|
In het januarinummer van 'American Family Physician', het huisartsenblad in Amerika, werd de niet medicamenteuze aanpak van slapeloosheid onder de loep genomen. De besluiten bevestigen punt voor punt de Belgisch richtlijn, zodat ik ze graag met u overloop.
Studies tonen aan dat de niet-medicamenteuze behandeling van slapeloosheid betrouwbare en blijvende verbeteringen teweeg brengt in het slaappatroon, zonder nood aan slaappillen. In vergelijking met slaapmedicatie bewees cognitieve gedragstherapie even goed te zijn, maar met behoud van zijn gunstig effect gedurende 12 tot 24 maanden later, wat niet zo was bij slaapmedicatie. Cognitieve gedragstherapie gaf in vergelijking met slaappillen een grotere tevredenheid bij patiënten en een groter aantal normale slapers.
Zie ook 'meer over stap 4: cognitieve gedragstherapie'
Het doel van cognitieve gedragstherapie is om te weten te komen welke verkeerde ideeën een slapeloze heeft over slaap en om deze te verbeteren. Verder wordt gebruik gemaakt van een goede slaaphygiëne, stimuluscontrole, slaaprestrictie, paradoxale aanpak en relaxatietherapie.
Wat zijn de belangrijkste aanbevelingen op het gebied van slaaphygiëne?
- Vermijden van cafeïne en nicotine, vooral later in de dag.
- Geen grote sportinspanningen tot 4 uur voor het slapengaan. Beweging overdag is wel belangrijk om goed te slapen.
- Geen zware maaltijden voor het slapengaan.
- Vermijden van dutjes overdag.
- Op regelmatige uren gaan slapen en 's morgens opstaan.
- Zorgen voor een comfortabele temperatuur in de slaapkamer.
- De slaapkamer zo donker als mogelijk houden.
- Een moment van ontspanning houden voor het slapen, een terugkerende slaapritueel, met gebruik van relaxatietechnieken.
- Gebruik van oordopjes bij lawaai.
- Blootstelling aan daglicht 's morgens gedurende minstens 30 minuten.
Stimuluscontrole leert de patiënt om het bed en de slaapkamer terug te associëren met slaap en seks, in plaats van met wakkerhoudende activiteiten. Zie ook: 'Het bed als uitnodiging tot slaap.'
Slaaprestrictie probeert de tijd die je wakker bent in bed zo kort mogelijk te houden, om de slaapefficiëntie te verhogen. Zie ook: 'hoe werkt slaaprestrictie.'
Paradoxale technieken raden de patiënt aan om wakker te blijven, om op die wijze de angst om niet in slaap te kunnen vallen weg te nemen.
Relaxatietechnieken proberen om het te hoge spanningsniveau waardoor iemand niet in slaap raakt te verminderen.
- Autogene training: voorstellen van een warmte en zwaartegevoel in het lichaam, voorstellen van een rustige omgeving.
- Visuele of auditieve biofeedback: training om specifieke functies te leren controleren.
- Hypnose.
- Autosuggestie: maakt gebruik van visualisatietechnieken. Zie ook: 'Hoe werkt autosuggestie?'
- Meditatie, buikademhaling.
- Ademhalingstechnieken.
- Progressieve spierrelaxatie: alle spieren een voor een opspannen en ontspannen.
- Repetitief focussen een woord, geluid, gebed, zin of spieractiviteit.
Wat zijn de besluiten uit het artikel?
- Cognitieve gedragstherapie is eerste keus behandeling bij langdurige slapeloosheid.
- Cognitieve gedragstherapie is in vergelijking met slaapmedicatie even efficiënt, maar de resultaten blijven langer aanhouden.
- Bij acute slapeloosheid kan medicatie worden gebruikt als een snel effect nodig is.
- In de behandeling van langdurige slapeloosheid zijn stimuluscontrole en slaaprestrictie efficiënt.
Bron: Medscape, 22/1/2009, L. Barclay, Nonpharmacologic Treatment of Chronic Insomnia Reviewed.
Am. Fam. Physician 2009;79: 125-130.
|
