Gisterenavond " De Toverfluit" in The Market Theatre in Johannesberg.Een Zuid-Afrikaanse interpretatie. Geen violen maar marimba"s. Duitse teksten vertaald in Engels en Zulu. Kortom Mozart geinterpreteerd in de Zuid-Afrikaanse leefwereld, Prachtige Zuid-Afrikaanse kostums ( blinkie, blinkie), prachtige Zuid-Afrikaanse gezangen. De tegenstelling tussen het oude Europa en het verdrukte Zuid-Afrika verdwijnt door de dynamiek en de dansen. " De Toverfluit" is zo universeel dat er ongetwijfeld raakpunten zijn met het stuk van Mozart. In de Tsanga traditie is er de sage van de ndlati-vogels. Deze vogels leven in de hoogste bergen. Bij storm en onweer kunnen veel mensen door de bliksem gedood worden. Alleen wanneer een held de bergen intrekt en op de toverfluit speelt, zullen de vogels de fluitspeler en zijn volk beschermen. Wellicht heeft deze sage over leiderschap Mozart geinspireerd. Want ook de missing link tussen de verschillende oerapen en de mens werd door wetenschappers in deze streek ontdekt in de grotten. De Zuid-Afrikaanse Toverfluit maakt opera toegankelijker,ook al omdat de voorstelling gratis was. Tot op vandaag kon Bongi niet gaan naar een avondvoorstelling.Als huishoudster mag zij s'avonds de BenB niet verlaten
Sinds een maand is de goudmijn ERPM te Boksburg gesloten. Nadat 2 arbeiders stierven door CO2 vergiftiging. De ondergrondse pompen werden stilgelegd, de goudmijn loopt langzaam onder water. Tweeduizendzeshonderd arbeiders( 45 procent uit Malawi, Swasiland,Lesotho) wachten en hopen dat de mijn opnieuw open gaat en zij hun werk niet verliezen.Migranten zonder werk hebben geen werkpas en moeten onverbiddelijk terug naar huis. De National Union of Mineworkers (NUM) organiseert een mars voor de arbeiders en hun families. Twee eisen: het water moet door de overheid weggepompt worden, nieuwe eigenaars moeten de goudmijn opnieuw openen. De ganse regio dreigt immers overstroomd te worden als men het water niet wegpompt,overal zijn er onderaardse gangen die de huizen en de streek zo kunnen doen ineenstorten. De vakbondssecretaris zegt: "Het is precies alsof er een slang in je huis woont en je het niet weet" Daarom is er ook een Milieu-organisatie op de mars aanwezig die een manifest voor de overheid heeft opgesteld.Zij leggen de link tussen de erbarmelijke werksituatie en de roof op het milieu. De huidige eigenaars hebben de mijn koudweg gesloten. Canadezen en Australiers.De wereldwijde financiele crisis en de dalende goudprijs maakt zijn eerste slechtoffers. Risico's nemen en investeren in de jarenlange verwaarloosde installaties en gebouwen zit er niet meer in. Goud. De arbeiders delven het boven en zien het niet eens. Zij zijn de echte Zuid-Afrikaanse armen en moeten het doen met 1500 Rand per maand. Buitenlandse investeerders slepen het goud weg en maakten 17 miljoen Rand winst.Mijnen zijn de rijkste ter wereld, de arbeiders de armste. Wij werden gevraagd of we mee wilden betogen en solidair zijn. Ik voelde me eerlijk gezegd vereerd met de uitnodiging. S'morgens vroeg kwamen we aan bij de slaapbarakken van de mijnwerkers.We moesten even wachten, er werd vlug vlug schoongemaakt.Het bezoek grijpt je naar de keel: 20 volwassen mannen slapen op betonnen britsen : een gevangenis is nog meer luxe. Een grootkeuken en een winkel,daar moeten ze het mee doen. Ik zie een uniform hangen. Het is om op zondag naar de kerk te gaan. De dienst begint om 10 uur en eindigt om 17 uur. Wellicht een vorm van ontspanning. Buiten begint er veel volk toe te stromen.Snel zijn er tweeduizend man verzameld. Ze zingen en dansen. Om energie te krijgen en te overwinnen. Op een vrachtwagen met geluidsversterking begint de begroeting van alle aanwezige leiders. Ik moet ook het bad in en onze delegatie voorstellen. Daarna betogen we samen naar het stadhuis. Iedereen langs de straat sympathiseert,alleen kijken sommige blanken vreemd op naar ons. Aan het stadhuis worden opnieuw een reeks speechen afgestoken. Daar staan de officiele instanties en de mijnbazen te wachten om de eisenbundels van de betogers in ontvangst te nemen. Blijkbaar moeten de bazen daar aanwezig zijn en het manifest ondertekenen voor ontvangst. De vakbondssecretaris is vlijmscherp tegen de bazen: U hebt gefaald. U bent er niet in geslaagd deze mijn serieus uit te baten. U geeft niks om de arbeiders, u wil enkel de winst. Ga weg, wij hebben U niet nodig, we zullen zelf de mijn open houden of nieuwe bazen vinden die wel iets van de stiel kennen" Ook ik krijg drie minuten. Ik breng de solidariteit over van de Belgische arbeiders en beloof dat ik deze arbeiders niet zal vergeten en overal zal vertellen in welke onmogelijke levensomstandigheden zij moeten leven en werken....
PS Senzeni Zokwana, de Num voorzitter vertelde op 12 december 2008 dat momenteel de pompen in de mijn opnieuw werken.Om te verhinderen dat er huizen in de regio instorten, de mijn is niet opnieuw open, maar er is hoop op een overnemer. Misschien krijgen de arbeiders toch hun job terug..
Glenn nodigt ons uit voor een etentje en komt ons ophalen. De blanke eigenaar van de Thalani-lodge zegt: ah, jullie chauffeur is daar. Glenn is woedend, dit is puur racisme. Omwille van zijn huidskleur wordt hij als een "knechtje"behandeld. De aprartheid,officieel verdwenen,bestaat nog. Het verschil tussen zwart/wit is het verschil tussen rijk en arm. Of het verschil tussen het witte en het zwarte TV-station. Of witte en zwarte scholen, witte en zwarte woonwijken. Aparte wc's in de bedrijven voor witte en zwarte werknemers. Wit spreekt Engels of Zuidafrikaans. Zwart spreekt een mengelmoes van Zulu,Xosa,Zwuna,Pedi,Shangan,Swasi en Vendu. Veel zwarte werknemers leven in de bekende golfplaten hokjes.Ergerlijk.Maar begrijpelijk als je weet dat veel zwarte werknemers dit verblijf als tijdelijk zien.Ze wonen dicht of op de werkplaats.Meestal hebben ze een contract voor de duur van het project,daarna zijn ze werkloos.Maar een tijdelijk verblijf wordt soms een permanent verblijf.Dat zie je aan de gloednieuwe golfplaten toiletten,die ze van de gemeente kregen. De regering bouwt ook goedkope huisjes,en die zijn gratis.Er wordt veel geinvesteerd in openbare gebouwen zoals scholen en ziekenhuizen.Maar er blijven veel misstanden, zoals de arbeiders op een bouwwerf die moeten slapen in een afgedankte bus...
De verkiezingen worden volgend jaar gehouden. Dit weekend moeten de Zuid-Afrikanen zich registreren om volgend jaar aan de verkiezingen te kunnen deelnemen.Verschillende politieke partijen voeren campagne om zich te laten registreren. De belangrijkste politieke partij het ANC ( African National Congress) gebruikt ondermeer de slogan "Heb je zeg" en " Zorg voor je toekomst". Doelgroep voor deze campagne is in de eerste plaats de jeugd, want uit onderzoek blijkt dat vooral jongeren onverschillig staan tegenover de politiek. Het is immers reeds enkele generaties geleden dat de harde strijd voor de afschaffng van de apartheid en de strijd voor het algemeen stemrecht plaats greep. Onze taximan heeft geen tijd om aan dat alles mee te doen zegt hij. Zaak is zo veel als mogelijk rond te rijden en niet in een rij te staan wachten om zich te laten registreren.Nochtans staan in alle wijken tenten of zijn er witblauwe banners die aangeven waar je je kunt laten registreren om de verkiezingen eerlijk te doen verlopen. Wellicht wordt het zelfs voor de eerste keer echt spannend. Er wordt immers met belangstelling gekeken hoe het ANC de interne scheuring zal verwerken. De president Mbeki werd door een deel uit het ANC tot ontslag gedwongen.Heel wat linkse militanten vonden dat het beleid van Mbeki te veel surftte op de golven van de neoliberale globalsering.Het gevolg van dit ontslag was de oprichting van een nieuwe partij naast het ANC. Nu wordt er flink ruzie gemaakt over de eventuele naam van de nieuwe partij: zij wil zich de people congress party noemen. De vraag blijft momenteel open of het kan.Het wordt uitendelijk COPA ( Congress of the People) De stichting van de nieuwe partij heeft ook gevolgen in de vakbondswereld. Cosatu, de interprofessionele organisatie waar de Num bij aangesloten is,staat onder druk. De leiding van de Metaalvakbond en delen van de onderwijzersvakbond willen breken met het ANC en bekennen zich tot COPE. Ook de vormingswerkster van de Num gaf openlijk kritiek op het ANC.Deze interne discussies zullen heel wat energie kosten,die de vakbond gerust anders kan gebruiken. Gisteren stierf een grote dame van Zuid-Afrika op 76-jarige leeftijd : Myriam Makeba. De kranten titelen Mama Afrika.Een symbool sterft, haar muziek blijft bestaan....
De financiele crisis is ook in Zuid-Afrika voelbaar,niet alleen in de krantentitels.President Kgakma Motlantho zei gisteren op het vakbondscongres van Fedusa dat de Zuid-Afrikaners moeten leren sparen om hun land van de catastrofe te redden. Vanddag zien veel Zuid-Afrikaners met lede ogen de betaaldag tegemoet. Door hun vele schulden moeten zij immers met de ene hand weggeven, wat zij zojuist ontvangen hebben. Alhoewel de Zuid-Afrikaanse regering reeds een tweetal jaren geleden een paar excessen van de banken aan banden legde blijft de kredietcrisi toeslaan en staat de rand duidelijk onder druk.Zo deelden de banken ondermeer gratis kredietkaarten uit aan de schoolpoorten aan de 18 jarigen.De kaart was gratis, het krediet niet. Dit is natuurlijk slechts een van de bankentrukken. Overal wordt de Zuid-Afrikaan aangezet tot consumptie : SMS,GSM en kopen op krediet. De Zwitserse eigenaar van mijn verblijf schuurde reeds zijn broek en poogt vertwijfelt de 350000 rand te recupereren die hij op een rekeing van de Kauptingbank plaatste. Zijn platina en goudaandelen dalen voortdurend. Eigenaardig normaal stijgt goud in tijden van onzerkerheid...
De huishoudster van de Thalanilodge is reeds zeven jaar tewerkgesteld in de Thalanilodge. Niks speciaals, indien zij daarom niet haar thuisland Swasiland slecht een maal per jaar bezoekt, Zij heeft vijf kinderen, die ziet ze slechts bij het kerstfeest. Dan heeft ze 2 weken verlof. Haar moeder zorgde voor de kinderen tot ze door een messteek in de onderbuik verlamd geraakte.Nu zit ze in een rolstoel en zorgen de kinderen voor haar. Bongi doet denken aan de vele Zuid-Afrikaanse vrouwen die vooral voor zichzelf en hun kinderen moeten zorgen. Veel mannen werken ver weg, of blijven niet al te lang of sterven aan Hiv-Aids,Het lot van de huishoudvrouwen in Zuid-Afrika zou moeten verbeteren. De regering maakte een nieue wet waarbij een contract verplicht wordt, het minimumloon ( 680 Rand) verplicht wordt,een regeling bij ziekte en verlof voorzien is. Maar dit wordt slechts bij 25 procent van de huishoudsters toegepast.Onwetendheid, gebrek aan inspectie... Vrouwenemancipatie staat nog in de steigers, symbool van de vrouwenstrijd is Saartje Baartman. Deze vrouw werd als slaaf en als curiositeit naar Frankrijk gebracht en tentoongesteld. Zij werd zelfs als een dier opgevuld om te dienen voor de wetenschap, Enkele jaren geleden werd een poging ondernomen om haar opnieuw in Zuid-Afrika te begraven. Er was een wetswijziging nodig om haar terug te brengen naar haar land. Nu is ze een onderdeel van de vrouwenstrijd en de strijd tegen discriminatie...
Een lange reis brengt me in de Thalanilodge in Johannesburg. Het is laat, Bongi komt verdwaasd open doen, zij verwachtte me niet echt meer. Vooraf wachtte Glenn me op aan de luchthaven met Mdu,een chauffeur die de volgende dagen ons brengt waar we moeten zijn. De begroeting is hartelijk. Melville heeft zijn uitgangsreputatie nog niet verloren: tot diep in de nacht is er ambiance. Maar het is er ook relatief veilig met voldoende prive-bewakers, prikkeldraad en cameras die de huizen en de hotelletjes bewaken. Overal bordjes met het opschrift: armed response. In de praktijk wil dit zeggen dat er onmiddelijk geschoten wordt, pas daarna vraagt men wat je kwam doen. Veiligheid is dan ook een obsessie in een land dat in 2010 de wereldkampioenschappen voetbal mag organiseren. Iedere dag begint het sportnieuws met: binnen 525 dagen starten de wereldkampioenschappen voetbal... Maar er is nog veel werk aan de winkel en tradioneel wordt er door de bouwvakkers gestaakt voor meer loon, maar ook voor minder werkdruk en meer veiligheid. De cijfers over de arbeidsongevallen liegen er niet om: vorig jaar waren er meer dan 22 dodelijke arbeidsongevallen, de laatste maanden reeds een paar honderd. Eric zegt dat de werkgevers het maar zullen begrijpen als er na ieder dodelijk arbeidsongeval gestaakt wordt. De arbeiders moeten de tijd nemen om te rouwen, om hun solidariteit te tonen met hun medearbeiders...
