Vuile Oorlog
Propere Handen

Zes jaar geleden, op 24 april 2001, verscheen in de krant Gara een bespreking van het boek “Guerra Sucia, Manos Blancos” (Vuile Oorlog, Propere Handen) van Paddy Woodworth, een Ier die zich “specialiseerde” in de Baskische Situatie.           
In 1975 (Franco leefde nog, even maar!) kwam hij er voor het eerst en zocht gelijkenissen tussen de Ierse en de Baskische strijd. “De Zaak GAL leek me zéér “interessant” voor een journalist, maar behalve Vera en Amedo en de slachtoffers of hun familieleden wilde niemand met me praten.” De eventuele vrijlating van de veroordeelden in de Zaak Lasa en Zabala zou een desaster zijn voor de Spaanse democratie.

Vera verklaarde aan Woodworth dat de ontvoering van Segundo Marey en de aanslag op bar Batxoki een “terroristische daad” was. Woodworth beweert dat GAL ervoor zorgde dat degenen die steeds verklaren dat “na de dood van Franco niets veranderde” ook nog gelijk kregen. GAL gaf ETA nieuw leven en blies een eventuele vrede definitief op. “Ik dacht dat Aznar de PP in een centrum-rechtse richting gestuurd had en dat de leden van de partij democraten waren, maar als ze dan een medaille geven aan de familie van Melitón Manzanas  mag je jezelf toch vragen stellen.”         
“Ik ben heel pessimistisch want ETA begrijpt niet dat het IRA iets verloor toen ze in onderhandeling traden en Madrid begrijpt niet dat er mensen zijn die zich geen Spanjaarden voelen.”

Spain's "Second Transition", artikel in PDF-formaat geschreven door Woodworth

24-04-2007 om 08:54 geschreven door Natxo  

Zijn er dan soorten slachtoffers?

Gisteren, 22 april 2007, werd in het Palacio Euskalduna te Bilbao een hommage gehouden te ere van de slachtoffers van het ETA-geweld. Het Oficina de Atención a las Víctimas del Ejecutivo, bureau van de Baskische regering voor de Aandacht van de Slachtoffers, heeft de herdenking in naam van de Baskische regering op het getouw gezet. Het opzet was een algemeen pardon ten aanzien van die slachtoffers (hebben andere slachtoffers dan geen recht op pardon?) Diverse politieke partijen en sociale groeperingen ondersteunden, met gering tot groot enthousiasme, de oproep: PNV, PSE, EA, EB, Aralar, UGT, CCOO (vakbonden) en  Confebask (werkgeversorganisatie).

De PP, en aanverwanten AVT en Covite, namen niet deel omdat zij er een electorale zet van de Lehendakari Ibarretxe in zagen. Ook bepaalde slachtoffers, verbonden met de PSE, weigerden aanwezig te zijn: Natividad Rodríguez, weduwe Fernando Buesa, Maite Pagazaurtundua en José Ramón Recalde.

Te onderstrepen valt het feit dat als Batasuna een hommage brengt aan de slachtoffers van de doodseskaders van het staatsterrorisme er niemand van bovenvermelde partijen aanwezig is. De deelnemers riskeren zelfs zware gevangenisstraffen.

TAT-Torturaren Aurkako Taldea (Grupo Contra la Tortura – Beweging tegen het folteren) heeft bij monde van woordvoerster Nekane Txapartegi bekend gemaakt dat hier de hypocrisie ten top gedreven wordt, door alleen de slachtoffers van het ETA-geweld te herdenken en de anderen, de slachtoffers van de Staat, een tweede maal in de put te duwen..

23-04-2007 om 12:47 geschreven door Natxo  

De verkiezingen naderen
De messen worden geslepen

Wie er een andere mening op na houdt,
mag zich geen kandidaat stellen

Cartoon van Tasio uit “GARA” (bewerkt)

Vanaf 18 april 2007 tot en met 23 april 2007 kunnen de politieke partijen en politieke formaties hun kandidaten voorstellen bij de Junta Electoral, de kiescommissie, voor de gemeenteraad- en gewestelijke verkiezingen van 27 mei e.k. Op 2 en 3 mei 2007 kan dan beroep aangetekend worden tegen de voorgestelde kandidaten. Dat beroep moet tegen 5 mei aanvaard of verworpen worden. De politieke partijen en politieke formaties hebben dan tot 7 mei 2007 de tijd om eventueel verzet aan te tekenen. Het Tribunal Constitucional  heeft dan het laatste woord op 10 mei 2007, dag dat uitspraak gedaan wordt over het aangetekende verzet. De kiescampagne kan dan van start gaan van 11 tot 25 mei 2007.     
De grote vraag blijft of Acción Nacionalista Vasca (ANV-EAE) en de kiesplatforms van Izquierda Abertzale kandidaten zullen indienen.

De procureur-generaal van het Openbaar Ministerie, Cándido Conde-Pumpido, zal op 2 mei zijn vraag tot “onwettig verklaring” voorleggen aan de Sala del 61 del Tribunal Supremo om het verbod van de kiesplatforms van Izquierda Abertzale (kiesgroepen onder de formule van “Stad Abertzale Sozialistak”) te bepleiten. Iedereen gaat er immers van uit dat de nieuwe partij ASB toch verboden zal worden.

Cándido Conde-Pumpido verklaart op 23 april 2007: “We hebben al Batasuna verboden. We zullen ASB bestrijden (proces is al in gang gezet). We zullen de kiesgroepen (van de noodzakelijke 50.000 handtekeningen zijn er nu al 82.500 ingezameld) bestrijden en we zullen nauwkeurig nagaan wat er met ANV moet gebeuren.

De “democratie” moet zegevieren en dus worden nog 2 partijen onder het krachtigste vergrootglas gehouden om na te gaan of er geen banden zijn met Batasuna. Desnoods gaat men tot 30 à 40 jaar terug. Beide partijen zijn Acción Nacionalista Vasca (ANV) en Laia Elkarlanean (LAN - een formatie met zetel in de Navarrese lokaliteit Lekunberri).

Ter herinnering: de ANV is al 77 jaar een legale partij, heeft altijd het geweld van ETA veroordeeld, maar nu probeert men hen er onder uit te halen omdat zij voor een onafhankelijk Euskal Herria zijn.

22-04-2007 om 00:00 geschreven door Natxo  

Hypocrieten

Er is de laatste tijd wat heibel geweest rondom de wet “Ley de la Memoria Histórica”. Noem het een wet om de herinnering van het trieste verleden te helpen verwerken.   
De nieuwe tekst, voorgesteld door alle socialistische partijen, verklaart de veroordelingen, als het gevolg van het behoren tot een bepaalde politieke partij, tot religieuze of militaire organisaties, tot vrijdenkersloges of zelfs het behoren tot verzetsgroepen die ageerden tegen het Franquisme, onrechtvaardig.

“Wij verklaren de veroordelingen en de straffen om welke ideologische of politieke motieven dan ook, voor om het even welk tribunaal of strafrechtbank tijdens de dictatuur onwettig. Dientengevolge zijn deze tribunalen, deze repressieve organen die werkzaam waren tijden de burgeroorlog en tijdens de dictatuur onwettig.” Terecht zou ik zo zeggen, maar dit gaat niet ver genoeg! Waarom zijn veroordelingen en de straffen om ideologische of politieke redenen nu wel wettig, en is de Audiencia Nacional, de opvolger van TOP-Tribunal de Orden Público (*) nu ineens wel wettig?

(*) Door een decreet van 13 september 1936 worden politieke partijen, politieke en sociale groeperingen van het Frente Popular buiten de wet gesteld. Tijdens de burgeroorlog worden al die personen een delict van “militaire rebellie” aangewreven en gevonnist door Militaire Uitzonderingsrechtbanken. Op 29 februari 1939 (het einde van de oorlog is nabij) wordt het spectrum van de delicten nog uitgebreid.  Op 2 maart 1940 wordt dan de TOP-Tribunal de Orden Público gecreëerd, een repressierechtbank die de vrijmetselaars, de communisten en de opposanten van het regime brutaal aanpakken. In 1944 worden in de Código Penal (strafwetboek) nieuwe delicten ingeschreven: stakingen, dissidente bijeenkomsten, dissidente propaganda.

Dat de Partido Popular “Einzelgänger” speelt, hoeft niemand te verwonderen. Zij vinden het allemaal tijdverlies en wensen geen oude koeien uit de gracht te halen. Zij zijn immers zelf die oude koeien, of althans de afstammelingen van de dictatoriale garde.

Ik neem aan dat er nu nog eens 70 jaar zal moeten gewacht worden vooraleer een nieuwe wet “Ley de la Memoria Histórica” de uitwassen van de huidige “democratuur” tegen de linkse abertzalebeweging zal veroordelen. De hypocrieten veroordelen terecht wat Franco aangericht heeft, maar passen dezelfde technieken toe, en soms nog erger, om het Baskische volk te wurgen (wat nooit zal lukken).

20-04-2007 om 09:27 geschreven door Natxo  

Eustakio Mendizábal Benito
“Txikia”
+19 april 1973

Foto (ter beschikking gesteld door W. Hensgen): oude persfoto van de herdenkingsmis door Piarres Lárzabal in witte kerkje van Sokoa.

Eustakio Mendizábal Benito “Txikia” was van zijn 10^de tot zijn 23^ste levensjaar in het klooster van de Benedictijnen in Lazkao. Het klooster had faam omdat er in de zestiger jaren een aantal samenkomsten van ETA plaatsvonden. Als seminarist leerde Txikia de Baskische taal onder de knie te krijgen omdat hij er alles kon lezen wat er in Baskenland voor handen was. Maar hij leerde er ook de bergen kennen die hem later vaak het leven zouden redden bij achtervolgingen. Toen de tijd aanbrak om het priesterkleed aan te trekken (1966) vroeg hij een jaar uitstel. Hij bleef zijn studies voortzetten, maar ging tevens werken in een fabriek in Beasain. In die  periode weigerde hij een boete te betalen die hij had opgelopen wegens deelname aan een manifestatie en kwam daarom enige tijd in de gevangenis terecht. Na de arrestaties van een aantal jongeren nam hij de benen. Eerst vond hij een veilig onderkomen in de abdij van Belloc, maar al spoedig dook hij onder in Baiona waar hij  twee keer gearresteerd werd en tenslotte “binnenlands” verbannen naar Poitiers. Hij keerde echter meteen terug om in het zuiden  “liberado” (vrijgestelde bij politie bekend) van ETA te worden voor Gipuzkoa en Nafarroa. Txikia klom op tot verantwoordelijke van de militaire vleugel van ETA. Het aantal acties steeg in deze periode tot een ongekende hoogte. De eerste ETA-actie onder zijn leiding was de ontvoering van de Duitse ereconsul, Beihl, in Donostia. Vaak wist Txikia op spectaculaire wijze te ontkomen aan politieomsingelingen. Later werd de industrieel Huarte ontvoerd. Hij werd vrijgelaten nadat hij de arbeidsvoorwaarden in zijn bedrijf verbeterde.  

Op 19 april 1973 (Witte Donderdag) nam hij de trein Bilbao-Placensia, richting Algorta. Was de politie ingelicht? In elk station, hoe klein ook, stonden ze verdekt op wacht. Txikia had in het station van Algorta een afspraak met zijn strijdmakker, José Manuel Pagoaga, “Peixoto”. Meteen probeerden ze hun achtervolgers af te schudden. Hierop ontstond een vuurgevecht en omdat het Paasvakantie is lopen er veel kinderen op straat. "Scheer je weg", roept Txikia, tussen de schoten door, “Ik word achtervolgd”. Het aantal politiemannen wordt steeds groter. Als Peixoto een andere richting kiest, laat de politie hém lopen. Na twee kilometer rennen houdt Txikia een auto staande. Omdat de chauffeur slechts drie dagen een rijbewijs heeft (en wegens de schrik) krijgt hij zijn vehikel niet meer aan de praat. De eerste politieman die vóór de auto geraakt heeft geen munitie meer! Van de tweede krijgt Txikia een kogel in de rechterslaap. Zonder nog een woord te zeggen, zal hij in een ziekenhuis in Bilbao sterven, met een pistool in de hand, één in de zak van zijn regenjas en met een patronengordel rond zijn middel. 28 jaar oud, vader van 2 zonen betaalde hij zijn idealisme met zijn leven, zoals anderen het betaalden met de cel of met verbanning. 1973, ETA zit zonder leider, maar een mythe is geboren. Op 21 april wordt hij in zijn geboortedorp, Itsasondo, begraven. Omdat de volgende dag Aberri Eguna (Dag van het Baskische Vaderland) gevierd zal worden en om manifestaties te vermijden wordt het overlijdensbericht niet uitgehangen. Daardoor zijn slechts 30 personen op de begrafenis aanwezig, politie en Guardia Civil inbegrepen! In het witte kerkje van Sokoa, in Noord-Baskenland, werd later een zieledienst gehouden. Piarres Lárzabal, “Zoro de Sokoa”, Pastoor van Sokoa en secretaris van Anai Artea (*) spreekt in zijn homilie vriendelijke woorden: “Eustakio was niet het model van een klassieke held. Hij was een poëet, een bertsolari. De afwezigheid van persoonlijke ambitie, z’n eenvoud, z’n oprechte en totale toewijding bezorgde hem vele vrienden waaronder niet weinig priesters. Maar … Mendizábal stierf met een pistool in de hand. Hij leidde aanslagen en ontvoeringen. Ze noemden hem een “Baskische Guerrillero”. We weten dat het Christendom geweld veroordeelt. Maar laten we “geweld” niet verwarren met “antwoorden op geweld.”

(*) Anai Artea (wij broeders) opgericht, een beweging die humanitaire steun verleende en nog steeds verleent aan Baskische politieke gevangenen en vluchtelingen

Meteen na de dood van Txikia werd de vraag gesteld of er verraad in het spel kon zijn. Een ETA-woordvoerder in Noord-Baskenland ontkende dit ten stelligste: “We kunnen wel eens een geschil hebben, een onenigheid, maar ons geschil met de politie is groter dan alle oceanen samen.” Betaalde Txikia zijn treinticket met “vuil geld”, afkomstig van ETA-acties en werd dit zijn dood?

Eustakio Mendizábal was boven alles een Baskische nationalist, een plattelandsrevolutionair. In hem konden zich zowel de fabrieksarbeider als de boerenjeugd terugvinden. “Om revolutionair te zijn moet je poëet wezen”, was één van zijn stellingen. De Baskische taal was een obsessie voor hem.           
De politie-inspecteur die Txikia Mendizabal een kogel door het hoofd schoot, José Ramón Morán, verloor twee jaar later het leven. In een ETA-actie in … Algorta!!!

Txikia was, na Etxeberriata, de tweede ETA-dode…

19-04-2007 om 08:39 geschreven door Natxo  

Manuel María Garmendia Zubiarrain
“Korta”
+18 april 1976

“Korta” werd in Legorreta geboren op 6 juni 1945. Op 18-jarige leeftijd werkte hij in een onderneming in Arrasate. Omstreeks die tijd trad hij toe tot ETA, de culturele vleugel en later tot de militaire vleugel. In 1968 moest hij op de vlucht slaan. Na 9 maanden te zijn ondergedoken, bereikte hij in 1969 Iparralde. Hij werkte er in het slachthuis van Baiona en na een hongerstaking in 1970 werd hij op straat gezet. Hij werd uitgewezen naar België.
Helemaal op zichzelf aangewezen, zonder werk, kreeg hij van de organisatie de verantwoordelijkheid over de Goierri, een streek in Gipuzkoa, waar hij Txikia en Argala leerde kennen.           
Zwijgzaam, verantwoordelijk, zelfverzekerd en getuige van een grote fysieke kracht, ontpopte hij zich als een mugalari (van muga) van de eerste orde. Hij hielp er de commando’s en de vluchtelingen de grens oversteken.       
Op 18 april 1976, de dag van de Aberri Eguna, was hij in de weer om vier medestanders te helpen de muga over te steken in de streek rondom de berg Larrun (La Rhune). Ter hoogte van het kerkhof van Bera (Vera de Bidasoa) werden zij door de Guardia Civil ontdekt en beschoten. Korta, 31 jaar, overleed ter plekke.

18-04-2007 om 08:37 geschreven door Natxo  

Enrique Pagoaga Gallastegui, “Peixotín”
 de zwerftocht van een 'gedeporteerde'

Op de foto (ter beschikking gesteld door W. Hensgen) ziet u de oudere broer van “Peixotín”, waarvan verder in dit artikel sprake.

Enrique Pagoaga Gallastegui, “Peixotín”, één van Basken die hun gedwongen ballingschap wilden opheffen en in mei 1996, vanuit zijn ballingsoord Venezuela naar Iparralde (Frans-Baskenland) wilde terugkeren, strandde in Zaventem, waar hij met valse papieren werd gevat. Na zijn vrijlating heeft hij zijn plannen om naar Baskenland terug te keren voorlopig opgeborgen. Thans verblijft hij te Brussel, wat “Meervoud” de kans gaf met hem terug te blikken op een bewogen levensgeschiedenis. Daarbij valt het op dat de lotgevallen van Pagoaga niet anders waren tijdens dan wel na het Franco-tijdperk. Er is een hardnekkige continuïteit in de repressie, waarbij de "socialistische" regimes zowel in Spanje (Felipe González!) als in Frankrijk (Mitterrand!) zich ontpoppen als hardvochtige verdrukkers die de grondbeginselen van de rechtsstaat zonder meer naast zich neerleggen.

- Stamt u uit een nationalistische familie ?

Enrique Pagoaga: Wij waren een boerenfamilie in Arrasate of Mondragón (in de provincie Gipuzkoa). Mijn vader werd tijdens de burgeroorlog gedwongen om in dienst te gaan bij de "nationalen" (franquisten) om tegen de Basken (de Republiek) te strijden. Omdat hij kreupel was, moest hij echter niet deelnemen aan de gevechten. Hij moest instaan voor de munitietransporten. Een broer van mijn moeder werd ter dood veroordeeld wegens dienstweigering in 1936. Dergelijke ervaringen zijn natuurlijk tekenend. Vandaar dat ikzelf en mijn broers algauw en vanzelfsprekend aan het Baskisch verzet gingen deelnemen.

- Dat was dus nog onder de Franco-dictatuur?

Enrique Pagoaga: Ja, in 1974 - ik was toen twintig jaar oud - werd ik voor het eerst in hechtenis genomen, wegens "propaganda-activiteiten". Na twee maanden werd ik op vrije voeten gesteld, en ben dan naar Iparralde, Frans-Baskenland gevlucht. In 1976 keerde ik terug naar Hegoalde (Spaans-Baskenland) waar ik de strijd voortzette. Ik werd weerom gearresteerd, en zonder veroordeling werd ik samen met vier anderen uitgewezen naar Denemarken. In dezelfde beweging werden nog vijf Basken naar België en vijf anderen naar Duitsland verbannen. Een soortgelijk lot ondergingen de "zes van Burgos" eerder in 1970: dit schijnproces dat door de franquisten was opgezet, en dat leidde tot de terdoodveroordeling van zes Basken. Ook zij werden, onder internationale druk, niet terechtgesteld, maar verbannen.

- Maar lang bent u niet in Denemarken gebleven?

Enrique Pagoaga: Neen, nog hetzelfde jaar keerden de ballingen terug. Dit gebeurde tijdens de Marcha de la libertad, een vrijheidsmars kriskras door Euskadi. Daar kwamen de Basken voor het eerst massaal op voor Baskische onafhankelijkheid. De ballingen eisten ook het recht op om in Baskenland te kunnen blijven. Er kwam een algemene gratiemaatregel en daarop verbleef ik één jaar te Arrasate. Op een dag merkte ik echter dat ik gevolgd werd door de politie. Ik wist aan een omsingeling te ontsnappen en vluchtte ijlings terug naar Iparralde. Tot '78 was ik, net als de andere Basken aldaar, door Frankrijk als een politiek vluchteling erkend. Dit was natuurlijk een doorn in het oog van Madrid, dat Iparralde beschouwde als het "Heiligdom van de ETA". Met medeweten van de Franse politie werd het Spaans-Baskisch Bataljon ingezet. Dit was een voorloper van de GAL die vier jaar later lelijk zouden huishouden in de milieus van Baskische vluchtelingen. Dat Spaans-Baskisch Bataljon heeft in '78 Argala vermoord, en was ook verantwoordelijk voor de aanslag op mijn broer, José Manuel Pagoaga  “Peixoto” (zie foto), die sedertdien blind is. Vanaf 1979 werden de Frans-Spaanse relaties ook officieel herzien. Voortaan werden niet meer alle Basken erkend als politiek vluchteling. Daarmee verloor ook ik mijn statuut. Zeven Basken werden aan de Spaanse politie overgedragen. Van een aantal anderen werd de bewegingsvrijheid ingeperkt: zij moesten zich binnen de grenzen van een welbepaald departement ophouden. Net als anderen nam ik uit eigen beweging de wijk naar een derde land, in mijn geval was dat Venezuela.

- Toen was er dus nog geen sprake van "deportatie".

Enrique Pagoaga: Neen, dat kwam later: toen Mitterrand aan de macht kwam, beloofde hij spoedig werk te maken van de erkenning van het statuut van de Baskische vluchtelingen. Achteraf bleek echter dat dit een list was om de ondergedoken Basken te verlokken om zich kenbaar te maken en te laten registreren. Ook ik ben in de val gelopen: in 1982 keerde ik naar Iparralde terug, waar ik dan aan de slag ging als arbeider in een schoenfabriek. Ik leefde er met vrouw en kinderen, in alle openheid, in de mening dat er inderdaad spoedig een definitieve regeling zou komen. In mijn vrije uren zette ik mij in voor SEASKA, de beweging die in Iparralde ijvert voor de bouw, de pedagogische invulling en erkenning van de Baskische scholen (Ikastolak).

Vanaf 1983 begon de GAL (Grupo Antiterrorista de Liberación) te opereren in Iparralde. Daarbij werden 27 Basken vermoord. De Franse regering gaat steeds nauwer met Madrid samenwerken, er worden 150 Basken overgedragen aan de Spanjaarden. De samenwerking houdt ook in dat Frankrijk meedoet aan de deportatiepolitiek, die het Baskisch verzet in Frankrijk definitief moest breken: Basken worden aldus uitgezet naar Venezuela, de Dominikaanse Republiek, Ecuador, Gabon enz. Ikzelf werd in 1987 gedeporteerd naar Algerije. U moet weten dat het ging om een administratieve aanhouding: nooit heb ik een aanhoudingsbevel gezien, en nooit ben ik van wat dan ook beschuldigd.

- In Algerije werden op dat ogenblik gesprekken gevoerd tussen ETA en de Spaanse regering...

Enrique Pogoaga: Iets voordien was Txomin Iturbe naar Gabon gedeporteerd. Daar was zijn veiligheid niet verzekerd. Algerije bood zijn gastvrijheid aan Txomin aan, die door de Algerijnse autoriteiten als "strijder" wordt erkend. Algerije werpt zich op als bemiddelaar. Daarop volgen gesprekken tussen een ETA-delegatie (waaronder Txomin Iturbe, die echter kort nadien in een auto-ongeval aan zijn einde komt, waardoor de geheime onderhandelingen in de bekendheid raken) en een Spaanse regeringsdelegatie, die de onderhandelingen spoedig doet springen en de belofte van bescherming van de delegatieleden niet nakomt: door politieke druk op Algerije worden de aldaar verblijvende Basken aan Spanje vrijgegeven. Zo werd ook ik met een Spaans militair vliegtuig terug naar Frankrijk gevoerd. Van daaruit werd ik op een vliegtuig naar Venezuela gezet.

- Welke status genoot u daar?

Enrique Pagoaga: In Venezuela werden wij beschouwd als 'emigranten', dus niet als vluchtelingen of iets dergelijks. Bovendien beschikten wij niet over onze papieren: de Spanjaarden hadden die ingehouden en hadden bij de Venezolaanse overheden onze identiteit geaccrediteerd. In Venezuela bezaten wij een vrijgeleidebrief, waarmee we ons maandelijks bij de politie moesten melden. We kregen ook geen toegang tot de Venezolaanse nationaliteit en waren een soort Spaanse "krijgsgevangenen" extra muros. Dit wordt treffend geïllustreerd door het feit dat verschillende Basken in ballingschap door Spaanse politiemensen werden ondervraagd en gefolterd, onder meer was dit in Ecuador het geval voor Angel Aldana en Alfonso Etxegarai. Nadien werden deze nog eens overgevlogen naar respectievelijk de Dominikaanse Republiek en Sao Tomé.

- Hoe kwam u in Venezuela aan de kost?

Enrique Pagoaga: Ik werkte er in verschillende restaurants. Vandaar dat ik overweeg hier in Brussel een restaurant te beginnen. In die tijd ben ik ook van mijn vrouw gescheiden. Dat lag echter niet aan onze relatie, maar ons huwelijk werd onmogelijk gemaakt door het feit van de ballingschap, de afstand, de onzekerheid. Dat geldt overigens voor verschillende huwelijksrelaties van ballingen.

 - Voor u op Zaventem werd aangehouden, was u op weg, samen met tien andere ballingen, om terug te keren naar Baskenland. Hoe komt het dat daar zoveel tijd is over heen gegaan?

Enrique Pagoaga: We waren de gegijzelden van de Spaanse regering. Veel bewegingsruimte hadden we niet. Het is normaal dat we ons in de eerste plaats bekommerden over onze concrete situatie, hoe we daarin ons bestaan konden verzekeren. Vervolgens vormden we een kleine gemeenschap van lotgenoten. De beslissing om terug te keren, althans de elf mensen die dit uiteindelijk deden hebben we collectief genomen: van die elf waren er vijf afkomstig uit Venezuela, vijf uit de Kaap-Verdische Eilanden en één uit Algerije.

Bovendien voelden we de grond te heet worden onder onze voeten: twee weken voor ik vertrok werd één van de Basken aangehouden door de Venezolaanse Interpol, ook alweer zonder aanhoudingsbevel.

- Uw plan om de terugkerende Basken in Baiona te vervoegen, mislukte vanwege uw aanhouding in Zaventem. Wat bent u nu van plan?

Enrique Pagoaga: Er bestaat geen gerechtelijk dossier tegen mij in Spanje, mijn uitlevering wordt evenmin gevraagd. Toch wil ik, gezien de manier waarop ik door de Spaanse autoriteiten ben behandeld, niet naar mijn dorp terugkeren. De ballingen die in Baiona hun opwachting maakten, zijn door de Franse gendarmerie aan Spanje overgedragen, een aantal van hen zijn weerom gehouden zich niet buiten de grenzen van een bepaald Frans departement te begeven. Voorlopig blijf ik dus maar in Brussel. Ik zal een cursus Nederlands volgen, en dan zien we wel... Mijn kinderen komen mij dezer dagen bezoeken. Het is alweer twee jaar geleden dat ik ze nog gezien heb. Ze zijn 12 en 14 jaar oud...

- De krant 'La Vanguardia' meent te weten dat u de woordvoerder bent van de terugkerende Basken die door de 'historische Eta' zouden zijn belast met een missie om de huidige ETA-leiding en ook de partij Herri Batasuna te overhalen tot een meer inschikkelijke opstelling en met name ook zouden moeten aandringen op een verlenging van het bestand dat ETA kort geleden voor een week had afgekondigd.

Enrique Pagoaga: Dat is pure overheidspropaganda. Ik heb geenszins de bedoeling de ETA-lijn te beïnvloeden of die van Herri Batasuna. Men stuurt dergelijke berichten de wereld in om een ingebeelde scheidslijn bloot te leggen tussen de 'harden' en de 'zachten', en om de beweging zijn kracht te ontnemen. Die kracht bestaat precies in de continuïteit tussen zij die, vroeger, onder Franco, het verzet in gingen, en dit bleven doen tot een nieuwe generatie de wacht overnam. Men noemt ons dan gemakshalve "terroristen". Maar wat voor "terreur" hebben wij dan gepleegd? Onze werkelijke "terreur" bestaat erin dat wij opkomen voor onze rechten, dat we willen ademen in ons eigen huis. Men doet het voorkomen alsof wij ons vergenoegen in geweldpleging, maar wij willen niets liever dan vrede, de wapens neerleggen en onze eigen samenleving opbouwen. Dat recht op zelfbeschikking wordt door Spanje wel erkend in Oost-Europa en in alle landen van de wereld, behalve in Euskadi!

Interview door Bernard Daelemans,  verschenen in “Meervoud”, nummer 21, september - oktober 1996.

17-04-2007 om 09:03 geschreven door Natxo  

Wij, democraten, hebben altijd het geweld door de vingers gezien (condonado)

16-04-2007 om 10:36 geschreven door Natxo  

Aanklacht voor het CGJP tegen de magistraat
die de processen tegen Aznar seponeerde

De “Asociación contra la Injusticia y la Corrupción”, (Ainco), associatie tegen onrechtvaardigheid en corruptie,  heeft vorige week, op 10 april 2007, klacht ingediend voor de disciplinaire commissie van de “CGPJ-General del Poder Judicial” tegen de titularis van de onderzoeksrechtbank nr.23 van Madrid, magistraat David Maman Benchimol. De reden is dat die magistraat twee openstaande aanklachten tegen ex-president José María Aznar heeft geseponeerd.

In een eerste zaak moest Aznar terechtstaan voor malversaties met belastinggeld en valsheid in geschrifte in hoofde van Aznar. Om de Gouden Medaille van het Amerikaanse Congres te kunnen ontvangen en zo zijn persoonlijke ijdelheid ten top te drijven, zou Aznar, met 2.3 miljoen euro belastingsgeld, het lobbywerk van kantoor Piper Rubnick betaald hebben. Om het zacht uit te drukken, zouden de facturen een "behandeling" gekregen hebben die niet al te mooi ogen (schriftvervalsing?)

In een tweede zaak moest uitspraak gedaan worden over een interview van Aznar voor een Colombiaanse radiozender, waarin hij beweerde dat hij over geheime documenten beschikte die toebehoorden aan het CNI-Centro Nacional de Inteligencia, de Spaanse inlichtingendienst. Hij beweerde die documenten te hebben ontvangen omdat hij ooit premier geweest was.

16-04-2007 om 07:59 geschreven door Natxo  

Een Spaanse rekensom

De helft van 75 is 4!

In april 2000 werd de generaal van de Guardia Civil, Enrique Rodriguez Galindo, veroordeeld tot 71 jaar cel (later kwam er nog 4 jaar bij) voor de ontvoering van en de moord op Lasa en Zabala. Familieleden van Galindo verzamelden 100.000 handtekeningen voor een generaal “pardon”.

In april 2004 krijgt Galindo het regime van de derde graad toegekend: alleen van maandag tot donderdag in de gevangenis slapen, de rest vrij. In september 2004 wordt hij vrijgelaten.

Zeven jaar geleden (april 2000) werd de ex-generaal van de Guardia Civil, en overste van de kazerne Intxaurrondo (San Sebastián), Enrique Rodríguez Galindo, tot 75 jaar veroordeeld voor de ontvoering en de moord (door foltering) op de twee Basken, Joxean Lasa en Joxi Zabala. Lasa en Zabala werden in Bayonne ontvoerd en in een villa van de Spaanse Regering in San Sebastián dood gefolterd.

Toch heeft hij nog niet de helft van zijn straf uitgezeten. De Baskische minister van Justitie, Joseba Azkarraga, noemt dit een “Clementie voor het Staatsterrorisme” en hij vraagt zich af of dit  “de prijs is die hij krijgt voor zijn stilzwijgen” en op die manier het politieke vel van Felipe González gered heeft.

 “Wie in Baskenland een papiercontainer in brand steekt, krijgt 14 jaar cel wegens terrorisme (Kale Borroka) en moet die tot op de allerlaatste dag uitzitten. Twee jongeren dood  folteren kost slechts 4 jaar.”

15-04-2007 om 08:45 geschreven door Natxo  

Ahaztuak

Zoals de traditie het wil, zal Eibar de eerste stad zijn die de proclamatie van de 2^de Republiek, 76 jaar na de feiten, zal herdenken. De 2^de Republiek kwam tot stand op 14 april 1931 na de dictatuur van generaal Miguel Primo de Rivera en de ballingsschap van koning Alfonso XIII. De gedenkplaat “Plaza Alfonso XIII” zal verwijderd worden en vervangen door “Plaza de la República”. Dit gebeurde dus een eerste maal op 14 april 1931 op de bekende Plaza Untzaga. Symbolisch zal dus opnieuw de 2^de Republiek uitgeroepen worden.

Ahaztuak (zij de vergeten zijn), een groepering van slachtoffers van de staatsgreep, van de repressie en van het Francoregime roept op om de herinnering levendig te houden van een democratisch verkozen Volksfront en antifascistisch Euskal Herria.

De woordvoerster van Ahaztuak, Dora Gras, eist van de Baskische regering een commissie, voorzien van economische, juridische en niet-politieke componenten, om de verwerking van de slachtoffers van de burgeroorlog van 1936 te beslechten: 5.500 gefusilleerden, 7.000 gesneuvelden, 150.000 ballingen en 90.000 gevangenen voor Euskadi alleen.

Dora Gras van Ahaztuak (Asociación de los Olvidados) heeft ook aangekondigd dat zij een verzoek zal indienen bij de voorzitter van het Baskische Parlement, Izaskun Bilbao, om alle verwijzingen naar de Francoperiode te verwijderen. “Het is verschrikkelijk en schandalig dat 71 jaar na de tragedie van familiemoorden en 32 jaar na de dood van een bloeddorstige dictator Franco wij dit nog altijd moeten eisen!”

14-04-2007 om 08:43 geschreven door Natxo  

Eusko Abertzale Ekintza
Acción Nacionalista Vasca

EAE-ANV (Eusko Abertzale Ekintza-Acción Nacionalista Vasca) heeft besloten deel te nemen aan de verkiezingen van 27 mei e.k. De partij heeft zijn vertegenwoordigers aangeduid voor de Juntas Electorales Provinciales, de provinciale kiescommissie.

De EAE-ANV is een wettelijke geregistreerde partij die ruim 30 jaar een sluimerend bestaan kende en niet deelnam aan verkiezingen. Nu gebeurt dit dus wel.

De Acción Nacionalista Vasca is een historische Baskische partij, nationalistisch en socialistisch, opgericht in 1930 als gevolg van een splitsing met de PNV. In 1978 vormde de partij een kartel met de electorale coalitie Herri Batasuna, met behoud van de eigen persoonlijkheid en eigen vertegenwoordiging in het nationale bestuur. Sindsdien zijn ze een eigen weg gegaan, maar altijd een politieke partij gebleven. We hoorden onlangs nog van hen toen zij de oproep voor een gezamenlijke Aberri Eguna steunden

Aangezien de nieuwe partij ASB (Abertzale Sozialisten Batasuna) toch verboden zal worden, en de kiesgroepen waarschijnlijk het zelfde lot zullen ondergaan, is dit de enige partij die de linkse abertzales kan vertegenwoordigen. Wat dat betreft verklaarde Arnaldo Otegi dat de opkomst van die historische partij geen nieuwe zet is, want de legalisering van ASB (Abertzale Sozialisten Batasuna) blijft voor hem prioritair. De nieuwe partij voldoet volgens hem aan alle voorwaarden van de “Ley de Partidos”. Alleen wordt nu ongemeen harde druk uitgeoefend opdat Batasuna de gewapende strijd van ETA zou veroordelen. Maar dat is helemaal geen voorwaarde van de partijenwet. Het is een voorwendsel om de linkse abertzales een hak te zetten. Onmiddellijk na de bekendmaking is de Fiscalía General del Estado, het Openbaar Ministerie, een onderzoek gestart naar de entourage van ANV. Politie, Guardia Civil en Ertzaintza moeten uitzoeken welke personen achter die partij schuilgaan en of er banden zijn met de verboden partij Batasuna. U merkt het al, een partij die al meer dan 70 jaar, wettelijk en geregistreerd, bestaat is nu het mikpunt van de “Ley de Partidos”, enkel en alleen omdat ze nationalisten zijn.

13-04-2007 om 08:54 geschreven door Natxo  

Verscheidene kranten hebben op 10 april 2007 gemeld dat ETA niet alleen de capaciteit tot aanslagen gehandhaafd, maar zelfs opnieuw opgebouwd heeft. ETA zou nu in staat zijn goed voorbereide en gecoördineerde aanslagen uit voeren op hoog niveau.

Dit zijn de bevindingen van de directeur van Europol, Max-Peter Ratzel, die dit voor de commissie “Burgerlijke vrijheden” van het Europese Parlement kwam toelichten. Het niveau van de dreiging die uitgaat van ETA in Spanje hangt ook af van het gezag dat uitgeoefend wordt op de eigen leden. Volgens Ratzel waren lange tijd "grupos Y" actief in de Kale Borroka, straatgeweld, om zo de regering onder druk te zetten en te houden, en om aan te tonen dat zij rotsvast overtuigd waren van de strategie van de gewapende strijd, als de regering de afgesproken akkoorden niet nakwam.

Merkwaardig is het feit dat Ratzel geen uitleg gaf (ook niet na herhaald vragen hieromtrent) over de bronnen die hem tot dit inzicht brachten, en hij maakte er zich van af met te verklaren dat de verantwoordelijkheid bij de Spaanse en de Franse regeringen berustte. (Dat de Spaanse en de Franse regeringen een grote verantwoordelijkheid dragen in het geblokkeerde vredesoverleg, staat als een paal boven water.)

12-04-2007 om 08:33 geschreven door Natxo  

Op 11 april 2002 wordt in Spanje de mediageile magistraat Baltasar Garzón voorgesteld als

kandidaat Nobelprijs voor de Vrede!

Zijn verdiensten zijn “de strijd tegen de straffeloosheid en de strijd voor de verdediging van de mensenrechten.” “Wij leven in een wereld waarin sommigen het gezond verstand verloren hebben en dat maar niet kunnen terugvinden.”

Kan iemand de Nobelprijs voor de Vrede krijgen als zijn hele werk gebaseerd is op wraak wegens het mislopen van een ministerportefeuille? Kan iemand de Nobelprijs voor de vrede krijgen als hij tot op heden steeds elke Baskische gevangenen negeerde die de “slechte behandeling” (lees: “foltering”) aanklaagde en hem daarbij vaak geen blik gunde? Misschien kon hij er wel niet tegen als die slachtoffers door de vele slagen en het gebruik van  elektroden onherkenbaar waren. Kan iemand de Nobelprijs voor de vrede krijgen als hij regelmatig, bij nacht, naar Baskenland reist om aanwezig te zijn bij het demonteren van organisaties, bij het sluiten van kranten, bij het oppakken van personen die een openbare functie vervullen etc… terwijl hij ze een half jaar later moet vrijlaten omdat er geen bewijzen konden “uitgeranseld” worden?

Baltasar Garzón Real werd op 26 oktober 1955 geboren te Torres, Jaén. Hij is onderzoeksmagistraat verbonden aan de Audiencia Nacional. Het is een mediageile figuur die er alles voor over heeft om in de belangstelling te komen. Het lijkt er op dat hij zich alleen tot doel stelt zoveel mogelijk documenten (honderdduizenden) met aanklachten samen te stellen. Dat er daarbij overhaast en bijzonder slordig te werk gegaan wordt, zal hem worst wezen. Dat hierdoor heel wat processen eindigen op vrijspraak, zal hem een zorg zijn. Een mooi voorbeeld is het Macroproces 18/98: ontbrekende documenten, verloren documenten, gemanipuleerde documenten, verkeerd vertaalde documenten, enz.. Alleen staat niet vast of dit voor de Baskische nationalisten voldoende zal zijn om vrijgesproken te worden. In dat proces had hij de thesis gelanceerd dat “alle nationalisten van ETA waren”.

Soms zijn er eigenaardige hersenkronkels bij hem te bespeuren, dit worden “garzonada’s” genoemd. Zo liet hij een paar weken terug weten dat er geen enkele aanleiding is om de Abertzalebeweging in verband te brengen met ETA (lijnrecht tegen zijn procesthesis).

Hij was kandidaat voor PSOE, maar toen Felipe González hem geen ministerpost aanbod, nam Garzón wraak. Hij daagde González voor de rechter in verband met het staatsterrorisme van GAL, voorlopig zonder resultaat.

Zijn bekendste optreden voor Tv als “Bekende Spanjaard” ligt al een paar jaar achter ons: het aanhoudingsbevel tegen Pinochet. Het resultaat hiervan kent iedereen. Hij heeft ook herhaaldelijk getracht een onderzoek te voeren naar Henry Kissinger en heeft een aanhoudingsmandaat uitgevaardigd tegen Osama bin Laden. Hoe groter de namen, hoe meer roem. En sommige nuttige idioten trappen daarin, zoals onze ULB, die hem een “doctor honoris causa” aanbood.

11-04-2007 om 08:48 geschreven door Natxo  

Een voorstel,
een aanbod
of een dreiging?

ETA is bereid compromissen te aanvaarden
als de aanvallen op Euskal Herria stoppen

Het ogenblik was goed uitgekozen: de dag van Aberri Eguna op 8 april 2007. In de krant “Gara” verschijnt een communiqué van ETA, in de vorm van een interview.

"Si desaparecen los ataques, estamos dispuestos a asumir compromisos firmes con un escenario sin violencia"           
“Als de aanvallen verdwijnen, zijn wij vastberaden om compromissen te aanvaarden met een geweldloos scenario”

Dat was het uitgangspunt. Er wordt ook in de richting van de regering gewezen die het vredesproces blijft blokkeren, omdat die regering niet naar het volk wil luisteren. De aanslag te Barajas, eind vorig jaar, was een waarschuwing omdat de regering de afgesproken akkoorden niet na kwam.

Alle partijen eisen dat ETA onvoorwaardelijk de wapens neerlegt, maar stelt niets in de plaats. Het afgesproken staakt-het-vuren van maart vorig jaar blijft gehandhaafd door ETA, maar een staakt-het-vuren is een afspraak tussen twee partijen. Als er één partij de overeenkomst niet naleeft, moet men niet verwonderd zijn dat er gereageerd wordt.

Over de illegalisering van Batasuna en ASB zegt ETA dat zij zich helemaal niet onwettig voelen. De illegalisering is ondemocratisch en de rekening zal gepresenteerd worden. De regering beschouwt dit als een dreiging, maar zoekt ook niet de minste toenadering.

10-04-2007 om 09:24 geschreven door Natxo  

Jorge Oteiza Embil

+09.04.2003

Jorge Oteiza Embil overleed op 9 april 2003 op 94-jarige leeftijd in zijn woonplaats San Sebastian. Hij werd geboren op op 21 oktober 1908 geboren te Orio, Gipuzkoa.

Oteiza kon als niemand anders (sommige) mensen tegen de haren inwrijven. Bij de bouw van het heiligdom van Arantzazu waren hem de apostelen op voorgevel toevertrouwd. En Oteiza plaatste er …veertien in getal. Dit zorgde voor een langdurige strijd met de Francodictatuur en met het Vaticaan zélf! Er werden theo- en andere logen bijgehaald en er volgden diepgaande gesprekken. Maar uiteindelijk staan er …14 apostelen! Nestor Basterretxea was de man die zich meer met het “binnenwerk” van Arantzazu bezighield. Hij is bij de massa o.a. bekend voor zijn vredesduif in Donostia die later ook gebruikt werd als symbool voor de actie “Bai Euskarari”. Jaren later kwam Basterretxea met de échte verklaring van Oteiza. En die was ontroerend eenvoudig. Had Oteiza gezegd:

“Ik had 17 meter lengte om op te vullen. Als ik daarop 12 apostelen had gezet zouden ze te dik, té barok zijn geweest. Zette ik er twaalf, aangevuld met de vier evangelisten, zouden ze te mager, té gotisch zijn uitgevallen! Trouwens, wie weet met hoeveel ze daar precies in dat bootje op dat meer zaten?”  

Toen de Baskische krant Egin, op last van de mediageile magistraat Baltasar Garzón (en op “bevel” van het regime Aznar, gesloten werd was ook Oteiza boos. “We moeten iets doen.” Hij tekende het logo dat vanaf het eerste exemplaar naast de naam van de krant “Gara” staat en hij schreef erbij: “… galburu berriak tai gabe ari dira hazten…” “… het  graan blijft groeien…”

09-04-2007 om 21:21 geschreven door Natxo  

De verdeeldheid blijft bestaan

Vandaag, 8 april 2007, wordt de 75^ste Aberri Eguna, de nationale feestdag van de Basken, gevierd. Dit gebeurt eens te meer in verspreide slagorde.

Niettegenstaande de oproep van een paar burgers en intellectuelen om samen één Aberri Eguna te vieren, zal op verschillende plaatsen, door verschillende partijen meerdere vieringen plaatsgrijpen.

De PNV heeft opgeroepen om op de Plaza Nueva van Bilbao samen te komen onder het motto “Euskadi egin behar dugu”, “Wij moeten Euskadi gestalte geven”. Lehendakari Juan José Ibarretxe en PNV-voorzitter Josu Jon Imaz zullen hier uiteraard aanwezig zijn. Na de officiële plechtigheid wordt een volksmaaltijd aangeboden in de omgeving van de Plaza Arriaga. 

EA- Eusko Alkartasuna voorziet een plechtigheid in Gernika, waarbij de voorzitster Begoña Errazti en de secretaris-generaal Unai Ziarreta van deze partij zullen aanwezig zijn.

Een derde viering, in de vorm van een mars tussen Irún en Hendaia, wordt georganiseerd door de radicalere nationalisten: Batasuna, Aralar, Udalbiltza, AB, Matalaz, Euskaria Fundazioa, Bai Euskal Herriari, ESAIT, Askatasuna, ELA en LAB, en nog andere.     
Onder het motto “Zazpiak bat. Nazioa gara. Etorkizuna gure esku”, “De 7 provincies 1. Wij zijn één natie. De toekomst in onze handen”, wordt opgestapt van Irún naar Hendaia om de band tussen Hegoalde (Spaans-Baskenland) en Iparralde (Frans-Baskenland) te symboliseren. Onder de aanwezigen zullen o.a. de president van de voetbalclub Athletic de Bilbao José María Arrate, de bertsolari (iemand die geïmproviseerde bertsos of verzen zingt) Andoni Egaña en de auteur Kirmen Uribe aanwezig zijn.

08-04-2007 om 08:26 geschreven door Natxo  

 ABERTZALEA

Abertzale betekent letterlijk “patriot”, hoewel de vertaling wat vrijer kan geïnterpreteerd worden omdat het een neologisme is dat uitgevonden werd door Sabino Arana in 1896.

In het Euskara wordt heel veel met suffixen gewerkt. Abertzale (het kernwoord) betekent dus patriot; Abertzalea (kernwoord + suffix –a) betekent de patriot. We gaan nog even verder: Abertzaleak (kernwoord + suffix –ak) betekent de patriotten, dus de meervoudsvorm.

Om tot het neologisme Abertzale te komen, heeft Sabina Arana twee termen samengevoegd: Aberri (vaderland) en Zale (verlangen, liefhebber, wens, wil).       
Op zijn beurt is Aberri een neologisme van Aba (een in onbruik geraakt woord dat vader betekent, nu wordt “aita” gebruikt) en Herri (natie, volk, land).

Wat de betekenis betreft, wordt in Euskadi exclusief verwezen naar de kwalificatie “nationalist”. De leden van de nationalistische partijen PNV, Batasuna, Aralar, enz…zijn dus Abertzaleak. (Batasuna is vrij radicaal, PNV is gênant gematigd.)       

Vanaf 1970, na de 5^de Assemblee van ETA, werd een nieuwe dimensie toegevoegd: Ezker Abertzalea, Izquierda Abertzale, Links Abertzale.          
Vanaf 1990 werd ook vanuit Madrid een onderscheid gemaakt tussen de “nationalisten”. Zij wilden de term Abertzale alleen voorbehouden voor de “independistas” (voorstanders van onafhankelijkheid).

07-04-2007 om 09:29 geschreven door Natxo  

Op 6 april 2002 werd door twee personen, aangifte gedaan van foltering en van anale verkrachting met een wapenstok.           
Valdivielso van de Guardia Civil zal weer alles ontkennen en zeggen dat deze aangiften bij de “gebruiksaanwijzing” van ETA horen.

In 1995 deed Sotero Etxandi al aangifte van een zelfde voorval.

In maart 1998 verklaarde Maite Pedrosa dat de Guardias haar een pistool en vingers in de vagina en de anus staken. Zij verloor 14 kilo lichaamsgewicht na 5 dagen “ondervraging”.

In mei 1998 verklaarde Kristina Gete dat de Guardia Civil haar vaginaal en anaal had verkracht met een wapenstok. Eenmaal zelfs in het bijzijn van haar vriend.

In februari 2001 “mocht” Leire Gallastegi  kiezen tussen “een borstelsteel en een man.”

Op 5 april 2002 werd in Gasteiz een persconferentie gegeven waarop Susana Atxaerandio kwam getuigen wat ze aan seksuele bedreigingen had meegemaakt, na haar arrestatie op 18 januari. Ze werd seksueel bedreigd en op een bepaald ogenblik had één van de Guardias gezegd dat hij een lijst van 12 collega’s had die haar wilden pakken. Op de vraag of ze ooit kinderen wilde, had de man gezegd dat ze haar vanbinnen helemaal gingen vernielen. Dit kan straffeloos gebeuren. De feiten aanklagen in Europa is verboden…

06-04-2007 om 07:49 geschreven door Natxo