Littekens op een stierenhuid Net zoals de Vlamingen streven de Basken naar onafhankelijkheid. Hier is een deel van hun verhaal.
08-11-2008
Risico's spreiden
Internationale structuren van ETA 8 november 2003
De krant ABC van 8 november 2003 maakt gewag van de "internationale structuren" van ETA. De terroristische organisatie zou dit doen om de risicos te spreiden. Ons land en Nederland zouden als doorvluchthaven, richting Zuid Amerika, dienst doen. Verder wordt er internationale solidariteit gezocht.
Ons land wordt "één der voornaamste transitlanden voor militanten op de vlucht naar Zuid-Amerika" genoemd. "Hier bestaat er un grupo nationalista flamenco, Volksunie (Pueblo Unido)." El interés de la banda terrorista en otros países comunitarios también se ha constado en Bélgica, considerado uno de los principales lugares de tránsito de militantes refugiados en Sudamérica. En este país radica un grupo nacionalista flamenco llamado "Volksunie" (Pueblo Unido) entre cuyos miembros existen contactos con el entorno de la banda.
In Nederland is er een jongerenorganisatie die beschouwd wordt als een opvolger van de (in Baskenland) verboden beweging "Segi", die in Amsterdam protestacties op touw zet tegen de uitlevering van de vermeende medewerker van het "ETA-commando-Barcelona" dat de uitwijzing van Juan Ramón Rodríguez Fernández, alias Marc. Zie hiervoor de voortreffelijk geïnformeerde website www.baskinfo.org.
Verder worden er nog twee Duitse, een Italiaanse, een Engelse en één "separatistische" organisatie uit Sardinië genoemd waarbij enkel de Duitse organisaties als "extreem links" worden genoemd en in verband gebracht met "terroristische aanslagen uit de jaren 90".
Iker Arzelus, eerder in de week in Bilbao gearresteerd, werd op 7 november 2004 door rechter Teresa Palacios naar de gevangenis van Soto del Real verwezen. Hij legde voor de onderzoeksrechter niet de verklaring af die hij van de Guardia Civil, naar gewoonte, letterlijk van buiten moest leren, maar hij verklaarde wél dat de Garde Civil hem de plastic zak ("la bolsa") over het hoofd had getrokken (tot tegen de verstikking), dat hij "la bañera" te verduren had gekregen, de onderdompeling in een "bad" (vol uitwerpselen), dat hij de elektroden kreeg aangebracht aan de testikels en dat hij, met tape ingepakt in schuimrubber, voortdurend geslagen werd. Het schuimrubber moest dienen om te vermijden dat sporen van de slagen op het lichaam achterblijven, maar moest er eveneens voor zorgen dat het slachtoffer denkt te gaan stikken. Om dat gevoel te versterken worden tussen het naakte lichaam en het schuimrubber zakjes water bevestigd. Die moeten het ademen bemoeilijken. Wie dit doorstaat kán bijna niet schuldig zijn
(Eerder dit jaar werden 4 jongeren uit Pamplona vrijgelaten hoewel ze zichzelf ten gevolge van de folteringen beschuldigd hadden van moord. Tot bleek dat al iemand anders lang voordien in Frankrijk de aanslag bekend had!)
In een communiqué, verstuurd aan de kranten Gara en Berria, dreigt ETA met nog meer aanslagen. Na een overzicht te hebben gegeven van de laatste aanslagen en opeising ervan, verklaren zij dat ze zullen doorgaan met het verzet zolang de rechten van Euskal Herria niet zijn erkend: Wij zullen niet met de armen gekruist blijven toekijken naar de brutale en alomtegenwoordige terroristische aanvallen van de Spaanse staat op Euskal Herria.
Met een ongekende volharding heeft de Spaanse Justitie gedurende jaren gezocht om Batasunavolksvertegenwoordiger en ex-ETA-leider, José Urrutikoetxea Bengoetxea, "Josu Ternera" in één of ander vooronderzoek te kunnen onderbrengen en hem op die manier tóch nog achter de tralies te krijgen.
Op 6 november 2002 heeft een Rechter hem opgeroepen te komen getuigen op beschuldiging van deelname aan de aanslag op de Guardia Civil in Zaragoza op 11 september 1987, méér dan 15 jaar geleden en waarbij 11 personen, onder wie 5 kinderen, het leven verloren.
Josu Ternera laat via een open brief aan Gara weten niet deel te willen nemen aan een "farceproces" dat al jaren loopt: "Ze hebben me willen criminaliseren via een eerbetoon die mij na mijn vrijlating te beurt viel in mijn dorp Ugao-Miraballes, en hebben dit aangegrepen als verheerlijking van het terrorisme.In Spanje is er geen democratie en de opvolgers van Franco tonen duidelijk op welke manier ze het probleem willen oplossen: criminalisering, arrestaties, foltering, vermeende processen, gevangenis en verspreiding van gevangenen. Mijn zaak staat niet alleen."
Urrutikoetxea werd op 11 januari 1989 in Baiona gearresteerd en zat in de cel tot 4 mei 1996 toen hij aan Spanje werd uitgeleverd. Tot 14 januari 2000 verbleef hij dan nog in Spaanse cellen. Toen verklaarde de rechtbank dat de gevangenisstraf die hij in Frankrijk uitzat ook de beschuldigingen omvatte van lidmaatschap van ETA die in Spanje geformuleerd werden, en moesten hem wel vrijlaten, wegens "Non bis in idem" (Je kunt niet tweemaal veroordeeld worden voor dezelfde feiten).
Kort daarop werd Josu Ternera verkozen in het Baskisch Parlement en het kwam in Spanje hard aan toen Batasuna hem afvaardigde in de Commissie Mensenrechten van dit parlement.
De Magistraat van het Hooggerecht, Soriano, beveelt José Antonio Urrutikoetxea op te sporen zodat hij op 13 november kan getuigen.
Als na een tijd blijkt dat Urrutikoetxea onvindbaar blijkt te zijn, wordt onderzocht of zijn parlementaire wedde niet kan ingehouden worden.
Op 5 november 1990 overleed Joseba Elosegi. Elosegi vocht in de Spaanse Burgeroorlog als "Gudari", Baskisch strijder, en was, intussen kapitein geworden, ooggetuige van het bombardement op Gernika. In 1937 werd hij in de buurt van Santander gearresteerd en ter dood veroordeeld, maar dank zij een gevangenenruil kwam hij vrij. Elosegi trok opnieuw naar het front in Catalunya tot hij, bij de val van Barcelona, naar Frankrijk moest vluchten. Daar sloot hij zich aan bij het verzet "red de mugalaris", netwerk van mugalaris, om in 1940 door de Nazi's gearresteerd te worden. Korte tijd later leefde hij clandestien in zijn geboortestad, waar hij op 18 juli 1946, de verjaardag van "El Alzamiento", gearresteerd werd, nadat hij een Ikurriña in de top van de kathedraal El Buen Pastor gehesen had. Hij werd voor deze daad 6 maanden lang opgesloten in de gevangenis van Ondarreta, waar hij in 1950 opnieuw "gastvrijheid" genoot.
In 1970 werd in San Sebastián het 6de Wereldkampioenschap Pelota gespeeld, in het Fronton Anoeta in Donostia en in de aanwezigheid van Generalissimo Francisco Franco Bahamonde. Elosegi wilde zichzelf in brand steken en dan Franco omhelzen, om hem zo met het vuur van Gernika in contact te brengen. Hij kon echter niet bij de Spaanse dictator komen, en stak zich dan maar in brand op de tribune van de eerste verdieping, waarna hij van 7 meter naar beneden sprong. Met de kreet "Gora Euskadi Askatuta" (Leve Vrij Baskenland) kwam hij brandend terecht vóór de voeten van de dictator, die hem geen blik gunde. Voor deze daad werd hij tot 7 jaar veroordeeld wegens "belediging van het staatshoofd". Hij zat drie jaar uit in Carabanchel, het toenmalige Spaanse "San Quentin". In het boek "Quiero morir por algo" (Ik wil ergens voor sterven) beschrijft hij op pakkende wijze de periode kort vóór zijn protestactie.
Sinds 1976 was hij één der notabelen in de Gestoras pro-Amnistía, maar na een jaar stapte hij uit de organisatie. Tussen 1979 en 1982 zetelde hij voor de PNV in de Spaanse Cortes. Bij de scheiding in de partij was hij één der eersten om, samen met de Lehendakari, Carlos Garaikoetxea over te stappen naar het nieuw opgerichte EA.
Later zou Elosegi in Madrid, in het bijzijn van de cameras, een Ikurriña stelen omdat hij niet wilde dat die vlag wapperde naast de Spaanse kleuren.
In de ochtendeditie (04.11.2006) van de krant Gara staat te lezen:
"ETA stelt de crisis vast in het vredesproces en kondigt een nieuwe inspanning aan"
Eind oktober 2006 verscheen het laatste ondergrondse nummer Zutabe nr. 111. Zutabe is een ETA-propagandatijdschrift dat op zeer onregelmatige tijdstippen verschijnt. Beter dan over "goed en slecht nieuws", kan er gesproken worden over "hoop en vrees".
Het slechte nieuw is dat de onafhankelijkheidsbeweging (terecht) meent dat er nu genoeg kostbare tijd verloren ging zonder het geringste resultaat. Integendeel, de agressie tegen het Baskische volk blijft in alle hevigheid voortwoekeren. De organisatie zegt klaar en duidelijk zich niet tevreden te stellen met "pseudo-oplossingen".
Het goede nieuws is dat "Euskadi Ta Askatasuna", ETA, aankondigt een nieuwe inspanning te willen leveren om uit de blokkering- en crisisfase te komen.
Maar ETA koppelt aan de vernieuwde inspanning twee voorwaarden:
de regering moet het compromis naleven waarin zij beloofd heeft de repressie en de aanvallen te laten varen
en ten tweede moet zij zich ondubbelzinnig uitspreken over het respecteren van het resultaat van het proces en de wil van het Baskische Volk respecteren
"Wij zijn vastberaden in onze overtuiging, om een democratische uitweg te zoeken voor het conflict op basis van onderhandelingen. Maar, met diezelfde vastberadenheid verklaren wij ook dat ETA nooit zal aanvaarden dat de Spaanse regering het proces tactisch misbruikt om Euskal Herria met een nieuw bedrog op te schepen of om de verdrukking van ons volk te handhaven. Als de aanvallen op Euskal Herria blijven voortduren, zal ETA antwoorden".
Wat vooraf ging:
De radicale Baskische krant Gara komt op 10 juli 2006 met een bericht op de voorpagina waarin ze in hoofdletters aankondigt:
Spaanse regering en ETA sloten in februari 2006 een akkoord af met compromissen en garanties.
De Regering Zapatero deed daarbij de toezegging de beslissingen te respecteren die de burgers uit de provincies Araba, Bizkaia, Gipuzkoa en Nafarroa (Navarra) zouden nemen via een referendum dat over hun toekomst zou handelen. ETA van haar kant zou geen acties ondernemen tegen personen en eigendommen, noch zich bevoorraden met wapens of explosieven. Om tot dit akkoord te komen was er gepraat van juni 2005 tot februari 2006. Dit akkoord zou uitlopen in de afkondiging van het staakt-het-vuren door de Organisatie op 22 maart.
Ook zou er in het akkoord staan dat er geen arrestaties zouden verricht worden, niet door de Ertzaintza, niet door de Spaanse, noch door de Franse politie! (na het staakt-het-vuren werden er 35 personen opgepakt, waarvan er 23 in isolatie terecht kwamen!). Ook zou de aanwezigheid en de druk van de politie verminderen. (Ook hier was weinig van te merken.)
Op 3 november 2002 verliet Sergio Fernández Arauri "Regu" uit Vitoria-Gasteiz de gevangenis van Logroño nadat hij zijn straf volledig had uitgezeten. Nét geen vier jaar. Op 10 november 1998 werd Regu door de Ertzaintza gearresteerd wegens "ordeverstoring".
In de gevangenis van Langraitz in Baskenland kwam Regu op 24 december 1999, tijdens een voetbalwedstrijd onder gevangenen, in botsing met een lotgenoot die hem meteen na het voorval vertelde dat hij HIV-positief was. Regu ging dit melden bij de medische dienst, maar er werd geen enkele voorzorgsmaatregel genomen. Op 6 juni 2000 kwam dan het dramatisch medisch bericht: Regu was HIV-positief! Maar artikel 92 van de Strafwet, voortijdige vrijlating wegens "een chronische, zware en ongeneselijke ziekte", werd op hem niet toegepast. Regu was immers een politieke gevangene, erger nog, een Baskische politieke gevangene.
Buiten de muren zorgden een zestigtal familieleden en vrienden voor een warm gevoel. Op de terugweg naar huis volgde het obligate afscheidsgeschenk van de Guardia Civil: een controle van de hele karavaan, op drie wagens na.
Regu bedankte iedereen die voor hem en zijn lotgenoten op straat was gekomen. Ook voor de Spaanse democraten had hij nog een woordje: "Zij hebben de mond vol over democratie en mensenrechten maar ze passen niet eens hun eigen wetten toe."
Het rioolgehalte van de Spaanse regimekranten is voldoende bekend, en toch kan je van de ene op de andere dag verbijsterd staan toekijken hoe één van die intoxicatiekranten weer een hoofdvogel heeft afgeschoten.
Bij een geactualiseerd bericht (15:12u) in het tijdschrift ÉPOCA las ik op 1 november 2008 het volgende: De pro-etarras hebben een nieuw project in het vizier: de voetbalclub Athletic de Bilbao. Een groep socios, met aan het hoofd Jone Goirizelaia, verdediger van Arnaldo Otegi en van de koepel van Batasuna, pretenderen hervormingen voor de club en eisen de betrokkenheid van de staf met Euskal Herria. Om dat mogelijk te maken hebben zij de steun van minstens 5% van de socios nodig. Wat voeren die afgevaardigden, met hun Abertzale ideologie, eigenlijk in hun schild? De huidige president, Fernando García Macua, verzet zich, maar hij is ondergeschikte van de eigenaar van de club, Javier Fernández, een stroman dus volgens de pro-etarras. Het tijdschrift onthult de namen van de spelers die het gedachtegoed van Izquierda Abertzale genegen zijn, o.a. Amorebieta, Garmendia en Tiko. Of dit ook strookt met de werkelijkheid laat ik in het midden, het is en blijft opstoken van een gemeenschap tegen een andere. Spanje heeft geen Centro El Blanco (een Centrum-Dewitte). Als dat wel het geval zou zijn, dan zouden zij hun handen vol hebben met politieke processen op het getouw te zetten.
Ramon Gil Ostoaga kwam op 8 oktober 2002 voorlopig vrij uit de gevangenis van Langraiz (Vitoria Gasteiz). Een dag later werd hij in zijn woonplaats, Legazpia, ontvangen. Van daaruit was hij in 1979 moeten vluchten. In 1994 werd hij door Frankrijk aan Spanje uitgeleverd en door het Hooggerechtshof tot 30 jaar veroordeeld, nadat al zijn straffen waren samengevoegd. De Rechter van Penitentiair Toezicht van Bilbao, Ruth Alonso, liet hem op 8 oktober vrij nadat hij 3/4de van zijn straf had uitgezeten. Zéér ongewoon voor een Baskische politieke gevangene.
Het Hooggerechtshof doet op 2 november 2002 verwoede pogingen om het Penitentiair Toezicht, en de daartoe behorende voorwaardelijke invrijheidstellingen, naar zich toetrekken, zodat het onmogelijk wordt dat een rechter een Etarra voorwaardelijk kan vrijlaten.
De Algemene Raad van de Rechterlijke Macht wil nu zelfs een onderzoek instellen naar de voorwaardelijke invrijheidstelling van Gil door rechter Ruth Alonso, nadat de Spaanse Regering haar ongenoegen had laten blijken.
De PNV spreekt van "een schending van de scheiding der machten", en neemt Ruth Alonso in bescherming en noemt haar "slachtoffer van de criminalisering".
Afkomstig uit Bera, Navarra, werd José Angel Altzuguren, Kotto, in 2001 veroordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf samen met zeven andere Basken. De aanklacht luidde: Vermoedelijk lid van het ETA-apparaat (el aparato de mugas de ETA)". De muga is de grenslijn tussen Spanje en Frankrijk. Mugalaris hielpen vluchtelingen ontsnappen tijdens de Burgeroorlog, tijdens WO II en nu helpen zij voortvluchtige Baskische nationalisten. Jose Angel Altzuguren was gedurende twee legislaturen gemeenteraadslid voor Herri Batasuna (1987-1991 en 1995-1999).
Hij klaagde de folteringen en pesterijen aan die hij onderging bij zijn incomunicadoverblijf (in afzondering) in de kelders van de Guardia Civil. Hij moest zijn straf uitzitten in de gevangenis van Navalcarnero, waar hij op 7 januari 2005, na bijna 4 jaar cel, in voorlopige vrijheid werd gesteld. Verbazing alom als hij op 22 oktober 2005, zonder voorafgaand bericht, opnieuw opgesloten werd in de gevangenis van Iruñea-Pamplona, en een week later versleept werd naar de gevangenis van Soria. Reden van de nieuwe opsluiting: de gevangenisstraf van 7 jaar moet volledig uitgezeten worden, ondanks zijn hulpbehoevendheid (hij was depressief en had medische hulp nodig). Het uitblijven van die medische hulp is hem fataal geworden op 31 oktober 2005. Hij had zich verhangen in zijn cel aan de pijpleidingen van de centrale verwarming.
José Angel Altzuguren, "Kotto", werd op 1 november 2005 door vele vrienden opgewacht bij zijn thuiskomst. Hij werd opgebaard in de raadzaal van het stadhuis van Bera (Vera de Bisassoa), waar hij twee termijnen als raadslid zetelde. Over zijn kist lagen de vlag van Navarra en de Baskische Ikurriña. Eerder op de dag hadden de radicale vrienden van Batasuna, Askatasuna en Etxerat verzamelen geblazen vóór de partijzetel van de Socialistische Partij van Navarra, waar na het voorlezen van een korte tekst in het Spaans en in het Baskisch, gedurende een twintigtal minuten slagzinnen tegen de gevangenenspreiding geroepen werden. Via deze "zusterpartij" werd de Spaanse PSOE verweten aanleiding te zijn tot de dood van Kotto. (De gevangenenspreiding werd "uitgetekend" onder de regering Felipe González door de "Baskische" minister Enrique Mujika Herzog uit Donostia )
Reacties:
De coördinator van de politieke partij Aralar, Patxi Zabaleta, zegt dat de dood van de ETA-gevangene, Altzuguren, de incidenten die zich in Donostia (en op ander plaatsen) voordeden niet rechtvaardigen, maar dat ze wel te verklaren zijn. Verder klaagt hij aan dat de gevangene niet de gewenste behandeling kreeg, hoewel zijn toestand bekend was.
De partij EA (Eusko Alkartasuna) liet, bij monde van Maiorga Ramirez, haar ongenoegen horen betreffende de gevangenenspreiding die een bijkomende straf vormt zowel voor de gevangene als voor diens familie. Op dit ogenblik, nu er stappen worden gezet in de richting van een vredesproces en een politiek van normalisering, moeten wij, vertegenwoordigers van het volk, dringend over de situatie waarin we leven nadenken.
De organisaties Etxerat en Askatasuna, die zich het lot van de gevangenen aantrekken, uiten hun "woede en verontwaardiging" en vragen aan de bevolking te manifesteren tegen de gevangenenspreiding. "Kotto" werd straffeloos gedood." Askatasuna vraagt: "welke bedoeling de Staat heeft met deze nieuwe dode?"
De secretarisgeneraal van de Socialisten uit Navarra, Carlos Chivite, veroordeelt de agressie tegen hun lokaal in Tafalla waartegen met gele en rode verf (de Spaanse kleuren) werd gegooid. Rode verf tegen de gevel is dan ook veel erger dan een dode .
En de Guardia Civil? Die verwijderde s nachts spandoeken en Baskische vlaggen, zoals ze dat al een halve eeuw doen
In zijn cel in de gevangenis van Soria werd op 31 oktober 2005 de Baskische politieke gevangene, Jose Angel Altzuguren Perurena "Kotto" (39 jaar), dood aangetroffen. Hij had zich verhangen aan een buis van de verwarming.
Kotto afkomstig uit Bera-Vera de Bidasoa (in het noorden van Navarra) werd in maart 2001 samen met zes anderen tijdens een gecoördineerde actie van de Franse en Spaans politie aangehouden op verdenking van lidmaatschap van het "Muga-apparaat" van ETA. (De muga is de grens.Alleen mugalaris weten precies waar deze staatsgrens tussen Spanje en Frankrijk ligt. Zij zorgen voor het veilig overbrengen van personen en zaken).
"Kotto" verklaarde later dat hij bij zijn arrestatie, onderweg naar en daarna in Madrid zelf, mishandeld werd. Zo kreeg hij slagen op de oren met n telefoonboek. Tijdens de "behandeling" kreeg hij verschillende keren de plastic zak over het hoofd getrokken, werd hem belet te slapen, moest hij voortdurend de pijnkreten aanhoren van zijn broer en zijn vrienden die samen met hem waren opgepakt. Er werd onverwacht een schot vlak naast zijn oor gelost. Ook kreeg hij de elektroden aangebracht om hem schrik aan te jagen. Dit duurde voort tot ze de verklaringen hadden die ze wilden hebben. Toen hij moest voorgeleid worden bij de Onderzoeksrechter, kon hij niet eens meer de schoenen over de gezwollen voeten trekken. Hij zat bijna 4 jaar in voorarrest in Navalcarnero tot 7 januari 2005. Hij werd tot 6,5 jaar veroordeeld wegens "collaboratie met een gewapende bende". Dit was al een vreemde straf voor een, ETA-lid dat doorgaans voor een véél langere periode gestraft wordt!
Op 22 oktober, eerder deze maand, werd hij opgepakt om de rest van zijn straf te gaan uitzitten. Sinds zijn vrijlating en in de onzekere afwachting van zijn "opname" (waarvan hij in het ongewisse werd gelaten wanneer die zou komen!) werden de depressies steeds erger. Toch werd hij drie dagen geleden naar de gevangenis van Soria versleept en daar in isolement geplaatst! Dit was er blijkbaar teveel aan!
Op 30 oktober 2007 stonden er drie Guardia Civiles terecht en tegen hen werd een boete van 6.000 euros geëist.
Op 27 mei 2006 hadden ze op de weg tussen Ormaiztegi en Beasain de Baskische volksvertegenwoordigster Ana Auzmendi van de Baskische radicale partij EHAK staande gehouden. Ze kijken natuurlijk nooit naar de Baskische TV, want dan hadden ze haar zeker al op het spreekgestoelte in het Baskische Parlement gezien. De procedure die bij dergelijke confrontaties gevolgd wordt, stamt nog altijd uit het stenen tijdperk van de dictatuur en werd daarna nooit gewijzigd. Of werden de Guardias nooit ingelicht dat deze periode voorbij was? Eentje vraagt iets in één of ander Andalusisch dialect zich niet bewust dat er mensen bestaan die dat niet begrijpen. De tweede loopt rond de auto om te kijken of de banden voldoende druk hebben en de derde houdt een halfautomatisch geweer op je gericht.
"Vakantie in Baskenland? Kom en laat je overtuigen" was ooit de toeristische slagzin van de Baskische regering.
Hoewel Auzmendi haar accreditatie van parlementslid toonde, werd ze even brutaal behandeld als iedere andere Bask. De Guardias verdedigden zich met het argument dat Ana Auzmendi er niet uitzag als een parlementslid! Dus, als je er niet uitziet als een parlementslid zijn alle middelen toegestaan. Voorwaarde is wel dat je Bask bent.
Magistraat Alfonso Guevara decreteerde op 21 oktober 2008 een vonnis waarin een jongere, Arkaitz Agote, uit Donostia vrijgesproken werd van estragos terroristas (terroristische vernielingen of Kale Borroka). Hij motiveerde zijn uitspraak als volgt: Het is niet zeker dat de verklaringen die Agote afgelegd heeft bij de Guardia Civil op vrijwillige basis gebeurd zijn. De magistraat onderstreepte dat dit soort zelfbeschuldigingen (onder dwang van foltering) niet garant staan voor de werkelijk gebeurde feiten.
Het is goed er ook nog eens op te wijzen dat Agote, opgesloten in de gevangenis van Huelva (ongeveer 1000km van huis), een klacht had neergelegd met een getailleerde beschrijving van de mishandelingen die hij moest doorstaan gedurende 120 uren tijdens zijn ondervraging. De klacht werd door een rechtbank in Madrid zonder meer geklasseerd.
Een beweging met uitgesproken fascistoïde kenmerken
Falange Española 29 oktober 1933
DeFalangeis een politieke beweging die zijn herkomst heeft in het Spanje tijdens het interbellum. In het Spaans heet deze bewegingFalange Española. De beweging is geheel geënt op de ideeën van José Antonio Primo de Rivera, zoon van de voormalige Spaanse dictator Miguel Primo de Rivera en werd gesticht in 1933, en heeft uitgesproken fascistoïde kenmerken. Falangisten streefden naar een corporatistische staat (*) en naarnationale eenheid. Dit liet geen ruimte voor de diversiteit van de verschillende Spaanse volkeren als de Basken en de Catalanen. De nationale eenheid werd gebouwd rond een Spaans staatsnationalisme. De Rooms-katholieke Kerk was de officiële staatskerk, men had oog voor de Castilliaanse grootgrondbezitters (latifundistas), verheerlijkte het Spaanse verleden als imperium en Spaanse helden als El Cid, Ferdinand II van Aragón,.. ter ere van de nationale trots. Ook werd gestreefd naar een sociale hervorming, volgens solidaristisch principe. Dit alles werd overgoten met een anticommunistische saus.
(*)Corporatismeis een politiek systeem waar wetgevende macht aan burgervergaderingen wordt toegekend die economische, industriële, agrarische en professionele groepen vertegenwoordigen. In tegenstelling tot pluralisme, waar vele groepen strijden voor de controle van de staat, nemen in het corporatisme verscheidene niet verkozen lichamen een beslissende rol aan in het besluitmakingsproces. Het is een politiek-economische leer die probeert een middenweg te vormen tussen het marxisme en het kapitalisme, en die verwant is aan het solidarisme. In feite bestaat corporatisme erin om de economie in te delen in verschillende corporaties per deelgebied, die de marxistische klassen zou overtreffen en verenigen. Patroons en arbeiders zouden samen in een corporatie zitten, en zo gezamenlijk hun problemen oplossen.
De partij werd opgericht op 29 oktober 1933. De Falange kwam voort uit twee kleinere fascistische groepjes, die geleid werden door José Antonio Primo de Rivera en Luís Ruiz de Alda. Tijdens het oprichtingscongres van29 oktober 1933werd José Antonio tot Algemeen Leider (Jefe Nacional) van de Falange Española (FE) gekozen. Omdat de FE in financiële nood verkeerde fuseerde zij in 1934 met de in 1931 opgerichte Juntas de Ofensiva Nacional Sindicalista van Ramiro Ledesma Ramos tot deFalange Española de las Juntas Ofensiva de Nacional Sindicalista(FE de las JONS). Ideologisch gezien was de Falange niet volledig fascistisch, maar was ook populistisch-socialistisch (mede door de invloed van de sociale voelende leiding der partij) en traditionalistisch (men greep vaak terug op het glorieuze Spaanse verleden). Vanaf de oprichting van de FE, en zeker na de fusie met de JONS, werden er vriendschappelijke betrekkingen aangeknoopt met de fascistische PNF van Benito Mussolini en in mindere mate met de Duitse NSDAP van Adolf Hitler. Overigens was de FE de las JONS sterk gericht op het Italiaanse fascisme. De FE de las JONS had ook enkele antisemitische trekjes, maar ging nooit zo ver als de Duitse nationaalsocialisten en later het Italiaanse fascisme. Wel was de Falange het bolwerk van personen die geloofden in 'joodse complotten' en 'complotten van vrijmetselaars.'
Bij de verkiezingen van februari 1936 behaalde de FE de las JONS maar twee zetels. Ledesma Ramos die al langer overhoop lag met José Antonio, stapte na de verkiezingsnederlaag uit de beweging en richtte de JONS opnieuw op. (Desondanks bleef de naam FE de las JONS behouden.) Wegens het toenemende straatgeweld, waar de Falange niet zelden bij betrokken was, werd de partij in maart 1936 door de regering verboden. José Antonio werd na het begin van de Spaanse Burgeroorlog geëxecuteerd in de gevangenis van Alicante. De falangisten sloten zich tijdens de Burgeroorlog bij de nationalisten van Franco aan, hoewel de falangisten door de conservatieve generaals (van de Carlistische zijde) werden aangeduid als 'onze rode bondgenoten' (verwijzend naar het sociaalradicalisme dat de partij in haar beginjaren kenmerkte). Een exponent van de radicale vleugel binnen de FE de las JONS, Manuel Hedilla, werd in 1937 door de falangisten tot Jefe Nacional gekozen. Een paar dagen na zijn verkiezing, op 28 april 1937 werd hij door Franco aan de kant geschoven, omdat Hedilla zich tegen een fusie van de FE de las JONS met de Carlistische Comunión Tradicionalista en Alfonsistisch monarchistische Renovación Española verzette.
De afzetting van Hedilla maakte de weg vrij voor Franco om de fusie er door te drijven en om vervolgens het leiderschap op zich te nemen van de nieuwe beweging, deFalange Española Tradicionalista y de las Juntas de Ofensivas de Nacional Sindicalistas.Het dagelijkse bestuur kwam in handen van een secretaris-generaal (sinds 1939: ministersecretaris-generaal).
Nadat Franco de burgeroorlog in 1939 had gewonnen, zette hij zijn in de burgeroorlog al begonnen pro-As koers (de As-mogendheden) voort. De meeste falangistische leden binnen de nieuwe FET y de las JONS waren overtuigde bondgenoten van het Italiaanse en Duitse fascisme. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in september 1939, en zeker na de Blitzkrieg in West-Europa, groeide de sympathie binnen de Falange voor deAs-mogendheden. Mensen als Serrano Suñer (zwager van Franco) en generaal Augustin Muñoz Grandes, vooraanstaande falangisten, streefden naar Spaanse deelname in de oorlog aan de zijde van de As. De voorzichtige Franco wenste eerst nog een tijd af te wachten en te zien of de successen van Duitsland niet van korte duur waren, hetgeen medio 1943 juist bleek te zijn. Franco hield Spanje uiteindelijk uit de oorlog en in de loop van 1944 verving hij de pro-Duitse en pro-Italiaanse politici door gematigde en zelfs pro-Britse politici. Wel streed een, voornamelijk uit falangisten, Divisiόn Azul (Blauwe Divisie) mee aan het Oostfront. Hun leuze was: "Viva la muerte" (Leve de dood).
Martelaars moeten het geluk hebben aan de goede kant te staan
als ze gedood te worden 28 oktober 2007
In de Sint-Pietersbasiliek van Rome werden op 28 oktober 2007, onder impuls van een obscure organisaties als Opus Dei,498 katholieke geestelijken zalig verklaard. De plechtigheid werd bijgewoond door 71 Spaanse bisschoppen en méér dan 1.000 priesters.De zaligverklaring rijt opnieuw wonden van de burgeroorlog en van de Franco-dictatuur open, vooral in het katholieke Baskenland. Ze zijn allemaal tijdens de jaren 30 en de daaropvolgende Burgeroorlog als "martelaar" gestorven. Volgens schattingen van de kerk zijn in de Spaanse burgeroorlog 7.000 religieuzen gedood.
Het ongenoegen en de kritiek op de massale zaligverklaring zijn te verklaren omdat de Spaanse Kerk steeds een opstand tegen een legitiem regime steunde en zich daarna uitsluitend als slachtoffer voordeed.
De religieuzen die vandaag werden zalig verklaard, werden door de Republikeinse regeringstroepen omgebracht, terwijl er geen geestelijken op de lijst staan die door de militairen van Generaal Franco zijn gedood. Bovendien beweert de Kerk nu dat de zalig verklaarde priesters vermoord werden omwille van hun geloofsgetuigenis. De voormalige voorzitter van de Spaanse bisschoppenconferentie, Kardinaal Rouco Valera meende hieraan toe te moeten voegen dat "de liefde voor God martelaars produceert en geen geweld"! Wat de Spaanse bezetter van Baskenland na de Burgeroorlog "produceerde" had nochtans helemaal niets te maken met "liefde" maar alles met geweld! En dit gedurende veertig jaar. De duizenden gefusilleerde "ongelovigen" die veroordeeld werden door militaire "rechters" weten er alles van. Hun familieleden, die tot op dit ogenblik vaak niet weten waar de lijken van hun dierbaren langs een wegkant of in massagraven gedumpt werden, moesten het niet wagen hun mond open te doen! De priesters aan de verliezende kant die vermoord werden, hadden zich maar niet bij het separatisme moeten aansluiten. Op die manier was hun liefde voor God blijkbaar verloren gegaan. Zij waren geen martelaars maar gewelddadigen
Wie het ondanks alles nog steeds niet begrepen heeft is de Baskische Regering die nochtans veertig jaar lang in ballingschap moest functioneren.
'Een staat die mensen opsluit en foltert, is een terroristische Staat'
Moeders van de Plaza de Mayo 27 oktober 2000
Hebe de Bonafini, voorzitster van de (dwaze) Moeders van de Plaza de Mayo, die men buiten haar wil om voor de Spaanse kar probeerde te spannen, verklaarde op 27 oktober 2000:
"Wie mensen opsluit en foltert omwille van wat zij denken, is een terroristische Staat. Ik discussieer niet met Franquisten, noch met Nazis."
Mayor Oreja meent haar te moeten bedreigen: "Als ze hun woorden niet bijstellen worden ze persona non grata."
Op de foto:
Hebe de Bonafini tijdens een onderhoud met José Lariz Iriondo, die niet uitgeleverd werd aan de uitzonderingsrechtbank Audiencia Nacional.
The Asociación Diáspora Vasca, with members in more than 20 countries, addresses the general public and the Argentinian Government to alert them over the political significance of keeping Basque political refugee Josu Lariz Iriondo in a prison in Buenos Aires. 17 months ago, he was illegaly abducted from Uruguay which was his country of residence at the time.
Our association reminds you that Lariz Iriondo is behind bars without any valid reasons for it, his imprisonment lies squarely on an arbitrary policy of persecution that was madly instigated by the discredited government of former Spanish Prime Minister Jose Maria Aznar.
Due to the proximity of the oral trial, ADV wishes to denounce the number of illegal measures taken against the Basque Lariz Iriondo, and also to ask from the international community a display of solidarity in order to reject the demand of extradition by the Spanish state and to return the issue to the status it had previous to his abduction from Uruguay. Argentina has a rich history of solidarity and the Basque community has been highly recognized for its contribution to the betterment of the nation. To provid a space for the shady deals between the Uruguayan President Jorge Batlle and the fallen Spanish Prime Minister blemishes the image of Argentina. It is of up-most importance to set the Basque Lariz Iriondo free as soon as possible. This will be a feat that will serve justice, a great merit to the Argentinian Government and an honor to the tradition of solidarity of the Argentinian people. Asociación Diáspora Vasca http://euskalherria.cjb.net
Op 26 oktober 2006 verscheen minister van Binnenlands Zaken Javier Balza voor het Baskische Parlement tegenover de Baskische "Arateko" (ombudsman) en dit gebeurde op vraag van Aintzane Ezenarro (Aralar). Javier Balza (PNV) Baskische minister had het Parlement voorgelogen. Minister Balza bewees al vaker een "goede leerling" van de Spaanse wurgslang te zijn. En zijn politie, de Ertzaina, paste zich ook bijzonder snel aan.
De Ombudsman verweet Balza o.a. dat hij het Hooggerechtshof véél te laat (vijf jaar na datum!) in kennis stelde van het PV over een verkeersongeval dat een jongere automatisch "vrijsprak" van de beschuldiging voor het gooien van molotovcocktails. Balzaverweet de ombudsman een "absolute onverantwoordelijkheid". De minister ontkende eens te meer dat er sprake was van foltering bij zijn politiekorps en dat de verklaringen van de arrestanten daarvan een gevolg waren. Hij gaf wel antwoord op de vraag hoe verschillende arrestanten een andere persoon vals kunnen beschuldigen (van iets wat hij niet gedaan had), maar de minister vergat te antwoorden hoe het mogelijk was dat drie arrestanten die isolatiedetentie zaten en dus zelfs onderling geen contact hadden wel dezelfde praktijkenvan mishandeling noemden.
In de nieuwjaarsnacht, op 1 januari 2000 rond 01:45 u. werd in Galadakao (Biskaia) de Guardia Civil-kazerne aangevallen door een groep van 12 radicale jongeren. Drie jongeren werden gevat en na een ondervraging (?) noemden zij de overige deelnemers. Gelukkig maar want de daders "hadden zich onherkenbaar gemaakt met bivakmutsen" en "om geen sporen na te laten hadden ze latexhandschoenen aan." Onder de beschuldigden bevond zich Andoni Beroiz Zubizarreta en op 3 maart 2003 werd hij hiervan in kennis gesteld. Er wordt 22 jaar celstraf geëist tegen elk van de jongeren.
Maar een mens moet "geluk" hebben in het leven. Toevallig gebeurde er diezelfde nacht, 1 januari 2000, in Zuia op de weg Vitoria-Bilbao, in een andere provincie, een verkeersongeval. In het politieverslag van de Ertzaintza stond dat één der inzittenden van de auto een zekere Beroiz Zubizarreta Andoni was, "die zonder kwetsuren de auto had kunnen verlaten". Dit gebeurde om 01:45 u.. Maar was Andoni Beroiz Zubizarreta op dat ogenblik dan niet met een bivakmuts over het hoofd en met latexhandschoenen aan molotovcocktails naar de kazerne van "de verdienstelijken" aan het gooien?
De drie jongeren hadden bovendien, geïsoleerd van elkaar, in de kelders van de Guardia Civil, alle drie dezelfde namen van "mededaders"genoemd. Dat de moeders van het drietal, toen die indertijd vanuit de kelders naar de rechter werden geleid, hun kinderen eerst niet herkenden was slechts bijzaak.
Maar behalve dat Beroiz het geluk had op het goede ogenblik in een ongeval betrokken te zijn, had hij ook nog een vader die licentiaat in de economische wetenschappen en licentiaat in de rechten was. Hij schreef lezersbrieven naar de pers (en zal ook wel op andere manieren mensen benaderd hebben).
Maar er kwam nog meer: in november 2002 voerde de Ertzaintza een actie tegen jongeren in Bizkaia die ervan beschuldigd werden deelgenomen te hebben aan straatgeweld. In eerste instantie werden vier jongeren opgepakt en later overgebracht naar Madrid: Gorka Lupianez, Zunbeltz Larrea, Jon Crespo en Andoni Beroiz. Alle vier beweerden ze mishandeld te zijn geworden in de kelders van de Ertzaintza in Arkaute: slagen, bedreigingen (o.a. het dreigement hen een stoelpoot in hun aars te steken), door de knieën buigen tot de uitputting nabij was, onmogelijke houdingen aannemen en beletten te slapen. Drie van hen moesten daarna zelfs in een ziekenhuis opgenomen worden. Ze werden, na de "ondervragingen" beschuldigd van het gooien van o.a. stenen en molotovcocktails naar de kazerne van de Guardia Civil in Galdakano, vier jaar eerder...
Crespo en Beroiz kregen hiervoor 10 jaar cel en 2.419 boete, te betalen als schadevergoeding. Hoewel Xabier Arriluzea en Garrikoitz Urizar eerst beschuldigd werden van "brandstichting" en "terrorisme", kwamen ze toch vrij.
Het Hoogste Spaanse gerecht annuleerde nu ook de straf van 10 jaar die tegen Beroiz werd uitgesproken omdat er slecht één bewijs was en dat was de verklaring van een medearrestant en men "op die basis niemand kon veroordelen". Het Hoogste Gerecht zegt zelf dat de verklaringen van de medearrestant een gevolg waren van de mishandelingen door de Ertzaintza en van hun bedreigingen.
Op 28 september 2007 kondigde Lehendakari Juan José Ibarretxe met veel tromgeroffel en bazuingeschal een referendum aan, te houden op 25 oktober 2008.
Om dit te verwezenlijken werd op28 mei 2008een wetsontwerp ingediend: Ley de Regulación de la Consulta, wet tot regeling van een volksraadpleging. Het ontwerp werd door de Baskische regering goedgekeurd in buitengewone zitting.
Op 29 mei 2008 heeft Lehendakari Ibarretxe, vergezeld van Joseba Azkarraga (EA) en Javier Madrazo (EB), het project voorgelegd aan het parlement, en zo de start gegeven van de bespreking ervan. De stemming zelf greep plaats op 27 juni 2008, waarbij een nipte meerderheid zich achter het voorstel van premier Juan José Ibarretxe schaarde. Dat moest volgens de nationalisten uitmonden in een tweede volksraadpleging over de vraag of onafhankelijkheid gewenst is.
Als Ibarretxe in de voltallige Kamer een geratificeerde meerderheid zou krijgen, wat dus gebeurd is, zou samen met de Spaanse regering een bindend referendum uitgeschreven worden op 25 oktober 2008, op voorwaarde dat voorafgaand een politiek akkoord gesloten werd met de regering van Rodríguez Zapatero over het recht op beslissen door het Baskische volk en de juridische erkenning van dit volk. Als dit politieke akkoord zou uitblijven, zou een consulta habilitadora (unilateraal) uitgeschreven worden, zodat de Baskische gemeenschap zelf de bevoegdheid krijgt om ETA, de regering en de politieke partijen een mandaat te geven een proceso de solución (proces dat moet leiden naar een oplossing) te starten over het zogenoemde Baskische conflict.
Deze laatste oplossing is strijdig met de grondwet en op11 september 2008heeft het Tribunal Constitucional, het Grondwettelijke Hof, bij eenparigheid beslist dat de Ley de Consulta, goedgekeurd door het Baskische Parlement op 27 juni 2008, ongrondwettelijk is en dus nietig verklaard wordt.
Op12 september 2008heeft de Lehendakari, na een vergadering van de ministerraad, een verklaring voorgelezen die kort samengevat hier op neerkomt:"Acatamos, pero no nos resignamos (Wij eerbiedigen de wet, maar leggen er ons nog niet bij neer). Hij voegde er nog aan toe dat hij de klacht, die zal neergelegd worden in Straatsburg op vraag van de politieke partijen uit zijn regering, als burger van Baskenland ten volle ondersteunt. De klacht wordt op 23 september 2008 voorgelegd in Straatsburg. De motivatie is de volgende: Het is logisch en volledig wettelijk, eenmaal alle Spaanse interne juridische wegen zijn uitgeput, dat er beroep aangetekend wordt bij supranationale instanties om na te gaan of de motivatie van het Tribunal Constitucional compatibel is met wat in Europa vrijheid van meningsuiting genoemd wordt, met politieke participatie en politieke garantie als gevolg.
De berg Ibarretxe heeft dus een muis gebaard. De met veel poeha aangekondigde raadpleging gaat niet door. Om de schijn toch nog enigszins wat hoog te houden, zal op 25 oktober 2008 een listig stukje theater worden opgevoerd, met woorden. De start wordt gegeven in Gernika waar het woord Euskal zal uitgebeeld worden, in Amorebieta het woord Herria, in Durango het woord bakea of vrede, in Urkiola het woord bai of ja, in Legutiano het woord erabakiaof beslissing en uiteindelijk in Vitoria-Gasteiz op de Plaza de España (wat een toeval!) het woord bai.
Met de op die manier gevormde zin: Euskal Herria, bakea bai, erabakia bai, Euskal Herria, vrede ja, beslissing ja, moeten de nationalisten van Baskenland het dus stellen. Hoeft het te verwonderen dat er al een variante verschenen is:
Euskal Herria, bakea, erabakia bye, bye.
Bovenop de geleden vernedering komt dan nog eens de provocatie van de fascisten van de Falange, die net op 25 oktober 2008 willen betogen in de bestuurlijke hoofdplaats van de Baskische Autonome Gemeenschap, de wijk Lakua waar de Baskische autonome (?) regering gevestigd is. Het motto voor die manifestatie is: La unidad de España ni se vota ni se negocia (Over de eenheid van Spanje wordt niet gestemd en niet onderhandeld).
De zware incidenten indachtig bij vorige optredens van de Falange had de Minister van Binnenlandse Zaken van de Baskische regering, Balza, er op 8 oktober 2008 toe aangezet om de manifestatie te verbieden. Als klap op de vuurpijl heeft het Tribunal Superior de Justicia del País Vasco (TSJPV) dat verbod ontkracht en in een vonnis van 14 oktober 2008 wel toestemming gegeven om te manifesteren. De rechter stelt bovendien de Ertzaintza verantwoordelijk voor eventuele rellen en stuurt aan op krachtdadig optreden tegen al wie de manifestatie wil verstoren, want de zware incidenten bij vorige optredens waren volgens de rechter te wijten aan tegenbetogers, niet aan de provocaties van de fascisten.
Victoria Mendoza is psychotherapeute. In de krant Gara van 24 oktober 2007 komt ze met een analyse van de toestand in Baskenland waar elke dag straffeloos jongeren worden opgepakt. (Alleen al in de provincie Alava steeg het aantal gevangenen tijdens de laatste weken van 45 tot 58.) Onlangs argumenteerde een politieman bij een arrestatie als volgt: "Je bent niet van ETA, maar we weten dat je lid van ETA wil worden!" Natuurlijk gaat het bij de arrestaties vaak om jongeren die betrokken waren bij straatrellen en op die manier herkend werden op de "filmpjes" die de Ertzaintza steeds maakt.
Mendoza wijst op het feit dat Baskenland in de loop van de geschiedenis steeds te maken had met agressieve bezetters, met persorganen die de Basken als gewelddadige mensen omschrijft, met agressieve politici die zich straffeloos alles kunnen permitteren. Minister Rubalcaba beweerde onlangs dat arrestanten allemaal "toekomstige Etarras" (zouden) worden. Dit is passieve agressie. Met zulke uitspraken wordt woede geprovoceerd die dan weer gaat leiden tot geweld. Het lijkt soms op oude cowboyfilms waarin iemand als "de goede" wordt opgevoerd en waardoor zelfs zijn slachtoffer automatisch "de slechte" is.
De Basken hebben nooit grondgebied van anderen begeerd, maar ze hadden wel altijd te maken met anderen die zich met hun keuken wilden bemoeien. Er werd steeds geprobeerd verdeeldheid te zaaien, hun sociale organisatie te ontregelen. De voorbije decennia kregen ze te maken met politici die hen vijandig gezind waren, hen niet apprecieerden, die door hun agressie uitlokten. Maar in Spanje zit de gefolterde achter de tralies. Niet de folteraar, noch degene die bevel gaf tot folteren! Deze politici zijn gewelddadig en ze zijn de grootste oorzaak van wat er in Baskenland misloopt.
