Zoals (bijna) iedere morgen was er weer zon. Wel met wind dit keer maar toch een mooie nazomerse dag. Sevim is ziek. Waarschijnlijk van de prik tegen de Mexicaanse griep. Daarenboven heeft ze een abces op haar tandvlees en wil rusten. Ik ga de inkopen doen. Met de wagen, want ik wil haar niet te lang alleen laten en ga ook om antibiotica voor het abces. Langs de weg kan je dit keer gratis smoutebollen krijgen maar de rij is lang en ik besluit maar door te rijden. De apotheek is open, net zoals alles hier op zondag. Niet dat ik daar een voorstander van ben want iedereen zou recht moeten hebben op zondagsrust maar voor Turkije is dat iets dat nog lang zal duren. Spijtig.

In het centrum van het dorp worden een soort bospaddestoelen verkocht. Ik koop een halve kilo voor omgerekend een euro. Vanavond eten we yufka met kaas en paddestoelen. Ik ben gek op wilde paddestoelen maar eet ze het liefst klaargemaakt met groenten of kaas.

Ik ga nog even op ons stamterrasje zitten. De zee is kalm maar door de wind zijn er schuimkopjes. Toch flikkert de zon op het water. Met mijn trui (een jas draag ik nog steeds niet) aan is het zalig. Gisteren las ik een nieuw boek over Mordogan. Ergens in de zee moet het oude Mordogan hebben gelegen, een van de Ionische steden met een hoogstaande cultuur die 3.300 jaar geleden ook een eigen munt had. Maar dat wil ik nog verder uitzoeken want er staan een paar onnauwkeurigheden in het boekje.

De kelner doet zijn babbeltje. Als hij hoort dat Sevim ziek is zegt hij ‘geçmis olsun’, beterschap. Ik zou nog wel een tijdje willen blijven zitten maar wil het niet te lang rekken en na mijn theetje (en de inkopen) keer ik terug naar huis.

Sevim is serieus ziek. Ze ligt in de zetel en de verwarming (onze airco die in de zomer dienst doet als koeling zorgt in de winter voor veel warmte) staat op meer dan dertig graden. Veel hulp kan ik niet bieden. We eten en babbelen een beetje. Maar bij Sevim gaat het moeizaam.

Ik was al vroeg op deze morgen (bijna iedere dag sta ik op met het licht) en heb de kranten (op internet) al gelezen. Ik zit nu in korte broek en t-shirt want het is te warm binnen. Na een tijdje breekt het abces. Morgen moet ze maar eens naar de tandarts en er is antibiotica om verdere infecties te vermijden.

De voorbije dagen hebben we (om heel eerlijk te zijn, het was Sevim) al een aantal voorbereidingen getroffen voor onze terugkeer. Gisteren nog heb ik twee ritssluitingen in broeken laten vervangen. Het kostte ons ongeveer een euro. Eigenlijk besef ik nu pas hoe verschillend het leven in België zal zijn. Het zal wennen worden. Maar goed, daartegenover staat het weerzien met dochters, familie en vrienden. Iets waar ik steeds meer naar uitkijk.

In de namiddag zijn er weer veel wolken. Het is een stuk frisser (nu rond de vijftien graden). Maar zolang we hier zijn wil ik genieten van mijn dorp, mijn omgeving, mijn Turkije. Nog een week. Dan is er onze terugkeer voor een drietal weken. Het zal wennen worden.

Gisteren viel de regen met bakken uit de lucht. De hoofdstraat van Mordogan leek op een kleine rivier omdat de rioolkolken het water niet konden slikken. De dag ervoor had het al een paar keer een buitje gedaan maar dit was echt Belgisch regenweer. Alleen, koud was het niet. Geen wind en nog steeds rond de twintig graden.

Vanmorgen scheen dan weer de zon. Geen wolkje aan de lucht en wandelweer. Al snel bleek dat we ons veel te dik hadden aangekleed en verdwenen de truien in ons rugzakje. Op het dorpsterras kon je zelf in t-shirt zitten. De apotheken waren gesloten. Nationale staking. Aan de deur hing een affiche waarop stond, ‘vandaag zijn we gesloten, voor morgen weten we het nog niet’. De vermindering van het geneesmiddelenbudget wordt afgewenteld op de patiënten (dat is door het betalen van een eigen bijdrage sinds twee maanden) en de apothekers die hun winstmarges zien verkleinen. Wie weer wonderwel ontsnapt aan de besparingen zijn de farmaceutische concerns die gisteren een akkoord sloten met de regering en slechts symbolisch moeten besparen.

Gisteren waren we op bezoek bij de dokter en tegelijk hebben we ons laten inenten tegen de ‘domus gribi’ (hier blijft men halsstarrig de Mexicaanse griep ‘varkensgriep’ noemen). Hoewel ook in Turkije de Mexicaanse griep al verschillende (dodelijke) slachtoffers heeft gemaakt is er één persoon, met name Bahceli, leider van de extreem nationalistische partij MHP, die beweert dat er geen ‘domus gribi’ is. Verwonderen doet me dat niet. Jarenlang beweerde zijn partij immers dat er geen Koerdisch probleem is omdat er geen Koerden leefden in Turkije. Het waren ‘bergturken die een dialect spraken’. Hoewel zulke standpunten voor ons onbegrijpelijk lijken, toch leven ze hier sterk, vooral aan de Egeïsche kust en Middelandse Zee. Uit een onderzoek van Seta (een degelijk onderzoeksbureau) blijkt uit een bevraging dat van het Turkse deel van de bevolking (hiermee worden de etnisch Turken bedoeld) ongeveer 20 procent de mening is toegedaan dat er geen Koerdisch probleem is.

Toen we terugkeerden naar huis, pakten de wolken zich samen. Het bleef warm maar je voelt en ziet dat het herfst is. Maar voor zo’n herfstweer zouden ze in België wel willen tekenen denk ik.

Op onze site was de ‘bewaker’ aan het werk. Veel heeft hij niet en met een vrouw en drie kinderen is zo’n 250 € per maand natuurlijk veel te weinig. Hij werkt iedere dag, zelfs in de weekends en ook ’s nachts controleert hij de site (dan loopt hij rond met een fluitje). Maar, steeds is hij aan het zingen en als hij een babbeltje kan doen is hij telkens aan het lachen. Soms benijd ik Bekir. Hij maakt zich geen zorgen over de wereld en neemt het leven zoals het komt. Maar je voelt dat hij gelukkig is.

Ik voel me ook gelukkig. Ik kan genieten van de natuur, de zon, lezen en dromen. Hoewel we niet rijk zijn hebben we alles wat we willen en we zijn nog jong (enfin, dat denk ik toch hoewel dat misschien wel een illusie is). Toch zullen we blij zijn terug in België te zijn. Mijn dochters terug te kunnen zien, vrienden, kennissen en familie terug te kunnen zien. Het is nu dertien maanden dat we hier leven. Dan besef je pas hoe snel de tijd voorbijvliegt.

Maar ik zou niet meer willen ruilen. Ik heb hier mijn ‘nest’ gevonden. En steeds meer leer ik het land kennen. Achtergronden, geschiedenis. Ondanks mijn slechte kennis van het Turks maak ik deel uit van deze gemeenschap. Weet je, ik was beschaamd toen ik hoorde dat de bevolking in Zwitserland met een meerderheid van 58 procent stemde om geen minaretten meer toe te laten. Ik dacht dat de Zwitsers beschaafd waren. Daarover heb ik nu mijn twijfels.

Want hoe kunnen wij als Europeanen pleitten voor mensenrechten en godsdienstvrijheid als we ons als kleuters gedragen? Ikzelf ben vrijzinnig, maar ik respecteerde (en respecteer) mensen die gelovig zijn. Godsdienstvrijheid is immers een fundamenteel mensenrecht. Maar het negeren van het feit dat er in Europa veel moslims leven is net hetzelfde doen als de extreem nationalist Bahceli. En of men dat ‘beschaafd’ kan noemen is nog maar de vraag.

Vrijdagmorgen wandel ik naar de grote weg om de dolmus naar Izmir te nemen. De lucht is helderblauw en het is zalig weer om te wandelen. Nazomer zeg maar. Het lijkt alsof iedereen uitslaapt op de eerste dag van het offerfeest want veel beweging is er niet. De dolmus is zo goed als leeg en langs de weg zie ik een stier. Voor hem is het vandaag de laatste dag. Net zoals voor de schapen die een eindje verderop staan.

Hoewel het verboden is om schapen langs de openbare weg te slachten gebeurt dit nog overal in Turkije. Het is een traditie en tradities leg je moeilijk aan banden, ook niet met wetten.

Net zoals bij ons feestdagen gekoppeld zijn aan religieuze gebeurtenissen, geldt dat hier ook. Als ik in Izmir toekom zie ik de mensen mooi uitgedost op weg naar buren of familie. Men gaat bij elkaar ontbijten want het feest wordt overal gevierd.

Als ik toekom bij Sevims ouders zie ik een goedgevulde ontbijttafel staan. Helaas zal er geen vlees zijn bij het ontbijt want pas om drie uur wordt het schaap geslacht. Voor mij een opluchting. Ik ben al niet zo’n grote vleeseter en zeker niet van ’s morgens vroeg.

Vandaag zal ik mijn dieet doorbreken want ik kan moeilijk verwachten dat men enkel voor mij anders gaat koken. Het ontbijt is overheerlijk. Verschillende zelfgemaakte confituren, verschillende kazen, simit en geelgebakken brood, salade en eieren. Mijn maag is niet meer gewend aan zoveel overheerlijks.

’s Namiddags gaan we naar een grootwarenhuis terwijl Sevims vader en haar broer het geslachte schaap gaan ophalen. We zitten op de binnenplaats van het grootwarenhuis een theetje te drinken en genieten van het zonnetje. Izmir is vandaag gezegend met zonnig weer en dat blijft zo de gehele vakantie. Een thermometer buiten wijst 23 graden aan. Tsja, dit is Turkije.

Sevim heeft voor mij nieuwe schoenen en truitjes gekocht. Ik vind van mezelf dat ik er chic uitzie. Natuurlijk heeft ze ook voor zichzelf gezorgd, maar dat ontdek ik pas later.

Rond vijf uur eten we opnieuw. Dit keer vlees. Ik sta verbaasd van de grote hoeveelheden vlees die iedereen naar binnen kan werken. En iedereen geniet ervan. Na de eerste porties gegrild vlees worden de ingewanden (hart en nieren) gebakken. Iets dat ik niet lust. De anderen des te meer.

Regelmatig gaat de bel. Bezoek. Thee en baklava. Ook chocolade. En intussen wordt gebeld. Twee uur gratis voor iedereen ter gelegenheid van het offerfeest. Ook de autostrades zijn gedurende deze vakantie allemaal gratis. Ik hou het alleen bij thee. Het is misschien niet zo beleefd maar het is uitzonderlijk als ik zoete dingen eet en ik wil deze feestdagen goed doorkomen. Nu al voel ik mijn maag oprispen omdat ik teveel gegeten heb.

’s Avonds is er weer veel volk. Weer is het smikkelen en smakkelen geblazen. Gezellig en volks. Maar ik hou het bij thee.

Zaterdag. Het weer blijft goed. Bij het ontbijt is er weer vlees. En gans de dag wordt het schaap in stukjes gehakt die daarna belanden in zakjes (een deel daarvan om te worden uitgedeeld aan armen). Mijn maag is niet gewend aan deze manier van eten en protesteert heftig. Ik kan geen vlees meer zien en verdiep me in oude sudoku’s.

Gans de dag komt er bezoek. Kinderen krijgen geld. Sommige bezoekers een deel van het vlees. En natuurlijk is er steeds huisgemaakte baklava en thee.

’s Avonds is er een bouillon. Lekker maar te gekruid voor mij. Al meer dan anderhalve maand laat ik de ‘pikante’ dingen aan de kant hoewel ik het graag lust. Maar het is zo lekker dat ik er toch twee borden van eet. Iets wat ik beter niet had gedaan.

De nacht van zaterdag op zondag voel ik me slecht. Is het een begin van griep of ligt het aan de voeding. Veel slapen doe ik niet. En ’s morgens, weerom vlees. Gebakken ribbetjes. Ik pas.

Zondagmiddag vertrekken we terug naar Mordogan. Ezgi (de dochter van Sevims overleden zuster die zij verder heeft opgevoed) komt ook mee. Eerst is er een rondrit in de stad waar mijn vrouwtje op de haar geëigende manier het verkeer trotseert. Op verschillende plaatsen (waar metrowerken zijn) is de lichtsignalisatie uitgeschakeld. Het is chaos.

Daarna neem ik het stuur over. Sevim (!!!) vraagt me om voorzichtig te rijden. Maar in Izmir moet je vechten in het verkeer. Het lukt allemaal heel aardig. Eens op de autostrade wil ik zo snel mogelijk naar Mordogan. Weg uit de stad. Naar de rust van het platteland. Als ik de vertrouwde zee terugzie voel ik me goed. We stoppen in Gülbahce waar er markt is. De groenten zijn nog steeds goedkoop.

Onderweg stoppen we langs de zee. Het is warm en de zee is heel rustig. Aan de ene tafel zie je een gezin dat bier en rakı drinkt, aan de andere tafel een traditioneel moslimgezin dat thee en cola drinkt. Het zijn verschillende werelden in dezelfde maatschappij. Ze kiezen voor een andere manier van leven maar dat is juist goed. Zolang men zelf de keuze kan maken (en ze niet wordt opgedrongen) is dat een verrijking voor de maatschappij.

Als we terug zijn in Mordogan sta ik verbaasd over de massa (Turkse) toeristen. Zelfs ons terrasje zit volledig vol. We kopen vis (hoeft dat te verwonderen na zoveel dagen vlees!) en genieten van de rust. Hier voel ik me thuis.

Op onze site is het stil. Heel stil. De zon gaat slapen achter de bergen. Ik hoor en zie  nog even mijn oudste dochter en haar vriend op skype. Haar zwangerschap is duidelijk zichtbaar en ze zien er zooooo gelukkig uit. Net als ik en Sevim. Binnen een paar weken is het zover. Terug in België. Als we later terugkeren naar Turkije zal ik grootvader zijn. Dede. Het leven kan mooi zijn.