Wiegedood.

Je baby dood in zijn wiegje aantreffen is een afschuwelijk moment in je leven. Naast het verlies van je kindje zit je meteen ook opgezadeld met een heleboel vragen en schuldgevoelens. Wat heb ik verkeerd gedaan? Wat is de oorzaak? Hoe had ik dit kunnen voorkomen?

Niemand weet precies waarom en hoe wiegendood zich voordoet. Van ziektepatronen is geen sprake; slechts bij uitzondering zijn er tot nog toe erfelijke patronen aangetroffen. Er zijn wel allerlei risicofactoren ontdekt die, veelal in combinatie met elkaar, een slapend kind in problemen kunnen brengen. Wiegedood komt vooral voor bij baby's jonger dan 1 jaar, zelden in het tweede levensjaar.

Wat we kunnen doen is om te beginnen een aantal maatregelen nemen waarvan we weten dat ze het risico op wiegedood met 50% verminderen, en ten tweede is het belangrijk om risicobaby's te herkennen, zodat die intensiever kunnen worden opgevolgd.

Welke maatregelen verminderen het risico op wiegedood, en zouden dus voor elke baby moeten worden toegepast?

1.Het kind op de rug leggen en voorkomen dat het op de buik draait, behalve indien uw arts een andere raad geeft.

2.Tijdens de slaap mag de baby het niet te koud of te warm hebben.
Indien het kind jonger is dan 8 weken mag de temperatuur van de kamer waar het slaapt niet hoger liggen dan 20°C. Vanaf 8 weken volstaat 18°C. Het kind lichtjes toedekken tijdens de slaap. Het volstaat een laken en deken over het lichaam te leggen of een lichte slaapzak. Het aangezicht bloot laten. Dekbedden of donsdekens worden afgeraden.

3. Het kind laten slapen op een stevige matras, die precies past in het kader en het houtwerk van het bed. Geen oorkussen geven. Elk risico op verstikking moet worden vermeden. Hou daarom de volgende voorwerpen uit de buurt : koordje om de nek, snoer in het bed, plastic of andere objecten waarmee het gelaat van het kind kan bedekt worden.
Indien het kind in een kooibed slaapt, mag de afstand tussen de spijlen niet meer dan 8 cm bedragen, zodat z'n hoofdje er niet tussen kan.

4.Het wordt sterk afgeraden te roken tijdens de zwangerschap en na afloop van de bevalling. Nooit roken in de kamer waar het kind zich bevindt.

5. De baby nooit geneesmiddelen zonder doktersadvies geven, o.a. hoestsiroop die een kalmerend middel bevat. Moeders die de borst geven, mogen geen geneesmiddelen innemen zonder doktersadvies.

Algemene aanbevelingen

Algemeen moet men het levensritme van kind respecteren en een regelmatig tijdschema volgen. Op die manier komt het kind geen slaap tekort. Schenk ook aandacht aan de volgende tips:
1.Borstvoeding geniet de voorkeur.
2.Als het kind in slaap is gevallen na een huilbui, controleren of alles in orde is.
3.De kamer waarin het kind slaapt verluchten.
4.Huisdieren niet in de kamer toelaten waar een kind ligt te slapen.
5.In de zomer het kind regelmatig laten drinken om uitdroging te voorkomen.
6.Bij afwijkende gedragingen met het kind naar de dokter gaan.

Ga zeker met het kind naar de dokter indien het een of meerdere van de volgende symptomen vertoont:

1.Anale temperatuur hoger dan 38°C of lager dan 36°C bij kinderen jonger dan 6 maand zonder aanwijsbare reden voor de temperatuursverandering.
2.Een plotse gedragswijziging: het kind is ongewoon kalm of opgewonden.
3.Het kind gaapt abnormaal tijdens de slaap en als het wakker is.
4.Het kind braakt of weigert voedsel.
5.Het kind vertoont ademhalingsmoeilijkheden.
6.Het kind ziet zeer bleek.
7.Het kind transpireert abnormaal veel tijdens de slaap (kleding nat van het zweet), zonder aanwijsbare reden.
8.Luidruchtige ademhaling die niet veroorzaakt wordt door een infectieziekte

Welke baby's lopen een verhoogd risico op wiegedood?

- prematuur of vroeggeborenen.
- pasgeborenen van ouders die reeds een kindje verloren aan wiegendood.
- gekend drugsgebruik bij de moeder.
- een near-miss, kinderen die specifieke symptomen vertonen tijdens de slaap (o.a. overmatig zweten, snurken, lange adempauze, bleekheid).
- kinderen met een positief slaaponderzoek.

Risicokinderen zullen doorverwezen worden naar een gespecialiseerd centrum voor verder onderzoek waarbij het slaaponderzoek het belangrijkste is. Door middel van registratie van een aantal vitale parameters kan men registreren in welke fase van de slaap een kind problemen vertoont en ook apnoe-aanvallen (= ademhalingsstilstand minder dan 15 sec) opsporen. Dit onderzoek gebeurt op de leeftijd van 6 tot 8 weken, wat optimaal is voor een goede beoordeling van het onderzoek. De ouders krijgen de kosten van het onderzoek terugbetaald van het RIZIV en staan enkel in voor de kosten verbonden aan de dagopname in het ziekenhuis. Video slaaponderzoek bij volwassenen: klik hier.

In welbepaalde gevallen worden ouders een apnoe- of ademhalingsmonitor voor thuisbewaking van hun baby toegestaan. Dit is een klein toestelletje dat verbonden wordt met een elektrode die op de buik van de baby gekleefd is. Het alarm wordt ingesteld op 20 sec ; indien baby gedurende 20 sec niet ademt gaat een alarm af. De zuigelingen die hier recht op hebben zijn de volgende :

• kinderen met positief slaaponderzoek
• near-miss
• broertje of zusje overleden aan wiegendood
• prematuren van 30 weken zwangerschap of minder
• baby’s met een geboortegewicht lager dan 1700 gram in afwachting van een slaaponderzoek
• kinderen van druggebruiksters en dit ook tot het slaaponderzoek

In dit geval draagt het ziekenfonds de kosten van de monitor bij tot de leeftijd van maximum 18 maanden. De kinderarts dient een aanvraag in bij de adviserend geneesheer. Wanneer ouders echter op eigen vraag een apnoemonitor willen gebruiken (vb. overdreven ongeruste ouders) kunnen ze dit via privé-firma’s huren, wat wel heel duur kan zijn. Aan de ouders die een monitor toegewezen krijgen worden ook steeds de grondbegrippen van een goede reanimatie aangeleerd ; zij blijven ook onder toezicht van het centrum.

Recente informatie wijst op het belang van voldoende verluchting van de slaapkamer. Het gebruik van ventilators zou het risico op wiegedood met 72% verminderen. Een studie hierover verscheen in het oktobernummer van 'the Archieves of Pediatric & Adolescent Medicine.'

Deze toch spectaculaire vermindering was het duidelijkst bij wie niet de juiste slaapadviezen opvolgde. Slapen met het raam open toonde ook een verbetering, maar deze was niet statistisch significant, dus een ventilator is meer aangewezen. Een mogelijke verklaring volgens Dr. K. Coleman-Phox is dat wiegedood wordt veroorzaakt door het terug inademen van de uitgeademde lucht (rijk aan CO2), die in de omgeving van het gelaat van de baby blijft hangen. Door meer beweging te brengen in de lucht rond het slapende kind zou dan het opstapelen van CO2 rond de neus van de baby worden voorkomen, en dus het risico om dit koolzuur terug in te ademen worden verminderd.

Bron: Folder:Hoe baby's veilig laten slapen. Hoe wiegedood voorkomen. Astra Stichting.
         www.wiegedood.org
         www.wiegedood.nl
         www.gezondheid.be
         Medscape, Using a Fan During Sleep May Help Prevent Sudden Infant Death Syndrome, 6/10/2008, Dr. Laurie Barclay.