Een meisje van tien
De dertiger jaren van de twintigste eeuw waren slechte jaren. Er was veel armoede en er moest hard gewerkt worden voor het dagelijks bestaan. In Hindeloopen waren in die tijd vele zogenaamde koemelkers die twee of drie koeien hadden. Om wat extra voor de melk te krijgen werd dat doorgaans uitgevent bij de deuren langs. Dit was doorgaans het werk van de vrouw des huizes en de wat grotere kinderen. Met 2 emmers aan een juk ging men dan s ochtends na het melken van deur naar deur bij de vaste klanten langs. Zo ook bij de familie zonder naam. De dochter van 10 jaar oud ging dagelijks voor vader met een emmer melk bij de vaste melkklanten langs. Maar er waren dagen dat ze, omdat vader maar twee koeien had, te weinig melk voor haar klanten. Om geen nee te hoeven verkopen was met een iets grotere boer, die maatschappelijk in hoog aanzien stond, de afspraak gemaakt dat indien het meisje te weinig melk had zij dan wel melk voor haar klanten kon kopen bij die iets grotere boer. Als marge tussen de in en verkoop werd een ½ cent afgesproken. Een prima oplossing zou men denken. Het meisje van tien kon haar klanten tevreden houden en verdiende voor het rondbrengen een ½ cent per liter en de iets grotere boer kreeg zonder extra werk toch nog iets extras voor zijn melk. De vrouw van de iets grotere boer, die het meisje doorgaans hielp met het overtappen van de melk, stak dan ook niet onder stoel of banken dat zij zeer ingenomen was met deze constructie.
Doorgaans druk praten en duidelijk tellend schepte zij de melk met een halve litermaat over in de emmer van het meisje op de dagen dat het meisje onvoldoende melk had voor haar klanten. Tevens liet ze, als de gelegenheid zich voor deed, graag weten dat ze op deze manier het meisje en haar ouders, die het zo een ieder wist niet breed hadden, hielp om wat extras te verdienen.
Na een aantal keren kwam het meisje echter tot de ontdekking dat zij nooit uit kwam met de melk die zij van de grotere boer zijn vrouw inkocht. Als zij 10 liter haalde bleek niet zelden dat als ze 9 liter had verkocht als haar emmer leeg was. Dit gaf natuurlijk problemen thuis als het ze bij moeder de inkomsten afgaf. Het meisje werd er opgewezen dat ze nauwkeuriger moest werken en er bij het meten van de melk op moest letten dat ze geen melk morste. Want zo liet moeder streng weten Zo verdienen we niets. Maar al hoe nauwkeurig het meisje ook werkte, het probleem dat ze niet uitkwam met de melk bleef. Maar zo was het meisje opgevallen het probleem deed zich alleen voor op de dagen dat ze melk inkocht bij de boer zijn vrouw met iets meer koeien. Op de dagen dat ze genoeg had aan de melk die ze mee van huis nam klopte alles precies. Ja, en toen ging er bij het meisje een lichtje branden. De volgende keer dat ze te weinig melk had en dit aanvulde bij de vrouw van de iets grotere boer lette het meisje extra op bij het overtappen van de melk. Nu het aantal keren dat de vrouw een halve liter maat overtapte in de emmer van het meisje klopte precies met luidop tellen van de vrouw. Wat het meisje wel op viel was dat de halve litermaat nooit goed vol was.
Maar ja hoe los je dit op als meisje van tien. De vrouw van de boer, die in hoog aanzien stond wijzen op haar bedrog, durfde ze niet. En het thuis vertellen leek haar ook niet verstandig want dat kon, zo wist ze uit ervaring, problemen geven in de kleine gemeenschap van Hindeloopen. Het kleine meisje van tien bedacht echter wat die wijze vrouw van de in hoog aanzien zijnde boer kan, kan ik ook. Dus in het vervolg deed ook zei bij haar klanten de halve litermaat niet helemaal vol. Deze tactiek liep prima en bij afrekening thuis klopten de inkomsten altijd perfect met het aantal liters in haar emmer waarvoor ze complimentjes kreeg van haar moeder.
Na enige tijd begon deze verkoop tactiek sommige klanten op te vallen. Achter de schermen werd daar druk over geroddeld. Het meisje werd beticht van oplichterij en heimelijk werd zij de oplichtster genoemd. Ook de vrouw van de in hoog aanzien zijnde boer liet in het roddelcircuit weten dat deze manier van verkopen niet kon.
Aan u als lezer te oordelen over de moraal van dit ware verhaaltje.
|