Een nieuw museum BELvue vanaf 20 juli 2005 in Brussel. Dit is een initiatief van de Koning Boudewijnstichting, als deelname aan de festiviteiten van 175e verjaardag van België. In afwachting van een echt bezoek, kan je dit museum via internet bezoeken http://www.belvue.be/ Surf zeker eerst naar het BELvue MUSEUM met daarin naar Het Parcours http://www.belvue.be/belvue_parcours.php?la=nl Je krijgt een samenvatting met afbeeldingen en tekst van de bezienswaardigheden van de twaalf zalen. Paleizenplein 7 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2-545 08 00 info@belvue.be
Er is ook een educatieve dienst, die enkel melding maakt van leerlingen, van scholen. Zoals in andere musea zal er wel een bredere publiekswerking zijn, met daarin liefst ook aandacht voor senioren en ouderen. Niet enkel voor de toegankelijkheid maar ook voor de herkenbaarheid en de verstaanbaarheid van de uitleg in de folders en de catalogen voor het grote publiek en vooral in de pancartes met uitleg.
Toemaatje
Wat herdenken de Belgen op 21 juli? a De Belgische revolutie met de opstand na De Stomme van Portici. b Leopold betreedt België, na een overtocht uit Engeland (Dover - Calais). C Leopold legt de grondwettelijk eed af en aanvaardt koningsschap.
correctie a was op 25 augustus 1830 en dagen erna; 175 jaar België slaat op de onafhankelijkheid die uitgeroepen werd in 1830, weliswaar zonder koning; b dit gebeurde via Dover (16 juli), Calais (17 juli) en De Panne (zondag 17 juli 1831); c 21 juli 1831 Ik zweer dat ik de grondwet en de wetten van het Belgische volk zal naleven. Daarop volgt het verzoek van de Gerlache, voorzitter van het Congres: Sire! Bestijg de troon! Dus op 21 juli 1831 legt Leopold I de grondwettelijk eed af en bestijgt de troon.
Eerst lezen dan quizzen. Of omgekeerd. De kleine quiz staat op het einde.
De Grootste Belg wordt gekozen op 24 oktober. Wie wordt het: Rubens? Merckx? In andere landen is die verkiezing achter de rug: Nederland (Pim Fortuyn), Duitsland (Konrad Adenauer), Engeland (Winston Churchill), Frankrijk (Charles de Gaulle). Voor de VS is dit Ronald Reagan, president van 1981 1989. Andere toppers: 2 Abraham Lincoln (president; tegen slavernij); 3 Martin Luther King (I have a dream; burgerrechten). Naast politici en entertainers zoals Elvis Presley, Bob Hope, Walt Disney zijn er ook geleerden en uitvinders: Benjamin Franklin, Albert Einstein, Thomas Edison.
Surf naar http://dsc.discovery.com/convergence/greatestamerican/greatestamerican.html Dit is een webpagina van de bekende televisiezender Discovery Channel in de VS. De ondertitel van dit kanaal is duidelijk: Entertain your Brain. Voor actieve senioren is dit zeker een reden om naar deze website te surfen.
Kleine Quiz
1 Geef de bekendste persoon (nummer 1) van Nederland, Frankrijk, Duitsland, VS, Engeland, Frankrijk, België. Antwoord hierboven. Streefcijfer: 5 op 7
2 Geef 5 bekende Amerikanen uit de lijst. 4 op 5 is ons streefcijfer.
Ik herinner mij een jeugdboek met op de kaft een uitgemergelde ridder op een oude knol, naast hem een dikkerdje op een ezel en voor hen windmolens. Ik vond dit een amusant verhaal. Eigenaardig dat ik me slechts dit verhaal kan herinneren en ik ben er zeker van dat er nog andere verhalen werden verteld Later hoorde ik nog geregeld over dit boek. Het behoorde tot onze gemeenschappelijke korf samen met Old Shatterhand, De Witte, De Leeuw van Vlaanderen. Ik was blij te vernemen dat we nu in het Cervantesjaar waren en dat Don Quichot door een internationale jury werd beschouwd als de beste roman aller tijden. Er is een gloednieuwe, schitterende Nederlandse vertaling op de markt: De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha, de vertaalster is Barber van de Pol en de uitgeverij Athenaeum Polak en Van Gennep, 2005.
Er zijn feestelijke herdenkingen om 175 jaar België te vieren, samen met 25 jaar Vlaanderen. Er zijn concerten, tentoonstellingen, banketten (misschien herinner je je de rel omtrent het weigeren op een banket van de natuurlijke dochter van de koning, Delphine, en de furieuze reactie van haar moeder daarop).
175 jaar: herdenken herinneren Zoals wij onze persoonlijke herinneringen hebben, zo heeft een natie de hare. Ze zal dit vorm geven in monumenten, feestdagen, plechtigheden. Dit versterkt het natiegevoel in de hoop dat wij ons meer en beter Belg voelen, Vlaming enz. Bij deze herdenkingen verwijst men naar historische gebeurtenissen. Verloopt dit altijd wel zo juist? Neen, want absolute zekerheden bestaan niet. Hier ook is er sprake van evolutie, van accentverschuivingen. Doordat de geschiedeniswetenschap evolueert, krijgen we een juister beeld over hoe alles precies verliep, bijvoorbeeld omtrent de Belgische opstand tegen het Nederlandse bewind (1815 1830) en de onafhankelijkheid. We gaan hier geen geschiedenisles neerschrijven. Belangrijk is te weten dat elke natie naast de historische kern ook goedbedoelde verzinsels gebruikt bij deze herdenkingen. Na een tijdje verdwijnen ze helemaal of gedeeltelijk onder druk van de historische kritiek. Natuurlijk blijven die verzinsels voor een deel hangen, ook bij ons, want we kunnen ons niet verdiepen in de nieuwste historische kritiek.
België werd onafhankelijk, kreeg een moderne grondwet en een ouderwetse koning maar boerde alles in acht genomen toch goed, ook dank zij de bemoeienissen van Leopold I. België was een van de rijkste landen ter wereld toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak.
Historische kritiek is zeker nodig bij nationale en internationale herdenkingen (60 jaar einde WO II; holocaust; atoombom). Dit is veel minder het geval bij het ophalen van eigen herinneringen. Al zal je daar soms de historische kritiek krijgen van toehoorders: Neen, dat was een jaar vroeger; of dit is niet juist. De historische juistheid bij persoonlijke herinneringen is minder belangrijk. Het plezier van het te vertellen, van te luisteren, van te communiceren is belangrijker.
Mosterd en cultuur: Elsschot, Tierenteyn en Maria van Dam
De auteur Willem Elsschot (schuilnaam van De Ridder ) schreef romans en gedichten. Alfons Jozef De Riddder (1882 1960) had een eigen reclamebureau tot aan zijn dood. Hij was een geboren en getogen Antwerpenaar. Je kent vast en zeker Lijm (1924) ook door de Vlaamse film van Robbe De Hert met als hoofdacteurs Mike Verdrengh en Koen De Bauw. Zijn beste werk vind ik Het Dwaallicht (1946), drie matrozen die s nachts in Antwerpen op zoek gaan naar Maria Van Dam. Dit is tevens de naam van de boot waarmee de fotograaf en BV van de televisie, Michel Hendryckx ,door Frankrijk vaarde tijdens het feuilleton 'Het Bourgondisch Complot' op Canvas. De Ridder ( Elsschot) verdiende zijn boterham als reclamemaker. Tussen 1949 en 1959 schreef hij negen mosterdverzen : Geen MOSTAARD is zoo fijn (zie hieronder) - Zoek Noord of Zuid, zoek Oost of West - Lofzang op de mostaard Mostaardpraatje - In de school De wereld is groot - Wedstrijd in Zwitserland - Grote mannen - Lofzang van de Mosterd.
Geen MOSTAARD is zoo fijn als die van FERDINAND TIERENTEYN Alle lekkerbekken weten : er is geen smakelijk eten als er geen mostaard wordt bijgedaan Dan pas is men voldaan Maar wat ik U nog zeggen wil : in mostaard is er veel verschil. Die van Tierenteyn FERDINAND is de beste van heel het land.
Tip: Maak zelf gelegenheidsgedichten, liefst op rijm. Dit belooft veel plezier en houdt de feest fit. Grote dichters deden het voor je: Gezelle, Elsschot. Krijg je geen roem, je krijgt fun en fit.
Zin voor een actieve uitstap in eigen streek? Ga naar Ename naar de Sint-Laurentiuskerk. Deze kerk dateert van rond het jaar 1000 en werd gebouwd door Herman van Verdun, een leenman van de Ottoonse keizer van het Heilig Roomse Rijk. In de jaren 90 begon de restauratie. Deze kerk is een van de weinige voorbeelden in Vlaanderen van de Romaans-Ottoonse kerkbouw. Ottoons verwijst naar keizer Otto die aan de belangrijke kerken, zoals die van Ename, verplichtte twee koren te bouwen. Het gewone koor voor de priester en een koor voor de keizer. Beide koren bevonden zich aan de twee uiteinden van de kerk. Het Ottoonse - keizerlijke koor werd nagenoeg nooit gebruikt, daar ze enkel diende voor keizerlijk bezoek.
Belangrijke vormkenmerken. Vierkante zuilen; vlakke zoldering, blinde nissen. Zoals in vele kerken zijn er achteraf belangrijke veranderingen gebeurd. De ramen werden groter gemaakt, het koor werd verplaatst. De restauratiewerken in de negentiger jaren werden zeer grondig en deskundig uitgevoerd. Onder de verschillende kalklagen ontdekte men restanten van fresco's en muurschilderingen. We zien bijvoorbeeld duidelijk een tranende Christus. Deze schilderingen waren uitzonderlijk, gezien het klimaat. Dit wijst op het belang van deze kerk en deze gemeente. Belangrijke frescoschilders uit Italië werden naar hier gebracht. Men gebruikte vooral Doornikse kalksteen. De biechtstoelen dateren van na het Concilie van Trente.
Daarna moet je vast en zeker het interactief museum bezoeken en de site van Ename in openlucht. Trek voor dit alles een dikke halve tot een volle dag uit.Alles kan je voorbereiden via internet.
Op 25 km. van Limoges in de Haute - Vienneligt Oradour-sur-GlaneVillage martyr. Een bezoek aan dit dorp en aan het Centre de la mémoire bevelen wij aan. Dit dorpje werd totaal vernietigd door Duitsers op 10 juni 1944. Oradour-sur-Glane werd omsingeld en alle mensen die de Duitsers er vonden werden vermoord: 642 in het totaal. Zoveel mogelijk heeft men dit dorp gelaten zoals het was na deze massamoord, als getuige. In het museum is er een audiovisueel traject met het verloop van de Tweede Wereldoorlog en de geweldsontwikkeling als gevolg van de nazi-ideologie. Op het einde van het traject is er een filmvoorstelling van een tiental minuten. De talrijke bezoekers wandelen in volkomen stilte in dit martelaarsdorp. Alles is er gebleven, niets is veranderd sinds die aanslag. De bezoekers kijken met veel schroom en denken na: Waarom Oradour? Waarom al dit geweld? Hoe was dit mogelijk? Waarom al die onschuldige slachtoffers? Men stapt in de parochiekerk waar honderden vrouwen en kinderen werden opgesloten en levend verbrand. Men is ontroerd en beschaamd. Deze beelden komen terecht in ons collectief geheugen. Surf naar http://www.oradour.org en ook http://www.oradour.info/
° Zoek op barbie: typ dit woord in het zoekveld links en klik op OK. Je komt terecht op de pagina http://nl.wikipedia.org/wiki/Barbie Terwijl je leest zie je links (koppelingen) naar andere paginas. Surf naar enkele interne links die je brengen op andere bladzijden van Wikipedia. Onderaan: externe links buiten Wikipedia www.barbie.nl : webpaginas buiten Wikipedia. Indien je deze encyclopedie nog dikwijls wenst te gebruiken: plaats dit adres bij je favorieten op de adressenbalk op je browser.
Deze digitale encyclopedie is goed voor een eerste, vlugge kennismaking met het onderwerp. Je krijgt teksten en basisafbeeldingen. Met Google krijg je vaak te veel informatie. In Wikipedia vind je (te) veel interne links (koppelingen): andere paginas in de encyclopedie. Ze zijn niet altijd zo interessant omdat ze te algemeen zijn: data, landen, algemene begrippen. De externe links zijn vaak interessant. De versie in het Engels is zeer uitgebreid.
Herinneringen ophalen en luisteren naar levensverhalen zijn beelden oproepen in je hoofd. Je bladert in elkaars fotoboeken. Je luistert en je vertelt. Je blijft jezelf en je bent tot niets verplicht. Herinneringen ophalen moet fun en fit zijn. Vele foto's lijken op elkaar: ze behoren tot ons collectief geheugen. Zo kunnen we makkelijker luisteren naar levensverhalen en ze zelf vertellen aan onszelf en aan anderen
Ouderen vertellen af en toe over feiten en gebeurtenissen die ze vroeger meegemaakt hebben in hun gezin, school, buurt, werk, ... Dit boek wil dergelijke herinneringen bewust uitlokken (reminisceren) want het terugblikken en met anderen erover praten houdt het hoofd en het hart fit.
Herinneringen ophalen bestaat uit een zestigtal anekdotes uit 1935 - 1955. De anekdotes zijn gerangschikt per maand en volgens vijf themas: voeding; zingeving; cultuur en ontspanning; gezin en gezondheid; school en werk. De inhouden zijn makkelijk herkenbaar. Ze lokken een glimlach uit, ook al ging het over sobere, soms harde levensomstandigheden. Zij vormen het vertrekpunt om met anderen herinneringen uit te wisselen, erover te communiceren en zo te komen tot eigen levensverhalen. Herinneringen ophalen en erover communiceren geeft een goed gevoel en houdt tevens hoofd en hart fit.
Elke bijeenkomst is uitgewerkt in doelen en aanpak en vormt zo een praktische handleiding. Tevens is er een reflectie over de inhouden en de goede en minder goede aanpak bij het communiceren. Praktijk en theorie vloeien in elkaar over en geven steunen aan elkaar. De documentatie en de geselecteerde boeken en websites inspireren voor verdere cognitieve en creatieve nawerking.
Georges De Corte is hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen. De laatste jaren ontwikkelde hij vooral zorgprogrammas met digitale ondersteuning, ook voor ouderen. Zijn onderzoek is gericht naar competentiegericht leren, werkplekleren en kennismanagement in het kader van levenslang leren.
Sinds enkele jaren hou ik me bezig met motivaties en competenties om te computeren en levenslang te leren. Dit doe ik vooral bij senioren en bij hun begeleiders. Ze hadden veel interesse hoe je vaardigheden (competenties in actie) kunt ontwikkelen om je vlugger en beter te informeren en iets te leren. Mijn volgende artikels op deze blog zullen gaan over competenties die dit levenslang leren ondersteunen. Zo kan ik op afstand met hen en met jou communiceren. Ik heb op deze blog, dank zijn seniorennet, het voordeel lezers te ontmoeten die al vertrouwd zijn met de computer. Computeren en leren in het algemeen is actief bezig zijn en dit houdt je mentaal fit. Als je met anderen kunt spreken waarmee je bezig bent, is dit een prima leermotivatie. Je moet het computeren en het leren gezellig houden en je moet resultaten zien, ook dat zijn goede motivaties. Computeren en leren moeten een goede mix zijn van inspanning en ontspanning.
Waarover zullen we het de volgende keer hebben? Opzoeken in boeken, op internet, naar en in bestanden. Dit zijn vaardigheden die je overal en altijd kunt gebruiken. We zullen zeer concreet zijn: we bekijken aan de hand van voorbeelden de mogelijkheden die Google biedt en Wikipedia (gratis digitale encyclopedie). Er zijn natuurlijk nog andere zoekmachines dan Google en andere digitale encyclopedieën dan Wikipedia, maar je verdiepen in enkele favorieten heeft zo zijn voordelen.
In de week van 23 mei komt een eerste aflevering. Tot dan?
Het IJzerfront 1914 - 18: herinneringen aan mijn vertellende vader.
Er worden meer herinneringen opgehaald over de Tweede dan over de Eerste Wereldoorlog. De landing op de Normandische kusten, de bevrijding van de kampen, de uitroeiing van de Joden (holocaust;shoah), de zelfmoord van Hitler enz. Rechtstreekse getuigen en documenten zijn er genoeg. In België zijn er geen rechtstreekse getuigen meer die kunnen vertellen over het IJzerfront 1914 1918. Welzijn er veel senioren die herinneringen hebben horen vertellen en herinneringen hebben via films, documentaires, reportages, romans, tentoonstellingen (Ieper), manifestaties (Last Post in Menen), soldatenkerkhoven (Passendale) tot en met het IJzermonument (Diksmuide). Niets gaat boven hetdirecte verhaal: je kunt rechtstreeks met elkaar communiceren.Mijn vader, oud-strijder van WO I, vertelde me over de loopgrachten (tranchées) en de Dodengang. Ik kon vragen stellen en kreeg onmiddellijk een aangepast antwoord. Het waren natuurlijk zijn herinneringen, zijn verhalen. Achteraf heb ik gezien dat ze in grote lijnen overeen kwamen met de ervaringen van anderen. Wat me nog bijblijft zijn de zintuiglijke indrukken zoals de stank, de obussen, het geritsel van de ratten, zompige stappen, gebukt lopen. En daarbij de gevoelens van verschrikking, van angst, verveling, kameraadschap, machteloosheid. Herinneringen zijn op hun best als ze veelomvattend zijn. Ik dacht dat de Belgische soldaten in de loopgraven aan de IJzer de Duitsers hebben tegengehouden en zo de Eerste Wereldoorlog hebben gewonnen. Ik wist wel dat mijn vader vocht metsoldaten uit andere landen, maar een globale reconstructie kan niet door enkel herinneringen op te roepen. Slechts nadien kreeg ik een meer globale kijk. En dan nog.
Ik vertel zijn verhalen verder aan mijn kinderen en kleinkinderen. Deze verhalen versterken zo de identiteit en verbinden gisteren, met vandaag en morgen. Herinneringen moeten verstand, gevoel en zintuigen aanspreken, ze roepen eerder beelden op (evocatie)van vroeger dan ze historisch te reconstrueren. Ze bevatten een lach en een traan en voor jongeren liefst ook spanning en herkenbaarheid door ze te binden aan personen van vlees en bloed. Bij het ophalen van herinneringen komt als het engiszins kan - eerst de lach, een traan mag erbij komen, maar mag niet overheersen. En jong en oud houden liefst van een happy end,zonder zedenles wel met waarden. Die waarden zal men ervaren door de accenten die we in de verhalen leggen. Die waarden kunnen besproken en aangevoeld worden, zonder te gaan beleren.
In 2005 is Jules Verne 100 jaar geleden gestorven. Vandaar veel media aandacht. Welk twee boeken schreef Jules Verne? Antwoord onderaan. De drie musketiers - De Reis rond de wereld in zeventig dagen - Les Misérables - Veertig duizend mijlen onder de zee
Je kent Jules Verne minstens bij naam. Misschien las je een van zijn boeken. Maar zeker ken je zijn werk via films of via het attractiepark Euro Disney (nabij Parijs) met een speciale aandacht voor Verne. Nantes en Amiens zijn verbonden met Jules Verne (Centre International Jules Verne Maison Jules Verne Amiens). Een ideetje om te bezoeken als je in de omgeving bent. Verne is een symbool van de tijdsgeest van die tijd: geloof in de vooruitgang; geloof in menselijk kunnen. Hij reisde nogal wat en had een uitstekend archief met eigen aantekeningen en knipsels. Hij las iedere dag vijftien kranten, hij bezat zowat 20 000 kaarten. Hij genoot op het einde van zijn leven wereldfaam en was welstellend.
De drie belangrijkste verhaaltjes (mythes) van Jules Verne zijn
1 Hij is in de eerste plaats een jeugdauteur. Niet waar, hij schreef in de eerste plaats voor volwassenen. Maar gezien de inhoud geen gevaar betekende voor de jeugd en de uitgaven tevens doorspekt waren van avontuur, ontdekkingen en exploraties, wetenschap, techniek en niet vergeten de aantrekkelijke illustraties, was Jules Verne de meest gelezen auteur van jeugdboeken van de negentiende eeuw. Er zijn wel heel wat bewerkingen voor de jeugd op de markt.
2 Verne kreeg nationale literaire erkenning (Académie Française). Neen. Hij werd niet gevraagd binnen te treden tot deze uitgelezen club van onsterfelijken.
3 Hij is een wat vergeten Franse auteur. Niet waar. Tot op vandaag is hij wereldwijd de meest gelezen Franse auteur. Dus voor Victor Hugo (Les Misérables) en Alexandre Dumas (De Drie Musketiers).
Jules Verne lag aan de wieg van de wetenschapsroman, met aandacht voor de ontdekkingen van zijn tijd zoals de stoommachine, de luchtballon, de telefoon en de extrapolaties van deze ontdekkingen.
Antwoord: Verne schreef De Reis rond de wereld in zeventig dagen - Veertig duizend mijlen onder de zee
Zoals deze vrouw kijken we vaak in drie tijden. We zien wat er nu gebeurt: kinderen die spelen. We roepen beelden op van vroeger toen wij speelden op school. We kijken ook in de toekomst: zullen die kinderen gelukkige mensen worden?
Jongeren, zeker onder de 10 jaar, horen graag verhalen van vroeger. Zeker als het spannend is en als het gaat over kattenkwaad. Wat we zeker niet moeten doen, zijn die verhalen gebruiken om te moraliseren en te bekritiseren. Kinderen leven vandaag de dag en hebben weinig of geen boodschap aan de waarden van vroeger, zoals soberheid, gehoorzaamheid, spaarzaamheid, werkzaamheid, enz. Wat niet wil zeggen dat die waarden voor hen niet belangrijk zijn.
