hij verschillende keren de plastic zak over het hoofd getrokken, hoewel ze wisten dat hij astma had.
Zou de Spaanse solide democratie gezonder zijn dan een Baskische astmalijder?
De rechter die de "Zaak Zabalza" in handen heeft, betwijfelt de officiële versie. Enrique Dorado Villalobos en Felipe Bayo, veroordeeld in de Zaak Lasa en Zabala, werden opgeroepen om te komen getuigen.
Zabalza werd op 26 november 1985 gearresteerd in San Sebastiàn en kwam om het leven, waarschijnlijk in de kazerne van Intxaurrondo. De versie dat hij door "slechts" 3 Guardias naar Endarlatza was overgebracht om een "zulo", een geheime bergplaats, aan te duiden, wordt in twijfel getrokken. Hij zou de vlucht genomen hebben en daarbij in de "grensrivier" Bidasoa verdronken zijn. Bovendien wordt in geen enkel document verwezen naar het verlaten van de kazerne van Intxaurrondo, terwijl er een interne administratie is waarbij iedereen vermeld wordt die binnenkomt en buitengaat. Evenmin hebben de Guardias van de kazerne van Endarlatza in de omgeving iets waargenomen dat zou kunnen verwijzen naar zoektochten. Het feit dat het Rode Kruis op de opgegeven plaats vruchteloos dreggingswerken uitvoerde en er iets verderop een dam is worden als "vreemd" beschouwd. Een dag nadat het Rode Kruis, op 12 december 1985, de dreggingswerkzaamheden stopzette verklaarde Minister van Binnenlandse Zaken, José Barrionuevo, in het Congres dat Zabalza wel "zou opduiken" of "zou gevonden worden". Drie dagen later (op 15.12.85) werd het lijk van Zabalza uit het water gehaald in de buurtwaar de dreggingswerken waren uitgevoerd. Bovendien werden in het bloed van Zabalza, noch in de longen, algen aangetroffen die in het rivierwater en op zijn kleren wél aanwezig waren. Het gif dat in het rivierwater aanwezig was was wél aanwezig in de longen, en wel vele keren sterker dan in werkelijkheid.
Op dezelfde avond als die waarop Zabalza door de Guardia Civil in Altza (San Sebastiàn) werd meegenomen werden nog meer mensen gearresteerd in Altza, Renteria en Orbaitza (Navarra) waar Zabalza vandaan kwam. Zijn vriendin die mishandeld werd, zag hem nog met een plastic zak over het hoofd getrokken (één der meest bekende "ondervragingstechnieken"). Later zag ze twee personen met een brancard waarop een corpulent persoon lag, bedekt met een deken. Ze hoorde daarbij één der twee zeggen: "Hij is er slecht aan toe." Tijdens dezelfde ondervragingscessie kreeg Jon Arretxe dezelfde behandeling met de plastic zak en "het bad", waarbij hij folterkreten hoorde. Manuel Bizkai Zabalza noteerde dat de Guardia Civil een opmerkelijke agressie tentoon spreidde ten opzichte van zijn neef. Later hoorde hij overgeven en schreeuwen door iemand die Mikel Zabalza kon zijn.
Na de vele jaren dat je beter niet kon uitpakken met de"steun" van Felipe González is ook hij nu weer in het strijdperk getreden ten voordele van zijn partij, PSOE. Jaren lang hoopten de PSOE-leiders dat "Isidoro" (zijn schuilnaam tijdens de dictatuur) zijn mond hield. De corruptieschandalen en dan vooral zijn "vermeende" betrokkenheid in het megaschandaal GAL (Vuile Oorlog tegen de Basken) hadden hem gekke sprongen laten maken. Zo verdedigde hij de kopstukken van GAL (ex-ministers als Barrionuevo en Vera) tot ná hun veroordeling. Hij moest wel, bang als hij was dat die twee de rol van de geheimzinnige "pt" (in de marges van de verslagen van GAL-acties) zouden ontsluieren. Betekende "pt" dan wel of niet "presidente"?
Nu sprak hij in Iruñea-Pamplona en hij meende dat "rechts verdient te verliezen tot ze zullen leren verliezen".
Felipe sprak ook over corruptie: "Wij hadden te maken met een of andere corrupte. In de PP is er slechts een of andere integere". De naam Aznar kreeg hij niet over de lippen: "De man die mij opvolgde", "onze man met de snor", "de acoliet van de Amerikaanse president" die er "na acht jaar regeren nog niets van heeft begrepen".
Op 22 mei 1938 lieten 795 gevangenen van het Franquisme de muren van de geïmproviseerde gevangenis van Fuerte Ezkaba bij Pamplona achter zich en storten ze zich van de berg af, op zoek naar de vrijheid. De afspraak was dat niemand gedood mocht worden, maar eer ze goed en wel beneden in Pamplona waren hadden 200 van hen wel al het leven verloren! Sommigen stierven nadat ze gevangen genomen waren. Uiteindelijk raakten slechts 3 van de vluchtelingen definitief weg! Angel Arbulo, "El Chaval" was pas 16 jaar wanneer hij de vlucht aanpakte. Nu is hij 80 jaar en woont in Santurtzi. Bij de monoliet op de top van de Ezkabe komen ze zovele jaren later nu samen. Juanito Iglesias, later lid van de Baskische regering in ballingschap, overleed enkele weken geleden. In Pamplona wordt de vlucht van Ezkaba gelinkt met Jacinto Ochoa Martikorena, een republikein die zijn hele leven vocht. Gestoras pro Amnistia werd geboren door de belangeloze hulp van deze ex-gevangene. Maar Jacinto stierf een paar jaar geleden en Karlos, gemeenteraadslid van EH (Herri Batasuna) nam het woord. Bij de gedenksteen herhaalde Karlos de woorden die zijn oom steeds sprak: "Die vlucht was gemotiveerd door de wil om verder te strijden voor de Republiek en om de waardigheid terug te krijgen die we verloren hadden in de gevangenis." Hij bracht ook de noodzaak naar voor "de stilte te breken" zoals de film van Montxo Armendariz ("Romper el Silencio") Zoals Jacinto steeds bleef zeggen: "Amnestie is niet dat zij me vergeven, maar wel dat ik hén vergeef."
Volgens Karlos kan de vlucht nog steeds voor velen een les zijn. Historisch geheugen is noodzakelijk om het heden te begrijpen, dat nog vol fascisten zit die zich een democratisch pak aantrekken. De oude, beroemde Spaanse filmster Paco Rabal zei onlangs nog: "Dit land stinkt naar Franquisme".
Eind maart van het vorig jaar liet Magistraat Garzón vier Basken vrij die twee jaar achter de tralies zaten wegens een "vermeende aanslag" op een UPN-raadslid van Leitrza, Múgica. Het gaat om Ainara Gorostiaga, Mikel Soto, Aurken Sola en Jorge Txokarro. Wat hadden ze op hun kerfstok? Helemaal niets! Daarom werden ze ook vrijgelaten. Na twéé jaar!
De vrijlating kwam er nadat de krant "Diario de Navarra" bekend maakte dat twee anderen, Andoni Otegi en Oscar Zelarain, zichzelf in september 2002 als dader van de aanslag aangegeven hadden bij de Franse antiterrorismemagistraat, Laurence Le Vert, die waarschijnlijk "vergeten" was deze bekentenis door te geven aan Spanje, waarmee ze toch zo "uitmuntend samenwerkte in de strijd tegen het Baskische terrorisme"!
Het enige "bewijs" tegen hen was de verklaring (zelfbeschuldiging) die Gorostiaga aflegde toen ze tijdens de isolatiedetentie vreselijk gefolterd werd door de Guardia Civil.
Wat hieraan vooraf ging:
Op 24 februari 2002 werden Gorostiaga en Soto gearresteerd bij een gevangenenbezoek. (Je zou toch een oen moeten zijn om op gevangenenbezoek te gaan als je zélf een aanslag gepleegd hebt!) Maar er volgden op 28 februari (2002) in deze zaak 14 arrestaties, waaronder die van de twee anderen in Pamplona. Hoe erg ze werden tussen gepakt, mag al blijken uit de lichamelijke toestand van Soto die niet in de mogelijkheid was te verschijnen, maar naar het gevangenisziekenhuis diende te worden overgebracht! Txokarro moest naar het ziekenhuis met een zenuwinzinking. Hij vertoonde brandwonden over het hele lichaam (elektroden?), en hoorde bijna niet meer, wegens het afvuren van een revolver vlak naast zijn oor! Schijnexecuties, dus!).
Omdat Spanje hen toch niet "zo maar" kon laten gaan werden, wegens "lidmaatschap", werden Iurrramendi, Gorrostiaga en Soto elk tot 2 jaar en tot 245 euro veroordeeld, terwijl Sola en Txokarro 1 jaar en 3 maanden cel kregen en dezelfde geldstraf. Omwille van de periode die ze in voorarrest zaten mochten ze naar huis.
TAT, Torturaren Aurkako Taldea, klaagt de stijging en de verruwing van het folteren aan, en wel bij alle politionele krachten die in Baskenland aan hetwerk zijn (bedoeld wordt: "ook de autonome politie Ertzaintza".)
Zo deden de elektroden, de schijnexecuties en de seksuele pesterijen opnieuw hun rintrede.
Joxe Elizegi werd op 23 maart gearresteerd door de Guardia Civil.
Ze bonden mijn handen en voeten samen en terwijl er enkelen de zak over mijn hoofd trokken, schakelden anderen de elektroden aan. De slagen op mijn hoofd en teelballen hielden niet op. Zo hielden ze me eronder tot ik bijna stikte en ik op het punt stond het bewustzijn te verliezen.
Sommigen moesten gehospitaliseerd worden in de periode tussen de arrestatie en het verschijnen voor de rechter. In sommige gevallen diende de magistraat het verhoor uit te stellen ten gevolge van de fysische en psychische toestand van de arrestant.
Alicia Sáez de la Cuesta uit Gasteiz werd door de Guardia Civil gearresteerd in Galicië op 26 maart. Ze verscheen rillend voor de rechter met blauwe ogen, sporen van slagen rond de neus blauwe plekken op het lichaam. Ze ontkleedden me en zetten me op een stoel neer. Ze bonden mijn voeten vast aan de poten van de stoel en mijn handen op de rug. Ze gaven me slagen terwijl ze heel hard in mijn oren schreeuwden. Slag, schreeuw, slag, schreeuw en daarna de plastic zak. Ik weet niet hoe vaak maar de laatste keer dacht ik dat ik zou sterven. Ze maakten mijn lichaam nat en zegden ze dat ze de elektroden zouden aansluiten.
Op 19 mei 2007 overleed Eva Forest. Er dient vermeld te worden dat ze een natuurlijke dood stierf en een gezegende leeftijd van 79 jaar bereikte. Dit is niet zo vanzelfsprekend voor iemand die erg dicht bij de Baskische onafhankelijkheidsorganisatie ETA stond. Forest was een sterke vrouw. In 1928 werd ze geboren in een anarchistisch gezin in Barcelona. Ze studeerde af als psychologe, werd schrijfster en uitgeefster, feministe, Communiste en Baskische.
In 1962 werd ze opgepakt tijdens een solidariteitsbetoging voor stakende mijnwerkers in Asturië. Ze zat een maand in de gevangenis, samen met haar pas geboren dochtertje, Evita.
Gedurende het vermaarde Proces van Burgos (december 1970), waarin ETA-activisten terecht stonden voor een Krijgsraad, richtte ze het "Solidariteitscomité Euskadi" op. In Madrid! Naar aanleiding van de ETA-aanslag op Admiraal Carrero Blanco (centrum Madrid 20.12.73) schreef ze, onder het pseudoniem Julen Agirre, een boek onder de titel "Operación Ogro" (Operatie Monster, de bijnaam van de gedoodverfde opvolger van dictator Franco). Op 24 september 1974 werd ze gearresteerd op beschuldiging van betrokkenheid bij de aanslag op Carrero Blanco. Ze wordt gefolterd maar zonder vorm van protest 3 jaar later vrijgelaten. Tijdens haar verblijf in de cel hield ze een dagboek bij en schreef ze nog een werk over Foltering, onder de toch wel bijzonder cynische titel: "Onintze en el país de la democracia", verwijzend naar "Alice in Wonderland".
Na haar vrijlating vestigde ze zich, samen met haar man, Alfonso Sastre, en dochter Evita in Hondarribia. Het zal niemand verbazen dat ze bij de oprichting van de Actiegroep tegen Foltering (TAT) één der promotors was.
Het Baskisch Parlement spreekt zich uit tegen de nieuwe Spaanse "Ley de partidos" die de bedoeling heeft de linkse abertzalepartij Batasuna te "illegaliseren". PNV, EA, IU (de regerende tripartiete) en Batasuna zelf stemden tegen het Spaanse voornemen omdat het de bedoeling heeft politiekeorganisaties te verbieden. De PP noemt het pervers "ETA in het halfrond" te houden, terwijl hun collaborateurs van de PSE-EE meenden dat de tripartiete Batasuna politiek wil "beschermen".
In een enquête uitgevoerd door de Baskische regering blijkt dat slechts 16% van de 1.000 ondervraagden voorstander is van de wet die Batasuna wil "illegaliseren". 56% is tegen. Opvallend is dat bij de PP-kiezers 67% voorstander is en 22 % tegen. Zijn dat nu ook "terroristen"? Bij de PSE is zelfs 40 % tegenstander van de nieuwe wet!
Een bijkomende vraag was waarom de Spaanse regering Batasuna zou willen illegaliseren. Het antwoord was duidelijk: "Omdat die partij onafhankelijkheid nastreeft."
De Rechtbank van Pau weigert Xabier Irastorza en Markox Sagarzazu (beiden uit Irun) uit te leveren omdat Spanje niet de twijfels betreffende foltering had kunnen wegnemen die waren gerezen nadat de fotos van Iratxe Sorzabal verschenen waren en waarbij op haar lichaam de gevolgen van het gebruik van elektroden duidelijk zichtbaar waren. Sorzabal was ook door Frankrijk uitgewezen. Askatasuna is verheugd dat de Franse Staat eindelijk erkent dat in Spanje gefolterd wordt.
Op 8 juni begint in Buenos Aires, waar hij sinds 2002 vast zit, het proces tegen de Bask Josu Lariz Iriondo. De organisatie "Servicio de Paz y Justicia en América Latína" klaagt de onregelmatigheden aan in deze zaak. Zoals het feit dat de Argentijnse magistraat de datum van het proces vastlegde, hoewel de verdediging nog niet de volledige gevraagde bewijslast ontvangen had.
Alles begon in Uruguay waar Lariz op 22 november 2002 in de hoofdstad Montevideo te horen kreeg dat de Spaanse uitleveringseis verworpen was. Hij bleef wel onder politietoezicht omdat er nog iets tegen hem liep. Toen de advocaat van Lariz hem meteen daarop wilde opzoeken, bleek dat hij naar het vliegveld Carrasco "versleept" was, richting Buenos Aires. Een regelrechte ontvoering! Hierbij werd de eigen wetgeving op méér dan één punt overtreden:
Lariz had echter een identiteitskaart van Uruguay (waar hij trouwens al vijftien jaar verblijft!) is sinds 1988 met een Uruguayaanse getrouwd, heeft er kinderen en was nooit in het "buitenland" veroordeeld. De zaak zorgde voor grote consternatie in het land en daarbij werd zelfs de Spaanse ambassade beschuldigd "onjuiste informatie" verschaft te hebben! Lariz had er bovendien een faam opgebouwd als kok in een Baskisch restaurant. (Bij de huiszoeking werden dan ook voornamelijk kookboeken meegenomen!)
Men zal zich afvragen waarom Spanje dan toch succes haalt ondanks de flinterdunne dossiers. Heel eenvoudig: regelmatig daalde president naast God, Aznar, als een Spaanse Sinterklaas uit de hemel, om de zakken te vullen met Spaans gemeenschapsgeld... Zo betaalde Spanje voor Josu Lariz 400.000 euro aan Uruguay. Op de Top van de "Iberamerikaanse" Presidenten in november 2002 trof Aznar de Mexicaanse president, Fox. Dezelfde dag werd José Antonio Borde Gaztelumendi door Mexico aan Spanje uitgeleverd. Kort na de ontmoeting werd er in Uruguay een officiële donatie van 300.500 euro genoteerd aan de "Ministerio Público & Fiscal" via de Spaanse "Banco de Bilbao Vizcaya Argentaria".
"Servicio de Paz y Justicia en América Latína" werd gesticht in 1974 en één van de stichters was Adolfo Pérez Esquivel, Nobelprijs voor de vrede in 1980.
"El Diario Vasco" zou eigenlijk "El Diario anti-Vasco" moeten heten. Deze krant verschijnt enkel in de provincie Gipuzkoa (San Sebastián). Zusterkrant "El Correo Español" wordt dan weer door iedereen gelezen in Bizkaia (Bilbao). Beide kranten horen bij de groep VOCENTE die in Spanje "ABC" uitgeeft en dat is van het ranzigste rechts dat er maar kan bestaan!
"El Correo Español" en "El Diario Vasco" kwamen gisteren met hetzelfde hoofdartikel onder de titel:
"De provocatie blijft voortduren".
Was hen het licht verschenen?
Nee, natuurlijk. De provocatie was NIET het verbieden van partijen (en hun sympathisanten) om aan de verkiezingen deel te nemen. Provocatie is volgens de groep VOCENTE dat iemand van Batasuna, doelend op Pernando Barrena, vraagt om op ANV te stemmen. Erger, "Barrena deedhet enkele uren nadat de Procureur Generaal had gezegd dat indien Batasuna dit zou adviseren ANV er alsnog eruit gebonjourd kon worden".
Een jaar geleden (2003) viel de politie binnen op de campus van de Baskische Universiteit in Leiola (Bizkaia) toen er een protestmeeting tegen een wijziging van de onderwijswet gaande was. Maar liefst103 studenten werden opgepakt en door het Hooggerechtshof beschuldigd van "indirecte integratie in ETA"! Het Spaanse staatswoordenboek kent veel synoniemen: direct, indirect, vermoedelijk, waarschijnlijk, en ga zo maar door.
Gisteren, 13 mei 2004 kwamen ze (onder een nieuw rectoraat) opnieuw samen op de "plaats van de misdaad". Opvallend was dat ze ditmaal niet met 284 waren, maar met liefst 4.223 die allemaal zichzelf beschuldigden! (Ditmaal niet als gevolg van mishandelingen!) Het groene, Baskische hout!
Moet een partij in een "democratie" zijn mensen optrommelen om propaganda te mogen voeren?
Moet men in een democratie schrik hebben dat een partij kort vóór de verkiezingen nog verboden wordt? Ja! In de Spaanse democratie althans!
Gisteren stapten door Bilbao vele radicale Basken op om te protesteren tegen een eventuele "illegalisering". Bij drie achtereenvolgende verkiezingen moeten ze voor de derde keer op een andere partij stemmen omdat de vorige er niet meer is (verboden). Ditmaal werd opgeroepen om voor de oude partij EAE-ANV te stemmen, maar tevens werd gewaarschuwd dat een (nieuwe) illegalisering niet kan!
Tussen de betogers liepen Batasuna-kopstukken Pernando Barrena en Joseba Permach. Ook de Secretaris- Generaal van de radicale vakbond, Rafa Díez Usabiaga en de partijleiders van ANV, Antxon Gómez en Kepa Bereziartua waren erbij.
De helikopter van de "Baskische" politie zorgde voor typische geluiden uit de Vietnamfilms, maar daar kijkt niemand nog van op.
Gisteren was het precies vijfentwintig jaar geleden dat Jon Agirre Agiriano, na 10 dagen door de Guardia Civil gefolterd te zijn, werd opgesloten in de gevangenis omdat hij zichzelf beschuldigd had van alles wat ze wilden. Al die tijd zat Agirre in een eerstegraads gevangenissysteem, waarvan de eerste 10 jaar in isolement gedurende eenentwintig uur per dag en in een kleine cel. Ten gevolge hiervan kreeg hij te maken met allerlei fysieke problemen met de rugwervels, met beide heupen, hoge bloeddruk en diabetes,
Hoewel hij in 1996, driekwart van zijn straf achter de rug had, werd hij niet voorlopig vrij gelaten omdat hij geen spijt betuigde. Twee jaar later begon Agirre te klagen over helse pijnen. In plaats van hem naar een hospitaal te brengen, werd hij versleept van de gevangenis van Huelva naar Malaga. In de infirmerie van deze gevangenis kon hij gedurende vier maanden het bed niet verlaten, maar er werden geen medische tests gedaan en zelfs eenvoudige dingen als krukken werden geweigerd. In februari van 2005 werd hij dichterbij gebracht (gevangenis van Logroño). Na zes jaar met helse pijn, werd hij uiteindelijk geopereerd in Donostia.
Recent weigerde het Hooggerechtshof nog de toepassing van artikel 91 (vrijlating wegens ernstige ziekte). Op dit ogenblik ligt hij in de ziekenafdeling van de Baskische gevangenis van Langraiz (Nanclares de la Oca).
In het Parlement van Navarra werd een motie goedgekeurd die het postuum verlenen van een medaille aan folteraar Melitón Manzanas bekritiseert. De regerende UPN (De PP uit Navarra) was niet akkoord. Bijzonder scherp was Pernando Barrena (Batasuna): Melitón leeft nog altijd in de kazernes en commissariaten, verwijzend naar de systematische foltering en hij haalde daarbij de behandeling van een arrestant in Bera aan. De Melitóns van nu krijgen ruggesteun van de UPN en de PSN. Na deze uitspraak werd Pernando Barrena het woord ontnomen.
