Vervolg jeugdherinneringen van de vijftigjarigen in 1996.

Toen we zes waren moesten we naar de grote school. De meisjes gingen in de klas van Zuster Alberica (zie foto). We herinneren ons van in onze kleutertijd dat het een erg brave en lieve zuster was. Meer kunnen we over haar niet vertellen en over het klasleven bij haar zal straks iemand van de meisjes komen vertellen.

Wij, de jongens, belandden toen bij Meester De Leers (zie foto) in de eerste graad. Hij was toen al een dorpsfiguur. Hij was bijzonder fier op de oorlogswonde onder zijn rechteroog. Meester De Leers was een oud-soldaat die het vaderland écht verdedigd had.

We kregen toen ruim een half uur morgengebed en catechismusvragen aan het begin van de dag. ’s Namiddags voor we naar huis gingen ook nog een half uur gewijde geschiedenis. Tijdens de rekenlessen tekende de meester bij de getallen allerlei dingen die wat te maken hadden met zijn soldatenleven. Belgische vlaggetjes, geweren, bommen en helmen. Wij zaten in oude, brede banken met z’n vieren naast elkaar. We leerden er rekenen op een telraam. Het was veel ‘commandorekenen’ of hoofdrekenen in die tijd. De meester zei ‘drie plus vier’ en wees toen met zijn biljartkeu een leerling aan en deze moest dan direct het antwoord zeggen. De biljartkeu diende ook om tijdens de schrijflessen de knokkels bij of weg te werken. Meester De Leers was destijds ook hoofdonderwijzer en oud-inspecteur Nauwelaerts heeft ons toen we daar zaten vereerd met een inspectiebezoek.

Toen ik hem een vijftal jaren geleden vertelde dat ik afkomstig was van de gemeenteschool van Leest (Noot : Stan Gobien was er schoolhoofd vooraleer zelf inspecteur te worden) vertelde hij dat Meester De Leers hem steeds was bijgebleven als een ‘speciaal iemand’.

Hij beaamde dat we in die tijd leerden lezen met zijn speciale leesmethode. De eerste zin die we bij meester De Leers leerden was : ‘De kilometer is het veertigduizendste deel van de wereldomtrek.’ Wij moeten nogal eens straffe leerlingen geweest zijn, want ik vermoed dat we toch allemaal hebben leren lezen. Nog dezelfde week leerden we met de decameter de kilometer afmeten in de Kouter : van aan het café tot aan ‘het kasteel in de Kouter’ was precies 100 decameter of 1 kilometer. We deden er bijna een halve dag over om dat te leren.

Wij kregen bij Meester De Leers aadrijkskunde en geschiedenis die nu in het vijfde en zesde leerjaar wordt gegeven : de loop van de Leie, de Schelde en de Maas kenden we van buiten en we konden die aanwijzen op de kaart van België maar we hadden deze stromen nog nooit gezien. We wisten zelfs dat de Zenne er wat mee te maken had, maar de kinderen van de Heide hadden deze rivier nooit van dichtbij gezien. De geschiedenislessen gingen vooral over de eerste en de tweede wereldoorlog en vooral over Koning Albert. Hij werd voorgesteld als de koning-ridder die gezeten op zijn paard de Duitsers in 1918 zo goed als helemaal alleen ons landje had uitgedreven.

Natuurkennis en biologie kregen we ook, maar dan op een praktische manier. In de groententuin leerden we spruiten en kolen planten. Heel wat belhamels staken deze planten moedwillig omgekeerd in de grond ! We hebben schadelijke insecten uitgeroeid bij de vleet. We brachten in een luciferdoosje eerst meikevers mee en later coloradokevers en de meester reeg deze diertjes aan een lange draad die in de klas was gespannen en verklaarde naarmate de rij beestjes langer werd dat we een flinke inspanning hadden gedaan om het ongedierte uit te roeien. Muskusratten werden ook betitteld als bijzonder schadelijke dieren omdat ze gaten in de dijken maakten. Het zou wel eens kunnen dat door hun graafwerk de Zennedijk zou breken en dan zou heel Leest onder water kunnen lopen. Daarom moesten die dieren worden uitgeroeid en moesten we er jacht op maken. Maar we werden gewaarschuwd : het waren laffe en verraderlijke dieren die zelfs mensen durfden aanvallen en in de broekspijpen kropen en zo naar boven. Toen we dat vernamen, lieten we de muskusratten met rust.

Toen de meester de klas uit moest, ging hij zijn hond ‘Fifi’ halen, een soort witte keffer met een strik rond de hals. Fifi werd dan op de lessenaar van de meester geplaatst en hield de klas in ’t oog. Als er iemand een bruuske beweging maakte, begon Fifi te blaffen. In het begin hadden we schrik en niemand durfde haast te bewegen. We geloofden zelfs dat Fifi aan de meester kon zeggen wie er stout was geweest. Later heeft Fifi heel wat te verduren gekregen toen we wisten dat het beestje vermoedelijk meer schrik had dan wijzelf. De meester had ook een sprekende ekster in een hok achter het schoolhuis.

Meester De Leers had een bijzonder waardevol en onbetaalbaar juweel in zijn bezit : een praline die hij had gekregen van Koningin Elisabeth toen hij in het militair hospitaal lag. Tijdens de lessen lichamelijke opvoeding leerden we marcheren als soldaten en we mochten een stok meebrengen die we dan droegen als een geweer. Op zeker moment mocht dat niet meer, want er waren klachten gekomen. We waren na de turnles in zo’n militaire stemming geraakt dat we die stokken gebruikten als sabels en er tegenaan gingen als de Witte van Zichem in zijn strijd tegen de sansculotten van Napoleon.

We hebben in die tijd zelfs op het droge leren zwemmen. De meester leerde ons op de speelplaats de schoolslag aan. We deden die bewegingen al rechtstaand. Toen de vakantie begon, zei hij dan wie er kon zwemmen en wie nog wat op het droge moest oefenen. Wij, de jongens van Leest-Heide, gingen het uitproberen in de vijver bij Pieter De Prins in de Kleine Heide (Zie foto). Rechtstaand in de modder deden we onze oefeningen, maar zwemmen lukte op die manier niet. We denken dat heel wat voorbijgaande boeren destijds moeten gedacht hebben : ‘Die hebben weer leren zwemmen bij Meester De Leers”. Zijn leerlingen uit het Dorp zullen waarschijnlijk hetzelfde hebben ervaren in de vijver bij Jan Spoelders, die van de Winkelstraat en de Tiendeschuurstraat in de Dorpelput, die van het Kruispunt in het Blauw Putteke in de Molenbeek, die van de Geuzen Hoek in de Zwarte Beek of in de Raketput.
We waren zo’n naarstige leerlingen dat we omstreeks 15 augustus al inbraken in de school, niet om er te gaan leren, maar om de halfoogstappelen te gaan proeven. Op de speelplaats stond zo’n appelboom en het was verboden van die appels te eten. Velen zijn er destijds betrapt door de meester toen ze over het muurtje klommen om een aantal van die verboden vruchten in hun bezit te krijgen.

Vervolgt…                                                    

Foto’s :
-Zuster Alberica was een ‘brave en een lieve’.
-Meester De Leers was een ‘speciaal iemand’.
-De vijver van Pieter De Prins . Op de achtergrond de Rendelbeekhoeve.