Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
19-05-2008
Aanslag
ETA-aanslag
Om 00:50u vannacht, 19 mei 2008, heeft ETA een bomauto tot ontploffing gebracht in Getxo (Bizkaia). De bomauto bevond zich ter hoogte van de Maritieme Club, waar op het ogenblik van de ontploffing een matroos en een bewaker aanwezig waren. Als gevolg van het feit dat ETA voorafgaandelijk telefonisch verwittigde, kom de omgeving ontruimd worden en vielen er geen slachtoffers.
Josu Retolaza Loidi werd in Eibar geboren in 1952. Op 13-jarige leeftijd deed hij zijn intrede in het Seminario de Asensio te Logroño om later, op 17-jarige leeftijd naar het seminarie van Irún over te stappen. Twee jaar later zag hij het voor bekeken en zonder een reden op te geven, keerde hij terug naar de burgerlijke staat. Wel belangrijk om weten is dat zijn uitstap samenviel met het Proces van Burgos, toen heel wat Baskische priesters zich mobiliseerden om te protesteren, om ETA-vrijwilligers onderduikadressen te bezorgen of om hen te helpen vluchten naar Iparralde. Na zijn legerdienst bij de División Acorazada Brunete in Madrid ging hij alleen wonen. Iedereen was stomverbaasd te horen dat hij toegetreden was als vrijwilliger voor ETA. Hij werd gearresteerd, in het bezit van wapens, en tot 20 jaar cel veroordeeld. In de gevangenis werd een eigenaardige vlek op zijn rug ontdekt, men dacht dat het een puist was of een wrat. Er werd hem een product toegediend, maar de wrat werd groter en veranderde van kleur. Veel te laat en als gevolg van nonchalance werd huidkanker vastgesteld. Hij werd in 1986 overgebracht naar een sanatorium in Donostia waar hij terminaal werd verklaard. Toen hij in vrijheid gesteld werd, verhuisde hij naar Deba. Hij genoot er nog een tijdje van de zee. Hij overleed in Deba op 19 mei 1987. Hij was 35 jaar geworden.
Onder het motto Ya basta. Euskal Herria necesita libertad (Nu is het genoeg. Euskal Herria moet vrij zijn), hebben op 17 mei 2008 duizenden manifestanten betoogd in de straten van Bilbao ten gunste van de 27 beklaagden in het proces Gestoras Pro Amnistía.
De folterpraktijken en de uitzonderingsrechtbanken (Audiencia Nacional) werden aangeklaagd en er werd opgeroepen om de strijd voor onafhankelijkheid verder te zetten.
Erkenning van het politieke karakter voor alle slachtoffers van het Francoregime
Op 18 mei 2006 vraagt de organisatie Ahaztuak 1936-1977 (Ahaztuak = de vergetenen") aan het Baskische parlement alle aspecten aangaande slachtoffers van het Francoregime onder te brengen in het Departement Mensenrechten en niet, zoals tot op heden, onder Sociale Zaken. Volgens Ahaztuak 1936-1977 zijn alle slachtoffers van de Staatsgreep en van de daaropvolgende repressie slachtoffers van het politieke conflict waar Euskal Herria onder te lijden heeft.
Familieleden van de poëet Esteban Urkiaga, "Lauaxeta" en van Jon Paredes Manot, "Txiki", respectievelijk gefusilleerd in 1937 en in 1975 kwamen in Bilbao samen met familieleden van personen die tijdens de dictatuur in massagraven terechtkwamen om hun voorstel te formuleren en kracht bij te zetten. Verder willen ze alle Franquistische symbolen uit het straatbeeld laten verdwijnen. Tevens eisten ze opgenomen te worden in de Commissie Mensenrechten omdat ze, nét zoals de slachtoffers van ETA, ook slachtoffers van een politiek conflict zijn.
Op 16 mei 2008 werd in het Baskische Parlement een resolutie besproken, ingediend door Aralar, en bij meerderheid (PNV, EA, EB, Aralar en EHAK) goedgekeurd.
Ziehier, de tekst die voor heel wat opschudding zorgde:
Het Baskische Parlement verwerpt de houding die de Spaanse regering systematisch aanneemt ten aanzien van de klachten van mishandeling en foltering, terwijl zij zonder uitzondering de hand boven het hoofd van de politionele krachten houdt. Het Baskische Parlement verwerpt uitdrukkelijk de totale bescherming van minister van Binnenlandse Zaken, Alfredo Pérez Rubalcaba, voor de 8 Guardia Civiles, in de klacht tegen de foltering van Igor Portu y Mattin Sarasola.
"El Parlamento vasco reprueba la postura que el Gobierno español adopta sistemáticamente ante las denuncias de malos tratos o torturas, amparando sin excepción a las fuerzas policiales. Y reprueba especialmente el total amparo manifestado por el ministro del Interior, Alfredo Pérez Rubalcaba, a los ocho guardias civiles ante las denuncias de torturas de Igor Portu y Mattin Sarasola"
Op 17 mei 2003 weigert de rechtbank van Pau, Frankrijk, de uitlevering van de Baskische politieke gevangenen Xabier Irastorza en Markox Sagarzazu aan de Spaanse staat. Volgens de rechtbank bestaat er voor beiden een groot gevaar op marteling, net zoals Iratxe Sorzabalis overkomen (één van de arrestanten in Hernani op 30 maart 2001, opgenomen in een ziekenhuis in Madrid met 2 verschoven nekwervels, een onderhuidse bloeduitstorting van 10 cm op haar rug en verschillende builen op haar hoofd. Ze kreeg tijdens haar verblijf bij de politie ook een plastic zak over haar hoofd waardoor ze bijna stikte). De beschuldigingen tegen Irastorza en Sagarzazu zijn gebaseerd op een verklaring van Sorzabal, die overduidelijk gemarteld is geweest. Ondanks dat de Spaanse justitie verklaarde dat Sorzabals klacht over foltering wegens gebrek aan bewijs niet in behandeling werd genomen door de Audiencia Nacional, werden de 2 vrijgelaten. Dit is de eerste keer sinds lange tijd dat een Franse rechtbank weer eens erkend dat er in de Spaanse staat systematisch gemarteld wordt.
De eerste groep, die te vinden is bij PP, PSOE, de Franse rechterzijde en de PSF, doet niet eens moeite om het huidige status-quo te behouden. Ze verdubbelen hun krachten om de huidige situatie van de onderdrukking te behouden.
De tweede groep, PNV, EA, Aralar en AB zijn "zelfbenoemde nationalisten".
De derde groep, omvat de linkse nationalisten die achter de akkoorden van Lizarra-Garazi blijven staan en die blijven werken voor de nationale constructie van Euskal Herria (aan beide zijden van de staatsgrens).
Het linkse nationalisme heeft het moeilijk om zich te situeren binnen het nieuwe politieke speelveld dat ze door hun strijd zelf mee hebben gecreëerd. Alles moet eens rustig worden overdacht om dan de "instrumenten van de strijd" te verbeteren. De organisatie wil aan de gewapende strijd politieke initiatieven toevoegen. Maar "initiatief" is niet synoniem met "wapenstilstand".
Tot slot konden er enkele vragen gesteld worden.
Over de ophanden zijnde verkiezingen zegt ETA dat de stemmen voor de PNV de verdrukking van het Baskische volk zullen versterken.
ETA zal de wil van het Baskische Volk steeds respecteren. Op dit ogenblik ligt het zg. "Plan Ibarretxe" voor. Op zich moet met elk project dat gebaseerd is op een volksraadpleging rekening gehouden worden. Maar het Plan Ibarretxe is onvolledig, is gesloten en sluit mensen uit.
Het uitblijven van aanslagen heeft geruchten doen ontstaan over het bestaan van een staakt het vuren, maar er is geen voorstel tot wapenstilstand uitgegaan van ETA.
Tijdens één van de ettelijke staten van beleg of uitzonderingstoestanden in de Baskische provincies, werd door de brutale repressie van de Guardia Civil een, aan de waanzin grenzende, interventie met het zoveelste bloed genoteerd. Na de woelige demonstraties van 1 mei 1969, werd op 15 mei 1969 het dorpje Urabain (Alava) door de Benemérita (de verdienstelijken of de Guardia Civil) bezet. Tijdens de bezetting werd de klokkenluider van het dorpje met 7 kogels afgemaakt. De paranoia van de Guardias was zo waanzinnig, dat zij dachten dat de klokkenluider met zijn klokkensignalen gaf aan ETA. Zonder commentaar.
Een bestelwagen is deze morgen omstreeks 03:00u ontploft voor de kazerne van de Guardia Civil te Legutio. Als gevolg hiervan is de Guardia, Juan Manuel Piñuel, overleden en werden 4 andere Guardias gewond. De gewonden, 2 mannen en 2 vrouwen tussen de 35 en de 41 jaar, werden naar de hospitalen van de centra Txagorritxu en Santiago te Vitoria-Gasteiz overgebracht.
Bijzonder merkwaardig is dat er geen voorafgaande waarschuwing gegeven werd. Iedereen wijst in de richting van ETA (die altijd waarschuwen). Het zou best kunnen, al blijft het uitblijven van een waarschuwing heel eigenaardig.
Een paar weken terug triomfeerde binnenlandminister, Rubalcaba, nog met de stellige zekerheid dat ETA totaal verzwakt was en op sterven na dood was.
Als de daders van ETA zijn, is hun strategie dan gewijzigd? Niet meer waarschuwen en blindelings en willekeurig toeslaan, als reactie op de blinde en willekeurige repressie. Ik weet het niet. Wat ik wel weet, is dat dit zo niet verder kan. Iedereen schreeuwt om dialoog, maar de socialistische regering Zapatero heeft er geen oren naar. Zij blijven volharden in de confrontatie: staatsterrorisme versus terrorisme van ETA.
In Donostia loopt het vooronderzoek in de Zaak PASAIA", het dorpje waar op 22 maart 1984 vier Baskische militanten van de Commandos Autónomos Anticapitalistas in een vuurgevecht met de Spaanse Politie om het leven kwamen. Volgens de lijkschouwer, Francisco Etxebarria, die op 14 mei 2001 kwam getuigen waren de kogelgaten in de lichamen zó groot dat ze zeker werden afgeschoten vanaf "een tweetal meter", en zeker niet vanaf 10 meter. Dit feit komt overeen met het getuigenis van Joseba Merino, die sprak van een fusillade. Joseba Merino was de enige die het treffen overleefde (dat had de Guardia Civil niet ingecalculeerd!). Ook verklaarde hij dat het aantal kogelinslagen opvallend hoog waren, in sommige gevallen ging het om 36 gaten! Twee politiemannen kwamen getuigen onder hun beroepsnummer, niet onder naam. Er werd maar weinig munitie gerecupereerd, maar in het lichaam van Rafael Delas werd één kogel gevonden en zes hagelkorrels uit een jachtgeweer! De inslagen werden vooral geconcentreerd in de borststreek maar bij Dionisio Aizpuru ook in de nek.
Op 20 februari 2001 kondigt Ibarretxe verkiezingen aan voor het Baskische Parlement te houden op 13 mei 2001, en eist van de PP-Partido Popular en de PSE-Partido Socialista de Euskadi dat ze hun alternatieven aanbieden.
De vorige verkiezingen werden op 25 oktober 1998 gehouden, nadat het akkoord van Lizarra getekend was en gedurende het staakt het vuren van ETA. Nu zullen ze anderhalf jaar eerder komen dan de in de wet voorziene 4 jaar.
Op 12 mei 2005 arresteerde de Spaanse politie in Bilbao Iñaki Herrán toen hij zijn identiteitskaart wilde afhalen. Op 20 april 2005 werd Herrán door de Franse autoriteiten aan de grenspost in Port Bou uitgeleverd aan Spanje nadat hij zes jaar in Franse cellen had doorgebracht wegens "lidmaatschap ETA". Omdat er tegen hem in Spanje nog een procedure loopt voor een gelijkaardig feit wordt er "onderzocht" of de Franse celstraf al of niet voldoende was en of hij opnieuw veroordeeld kon worden. Tegen alle verwachtingen in liet magistraat Grande-Marlaska hem de volgende dag vrij op basis van Non bisinidem (niet twee keer hetzelfde).
Op 22 augustus 1993 werd Txapas door de Ertzaintza gearresteerd wegens ordeverstoring tijdens de Semana Grande, de feestweek in Donostia, maar werd naderhand vrijgelaten.
Later werd achterhaald dat Txapas toegetreden was tot het Commando Vizcaya, en toen dit commando in december 1994 ontmanteld werd, vluchtte Txapas naar Iparralde.
Later werd hij, tijdens een gezamenlijke Frans-Spaanse operatie, op 9 maart 1999 gearresteerd te Parijs en werd hij tot 6 jaar cel veroordeeld. Op 20 april 2005 werd hij dan aan Spanje uitgeleverd.
Sebastián Etxaniz Alkorta Vrijspraak op 11 mei 2004 maar niet vrij
Eind 2002 werd de Bask Sebas Etxaniz gearresteerd in Venezuela en in 2003 uitgeleverd aan Spanje. In 1993 werd Etxaniz al uitgeleverd door Nicaragua en gearresteerd in Spanje. In 1993 werd hij al beschuldigd van deelname aan een aanslag met granaten op de kazerne van de Spaanse politie in Barakaldo in 1982! De zaak werd toen geklasseerd, maar in 1995 opnieuw geopend. Een procedurefout was er de oorzaak van dat hij voorwaardelijk werd vrijgelaten en dat benutte hij om naar Venezuela te vluchten op 13 juni 1995. Hij onderhield nauwe contacten met de Brigade Askapena, een internationalistische organisatie die de herverkiezing van Hugo Chávez steunde.
Onder zware druk van Spanje werd Sebas Etxaniz opnieuw, nu door Venezuela, uitgeleverd aan Spanje op 16 juni 2003, na te zijn gearresteerd op 16 juli 2002. Hij werkte toen als kelner in het restaurant Txalupa te Tucacas.
Op 11 mei 2004 werd Etxaniz door het Hooggerechtshof vrijgesproken van deze aanslag op de kazerne van Barakaldo wegens verjaring. Maar Etxaniz kwam niet vrij. Hij blijft zitten "voor een andere zaak"!
Op 5 december 2006 wil de Spaanse regering opheldering van president Chávez over berichten dat Venezuela aan vier vermeende leden van ETA de Venezolaanse nationaliteit heeft verleend. Venezuela zou de vermeende ETA-leden tegemoet zijn gekomen om de uitlevering van de vier aan Spanje te helpen voorkomen. Daarnaast zou Venezuela een schadevergoeding van ruim 325.000 euro hebben betaald aan twee andere ETA-leden, Sebastián Etxaniz Alkorta en Juan Víctor Galarza Mendiola. Justitie in het Zuid-Amerikaanse land werkte in 2002 mee aan de uitlevering van de twee aan Spanje. Galarza Mendiola heeft drie jaar in een Spaanse gevangenis gezeten. Hij is intussen weer vrij. Etxaniz Alkorta zit nog altijd vast in Spanje voor zijn betrokkenheid bij drie aanslagen. Het Spaanse ministerie van Buitenlandse Zaken liet dinsdag weten dat de berichten over de steun van Venezuela aan de ETA-leden waarschijnlijk correct zijn. Madrid gaat het regime in Caracas om opheldering vragen. De Spaanse premier Zapatero belde op maandag 4 december 2006 nog met Chávez om de Venezolaan te feliciteren met zijn herverkiezing op zondag 3 december 2006 in de presidentsverkiezingen. Hij was toen nog niet op de hoogte van de vermoedelijke steun van Caracas aan de ETA.
Toen Chávez op 10 november 2007 bij herhaling José María Aznar, oud-premier van Spanje, een fascist had genoemd tijdens een topontmoeting van Spaanse, Portugese en Latijns-Amerikaanse leiders in Chili, reageerde koning Juan Carlos van Spanje (weinig diplomatisch) daarop dat hij nu zijn mond eens moest houden.
Izquierda Abertzale beschouwt het voorstel van Ibarretxeals "tufo electoral", vieze electorale lucht, en waarschuwt dat dit het zoveelste scenario is van valse confrontatie tussen PNV en PSOE, met als enig objectief het spijzen van de electorale beurs, om vervolgens een nieuw autonomiepact af te sluiten op maat gesneden van het Spaanse imperialisme. Er wordt hardop gelogen als de PNV beweert dat dit het enige alternatief is, verwijzende naar de verklaring van Anaitasuna:
VERKLARING VAN ANAITASUNA - 03.03.2007
Autonomía Política van 07.02.2007 aan de bevolking voorgesteld
Twee jaar en half na de verklaring Anoeta(Orain Herria-Orain Bakea, 14 november 2004) die de weg uitstippelde naar het actuele vredesproces, werd op 3 maart 2007 in de polyvalente sportzaal Anaitasuna te Iruñea-Pamplona, voor een enthousiast publiek van meer dan 3000 nationalisten, het minimumprogramma (Euskal Herria Berria, een nieuw Euskal Herria) voorgesteld om tot de oplossing van het conflict te komen.
Zoals de verklaring van Anoeta meer de nadruk legde op de methode, zo legt de verklaring van Anaitasuna meer de nadruk op de inhoud.
Twee belangrijke initiatieven komen aan bod:
1. Een formule voor de twee staten (la voluntad ciudadana)
Araba, Bizkaia, Gipuzkoa en Nafarroa (Spaans Baskenland) worden een autonome gemeenschap met het recht om zelf te beslissen. Hier wordt Navarra toegevoegd aan het huidige Euskadi, aan de huidige Baskische Autonome Gemeenschap.
Voor Lapurdi, Nafarroa Beherea en Zuberoa (Frans Baskenland) wordt het zelfde voorzien. Dit omvat eigenlijk de jarenlange eis van een eigen departement.
Het Baskische volk moet de mogelijkheid krijgen om te kiezen tussen alle opties, ook de zelfbeschikking. Dat is echte democratie, la voluntad ciudadana, de wil van de burger.
2. De territorialiteit (autonomía a cuatro)
De plaats van het gebeuren, de hoofdstad van Navarra, is natuurlijk symbolisch. Navarra is de bakermat van de Basken. Nu bestaat Euskadi uit de drie provincies Araba, Bizkaia, Gipuzkoa en Navarra is een eigen Autonome Gemeenschap geworden. Dat is uiteraard niet logisch: historisch en taalkundig behoort Navarra tot Euskadi. De filosofie is dus een globale politieke structuur maken, gelijklopend met de werkelijkheid. Een autonomía a cuatro,een autonomie met vier!
Als we spreken over een minimumprogramma, is er ook een maximumprogramma. Dat is de eigen staat Euskal Herria, de zeven provincies of de twee nieuwe autonome structuren in één staat. Maar zover zijn we nog lang niet. Eerst het minimumprogramma er door krijgen.
De la Vega reageert
De vicepresidente van de Spaanse regering, María Teresa Fernández de la Vega, onderstreept dat het alleen mogelijk is een autonomiestuut te veranderen als dit met het meest consciëntieuze respect voor de Grondwet gebeurt. Als Ibarretxe zijn plan op 20 mei 2008 voorlegt, zal het antwoord ronduit neen zijn.
Zapatero komt aandraven met een ander voorstel
De president van de Spaanse regering, José Luis Rodríguez Zapatero, zal geen komma bediscussiëren van het plan, en zal een tegenplan voorleggen. Eerst moeten de politieke partijen van de Baskische Autonome Gemeenschap een akkoord bereiken dat met absolute meerderheid moet goedgekeurd worden in het Baskische parlement. Daarna moet de tekst binnen een tijdspanne van 6 maanden bediscussieerd worden tussen de Baskische instituten en de Spaanse regering, en ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Cortes. Pas dan kan een referendum, door de Baskische regering uitgeschreven, het akkoord ratificeren.
Het herdenkingspark van Sartaguda wordt plechtig geopend
Sartaguda Dorp van de Weduwen
10 mei 2008
Vandaag, 10 mei 2008, wordt eindelijk eer gebracht aan de 3.200 inwoners van Navarra die tijdens en na de verschrikkelijke Burgeroorlog gefusilleerd werden: het herdenkingspark van Sartaguda wordt plechtig geopend. Vooral Sartaguda kreeg het erg te verduren. Zó erg dat de gemeente de bijnaam El Pueblo de las Viudas, (Het dorp van de Weduwen) kreeg! Sartaguda, aan de oevers van de Ebro, waar de vruchtbare grond rood kleurde in 1936. Op grote panelen van ijzer of staal, gevrijwaard tegen regen en wind, op een veld waar zelfs geen veldslag geleverd werd of waar er geen opstand te merken was, staan de namen van 3300 gefusilleerde gegrift, die zonder vorm van proces terechtgesteld werden. Zonder mededogen, cynisch. Het doet denken aan de vele lijsten van Joden, o.a. in Praag, die omkwamen in de Holocaust.
In Sartaguda zelf werden er 84 neergeknald (8 %). Vaak niet eens tegen een muur!
Op een voorbereidende vergadering sprak Julio Sesma Martínez (71 jaar). Hij was amper 4 maanden oud toen Franco-aanhangers zijn vader, een journalist van 30 jaar, neerschoten. Dit was trouwens de gemiddelde leeftijd van de gefusilleerden! Het zouden er in totaal 3.200 worden. Alleen al in Navarra! Jaren lang bleef het stil. Tijdens de dictatuur die volgde op de Burgeroorlog duurde de repressie voort. Wie zijn mond durfde open doen, verloor zijn eigendom, zijn werk of werd als militair verplicht ingelijfd bij de vijand!
In Sartaguda en elders, zijn de geesten enigszins verlicht. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen werd José Ramón Martínez als burgemeester gekozen. Omdat hij een coalitie moest aangaan, koos hij voor een nationalist. De bedreiging vanuit zijn eigen partij, de superdemocratische Socialisten van Navarra en van Spaans regeringspresident Zapatero werden genegeerd en Martínez werd uit de partij gezet. Er kwam toen steun opdagen van andere socialisten waaronder Odón Elorza, de burgemeester van Donosti (er wappert nog steeds geen Spanse vlag aan zijn stadhuis, enkel de stadsvlag.) Een gedeelte van de inwoners van Sartaguda zorgde ervoor (samen met de vereniging Familieleden van Gefusilleerden van Navarra) dat het dorp van de weduwen een dorp van herinnering en van hoop wordt.
Op de persconferentie was ook de voorzitster van Familieleden aanwezig: Mirentxu Agirre was de dochter van de toenmalige burgemeester van Lizarra-Estella, Fortunato Agirre (PNV) Hij werd vermoord omwille van zijn nationalistische ideologie.
De burgemeester bedankte iedereen die zijn steentje bijdroeg. Op een oppervlakte van 6.000 m² staan kunstwerken van José Ulibarrena, José Ramón Anda en Néstor Basterretxea. Er zijn teksten van Pablo Antoñana, Josu Muñoz, Jimeno Jurio, Montxo Armendariz en Bernardo Atxaga. Op een muur staan de namen van de 3.200 gefusilleerde personen.
Op 9 mei 2008 verschijnt in Gara een communiqué van ETA dat door de gewapende organisatie aan de krant was gestuurd. In dat communiqué beschuldigt ETA, de PSOE en de PNV ervan, dat beide politieke partijen Izquierda Abertzale willen vernietigen en eisen gelijktijdig de laatste aanslagen op.
De organisatie stelt dat de recente reeks machinaties van PSOE en PNV de pogingen om tot een nieuw autonomiepact te komen laten doorschemeren. In die zin klagen zij de verwoede pogingen van de regeringspresident, José Luis Rodríguez Zapatero, en van de PNV aan die de vernietiging van Izquierda Abertzale op het oog hebben, door de onafhankelijkheidsstrijd te deactiveren een door een nieuwe cyclus van autonomie op zijn Spaans aan Euskal Herria te willen opdringen. De organisatie eist de laatste aanslagen tegen partijzetels van de PSE-EE (Baskische socialisten) op te Elgoibar en Abusu (Bilbao) en tegen de zendmasten Azpeitia en Lapoblación.
Al diegenen die de totale vrijheid van Euskal Herria willen, zeggen klaar en duidelijk neen aan het bedrog, net zoals we neen zegden aan de Grondwet van 1978. Nooit zullen wij aanvaarden dat Spanje ons een bepaalde toestand oplegt (door de strot duwt).
Ibarretxe legt plan voor een soevereine Baskenland opnieuw op tafel 9 mei 2008
MADRID - (Belga) De Baskische premier Juan José Ibarretxe gaat zijn voorstellen om een einde te maken aan het Baskische conflict, opnieuw op de tafel leggen van de Spaanse regering. De voorstellen bepalen dat Spanje het zelfbeschikkingsrecht van de Basken zou erkennen. De Spaanse premier José Luis Rodríguez Zapatero verwees de plannen vorig jaar al eens naar de prullenmand.
Ibarretxe kondigde op 28 september 2007 voor het Baskische parlement een "wegenkaart" aan om de Baskische kwestie te regelen. Daarbij het voorstel om tegen 2010 twee referenda te organiseren in Baskenland. Zapatero reageerde heftig. Dit plan "zal niet aanvaard, niet goedgekeurd en niet ten uitvoer gebracht worden", luidde het. Ibarretxe zal zijn voorstellen nu opnieuw op tafel leggen, bij zijn volgende ontmoeting met Zapatero, op 20 mei 2008 in Madrid. Die plannen borduren voort op de "wegenkaart" die vorige herfst werd voorgesteld. Bedoeling is een einde te maken aan de gewapende strijd die de Baskische terreurbeweging ETA al 40 jaar voert voor de onafhankelijkheid van Baskenland.
Op 9 mei 1976 voltrok zich op de Montejurra een vooraf aangekondigde actie van ultra rechts. Nadat in de kranten van die strekking (El Alcázar en El Pensamiento) wekenlang opgeroepen was tot een Reconquista van de Montejurra "voor het échte Carlisme" en om zich te ontdoen van het "heiligschennend Marxisme en Separatisme die de heilige berg onteerd hadden". Bovendien had de Spaanse Minister van Buitenlandse Zaken, de "Bask" José María de Areilza, de Nederlandse Ambassadeur laten weten dat ze niet konden instaan voor hun veiligheid mocht de leider van de Carlistische Partij, Carlos Hugo de Borbón Parma, en zijn vrouw, de Nederlandse prinses Irene, naar de Montejurra komen. De Dictator was nog maar een half jaar dood maar alles kón nog steeds, o.a. met de zegen van Manuel Fraga, minister tijdens de dictatuur. Er werd gevreesd voor een confrontatie die geen uitstaans had met het Carlisme.
Later bleek dat de Burgerlijke Regering van Navarra niet minder dan 20 kamers had gereserveerd in hotel Irache om haar kornuiten in onder te brengen: militairen en andere leden van de nationale veiligheidsdienst die ontevreden waren met de democratische hervormingen na de dood van Franco, gewelddadige activisten van Triple A, Batallón Vasco Español, Guerrillero's de Cristo Rey, Franse, Argentijnse en Italiaanse huurlingen en last but not least: Sixto, de broer van Carlos Hugo! Op het ogenblik dat de Carlisten de tocht naar de top van de berg aanvatten marcheerden ook zij, met 250, in militaire pas naar de Montejurra, gewapend met gele matrakken, maar ook met pistolen. Bij het klooster van Irache kwam het tot een eerste botsing. Het bleef bij beledigingen, stenen en stokslagen tegen de Makilas (Baskische wandelstokken) van de Carlisten. Even later kwam het tot een woordenwisseling tussen enkele Carlisten en een man in gabardine gekleed en met een rode Baskenmuts (José Luis Marín García Verde) die plots een FN Browning te voorschijn haalde en de Carlist Aniano Jiménez Santos dodelijk trof. De aanwezige Guardia Civiles deden niets om aan het incident een einde te maken. Noch werd de agressor een strobreed in de weg gelegd! Toen de kruisweg naar de top van start ging en Carlos Hugo en prinses Irene zich bij de groep hadden gevoegd waren er honderd nationale politiemannen aanwezig. Boven, in de mist van de berg, bevonden zich een twintigtal personen, die er de nacht hadden doorgebracht. Tegen 11 uur arriveerde Sixto boven op de top bij de grot waar de mis wordt opgedragen en van waar men een overzicht heeft over de hele omgeving. Hij was vergezeld van duistere figuren gewapend met pistolen en één automatisch geweer. Er werd bevel gegeven te vuren en er viel een tweede Carlist met een kogel in het hart: Ricardo García Pellejero, 20 jaar. Later werd er munitie gevonden van een militaire wapenfabriek uit Sevilla. De rest van de 25.000 Carlisten die de tocht maakten hadden amper weet van de tragedie die zich had voorgedaan.
Verschillende aanvallers zouden later als betekenisvolle leden van BVE en GAL boven water komen. De aanstichter tot de moord, Juan María Araluce voorzitter van de Deputatie in Gipuzkoa, werd later op dat jaar door ETA geliquideerd.
Europese Associatie van Advocaten veroordeelt 8 mei 2008
Op 8 mei 2008 veroordeelt de voorzitter, Gilberto Pagani, van de Association ofEuropean Democratic Lawyers (EDL), de criminalisatie van de 27 beklaagden in het proces tegen Gestoras pro-Amnistía en Askatasuna en klaagt de schending van de rechten van de verdediging aan. Pagani verwerpt de beschuldiging van integratie in een gewapende organisatie van de beklaagden, omwille van de willekeur en de onaanvaardbare, op maat gesneden, verruiming van het begrip terrorisme. Het kan niet dat personen, die geen enkele gewapende actie hebben ondernomen, maar alleen acties van politieke en sociale strijd, gecriminaliseerd worden.
Pagani verwijst ook naar een tekst, die op 19 april 2008 te Amsterdam werd goedgekeurd, waarin staat dat de Audiencia Nacional een flagrant gebrek vertoont aan juridische garanties, een eufemisme om aan te tonen dat er helemaal geen juridische garanties zijn. Daarom kondigt EDL aan waarnemers te sturen naar het proces dat momenteel zijn verloop kent. Iedere schending van de rechten van de verdediging zal aangeklaagd worden.
Verder wordt aangeklaagd dat de beklaagden totaal weerloos zijn, nadat private gesprekken tussen hen en hun advocaten als bewijsmateriaal in het proces werden aangewend. Bovendien is het strafbare feit enorm verwarrend, aangezien er geen individualisatie van de feiten wordt vervolgd (de groep als dusdanig zal veroordeeld worden), maar de uit de licht gegrepen collaboratie met ETA van het collectief.
Het enige en waarachtige delict, gepleegd door de beklaagden, staat zelfs niet in de Código Penal, het strafwetboek: het gebrek aan rechten aanklagen en vaststellen dat dit een politiek conflict is. Met dergelijke schijnprocessen, zoals dit en het proces 18/98, met de opsluititn van de burgemeester van Arrasate-Mondragón, toont Spanje aan dat er geen marge is voor dissidentie (dat was in Duitsland, Rusland en andere dictaturen ook zo).
De associaties van de landen die behoren tot de EDL:
Le Syndicat des Avocats de France (S.A.F.) (France)
La Confederazione Nazionale Delle Associazioni Sindicali Forensi d 'Italia (Italy)
Der Republikanische Anwältinnen und Anwälteverein (RAV - Germany)
L 'Associació Catalana per a la Defensa dels Drets Humans (A.C.D.D.H- Catalonia)
De Vereniging Sociale Advokatuur Nederland (VSAN - Netherlands)
Le Syndicat des Avocats pour la Démocratie (S.A D. - Belgium)
La Asociación Libre de Abogados (ALA - Madrid)
Euskal Herriko Abokatuen Elkartea (ESKUBIDEAK - Basque Country)
