Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
24-09-2009
Nieuwe slachtoffers
24 september 1993
Op vrijdag 24 september vallen er twee nieuwe slachtoffers op het trieste blazoen van de Spaanse ordestrijdkrachten te noteren. Gurutze Yanci, 31 jaar oud, overlijdt één dag na haar arrestatie in de gebouwen van de Guardia Civil te Madrid aan een hartaanval. De 26-jarige ETA-militant Xabier Kalparsora 'Anuk' valt diezelfde dag uit een venster op de tweede verdieping van de Policia Nacional te Bilbo. Hij wordt in kritische toestand overgebracht naar het hospitaal, waar hij twee dagen later aan zijn verwondingen bezwijkt...
Iemand uit het raam werpen om een zelfmoord te insinueren is een oud gebruik bij de politieke politie. Het regime vanPinochet, de Argentijnse militairen en talrijke andere dictators hanteerden deze praktijk regelmatig. Het aantal politieke opposanten wereldwijd dat opgehangen in zijn cel wordt aangetroffen of dat ongelukkiglijk van de trap valt, is niet meer te tellen. We hoeven deze zaken niet steeds ver van ons te gaan zoeken. Wat Frankrijk met het FLN in Algerije deed, Groot-Brittannië met het IRA doet en ook Spanje met de ETA, is een totalitair regime waardig.
De Baskische 'gematigde' nationalistische partijen PNV en EA geven de politiefolteraars carte blanche voor hun smerige praktijken, door in een anti-ETA-betoging op te stappen en zo alle schuld voor het geweld in Baskenland uitsluitend bij ETA te leggen.
Anti-hoestmiddel
Gurutze Yanci wordt in de ochtend van 23 september 1993 door de Guardia Civil aangehouden. Haar man onderging twee dagen eerder hetzelfde lot. Hij werd ervan beschuldigd hulp te hebben geboden aan het twee jaar voordien opgerolde ETA-commandoDonostia. Ook zij wordt naar het hoofdkwartier van de Guardia Civil te Madrid overgebracht. Rond 1 uur 's nachts klaagt zij bij haar bewakers over een hevige, snoerende pijn in de borstkas. Dezen bellen naar een wetsdokter die telefonisch een antihoestmiddel (!) voorschrijft. Zowat twee uur later bevindt Gurutze zich in een dergelijke kritieke toestand, dat de cipiers besluiten haar onmiddellijk naar het ziekenhuis over te brengen. Zij zal dit niet levend bereiken.
Haar familie krijgt de volgende dag een kort telegram, waarin droog en zakelijk haar overlijden wordt meegedeeld. Haar man wordt twee dagen later zonder inbeschuldigingstelling vrijgelaten en verneemt pas dan, van een Guardia Civil, de dood van zijn echtgenote.
Hij verklaart gedurende zijn gevangenschap zijn echtgenote te hebben zien voorbijkomen. Verscheidene keren heeft hij haar horen schreeuwen. Hij heeft haar tevens weten wegvoeren in een rolstoel.
Het officiële autopsieverslag geeft hartstilstand na een epilepsieaanval veroorzaakt door angst of stress, als doodsoorzaak op. Over heel het lichaam van Gurutze zijn hematomen waarneembaar, in de hersenen zijn kleine, maar significante bloedingen te zien.
Gurutze is overleden door de terreur die haar arrestatie voor haar betekende. Naar alle waarschijnlijkheid werd ze zwaar aangepakt door de Guardia Civil. Bovendien beging de wetsdokter een zware beroepsfout door haar niet persoonlijk te komen onderzoeken, maar haar telefonisch een banaal geneesmiddel voor te schrijven. Maar ja, wie komt er nu uit zijn bed voor een terroriste?
Alle 15 personen die samen Gurutze Yanci werden aangehouden en naar het hoofdkwartier van de Guardia Civil te Madrid werden overgebracht, verklaarden later aan hun advocaten zwaar te zijn gefolterd: onderdompeling in een waterbad, elektroden, plastiek zakken over het hoofd, enz. De in Baskenland gekende praktijken dus.
Meer vragen dan antwoorden
De dood van Xabier Kalparsoro Anuk roept mogelijk nog meer vragen op. Zo beweert de officiële versie dat 'Anuk' zelf uit een openstaand raam sprong. Hij was op dat ogenblik niet geboeid en slechts in het bijzijn van één politieagent. Dit is toch wel een zeer eigenaardige bewaking van een gevaarlijke ETA-militant.
Al snel na het overlijden van 'Anuk' rijzen er vermoedens dat hij al vóór 23 september door deErtzaintza(Baskische politie) was aangehouden. Een communiqué van ETA bevestigt dit. Enkele dagen later publiceert ETA een brief van Xabier aan de organisatie dd. 10 september 1993, waarin hij zegt eind augustus door de autonome politie te zijn gearresteerd. Hij schrijft: "Ze hebben me opgepakt, gedrogeerd, gehypnotiseerd, gehersenspoeld. Ze hebben me gebruikt en ze doen het nog steeds". Het is een compleet raadsel wanneer en waarom de politie hem heeft vrijgelaten. Feit is dat hij bij zijn arrestatie door de gemeentepolitie van Durango totaal gedesoriënteerd was. Ook zijn brief aan ETA bevat enkele passages die geen steek houden.
Alle officiële instanties alsook de autonome politie weigerden te reageren op deze brief van Anuk. Een onderzoek is aan de gang, maar het is zonder meer duidelijk dat er een kwalijk reukje aan deze zaak zit. In een volgendeMeervoudhopen we u meer nieuws te kunnen brengen.
Meervoud, nr. 5, december 1993, artikel geschreven door Geert Orbie.
----------------------
AANDACHT
Op 1 oktober 2009 worden de dagelijkse berichten op deze weblog stopgezet en vervangen door een wekelijkse nieuwsbrief. Wie interesse heeft om die nieuwsbrieven te ontvangen, kan zich aanmelden op NIEUWSBRIEF.
Het Europees Comité ter Verhindering van de Foltering en de Onmenselijke Behandeling
23 september 2001
Het « Comité para la Prevención de la Tortura y los Tratos Inhumanos y Degradantes del Consejo de Europa » (CPT) oftewel « Het Europees Comité ter Verhindering van de Foltering en de Onmenselijke Behandeling » bereidt een nieuw onderzoek voor nadat ze gesproken hebben met acht Baskische burgers die zich beklaagden over de foltering tegen hen toen ze in handen waren van de FSE (Spaanse strijdkrachten).De delegatie, bestaat uit de Kroatische gerechtelijke arts, Davor Strinovic en de Zwitserse psychiater, Gisela Perren-Klingler, bijgestaan door de expert mensenrechten, Mark Kelly en de vertegenwoordiger van het secretariaat van het comité, Jan Malinowski. Ze bezochten de voorbije maand juli verschillende Spaanse gevangenissen en hoorden de directe getuigenissen van de 8 Basken. TAT (Torturaren Aurkako Taldea) bevestigt dat 5 van de acht, waaronder Iratxe Sorzabal, die op dat ogenblik (na 5 maanden) nog sporen van tortuur vertoonde, vrijgelaten werden: Iratxe Sorzabal, Lierna Armandariz, Eider Pérez, Nerea Garro en Harriet Iragi. Het Comité sprak ook met de Staatssecretaris voor Veiligheid, Pedro Morenés en met hoge functionarissen van Binnenlandse Zaken. Bij een gelijkaardig onderzoek, n.a.v. de foltering van Josu Arkauz in 1997 werd de Franse Staat veroordeeld wegens het uitleveren van Arkauz aan de Guardia Civil omdat geen enkele persoon mag uitgewezen worden aan een Staat waar motieven aanwezig zijn dat foltering mogelijk is.
Het comité sprak zijn bezorgdheid uit over de situatie waarin de arrestant zich bevindt gedurende het regime van afzondering en gaf de Spaanse regering adviezen in verband hiermee: maximum 48 uren in afzondering, pro deo advocaat vanaf de arrestatie, onderzoek door een tweede geneesheer, codex over het gedrag bij de ondervraging, etc
Er zijn nieuwsberichten die zó schandalig zijn dat er amper commentaar bij nodig is. Wat vindt de lezer van dit. Onder de titel: "Stelen en verkrachten met een tricornio op het hoofd is geen delict", verscheen op 22 september 2001 volgend bericht:
In Barcelona werd een lid van de Guardia Civil, de paramilitairen, die het merkwaardige hoofddeksel, de tricornio, dragen, veroordeeld wegens roof, gijzeling van de familie en verkrachting van de vrouw. De rechter meende echter dat een dienaar van de vrede en de veiligheid niet opgesloten kon worden.
Is een misdrijf nu net niet zwaarder in plaats van lichter als het gepleegd wordt door een dienaar van de Staat? Als een Guardia Civil een delict pleegt en een lid van de rechterlijke macht beslist hem niet achter de tralies te stoppen, dan zal de volgende stap zijn dat wetgevende macht door middel van een decreetwet voorschrijft dat een verkrachting die gepleegd wordt met een tricornio geen delict is.
De Spaanse Regering trekt op 21 september 1999 de beslissing van de Guardia Civil terug waarbij de luitenant-kolonel van het korps, Félix Hernando Martín, het Kruis van Verdienste kreeg voor bewezen diensten en zijn onberispelijke ("intachable") levenswandel. Hernando werd in verband gebracht met twee onderzoeken i.v.m. de staatsterroristen van het doodseskader GAL, waarin hij beschuldigd werd koffers geld naar Zwitserland te hebben overgebracht om José Amedo en Michel Domínguez te betalen. Verder werd hij in verband gebracht met de aanslag op hotel MonBar in Bayonne waarbij vier personen het leven verloren. In de Zaak Segundo Marey, waarin hij eveneens genoemd werd, ging hij uiteindelijk vrijuit. -------------------------
AANDACHT
Op 1 oktober 2009 worden de dagelijkse berichten op deze weblog stopgezet en vervangen door een wekelijkse nieuwsbrief. Wie interesse heeft om die nieuwsbrieven te ontvangen, kan zich aanmelden op NIEUWSBRIEF.
In het dorp Artozki (Navarra) proberen actievoerders voor de vierde opeenvolgende dag te beletten dat het dorp met de grond gelijk gemaakt wordt ten gevolge van de bouw van de stuwdam van Itoitz. Ze krijgen te doen met een overmacht aan politiemannen en Guardia Civiles, maar houden nog even stand.
Als je bedenkt hoe Basken aan hun "Etxea" (huis) gehecht zijn, begrijp je pas welk drama hier gaande is. In de dorpen worden de mensen niet bij familienaam maar bij de naam van hun huis genoemd! Voeg daarbij de massa familienamen die beginnen met "Etxe-" "Etse" of de oude vorm "Eche" en alle afleidingen daarvan:
Etxeberria ("Van het nieuwe huis"), Etxebeste ("van het andere huis"), Echamendi ("op de berg") Echenagusi ("van de baas")
Of die eindigen op "-chea", "-txe": Ibarretxe ("bij de vruchtbare grond"), Abadechea ("van de pastoor"), Goikoetxea ("het hoogste huis, op de berg")
Touwtrekken (Sokatira) is in Baskenland een geliefde sport, ook voor niet-politici. Het past gewoon in de krachtpatserij die in vele traditionele Baskische sporten aanwezig is: houthakken (Aizkolaritza), roeien (Traineras), stenen tillen, trekken en dragen (Txingas).
De touwtrekkers van Nuarbe en Areso weigeren aan de Europese kampioenschappen deel te nemen omdat ze de Spaanse vlag niet willen dragen, en niet stram willen staan bij het spelen van la Marcha Real.
Bautista Barandalla Iriarte(42 jaar) werd op 18 september 1990 gearresteerd en verblijft momenteel in de gevangenis van Iruña. Hij lijdt aancolitis ultraulcerosa (een zware en ernstige vorm van darmontsteking en bijzonder pijnlijk). Door de vele operaties, wegens gebrek aan adequate behandeling, is hij al een groot deel van de 12-vingerige darm kwijtgespeeld. Hij lijdt ook nog aan ulcera péptico (ettergezwellen), espondilitis anquilosante (verlammende wervelontsteking) en sacroilitis aan beide zijden (dit is een ontsteking van het sacroiliacaal gewricht van het bekken). Hoewelartikel 92,3van het Strafwetboek voorziet in de voorlopige invrijheidstelling van zwaar zieke gevangenen, zit Barandalla nog altijd in de cel.
Op 16 juni 2009 laat de Pro-Amnestiebeweging weten dat de Baskische politieke gevangene Bautista Barandalla in vrijheid gesteld werd, maar onder juridisch toezicht. Zeven jaar hebben de autoriteiten er over gedaan om in te zien dat Barandalla ongeneeslijk ziek is. Hij vertoeft momenteel weliswaar niet meer in de gevangenis, maar vrij is hij ook niet. Hij staat dus onder juridische controle, moet een elektronische enkelband dragen en is beperkt in zijn bewegingsvrijheid: hij moet een strikt uurrooster volgen en mag zich niet buiten een beperkt aantal plaatsen begeven.
-------------------------------------------
AANDACHT
Op 1 oktober 2009 worden de dagelijkse berichten op deze weblog stopgezet en vervangen door een wekelijkse nieuwsbrief. Wie interesse heeft om die nieuwsbrieven te ontvangen, kan zich aanmelden op NIEUWSBRIEF.
Op 17 september ll. reed een Vlaamse schriftgeleerde, met een Belgische nummerplaat vanuit Madrid richting Burgos. Bij een wegomlegging ten gevolge van wegwerkzaamheden diende hij even de juiste route te vragen aan een Samaritaanse ouderling. Op hetzelfde ogenblik passeerde een jongrtr. Hij was iets "ouder" dan 20 jaar. Hij zag op de auto van de Vlaming een sticker die wel eens de EENHEID VAN SPANJE IN GEVAAR kon brengen. Het gaat om de sticker die vele jaren geleden werd uitgegeven door het Vlaams steuncomité voor Baskische scholen, "Flandriatik ikastolentzat" - "Vlaanderen voor de Ikastolas" Op de ene helft staat de Baskische vlag met erboven het woord "EUSKADI" en beneden het woord "VLAANDEREN". Op de andere helft staat een Vlaamse Leeuw met erboven "om van te houden" en eronder hetzelfde in het Baskisch: "maitatzeko". Meteen begon de kerel te roepen op de Vlaming: "Jij bent van Herri Batasuna! Jij bent van Herri Batasuna!", en daarbij zwaaide hij met zijn beide vuisten! De jongere raakte door het dolle heen en bij het wegrijden zoefde een dikke kei door het openstaande rechterraam rakelings voorbij het hoofd van de Vlaming en kwam tegen de binnenkant van de linkerdeur terecht!
De Vlaming die het slachtoffer werd van deze agressie was onze goede vriend Ludo Docx. De man die hem aanviel was hoogstwaarschijnlijk een lezer van de Spaanse desinformatiemedia! Zijn hele jonge leven vernam hij dat "alle Basken van ETA" zijn. Ludo Docx schreef een open brief naar de kranten ABC, El Mundo en La Razón en naar radio COPE, van het Spaanse "nationaal katholicisme", die elke morgen zijn neofascistisch zaad over de dorre Spaanse akkers strooit.
Oier Gorosabel en Pablo Girón, twee arrestanten worden op 16 september 2002 beschuldigd van "aanslag tegen de Ertaintza", "weerstand", "verstoring van de openbare orde en "verdediging van het terrorisme"!
Tijdens een vredelievende protestmanifestatie, ten gunste van vluchtelingen, te Bilboa op 14 september 2002, ingericht door het internetforum Diáspora Vasca, hadden de twee zich als protest uitgekleed en post gevat voor de Ertzaintza, om te verhinderen dat er zou gechargeerd worden. Zij hadden nooit gedacht dat ze met gebroken ribben en bloeduitstortingen voor verscheidene weken in de cel zouden belanden, in afwachting van een proces.
Op 1 oktober 2009 worden de dagelijkse berichten op deze weblog stopgezet en vervangen door een wekelijkse nieuwsbrief. Wie interesse heeft om die nieuwsbrieven te ontvangen, kan zich aanmelden op NIEUWSBRIEF.
In de "Operatie Guardia Civil" die op 24 augustus 2001 van start ging waren ook Raúl Vallinas, Aitor, Durán, Sendoa Domínguez en Iván Ortigosa betrokken. Hun getuigenis lijkt op die van de meeste andere arrestanten.
Hoewel het viertal op dit ogenblik op borgtocht vrij is, blijven de klachten voortduren: ze kunnen de slaap niet vatten, blijven last hebben van hoofdpijn, blijven de pijnkreten van de arrestanten horen en worden opgeschrikt bij elk geluid.
Raúl Vallinas: Op 4 september begonnen ze de deur in te beuken terwijl ik sliep. Ze sleepten mijn moeder het huis uit en ik moest elke kast open doen waarbij ze zich opstelden alsof daar iemand uit zou komen. Toen werd ik geboeid en begon de huiszoeking. In de auto begonnen ze me meteen en zonder ophouden te slaan met de vlakke hand en met de vuisten waarbij ze me verzekerden dat het antwoord "ik weet het niet" niet zou volstaan. In de gevangenis hoorde ik de kreten van anderen en bleven ze me op het hoofd slaan met een telefoonboek. Ik moest me uitkleden en ze verplichten me kniebuigingen te maken. Daarna maakten ze me nat met water en brachten de elektroden bij mijn oren zodat ik het geluid kon horen van wat mij te wachten stond. Ik kreeg de elektroden aan de oren en aan de armen aangebracht. Ze trokken verscheidene keren de plastic zak over mijn hoofd tot ik misselijk werd. Het zicht werd wazig en ik zag de slagen slechts in een schim aankomen. Ook werd ik seksueel vernederd en werden bedreigingen geuit tegen mijn familieleden en vrienden. Ze wreven met het telefoonboek tussen mijn benen terwijl ze illusies maakten over GAL, mijn ouders en mijn vriendin.
Ivan Ortigosa: Op 4 september om 2.30 u. s nachts werd hij van het bed gelicht en de behandeling bij de politie gedurende de 3 dagen in afzondering was brutaal. Ik werd zonder ophouden geslagen en ze dreigden ermee dat het allemaal erger zou worden als ik niet zou spreken. Ik moest me uitkleden en kniebuigingen maken met de plastic zak over het hoofd. Ik viel verschillende keren en moest drie keren overgeven. Ik kreeg twee keer de elektroden aangebracht in de lies (!?) en de arm. Ze uitten doodsbedreigingen aan mijn familieleden en vrienden en tegen mijzelf zeiden ze dat ze me een paar kogels gingen verkopen. Ik zat fysiek en psychologisch zó aan de grond dat ik zei dat ze dat dan maar moesten doen. Ik kon de bewegingen van mijn oogleden niet meer controleren en verloor het gevoel in mijn benen.
Sendoa Domínguez werd in dezelfde nacht als Iván Ortigosa gearresteerd in het huis van haar ouders. De hele familie werd in haar ondergoed naar buiten gehaald en mijn vader kreeg een pistool tegen zijn hoofd. Onderweg naar Madrid sloegen ze me ononderbroken tegen het hoofd en ik kreeg verschillende keren de plastic zak over het hoofd. Gedurende de drie dagen afzondering werden mijn ouders eveneens constant bedreigd. Ze bleven tegen me schreeuwen en me op mijn hoofd slaan Als ik niet zei wat ze wilden horen kreeg ik de plastic zak over het hoofd getrokken. Ik moest me uitkleden en kniebuigingen maken tot ik de uitputting nabij was. Op een keer kwamen drie Guardia Civiles binnen en die bleven met de wapenstok op me slaan tot ze niet meer konden. Ik kreeg de elektroden aangebracht en ze bleven me seksueel vernederen. De derde dag lieten ze me met rust, nadat ik het politierapport getekend had. De rechter luisterde niet eens toen ik zei dat ik gefolterd was.
Aitor Duran werd opgepakt toen hij met zijn vrienden in Lekeitio aan het jaarlijkse dorpsfeest deelnam. Hij werd meteen overgebracht naar het ouderlijk huis in Gasteiz en naar de grootouders in Araia. Op weg naar Madrid zegden ze dat ik rechtstreeks naar het Hooggerechtshof zou overgebracht worden, maar toch bleven ze me slaan. Op een bepaald ogenblik stopte de auto en zegden ze mij dat ik uit moest stappen omdat ze me gingen neerschieten. Ik werd naakt op de grond gegooid en ze rolden me in verschillende dekens die met plakband werden dichtgeplakt. Ik kreeg slagen op het hoofd met de mond dichtgeplakt. Ik hoorde ook de kreten van andere arrestanten. Dan lieten ze verklaringen horen van mensen die me beschuldigden van deelname aan een actie.
Ik kreeg de elektroden aangebracht en verschillende keren de plastic zak over het hoofd. Ik verloor verscheidene keren bijna het bewustzijn en ik werd op een stoel naar de cel gebracht omdat ik niet kon lopen. Maar ze bleven slaan.
Ze dreigden ermee mijn vriendin te verkrachten en ik kreeg alle mogelijke vernederingen naar het hoofd geslingerd.
Omdat de mogelijkheden om de Zaak te onderzoeken en uit te klaren in Spanje uitgeput zijn, trekt de "Vereniging van Slachtoffers van de 3demaart" naar de Europese Rechtbank in Straatsburg. De feiten waar het om gaat deden zich voor op 3 maart 1976! Dictator Franco was nog niet eens een jaar dood en Spanje was nog niet ontwaakt uit zijn middeleeuwse droom.
In Vitoria-Gasteiz, de hoofdstad van Baskenland, vond op 3 maart 1976 een drama plaats waarbij, in een periode van syndicale onrust, de politie 3 arbeiders doodschoot. Meer dan 100 personen raakten gewond en daarvan stierven er enkele dagen later nog eens twee. Hét probleem was dat de arbeiders geen rechten hadden, niet móchten staken terwijl het recht op samenkomst of betoging zelfs helemaal niet bestond. Hun eis was soms niet meer dan "Wij willen onderhandelen!" In bepaalde wijken van het burgerlijke Vitoria openden de kerken hun poorten om de arbeiders de gelegenheid te geven te debatteren! Die 3demaart van 1976 lag Vitoria plat. Fabrieken, Scholen, banken en bars bleven leeg. In de bussen zat vrijwel niemand. Door de hele stad trokken groepen arbeiders op weg naar meetings in kerken. Maar ook de politieaanwezigheid begon zichtbaar te worden. Met hun kogelvrije vesten aan. De begrafenissen konden voorbereid worden
Spoedig vlogen er traangasbommen rond, gevolgd door rubberkogels en toen de arbeiders hun enig wapen bovenhaalden (stenen, barricades en dwars gezette autos) begon de politie te schieten en vielen de eerste gewonden. Kort vóór 5 uur waren 4.000 mensen erin gelukt de San Francisco-kerk binnen te raken. Rafael Landín, de "burgerlijke gouverneur" gaf de oproerpolitie het bevel tot ontruiming. De politie begon daarop de kerkramen stuk te schieten en door de gaten traangasgranaten naar binnen te gooien. De deuren werden door de politie versperd. Niemand kon erin noch eruit. De kogels floten in het rond. De mensen die niet binnengeraakt waren probeerden nog even de deuren te ontzetten of vrij te vechten maar de politie schoot op alles wat bewoog. Francisco Aznar, 17 jaar, stierf met een kogel in het achterhoofd! In de daaropvolgende dagen werden meer dan 100 mensen gewoon van de straat gepikt en enkele dagen vastgehouden. Voor de begrafenisplechtigheid, die plaatsvond in de Nieuwe Kathedraal, maakten de strijdkrachten opnieuw hun opwachting. Gelukkig bleven hun provocaties uit. Of waren ze op hun hoede? Meer dan 100.000 mensen overwonnen hun schrik en bedachten de kisten van de overledenen op een klaterend applaus, zoals dat in het Zuiden de gewoonte is. De bisschop van Vitoria werd uitgejouwd en uitgescholden voor "moordenaar".
Op het ogenblik van de feiten was de Minister, verantwoordelijk voor de "ordehandhaving", Manuel Fraga Iribarne, op bezoek in Bonn waar hij "Europa" de democratische wending in Spanje probeerde wijs te maken. Over zijn verantwoordelijkheid bij de gebeurtenissen van 03.03.76 werd nooit gesproken. Het onderzoek was een farce.
Victor Goñi laat op 13 september 2001 zijn aanklacht over folteringen ratificeren. Hij kreeg het zwaar te verduren gedurende de vijf dagen die hij doorbracht in handen van de Spaanse politie, na zijn arrestatie van 7 november 2000. Hij verzekert dat hij in staat is om 16 verantwoordelijke politiemannen te identificeren.
Op 7 november 2000 worden Ainara Esteranz Cruz, Nerea Garro Pérez, Asier Urretavizcaya Merino,Víctor Goñi Martínen Alicia Yagüe gearresteerd te Madrid.
Vanaf het ogenblik dat hij in de auto gesleept was, waren de slagen constant, op de rug en in de maag, trekken aan de haren en slagen met de palm van de hand op de oren. Tijdens vele ondervragingsessies wasVictor Goñivolkomen naakt. Hij moest een erg moeilijke houding blijven aanhouden, terwijl hij voortdurend geslagen werd. Ook werd op een plek tussen de testikels en de anus gedrukt wat een vreselijke pijn veroorzaakte. Met de wreef kreeg hij trappen tegen de testikels. Bovendien dreigden ze hem naar een afgelegen plek te brengen waar ze hem een kogel door het hoofd zouden schieten. Indien hij niet zou verklaren wat zij wilden, zouden ze zijn vriendin verkrachten (die intussen eveneens gearresteerd was.) Hij hoorde het gesnik van zijn vriendin en toen hij in de gevangenis zat, meende hij dit nog steeds te horen. Eén van de politiemannen die hem arresteerden, had hij daarna, op twee verschillende dagen, op tv gezien bij de arrestatie van Harriet Iragi en Jon Solana, terwijl andere agenten op andere dagen door het beeld liepen. Verder verklaarde hij dat de arts van dienst niet de verwondingen vaststelde, doch enkel de bloeddruk kwamen meten.
Victor Goñi laat zijn aanklacht van foltering gedurende de vijf dagen die hij doorbracht in handen van de Spaanse politie na zijn arrestatie van 7 november van vorig jaar ratificeren en verzekert dat hij in staat is 16 verantwoordelijke politiemannen te identificeren.
Het akkoord of het pact van Estella (Lizarrako Akordioain het Euskera), ook wel eens Acuerdos de Lizarra-Garazigenoemd, is een akkoord dat op12 september 1998werd ondertekend. In het plaatsje Estella (Lizarra in het Euskara), gelegen in Navarra, werd in het Casa de Fray Diego, op initiatief van Herri Batasuna de 3debijeenkomst gehouden in het kader van het Foro de Irlanda, het forum over Ierland. Bij die gelegenheid werd een akkoord ondertekend door de Partido Nacionalista Vasco,Herri Batasuna, Eusko Alkartasuna, Ezkerra Batua, ELA/STV, LAB, AB, Batzarre, Zutik, EHNE, ESK-CUIS, STEE-EILAS, Ezker Sindikala, Hiru, Gogoa, Amnistiaren Aldeko Batzordeak, Senideak, Bakea Orain, Elkarri, Egizan, Herria 2000 Eliza, Gernika Batzordea en Autodeterminazioaren Biltzarrak.
Het gemeenschappelijke akkoord stelt nadrukkelijk dat er via onderhandelingen tot een oplossing voor de problemen in het Baskenland moet gekomen worden.
Het heeft niet mogen baten. Op 22 februari 2000 werd het regeerakkoordeenzijdigdoor de PNV opgezegd, als gevolg van een aanslag op de socialistische leider Fernando Buesa.
Op zaterdag11 september 2004werd er in bij de gevangenissen waar Jon Lopez en Diego Ugarte vastzitten in afwachting van hun vrijwel zekere uitlevering naar Spanje een demonstratie door Basken en Belgen gehouden. Er werd een petitie voor hun vrijlating overhandigd aan de gevangenisdirectie, ondertekend door duizenden Basken. Jon Lopez en Diego Ugarte waren sinds 16 augustus 2004 in hongerstaking in de Belgische gevangenissen in Brugge en Bergen, maar hebben intussen beiden de staking opgegeven, nadat ze serieuze gezondheidsproblemen kregen. Ze protesteerden tegen de toepassing van het Europese Aanhoudingsbevel.
Aan de buitenkant van de muren van de Belgische gevangenissen van Brugge en Bergen vonden samenkomsten plaats om Jon López en Diego Ugarte te steunen. De twee Baskische jongeren zitten er sinds 31 maart 2004 gevangen. De deelnemers aan beide acties waren vrijdagavond per bus uit Gasteiz en Basauri vertrokken.
Tientallen personen waren op de afspraak aan de gevangenismuren van Brugge en Bergen om hun steun te betuigen aan Jon López en Diego Ugarte voor wie de uitlevering aan Spanje dreigt. De bus was vrijdag om 20.30 u. uit Gasteiz vertrokken (van waar Ugarte komt) Een uur later werd in Basauri gestopt, de woonplaats van Jon López. Van daaruit begon de lange reis naar de Belgische staat.
De eerste halte werd gehouden aan de buitenmuren van de gevangenis van Brugge waar López in de ziekenboeg verblijft na een hongerstaking die hij op 16 augustus 2004 begon. De deelnemers werden voortdurend omringd door agenten van de Belgische politie die, aldus Askatasuna, de identiteit controleerden van alle deelnemers.
De gevangenisautoriteiten weigerden de handtekeningen in ontvangst te nemen die de vrijlating van de 2 Baskische jongeren eisten.
Dan vertrok de bus naar Bergen waar Diego Ugarte zit. Hij stopte maandag met de hongerstaking na een medisch risico om in coma te vallen. Gedurende de hele rit werd de bus van de actievoerders vergezeld door politievoertuigen. In tegenstelling tot wat in Brugge gebeurde traden de verantwoordelijken van Bergen wel in contact met een afvaardiging van de actievoerders. Ook de handtekeningen werden aangenomen.
Op 10 september 1986 wandelde ze met haar zoontje Akaitz door het feestvierende Ordizia, waar ze werd geboren op 14 mei 1954. Zij werd beroemd omdat zij de eerste vrouwelijke dirigente van ETA werd en één van de meest gezochte Etarras.
Yoyes trad toe tot ETA in de jaren 70. Na de moord in 1978 op José Miguel Beñarán Ordeña Argala, door de doodseskaders van het BVE-Batallón Vasco Español,nam zij langzamerhand afstand van zijn erfenis: "la línea dura", de harde lijn. Zij verliet ETA in 1980 en ging in ballingschap naar Mexico, waar zij werkzaam was voor de UNO. Op 17 oktober 1985, toen er geen enkele klacht meer tegen haar liep, overwoog zij om naar Euskadi terug te keren. Het is tot op vandaag nog niet helemaal duidelijk waarom Yoyes wilde terugkeren. Bepaalde bronnen spreken van een pact met Txomin Iturbe. Ik wil daarover niet verder uitweiden, omdat deze zaak heel duister is en het niet eens zeker is of dit waarheidsgetrouw is. Wat wel vaststaat, is dat zij ingegaan is op de mogelijkheden van het Plan de Reinserción Social (reclassering van spijtoptanten). ETA-m had onmiddellijk op die mogelijkheid gereageerd: De arrepentimiento karakteriseert zich als een modaliteit van politieke collaboratie met de vijand
Yoyes was voor veel nationalisten een stap te ver gegaan en ze werd openlijk beschuldigd van verraad (Yoyes traidora).
Op 10 september 1986 wandelde ze met haar zoontje Akaitz door het feestvierende Ordizia. Een paar schoten weerklonken en Yoyes was niet meer. Volgens de processen-verbaal opgesteld t.b.v. het proces werd Antonio López Ruiz Kubati aangewezen als dader en Francisco Mujika Garmendia Pakito als opdrachtgever.
Op het familiegraf te Ordizia staat op het familiegraf volgende tekst: Callaron tu voz, no apagarán tu luz. Yoyes maitea (Ze deden je zwijgen, maar zullen je licht niet doven. Geliefde Yoyes).
Communiqué van ETA
[ ] De zaak Yoyes is illustratief. Terwijl de hachelijke situatie van de vluchtelingen stilaan de pijngrens overschrijdt, terwijl de levenomstandigheden in Iparralde onhoudbaar worden, terwijl GAL frequent onze beste militanten uitmoordt, terwijl arrestaties aan de lopende band gebeuren, terwijl deportaties en uitlevering aan het vijandige Spanje schering en inslag zijn, besluit Yoyes, die een goedbetaald burgerlijk leven leidt in Mexico en een wettelijke verblijfsplaats heeft, in te gaan op het vernederende plan van minister Barrionuevo. Het contrast tussen haar persoonlijke situatie en de rest van de vluchtelingen toont duidelijk haar positie tegenover haar vroegere strijdmakkers aan en haar voorkeur voor de Spaanse machthebbers. Iedereen heeft het recht vrijwillig de organisatie te verlaten, zonder probleem, de enige voorwaarde is dat er niet samengeheuld wordt met de bezetter. Haar houding getuigt van een bewust misprijzen voor hen, in ballingschap, die meer dan ooit en heviger dan ooit moeten lijden [ ]
Uittreksel uit: Zutabe, nr. 44, november 1986. Opgesteld door Colectivos Presos de ETA.
Verschillende slachtoffers van de politierazzia onder radicale Basken klagen de folteringen aan die ze moesten ondergaan.
Unai Romano werd opgenomen in het ziekenhuis. Toch werd hij later overgebracht naar de gevangenis van Soto del Real.
Raúl Vallinas, Aitor Durán, Iván Ortigosa en Sendoa Domínguez zeggen dat hun testikels werden natgemaakt alvorens de elektroden werden aangebracht. Bovendien hoorden ze de kreten van overige gevangenen. Anderen brachten zichzelf verwondingen toe om bevrijd te worden van de folteringen. Na de folteringen werden ze behandeld met ijs en natte doeken om de wonden vlugger te laten helen.
Gestoras klaagt het schuldig verzuim aan van de pers en ze beschuldigen rechter Ruiz Polanco aan de Guardia Civil een blanco cheque gegeven te hebben om Baskische burgers te folteren.
Baltasar Garzón, magistraat bij het Hooggerechtshof, klasseerde gisteren de aanklacht die de organisatie "Slachtoffers van het Terrorisme" (Covite) had ingediend tegen de rockgroep: "Soziedad Alkoholika" wegens: "verheerlijking van het terrorisme via de tekst van drie van hun nummers.
Volgens Garzón waren de teksten geschreven vóór 22 december 2000, toen "songteksten" hiervoor nog niet in aanmerking kwamen. Hij verklaarde wel dat de nummers "Explota Zero", "Sindrome del Norte", en "Stop Criminalizazio", hard, kritisch en verwerpelijk zijn vanuit sociologisch standpunt maar niet juridisch strafbaar. (Nu kunnen ze dus liedteksten in de gevangenis stoppen )
De titel van het nummer "Sindrome del Norte" verwijst naar de Spaanse bezettende macht. Toen soldaten met Malaria of ander vreemde ziektes uit de tropen naar huis kwamen, vond de Spaanse bezetter ook iets gelijkaardigs uit. De arme Guardia Civilisten uit het Zuiden die al een hoger bibberloon kregen tijdens hun dienst in Baskenland bleken na hun carrière plots aan een vreemde, psychische ziekte te lijden: "Het syndroom van het Noorden". Ze wisten het zelf niet meteen, maar het bracht een extra zakcent op
Op een persconferentie in Sabin Etxea, het "moederhuis" van de PNV, verklaart Xabier Arzalluz:
"Ze denken de democratie te verdedigen ten koste van de democratie. Wij lijden onder een uitzonderingstoestand", die door Joseba Egibar vergeleken werden met: "de franquistische dictatuur."
Het vonnis Garzón (verbieden van de politieke partij Batasuna) werd door Arzalluz: "een aaneenschakeling van politierapporten, niet behoorlijk bewezen en soms valselijk aangevoerd. De onafhankelijkheidspartij (Batasuna) is onderwerp van de grootste nationale en internationale propaganda die men zich kan indenken. Velen zwijgen op dit ogenblik omdat spreken op dit ogenblik als steun aan terrorisme wordt bestempeld. Maar de tijd zal het stilzwijgen door luisprekers versterken."
Cursus: "Geweld, hulp aan slachtoffers en sociale reconstructie"
6 september 2001
Op de Baskische zomeruniversiteit in San Sebastián, in de cursus: "Geweld, hulp aan slachtoffers en sociale reconstructie", zitten samen aan tafel: Arantza Lasa (zus van Joxean Lasa), de priester Isac Diez (als woordvoerder van de familie van de ontvoerde gevangenisbewaker Ortega Lara) en Marixabel Lasa (weduwe van de ex-burgerlijk gouverneur van Guipuzkoa, Juan María Jauregi)
Arantza Lasa meende dat het erop leek dat er enkel ETA-slachtoffers zijn, alsof de Staat geen slachtoffers voortbrengt. Haar broer, Joxean Lasa werd, samen met Joxi Zabala, ontvoerd, tot de dood gefolterd en onder 50 kg. kalk begraven. Verder zijn er nog steeds "Pertur" en "Naparra" die verdwenen en nooit opdoken en de vele duizenden die gefolterd werden in commissariaten en gevangenissen. Zijn de slachtoffers van de grote folteraar, Melitón Manzanas, dan geen "slachtoffers van het terrorisme"?
