Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
02-03-2008
Hartklachten, maar toch goed bevonden
Roberto Sainz Olmos, "Baru" +02 maart 2006
Roberto Sainz Olmos, "Baru", overleed in de gevangenis van Aranjuez, als gevolg van een hartaanval.
Sainz was afkomstig uit Portugalete, was 38 jaar oud en afgevaardigde van LAB in Osakidetza. Hij werd, samen met zijn levensgezellin, opgepakt door de Ertzaintza op 11 september 2003, verdacht van huisvesting van een ETA-militant. Hij heeft een aanklacht ingediend wegens foltering gedurende de 5 dagen die hij incomunicado verbleef in de kazerne van de Ertzaintza te Arkaute. Hij bevond zich nog altijd in voorhechtenis in afwachting van zijn proces. Hij klaagde al geruime tijd over pijn in de borststreek, werd op 12 februari 2006 onderzocht op de cardiologische dienst van het Hospital Gregorio Marañón, waar hij een elektrocardiogram kreeg en goed bevonden werd voor verdere gevangenisdienst
De ultras van de Spaanse Falange hebben deze middag een verkiezingsact gehouden in Donostia-San Sebastián, om de democratie aan te klagen en de españolidad, het Spaans zijn, van Euskadi te bevestigen
Tijdens de verkiezingsmeeting beledigden zij de Lehendakari, Juan José Ibarretxe, en ze ontvouwden een grote Spaanse vlag omdat de Basken weigeren dit symbool uit te hangen.
Zij hebben één pluspunt: zij komen uit voor de ware aard van de Spaanse democratuur.
Moet de vraag nog gesteld worden op wie de Ertzaintza inklopte en wie berschermd werd?
Op 1 maart 1984 werd de spoorwegarbeider, Jean Pierre Leiba, met één schot in het hart vermoord te Hendaye (Iparralde). In het proces dat daar op volgde waren de verklaringen van de twee kroongetuigen, de politieagenten Eduardo Luengo en Angel Sánchez Molina, doorslaggevend voor het groene spoor, een spoor dat leidde naar de Guardia Civil met de groene uniformen. In 1985 had de Audiencia Nacional weliswaar Daniel Fernández Aceña en Mariano Moraleda veroordeeld tot 30 jaar cel, maar de aanstichters, de opdrachtgevers bleven buiten schot.
Commissaris Eduardo Luengo verklaarde o.a. dat zijn ex-chef, commissaris Manuel Céspedes (ex-afgevaardigde van de regering in Melilla en ex-chef van de Veiligheid van Felipe González), hem tijdens een maaltijd opbiechtte dat de president van de regering en andere leden van de PSOE een strategie aan het uitwerken waren om ETA te lijf te gaan (lees uit te schakelen), gebruik makend van alle materiële en menselijke bronnen, van de Guardia Civil, van de politie, van de veiligheidsdienst CESID, van huurlingen, van neofascisten, van maffiosi Voordien was al uitgelekt dat Hernández Rubio en Navascués (Guardia Civil) wapens hadden geleverd aan het doodseskader dat verantwoordelijk was voor de dood van Jean Pierre Leiba, en de opdrachtgever was hier andermaal de generaal van de Guardia Civil, Enrique Rodriguez Galindo.
Commissaris Eduardo Luengo kreeg na zijn getuigenis, in de Madrileense club Abascal, een anoniem telefoontje waarin met klem werd aangedrongen om zijn getuigenis t.o.v. Felipe González te herzien, of dat zijn leven, en dat van zijn familie, in gevaar zou zijn.
Iedere dode is een tragische en traumatische gebeurtenis, maar het feit dat Jean Pierre Leiba een gewone huisvader was, werkzaam bij de spoorwegen en hoegenaamd niets met ETA te maken had, maakt die tragiek nog indrukwekkender.
Binnen het uur zal een bom ontploffen aan de zetel van de PSE 29 februari 2008
Vanmorgen om 01:00u is een bom tot ontploffing gebracht aan de zetel van de PSE (Baskische socialisten), gelegen in de Calle Gernikako Arbola n° 10, te Derio
Om 00.10u werd in naam van ETA het urgentienummer 112 (SOS-Deiak) gewaarschuwd dat er een bom tot ontploffing zou gebracht worden. Het feit van de verwittiging en de alerte houding van de Ertzaintza (vroeger was het anders) heeft voorkomen dat er gewonden gevallen zijn.
Filipe Bidart, gevangen sinds februari 1988 werd pas 4 jaar later, in november 1992, veroordeeld tot 20 jaar cel. Dat betekent dat hij na ¾ van zijn straf te hebben uitgezeten in aanmerking kwam om van af februari 2003 voorwaardelijk vrij te komen.
Op 29 februari 2004 vraagt Bidart de toepassing van voorlopige invrijheidstelling. Hij heeft een plek gevonden om te wonen en te werken in Montpellier.
Het Tribunaal van Reims dat de invrijheidstelling moet goedkeuren, wijst op 6 juli 2004 het verzoek af op grond van het feit dat Bidart zijn ideeën nog niet heeft verloochend. Het Hof voegt er nog aan toe dat een nieuwe aanvraag pas een jaar later in overweging kan genomen worden. Zijn advocaat spreekt van een politiek besluit.
Militant van Iparretarrak
Filipe Bidart is een militant van Iparretarrak (IK) en werd tot 20 jaar celstraf veroordeeld. Hij was één van de meest gezochte militanten in Frankrijk in de jaren 80. Hij ontpopte zich tot één van symbolen bij uitstek van het Baskische verzet in Iparralde door zijn niet aflatende verdediging van de Baskische identiteit. Hij werd, bij een politieoperatie op 20 februari 1988, gearresteerd in Bokale in de omgeving van Bayonne, waarbij zijn kompaan Totte Etxebeste zwaar werd gewond.
Filipe Bidart werd geboren op 10 april 1953 te Baigorri. Zijn eerste studies deed hij aan het seminarie van Ustaritze, gaf zijn opleiding op om zich volledig te wijden aan de abertzale cultuur. Hij maakte deel uit van de oprichters van Iparretarrak (IK) in 1973. Hij was toen net 20 jaar. Toen in december 1977 de politie de eerste militant van IK arresteerde, verdween Filipe in de clandestiniteit. Tien jaar al zat de politie op zijn hielen, en regelmatig kon hij op spectaculaire wijze ontkomen. Na zijn arrestatie greep hij, samen met zijn kompaan Henry Pérez, naar het wapen van een langdurige hongerstaking om zijn rechten als politieke gevangene krachtbij te zetten. In november 1992 werd hij tot 20 jaar veroordeeld, na een proces dat bol stond van beledigingen voor zijn persoon en aanvallen tegen alles wat euskaldun (Baskisch) was. Het deed terugdenken aan het Proces van Burgos in 1970. Tijdens het proces zong Filipe, samen met zijn medeverdachten, het "Eusko Gudariak", waarna hij met geweld uit de rechtszaal werd gesleurd.
Op vrijdagnacht 28.02.2003, stierven de moeder, Argi Iturralde Ormaextea (73 jaar), en de broer, Inaki Balerdi Iturralde (43), van de Baskische politieke gevangene Juan Karlos Balerdi, tijdens een verkeersongeluk in Zuid-Spanje. De vader, Joxe Balerdi Mintegi (74) raakte zwaargewond. Met zijn drieën reden ze de 1032 kilometer naar de gevangenis in Almería voor een bezoek van slechts 20 minuten aan hun zoon en broer. Op zaterdag demonstreerden duizenden mensen in hun woonplaats Lasarte-Oria tegen de verspreidingspolitiek van de Spaanse staat betreffende de Baskische gevangenen.
Deze wraakexpeditie en dubbele straf hebben sinds 1982 al verscheidene doden onder familie en vrienden van gevangenen tot gevolg gehad.
Igor Miguel Angulo Iturrate werd op 29 november 1996 om 4 uur s nachts in Iruñea-Pamplona van het bed gelicht door de Guardia Civil en daarbij werd hij meteen bewusteloos geslagen met een geweerkolf. De hoofdwonde werd met vijf hechtingen gedicht. De slagen, bedreigingen (o.a. met het aanbrengen van elektroden) bleven twee dagen duren! Igor Miguel Angulo Iturrate werd opgesloten in de gevangenis op 1 december 1996 en verbleef in de gevangenis van Cuenca vanaf maart 2001. Hij werd tot 34 jaar veroordeeld op beschuldiging vanlidmaatschap van het ETA-comando Nafarroa (Navarra), hoewel hem geen enkele aanslag in de schoenen werd geschoven.
In de gevangenis van Cuenca, op 600 km afstand van zijn stadje, Santurtzi, in Baskenland, werd op 27.02.2006, om 8.00 uur, de 32-jarige politieke gevangene, Igor Miguel Angulo Iturrate, dood aangetroffen, verhangen aan het celraam met een lederen koord, afkomstig van een lederen wijnzak (bota). Eigenaardig is dat de handen op zijn rug met lederen veters vastgebonden waren, maar volgens de gevangenisdirectie heeft hij dat zelf gedaan om de daad niet te kunnen onderbreken. Angulo had de handen op de rug gebonden en een eind naast hem (?) stond een stoel. In 2001 was hij naar Cuenca overgebracht nadat hij al vastzat in Carabanchel, Cuenca, Soto del Real, Curtis, Aranjuez en ten slotte opnieuw in Cuenca. Als bijkomende straf, behalve de grote afstand tot zijn woonplaats, was het feit dat Angulo er als enige Baskverbleef en dit al vier jaren lang. Er zou geen afscheidsbrief gevonden zijn en er was, volgens "bepaalde" bronnen binnen de gevangenis, absoluut geen sprake van psychologische problemen.
De familie van Igor Angulo zet vraagtekens bij het overlijden van hun zoon hoewel ze maar weinig gegevens hebben. Zo zou hij volgens de eerste gegevens verhangen gevonden zijn aan het celraam. Toen de lijkschouwers ter plaatse kwamen, lag hij op zijn brits. De gegevens werden dan maar veranderd verhangen aan het opklapbed. Verder werd niemand gewaarschuwd van de autopsie die in de gevangenis plaatsvond, en die duurde van 9.30 u tot 15.30 u, terwijl dit doorgaans slechts twee uren in beslag neemt. Zijn vriendin, die de avond voordien met Angelu belde, verklaart dat zijn gemoedstoestand niet wees op een naderende zelfmoord. Met andere vrienden, die hem enkele dagen eerder hadden bezocht, had hij zijn toekomstplannen besproken. Vreemd is ook dat een eerstegraads gevangene leren veters (voor het vervaardigen van armbandjes) tot zijn beschikking had om zijn polsen samen te binden en om zich op te hangen. Een eerstegraads gevangene krijgt helemaal niets! Eerst hadden ze hem verboden zijn Graduaat af te maken en nadien mocht hij zelfs geen armbandjes vervaardigen! Waar komen die lederen veters dan vandaan?
Bij aanvang van de zitting in het macroproces 18/98, waarin een vijftigtal Basken terechtstaan, kwam het tot een incident toen de beschuldigden en de burgerlijke partij elkaar op de trappen van het gebouw tegen het lijf liepen. Daniel Portero, voorzitter van de Vereniging Slachtoffers Justitie en Waardigheid meende in het bijzijn van de beschuldigde Basken een fles cider te moeten open trekken om de dood van Igor Angulo te vieren. Van waardigheid gesproken! Eén van de beschuldigden, de radicale Baskische advocaat, Txema Matanzas, trok de fles uit de handen van Portero en goot ze leeg, vóór de tv-cameras. De beschuldigden haalden daarop, ten teken van rouw, een Baskische Ikurriña-vlag met een zwart rouwlint te voorschijn waarop Portero en de zijnen sweaters met een Spaanse vlag aantrokken. Er deden zich verder geen incidenten voor. De eerlijkheid gebiedt hier te melden dat de vader van Daniel Portero, Luis Portero, in het jaar 2000, in zijn functie van Openbaar Aanklager van het Hooggerechtshof van Andalusië, door ETA werd terechtgesteld.
De politieke activiteit in Euskal Herria wordt momenteel beheerst door een Spaanse repressieve tsunami. In de laatste 8 maanden (sinds het mislukken van de vredesonderhandelingen) werden 200 gevallen vanincomunicado-opsluiting genoteerd, wat het gevangenenaantal op 730 brengt. De socialist Zapatero is er in geslaagd de vorige president, Aznar, van de troon te stoten. Van die 730 (verspreid over heel Spanje en Frankrijk) zijn er 169 die al ¾ van hun straf hebben uitgezeten (en moesten dus volgens de eigen Spaanse wetgeving al vrijgekomen zijn), en 55 zitten er in totale afzondering.
Achter die cijfers gaan nog andere dramas schuil: terminale en ongeneeslijk zieke Baskische politieke gevangenen blijven opgesloten, het Hooggerechtshof is zo creatief geweest dat veel straffen uiteindelijk neerkomen op levenslange opsluiting, de gevangenen worden verspreid over het gehele land en liefst zo ver mogelijk van huis (tot meer dan 1.000 km), de ontoereikendheid of zelfs weigering van medische bijstand (gecamoufleerd door valse diagnosen), soms jarenlange afzondering, de verruwing van de behandeling en de familie die nog eens extra gestraft wordt door de afstand (bij 20 doden voor een gevangenenbezoek van 20 minuten).
Spreiding en afzondering
Eén van de functies van een gevangenis is de afzondering van een veroordeelde uit de maatschappij, voor een bepaalde periode. Voor Baskische gevangenen komt daar nog de spreiding bovenop, ver weg van huis (wat in tegenspraak is met internationale rechtregels). Een maatregel die niet alleen de veroordeelde treft, maar ook familie en vrienden. Maar hier houdt het niet op, naast de afzondering uit de maatschappij, wordt ook nog eens de afzondering in de eigen cel toegepast. Om dit duidelijker te maken, halen wij het voorbeeld aan van 55 gevangenen, die maanden en jaren aan één stuk, 24u op 24u hun cel niet mogen verlaten, geen enkele contact mogen hebben met medegevangenen, hun eten toegeworpen krijgen in hun cel (40 in Spanje, 13 in Frankrijk en 2 in Canada). Wij herinneren er aan dat in dit laatste land de gevangene Bittor Tejedor op 9 februari 2008 alle woede van de cipiers over zich heen kreeg, toen in de aanpalende cellen een opstand was uitgebroken.
Zwaar zieke gevangenen en medische wanpraktijken
Askatasuna heeft al meermaals alarm geslagen over de toestand waarin zwaar en ongeneeslijk zieke gevangenen zich bevinden. Askatasuna klaagt aan de er automatisch en systematisch een negatief resultaat wordt gegeven bij mogelijke vrijlating, en dit onder een regering van de PSOE, die zegt progressief te zijn. Het gebrek aan medisch toezicht en soms de weigering ervan, is één van de oorzaken van die ziektes. Levenslange opsluiting is, sinds de tussenkomst van het Hooggerechtshof (onder politieke druk) één van de slagzinnen van de socialistische partij geworden, de partij die zichzelf aanmatigend de partij van de rechtvaardigheid noemt. Momenteel voeren 9 politieke gevangenen de lijst met ongeneeslijke ziektes de lijst aan: Jon Agirre Agiriano, Bautista Barandalla, Angel Figeroa, José Ramón Foruria, Mikel Gil Cervera, Marilo Gorostiaga, Gotzone López de Luzuriaga, Juan José Rego Vidal Josu Uribetxebarria Bolinaga. Voeg daarbij nog 3 gevangenen die psychologische ziekteverschijnselen vertonen. Uit respect voor hun privacy worden geen namen genoemd. Dat deze gevangenen een bijzondere soort beproeving moeten doorstaan, bewijst het aantal dat uit het leven stapte: 8 in totaal. Ten minste, als we de officiële versie van zelfmoord mogen geloven, wat in sommige gevallen door feitenmateriaal wordt tegengesproken (Igor Miguel Angulo Iturrate). Askatasuna vraagt zich af: Wat is toch de oorzaak dat een evenwichtig persoon zich genoodzaakt ziet om zo maar uit het leven te stappen? Askatasuna geeft zelf het antwoord: De gevangenis, de uitermate lange periode van opsluiting en een concrete penitentiaire politiek!
Een ander heikel punt is het gebrek aan medische verzorging. Het gaat hier niet om de verzorging van een kleine snijwonde. Door gebrek aan medische verzorging zijn al 6 Baskische politieke gevangenen overleden: Juan José Crespo Galende, Joseba Asensio, Juan Karlos Alberdi, Mikel Zalakain, Pello Mariñelarena en Roberto Saiz Olmos (*).
(*) Roberto Saiz Olmos, "Baru", overleed in de gevangenis van Aranjuez, als gevolg van een hartaanval. Hij klaagde al geruime tijd over pijn in de borststreek, werd op 12 februari 2006 onderzocht op de cardiologische dienst van het Hospital Gregorio Marañón, waar hij een elektrocardiogram kreeg en goed bevonden werd voor verdere gevangenisdienst.
En dan zijn er nog diegenen die het geluk van de vrijlating mochten proeven, maar die een paar dagen later (hooguit een week), als gevolg van het gebrek aan medische verzorging, overleden: Josu Retolaza, Jabi Gorostiza, Santi Díez Uriarte, Esteban Esteban Nieto, Kepa Miner, Jean Louis Maitia en Juan José Etxabe.
Houding van de politie bij verplaatsingen
Los van het feit dat verplaatsingen heen en terug naar het hospitaal (afhankelijk van het feit of er voldoende politie voorhanden is, anders blijven ze waar ze zijn) de ziekte nog verergeren, is het schrijnend te moeten vaststellen dat die ongeneeslijk zieke gevangenen allemaal met de handen op de rug geboeid het traject moeten afleggen. Een typisch voorbeeld hiervan overkwam de Catalaanse gevangene Laura Riera. Zes maanden zwanger, en een risicovolle zwangerschap volgens de artsen van het hospitaal. De artsen drongen er steeds op aan dat ze met een ambulance zou vervoerd worden (wegens het risico), maar ze stopten haar in een politiecombi met de handen op de rug geboeid. Bovendien werd ze nog van de gevangenis van Valencia versleept naar die van Tarrasa, en nu verblijft ze in Soto del Real, zwaar ziek en constant misselijk.
Deze denigrerende houding van de Guardia Civil is nog meer uitgesproken bij vrouwelijke gevangenen, en in het bijzonder bij de consulten op de Gynaecologie. Drie gevangen vrouwen van de Parijse gevangenis Fleury-Merogis, namelijk Mertxe Chivite, Marilo Gorostiaga en Aitziber Sagarminaga moesten de aanwezigheid van de politie tijdens het gynaecologische onderzoek dulden, beledigingen en beschimpingen inbegrepen. De Baskische politieke gevangene Idoia Martínez, op haar beurt, moest in een Madrileens ziekenhuis bevallen (maart 2007) terwijl de deuren van de verloskamer open moesten staan en de Guardia Civiles, onder de kenmerkende commentaar, de hele geboorte stonden gade te slaan.
De doctrine van het Spaanse Hooggerechtshof
De stapel van vernederingen en pesterijen is voor de rechtvaardige socialisten nog niet hoog genoeg. Willekeurig worden wetten aangepast, vooral als er verkiezingen op komst zijn. De maximum straf van 30 jaar werd in 2006 opgetrokken naar 40 jaar. De straffen moeten volledig uitgezeten worden (geen strafvermindering meer), en als de betrokkene voor verschillende feiten veroordeeld werd, worden deze niet meer als één geheel beschouwd, maar als afzonderlijk. In sommige gevallen gaat men zelfs zo ver om na een eerste veroordeling er een tweede aan toe te voegen (30 jaar volgens het oude regime + 40 jaar in het nieuwe regime voor een tweede feit + 40 jaar ), levenslang dus! Tweeëntwintig politieke gevangenen (waarvan er nu al 18 volledig hun straf hebben uitgezeten, maar niet vrijgelaten worden) komen onder dit huiveringwekkende zwaar van Damocles terecht: José Ignacio Gaztañaga, Txomin Troitiño, Joseba Artola, Jesús Bollada, Patxi Gómez, Antxon López, Txerra Martínez, Koldo Hermosa, Peio Etxeberria, Kandido Zubikarai, Jon Agirre Agiriano, Andoni Alza, Kepa Rezabal, Fernando de Luis, Jon Ander Urkizu, Luis Mari Azkargorta, Juan Mari Gabirondo, Pakito Lujanbio, Jose Mari Beristain, Unai Parot, Jabier Zabaleta en Santi Arrospide. Intussen zijn de nodige stappen gezet om nummer 23, José Félix Zabarte, dezelfde smerige loer te draaien.
(Bron: Gari MUJIKA, vrij vertaald en bewerkt naar artikel in Gara)
Op 26 februari 2003 worden de installaties van "Bahía de Bizkaia" (industrieterrein voor gas en elektriciteit), te Bilbao ingehuldigd. De inauguratie valt ten beurt aan de Spaanse koning Don Juan Carlos. Ter gelegenheid van dit evenement verklaarde Arnaldo Otegi op een persconferentie dat: "De koning is, als hoofd van de strijdkrachten, verantwoordelijk voor de folteringen". Hij formuleerde het als volgt: Het lijkt mij betreurenswaardig en een gebrek aan politieke waardigheid dat de chef van de folteraars, samen met onze beroemde Lehendakari (Juan José Ibarretxe) deze installaties komt inhuldigen. Hij alludeerde hiermee op de hachelijke toestand (zware folteringen) van de toenmalige opgesloten directeur van de krant Egunkaria, Martxelo Otamendi.
Otegi werd aangeklaagd voor een delito de injurias, (delict van belediging), maar het Baskische Hooggerechtshof sprak Otegi vrij op basis van het recht op vrije meningsuiting. Daarop schakelde de Openbare Aanklager dan maar het Spaanse Hooggerechtshof in. Volgens juridische bronnen is de voorziene straf hiervoor maximum 2 jaar cel (voor zware feiten) en minimum een boete (voor lichte feiten).
Batasuna gaf naderhand volgend communiqué: Wat Otegi gezegd heeft, is geen politieke appreciatie, maar nog min nog meer een vaststelling van een objectief gegeven. In de Spaanse staat wordt systematisch gefolterd. Dat was al zo ten tijde van Franco, dat was zo ten tijde van La Transición (de zogenoemde overgang naar de zogezegde democratie) en dat is de dag van vandaag nog altijd zo, in een totale willekeur. De maximale en uiteindelijke verantwoordelijke voor wat hier straffeloos gebeurt, is de Spaanse koning. Deze uitspraak kan in geen enkele democratische staat voorwerp zijn van aanklacht, maar wel van een diepgaand onderzoek door de juridische instanties naar de beulen. Maar de belachelijke aanklacht van het Openbaar Ministerie sterkt ons geloof om komaf te maken met deze fascistische staat en onze eigen, vrije democratische normen op te eisen.
Eugenio Gutiérrrez Salazar, Tigre +25 februari 1984
Geboren in Leioa op 14 januari 1955, is Tigre in 1983 verplicht naar Iparralde te vluchten. Hij woonde er in Ziburu-Ciboure en Donibane Lohizune-Saint Jean de Luz. Tigre, die zijn bijnaam kreeg omwille van een tatoeage, trok naar het dorpje Mendi om een intense cursus Euskara te volgen. De eerste dagen van februari 1984 was het de assistenten van de cursus opgevallen dat er verdachte bewegingen van wagens op te merken viel. En op 25 februari 1984 toen Tigre de cursuslokalen verliet, werd hij neergeschoten door een staatsterrorist van GAL die, van op afstand met een geweer voorzien van een telescopisch vizier, het genadeschot afvuurde.
Eén van de nieuwe repressiewetten was de "Ley de la Defensa de la Constitucion" (Wet ter verdediging van de grondwet), die een regelrechte aanfluiting van de vrije meningsuiting inhield. Het volstond om in een persorgaan op te komen voor de onafhankelijkheid van Baskenland om van onconstitutionele "apologie van het terrorisme" beschuldigd te kunnen worden. De wet werd nota bene mee door de socialistische oppositie goedgekeurd. Vooral de radicale pers, het dagblad "EGIN" en het weekblad "Punto y Hora" werden geviseerd en vanaf dan werden inbeslagnames, intimidatie van journalisten en persprocessen legio.
Een ander gevolg van de staatsgreep was de aanvaarding van de organieke "Loapa"-wetgeving (Ley Orgánica de Armonización del Proceso Autonómico). Die kwam neer op een ver doorgedreven ontkrachting en uitholling van de minimale autonomie die in het "Statuut van Guernica" besloten lag. Alle beslissingen van het regionale bestuur moesten voortaan goedgekeurd worden door een grondwettelijk tribunaal te Madrid. De dotaties werden drastisch teruggeschroefd. De PNV, die het Statuut van Guernica altijd te vuur en te zwaard had verdedigd, voelde zich na de devaluatie ervan zwaar beledigd en protesteerde met een voor haar ongewone felheid tegen dit misbruik van vertrouwen. De Baskische autonomie werd gekortwiekt, de wetgevende bevoegdheid van de Raad herleid tot een interpretatie en de uitwerking van de centrale wetgeving. Begin juli 1981 gaf Xavier Arzallus, PNV-woordvoerder, in het partijblad "Euskadi" onomwonden toe dat het zo niet verder kon.
Omstreeks het middaguur is een bom ontploft aan een ontvangstmast van de TV, gelegen op de Monte de Arnotegi, in Bizkaia. Zo verklaarde de Ertzaintza.
In naam van ETA werd om 08.50u een telefonische waarschuwing gegeven. Er zijn geen gewonden omdat de politie, in tegenstelling tot vroeger, tijdig de omgeving kon afbakenen.
8 Guardia Civiles voor de rechter 22 februari 2008
Torturatzaileak alde hemendik! Aski da!
Folteraars, weg van hier! Het is nu genoeg!
Acht Guardia Civiles moesten gisteren, 22 februari 2008, voor de rechter verschijnen. Zij waren betrokken bij de arrestatie, het overbrengen naar de ondervragingskelder en het bewaken van Igor Portu en Mattin Sarasola, afkomstig uit Lesaka en gearresteerd op 6 januari 2008 in Arrasate-Mondragón. De acht staan terecht voor foltering.
De rechter is in het bezit van fotos afkomstig van de gerechtsdokter (trucage is dus uitgesloten) en van de registratie van de verklaringen van Portu aan de onderzoeksrechter (trucage is dus uitgesloten).
Die verklaringen gaan op een choquerende manier lijnrecht in tegen de officiële versie van zowel de Guardia Civil s, als van binnenlandminister Rubalcaba. De onderzoekrechter kon ook vergelijken met de verklaringen van Mattin Sarasola, die vrijwel gelijklopend waren.
Rond de middag werden manifestanten die kwamen betogen tegen de folteringen, onder het motto: Torturatzaileak alde hemendik! Aski da! (Folteraars, weg van hier! Het is nu genoeg!), door de Ertzaintza uiteengedreven (ziefoto's).
De acht ontkenden natuurlijk elke vorm van foltering, en verscholen zich achter de valse uitspraken van binnenlandminister Rubalcaba.
De zitting werd beëindigd zonder dat de rechter verdere stappen aankondigde of dat er voor de acht bewarende maatregelen werden opgelegd. Basken worden in dergelijke gevallen preventief opgesloten in afwachting van het proces te gronde. Hier kan men zich afvragen of er nog een proces komt.
Tijdens de lange nacht van 22 op 23 februari 1981 zag het er naar uit dat over het Spaanse liberaliseringproces voorgoed een kruis kon worden gemaakt. Een groep opstandige generaals en officieren, o.l.v. de "teniente-coronel" van de Guardia Civil Antonio Molina Tejero, bestormde het parlement en gijzelde de voltallige Cortes. De poging tot staatsgreep werd gesteund door de generaals Armada en Millans del Bosch. Alleen het opportunisme van andere topofficieren en een optreden van koning Juan Carlos (?) kon de staatsgreep in de kiem smoren.
(?) Het vraagteken naast koning Juan Carlos wijst op het volgende:
Op de weblog van Iñaki Anasagasti is er een artikel te lezen over de staatsgreep van 23-F en dit naar aanleiding van een boek dat verschenen is in februari 2006, op de 25ste verjaardag van de staatsgreep. Artilleriekolonel Juan Ignacio San Martín, chef-staf van de División Acorazada, was naast o.a. "teniente-coronel" Tejero ook één van de hoofdrolspelers. Hij publiceerde het boek: Apuntes de un condenado por el 23-F. In dat boek staat letterlijk te lezen: "Tarradellas dijo: Yo creo que el Rey tenía información suficiente de lo que los militares pretendían. Y sabía que, si hacían algo, a la Monarquía no la tocarían. Soy zorro viejo y pienso que el Rey sabía muy bien por donde podrían ir los tiros... Por eso pudo evitarlo aquella noche tremenda." (Página 367).
Kort samengevat: Tarradellas zei: "Ik ben er van overtuigd dat de koning voldoende informatie had over wat de militairen van plan waren. En hij wist dat, als ze iets zouden ondernemen, er niet aan de monarch zou geraakt worden. Ik ben een oude vos en ik denk dat de koning heel goed wist waarvoor de kogels bestemd waren
In deze krampachtige atmosfeer kwamen nieuwe bijzonder repressieve uitzonderingswetten tot stand, in eerste instantie gericht tegen het radicale Baskische nationalisme, dat algemeen werd voorgesteld als de rechtstreekse aanleiding tot de staatsgreep van Tejero. Een gevolg van de februariputsch was de verhoging van de repressiemacht: 2000 extra soldaten werden naar de drie provincies gestuurd, en nog eens 1.500 naar Navarra, waar Herri Batasuna de grootste nationalistische partij was. Door de staatsgreep werd het flauwe Baskische autonomiestatuut helemaal uitgehold en daarna werd van het geen overbleef ongeveer niets toegepast...
Oproep van Egunero massaal beantwoord 22 februari 2003
Zaterdag, 22 februari 2003. Achter de slagzin "Vooruit Egunkaria. Ja aan de Baskische Taal" werd verzamelen geblazen in Donostia. Vanuit de wijk El Antiguo start een massa zoals San Sebastián die mogelijk nooit eerder zag. Méér dan een uur na de start was nog niet iedereen kunnen vertrekken. Vlug zou blijken dat er te weinig plaats zou zijn in de Calle San Martín. De massa moest zich noodgedwongen opsplitsen en door parallelle straten richting Boulevard lopen. Eerder op de dag was er trouwens al filevorming aan de betaalpost in Zarautz en op de andere invalswegen naar de stad Een grote dag voor Baskenland. Er gingen 100.000 exemplaren van de nieuwe krant "EGUNERO" van de hand!
Behalve de mensen die er "verwacht" werden stapten ook Gemma Zabaleta, de toppolitica van de PSE, Ramón Sudupe, PNV-député van Gipuzkoa, Ramón Etxezarreta, PSE-schepen van Donostia, en vertegenwoordigers van alle Baskische vakbonden. Maar ook kopstukken van de PNV, zoals Joseba Egibar en Jose Juan González de Txabarri en de Baskische ministers van Justitie (Joseba Azkarraga) Onderwijs (Anjeles Iztueta) en Cultuur (Miren Azkarate). Verder Patxi Zabaleta van Aralar, de schrijver Bernardo Atxaga, de stenentiller en de soapster uit Goencalle, Iñaki Perurena, de "singersongwriter" Mikel Laboa, de ex-president van voetbalclub Atlétic Bilbao, José Mari Arrate, de woordvoerster van de Regering van Navarra, Koruko Aizarna en vele anderen.
Na afloop werd de uitspraak van minister Acebes op de korrel genomen. Hij verklaarde dat de sluiting van Egunkaria er gekomen was om ervoor te zorgen dat de Baskische taal zich in vrede kon ontwikkelen. "Acebes, wij hebben je hulp niet nodig!", werd onthaald op applaus en op de leuze "Zuek faxistak, zarete terroristak" "Jullie fascisten, zijn de terroristen".
In de kiosk ligt geen Egunkaria meer. In de plaats daarvan ligt er wel Egunero, 'Dagelijks' in het Nederlands. Zwart-wit, amper 16 bladzijden "dik". Op de voorpagina staat in grote letters itxia, baina ez isildua. We zouden dat kunnen vertalen naar Gesloten maar niet het zwijgen opgelegd. In de krant staan de namen van de gearresteerden, plus een korte biografie.
Ook de eerste reacties op het gebeuren staan erin. Naast de voorspelbare reacties van PNV, EA, Batasuna en allerhande Baskische basisbewegingen zijn er twee zeer opmerkelijke bij van Angel Acebes (PP) en van Ramon Jauregi (PS van Euskadi). Volgens Acebes is de operatie uitgevoerd ter verdediging van de Baskische cultuur en taal. Jauregi, echter, reageert bijzonder verrast, want volgens hem verbindt niemand Egunkaria met terrorisme.
Met de sluiting van de krant is ook de webstek van Egunkaria geblokkeerd, alsook de provider ervan, Plazaguna. En dat heeft als gevolg dat tienduizenden e-postadressen niet meer beschikbaar zijn. In de krant staat een oproep om op zaterdag 22 februari 2003 te betogen in Donostia.
De dag na de sluiting (21 februari 2003) legden duizenden mensen rond het middaguur het werk neer om zich te verzamelen voor het hoofdkantoor van Egunkaria in Andoain. Zaterdag zag Donostia een van de grootste demonstraties ooit in deze stad. Amper twee dagen na de sluiting gingen tienduizenden, wellicht honderdduizenden de straat op om te protesteren tegen de sluiting. Vertegenwoordigers van de politieke partijen PNV, EA, Batasuna, en Aralar liepen mee, evenals vertegenwoordigers van de grootste vakbonden ELA en LAB. Ook veel vertegenwoordigers van de Baskische afdeling van de sociaaldemocratische partij PSOE liepen mee, zij het "ten persoonlijke titel". De Baskische regering liet zich vertegenwoordigen door drie van haar ministers. In de dagen daarna vinden er tientallen lokale demonstraties plaats in de steden en dorpen van Baskenland.
Overigens zit Baskenland geen dag zonder Baskischtalige krant. De dag na de sluiting van Egunkaria verschijnt Egunero, gemaakt door de arbeiders van Egunkaria. De oplage stijgt binnen enkele dagen tot maar liefst honderdduizend exemplaren.
Maandag, 24 februari 2003, blijkt dat de één van de gearresteerden, Zubiria sinds zaterdag in het ziekenhuis ligt, volgens de Spaanse media in verband te brengen met maagklachten. Maar in het ziekenhuis zou Zubiria geprobeerd hebben zelfmoord te plegen. De vrouw van Zubiria mag haar man niet bezoeken omdat hij nog steeds in incomunicado-detentie wordt gehouden. Het enige wat zij te horen krijgt over de toestand van haar man, is dat hij nog leeft. De angstige voorgevoelens van velen worden een dag later bewaarheid als vijf van de tien gearresteerden op borgtocht worden vrijgelaten. De directeur van Egunkaria, Matxelo Otamendi verklaart direct na zijn vrijlating te zijn gemarteld door de Guardia Civil. Hij werd verstikt door middel van een plastic zak (een martelmethode die bekend staat als "la Bolsa") en moest naakt tot uitputting toe oefeningen doen, waarbij hij werd geslagen en geschopt. Ook werd hem verteld dat de erepresident van Egunkaria, Ugalde, zou zijn omgekomen tijdens de huiszoeking. Als later de vijf mensen die niet zijn vrijgelaten met hun advocaat mogen spreken, blijkt dat zij op vergelijkbare wijze gemarteld zijn.
De toestand van Zubiria en de verklaring van Otamendi, beiden alom gerespecteerd voor hun werk voor de Baskische taal, doen een golf van verontwaardiging door Baskenland gaan. Partijen als de PNV, EA, Batasuna en IU eisen onmiddellijke opheldering. De Spaanse minister van justitie, Acebes, blijkt minder geschokt. Hij laat onmiddellijk onderzoeken of degenen die klagen over de martelingen, vervolgd kunnen worden wegens leugens. Acebes komt met het oude verhaal op de proppen dat het aangifte doen van martelingen een ETA-tactiek is die ook in het ETA-handboek vermeld staat. Dit ETA-handboek is eigenlijk een folder van de mensenrechtenorganisatie Gestoras Pro-Amnistia waarin mensen wordt gevraagd aangifte te doen als ze gemarteld zijn. Otamendi verklaart enige dagen later tegen Gara dat de Guardia Civil hem bedreigd had om niets te verklaren over zijn behandeling: "De Guardia Civil zei tegen me dat we elkaar nog wel tegen zullen komen, dat het leven lang is. Maar ik zei tegen mezelf, als ik dit niet aanklaag, ga ik weg uit mijn land." Uiteindelijk roept ook de Baskische president, Ibarretxe, op tot heropening van Egunkaria en de onmiddellijke vrijlating van Zubiria. Ook kondigt de Baskische regering aan dat ze in de toekomst subsidie zullen blijven geven aan Egunkaria en dat ze zullen adverteren in Egunero. Ook de grootste partij van Catalonia, CiU, geeft aan in de toekomst in Egunero te zullen adverteren. De PP eist een strafrechtelijk onderzoek tegen de instanties die in het "ETA-pamflet" adverteren.
In een verklaring verklaart de woordvoerder van Batasuna, Arnaldo Otegi, dat de enige motor van de totalitaire en neofascistische staat Spanje, de haat tegen Baskenland is. En hij stelt de Spaanse koning als eindverantwoordelijke van de martelpraktijken. Dit komt hem prompt op een strafrechtelijk onderzoek te staan. Volgens het Spaanse OM kan Otegi voor zijn uitlatingen twee jaar gevangenisstraf krijgen. Otegi reageert daarop met de mededeling dat hij alleen maar hardop zegt wat de meeste Basken denken.
In de nacht van 20 februari 2003, werd op last van magistraat Juan del Olmo de Baskische krant EuskaldunonEgunkaria, de enige die enkel in het Euskara schrijft, door de Guardia Civil gesloten! Er was niet eens een directe aanleiding en Del Olmo wachtte niet eens op het resultaat van de huiszoeking. Hij sloot meteen de kantoren, want de krant verspreidde het terroristische ideeëngoed met de hulp van de taal Euskara!
Driehonderd leden van de Guardia Civil deden een inval in de zetels van Andoain, Iruñea, Bilbao en Gasteiz, maar er werden ook nog bijna 20 privé-woningen doorzocht. Opvallend is dat hierbij vooral de relatie met de Baskische taal de rode draad is. Zelfs de federatie van Baskische scholen, Ikastolas, kreeg bezoek.
Tien directieleden, met als meest bekende de directeur Martxelo Otamendi, werden meegenomen en in isolement geplaatst. De website van de krant werd meteen afgesloten. In de loop van de middag verspreidde de Minister van Binnenlandse Zaken een nota waarin hij één van de arrestanten als tussenpersoon tussen de krant en ETA noemde. De terroristische organisatie ETA stond aan de wieg van Egunkaria, volgens de minister, en ze stelden zelf de directie aan.
Nooit waren er geruchten in verband met terroristische activiteiten. Egunkaria werd zelfs veel gematigder dan Gara genoemd. In hun krant kwamen ook de tegenstanders aan het woord. De hoofdredacteur werd ooit, samen met de hoofdredacteur van Gara, door Garzón opgepakt en in Madrid ondervraagd maar toen ging het enkel om een interview met een ETA-leider in Noord-Baskenland dat nooit werd gepubliceerd en dat niet publiceren was verdacht.
In Spanje konden ze het Baskisch van de krant niet lezen. Werd Egunkaria gestraft wegens het spreken van de Baskische taal? Zo was het onder de Francodictatuur en zo lijkt het nu opnieuw, onder het regime Aznar. Wie zich buiten het vanuit Madrid gedecreteerde eenheidsdenken begeeft kan zich in Spanje aan en schaamteloze vrijheidsberoving verwachten.
Daarom kregen in dezelfde nacht ook het tijdschrift Jakin en de Federatie van Ikastolas bezoek van de giganten.
Meteen klagen de PNV, bij monde van Markel Olano, en EA, via Galdos, de democratische kwaliteiten van de Spaanse justitie aan. Ook de PNV-krant Deia noemt de aanval arbitrair. Ook Irutxulo, een wijkblaadje dat wordt uitgegeven door de stad Donostia, protesteert, samen met vele andere persorganen die het voorval alarmerend noemen. Zelfs de PSOE is verrast. Een aantal andere kranten, maar ook de Baskische Universiteit bieden meteen hun drukpersen aan en de Baskische Regering neemt openlijk de verdediging op.
De Baskische Minister van Cultuur, Miren Azkarate zegt dat de sluiting van een communicatiemedium een uitzonderingsmaatregel is in elk democratisch systeem. De executieve zal het proces diepgaand volgen en vraagt aan het Hooggerechtshof een dringende en duidelijke verklaring
Blijkbaar heeft de Baskische regering intussen ontdekt waar de échte vijanden van Baskenland zitten.
Ook de zetel van het culturele tijdschrift Jakin werd doorzocht en de verantwoordelijke, Joan Mari Torrealdai, werd geboeid en met een jas over het hoofd als een gangster afgevoerd!
Binnen een aantal jaren zal deze zaak geklasseerd worden bij gebrek aan bewijzen, maar dan is de krant wel verdwenen (dit is intussen op het macroproces 18/98 ook zo uitgekomen). Zie de krant Egin. Die werd op 15 juli 1998 gesloten. Enkele jaren later bleken er onvoldoende bewijzen voorhanden te zijn. Maar de krant was verdwenen en het aangeslagen geld kwam voorlopig ook niet terug
José Maria Etxaniz verbleef 21 jaar en 4 maanden in de cel. Hij werd gearresteerd op 19 februari 1980 en na 10 dagen incomunicado (totaal afgezonderd van iedereen, ook advocaat) bij de Spaanse politie, heeft hij bijzonder ernstige folteringen aangeklaagd. Zonder resultaat natuurlijk. Hij bracht zijn bijzonder strenge gevangenisregime door in 10 verschillende gevangenissen, waarvan de meerderheid op meer dan 1000 km van zijn woonplaats. De Audiencia Nacional had hem tot 25 jaar veroordeeld, en met in acht name van de voorziene strafverminderingen, moest hij normaal gezien vrijkomen in 1998. Het heeft langer geduurd. Hij kwam pas vrij op 17 juni 2001.
Op 17 juni 2001,de dag dat hij vrij kwam,had de Baskische gevangene, José Mari Etxaniz uit Bergara, er de meeste dienstjaren op zitten van alle gevangenen. Hij werd nog extra zwaar gestraft door van gevangenis naar gevangenis gesleept te worden. Zo kwam hij terecht in zowat alle Spaanse gevangenissen die hiervoor in aanmerking komen. Bovendien zat hij meestal in isolatie. Daarbij kwamen nog de dagelijkse vernederingen van de functionarissen.
Gedurende 9 maanden mocht ik de cel niet uit, zelfs niet om te luchten. Er was geen licht in mijn cel. Als ik wat wilde lezen, moest ik dit doen met behulp van een aansteker. Gedurende 13 jaar moest ik alleen eten, totaal geïsoleerd. Soms lukt het de beulen om op die manier iemand moreel stuk te krijgen, maar meestal reageren de gevangenen met waardigheid. Je weet dat er mensen en actiegroepen achter je staan en dat houdt je recht. De gevangenenspreiding heeft gefaald. We staan sterker dan ooit. Ik wil je dit staaltje van menselijke wreedheid niet onthouden. Op een bepaalde dag, 9 juni 1986, opende een cipier mijn cel en droeg mij op een massage aan mijn vriend te geven. Ik rook onraad en vroeg wat er gaande was. Ik kreeg geen antwoord en werd naar de cel van Joseba Asensio Artaraz Kirruli gebracht. Hij lag dood voor mijn voeten. Ze hadden niets, maar dan ook niets ondernomen om hem bij te staan toen hij ernstig ziek was.
Op 18 februari 2008 verscheen in Gara de zoveelste aanklacht tegen de repressie, ditmaal naar aanleiding van de algemene staking van 14 februari 2008.
De PSOE, in samenwerking met de PNV, hebben ons enkel nog meer repressie gebracht naar aanleiding van de algemene staking van 14 februari 2008. Ze hebben hun repressieve machinerie van regimepers, politieapparaat en gerechterlijk apparaat in werking gesteld. De PNV stuurde hun Ertzaintza de straat op, met als enige opdracht, om op het even welke manier, de staking te breken. Alle middelen waren toegelaten en het gevolg was een heksenjacht die de hele dag duurde, met beledigingen, bedreigingen en daadwerkelijke ongecontroleerde kloppartijen. Een bijzonder erg geval greep plaats te Sestoa, waar twee jonge meisjes het voorwerp waren van een sadistische aanslag van de Ertzainas, die een verlaten plek hadden uitgezocht om de jongeren met hun pistolen te bewerken. Eén van hen hield er een gebroken arm aan over en zichtbare plekken van matrakslagen (zie foto).
Encarna Cordón, vertegenwoordigster van de Abertzalebeweging, formuleerde die aanklacht in Gara. Negentig personen werden geïdentificeerd en er wacht hen wellicht een proces, acht werden aangehouden en 26 personen deden aangifte van slagen en verwondingen.
Het Europarlementslid van de Partido Popular, Carlos Iturgaiz, trok gisteren 17 februari 2008 van leer tegen de vakbond LAB, die hij kwalificeerde als de belangrijkste zoogster van ETA.
In een act te Bilbao, waar de kandidaturen voor de komende verkiezingen werden voorgesteld, eiste hij van het Openbaar Ministerie om op te treden tegen dit syndicaat, dat hij beschouwt als verantwoordelijk voor de algemene staking van vorige donderdag, 14 februari 2008 en als verantwoordelijke van de incidenten die daaruit voortvloeiden.
Hun lokalen zijn van ETA. Het is een syndicaat van de politieke terreur, en er moet tegen opgetreden worden. Deze vakbond moet verboden worden.
Als hij zijn doel bereikt, zal de volgende stap het verbod op Baskische kinderkribben zijn. Want die kleuters werden "gezoogd door ETA".
