|
Het OC De Mote was vrijdagavond 19 september 2018 te klein om alle belangstellenden een zitje te bieden voor de voorstelling door Gil Bossuyt van zijn boek over het bevrijdingsoffensief in de Leiestreek te Desselgem. De datum 19 oktober en OC De Mote aan de vroegere pastorie waren goed gekozen, juist 100 jaar na de dag dat de Britten deze plaats konden bevrijden. Er was meteen internationale belangstelling met de aanwezigheid van de familie Lalande, die voor de voorstelling van het boek de verre verplaatsing had gemaakt vanuit de regio Bordeaux. Gil Bossuyt gaf een boeiend overzicht van de oorlogsgebeurtenissen tijdens de bevrijding van Beveren-Leie, Desselgem en Waregem. Zijn boek biedt over 220 blz. een unieke blik op de gebeurtenissen die laatste weken bij ons in de Leiestreek. Meteen krijgen we een weerslag daarover in zowel Duitse als Britse en Franse verslagen daarover. De buitengewoon historisch werk is te bekomen bij de auteur en in boekhandels Standaard te Waregem en Meyhui te Desselgem.
Aanleiding voor zijn passie voor de Groote Oorlog was de ontdekking van een detailkaartje op Desselgems grondgebied van oorlogsgebeurtenissen van de 36th Ulster Division in een historische uitgave uit 1922. De vermelding van Desselgem Dries en Spriete en Beveren maakte duidelijk dat de bevrijding hier niet zonder bloedvergieten was verlopen. Na die aanzet bracht de vermelding van de toen nog onbekende 15th Royal Irish Rifles (36e Divisie) hem bij heemkundige Etienne Ducatteeuw, die Gil ook de link bijbracht naar het oorlogsdagboek van pastoor Coussement, oorlogsgraven in Desselgem en de intussen op bijna 103-jarige leeftijd overleden Jeanneke Coorevits(1914-2017). Het samenbrengen van alle informatie in een boek was dan het logische streefdoel.
Bevrijdingsoffensief
Het bevrijdingsoffensief startte met de doorbraak in Ieper op 28 september 1918, maar het Duitse leger was allerminst een ‘in paniek vluchtend’ leger. Het oponthoud van de Britten, Fransen en Belgen bij de ‘Flandern I-Stellung’ , leverde het Duitse leger de tijd om verdedigingslijnen aan Leie en Schelde te organiseren. De Legergroep Vlaanderen met Belgische (generaal Biebuyck), Franse en Engelse eenheden stond tegenover het Duitse 4e Leger. Op 18 oktober 1918 werden nieuwe afspraken gemaakt binnen de Legergroep nadat oversteekpogingen over de Leie bij Kortrijk en Kuurne waren mislukt en nodeloze slachtoffers hadden gekost. De Duitsers hadden voordien al alle bruggen opgeblazen, ook de IJzeren Leiebrug in Desselgem. De Belgen werden uit de lijn gehaald en kregen een nieuwe opdracht richting afwateringskanaal van Leie (Deinze-Eeklo-Zeebrugge).
Omdat de Duitsers een overgang verwachtten aan het Munkenhof en die buurt hadden versterkt, werd door de Britten geopteerd voor een oversteek aan de huidige Tweede Aardstraat in Bavikhove. Op deze gunstig gerichte rivierbocht staken de bataljons de Leie over en het waren de 9th Royal Inniskilling Fusiliers die zaterdagavond 19 oktober als eersten voet zetten op Beverse bodem. Om 20 u. waren al drie companies aan de Beverse kant. Ondersteund door een artilleriebarrage konden ze een zone vrijmaken tot aan de baan Kortrijk-Gent en vielen al slachtoffers. De hele nacht werkten de Field Companies door om de pontons met brugmateriaal te verstevigen en de Royal Engineers zouden nog dagenlang bezig zijn met de aanleg van bijkomende zware bruggen voor artillerie-konvooien en proviandwagens, alsook meerdere voetgangersbruggen voor troepen en vluchtende burgers. Op 18 augustus 2018 werd op de plaats van de oversteek een gedenksteen ingehuldigd door de 36th (Ulster) Division.
De bevrijding vorderde moeizaam en bij sterke Duits verweer, eerst Beveren-Spriete om vervolgens net de lijn ten noorden van de Gentsesteenweg in Beveren te bereiken. Richting Desselgem stelde het bataljon 1st Royal Inniskilling Fusiliers zich op achter de Barmbeekstraat en de Deken De Bostraat. Om 2 u die nacht kon de aanval worden ingezet richting Desselgem en Spriete om van daaruit tijdens de ochtend van 20 oktober door te stoten na lijf-aan-lijf-gevechten Straete (kruispunt Nieuwstraat-Kasteelstraat) en den Dries te bereiken. Ondertussen waren er heel wat slachtoffers gevallen en 80 Duitsers krijgsgevangen genomen, die werden teruggestuurd over de pontonbrug over de Leie.
Het eerste contact met de Franse bondgenoten is pas gemaakt op zondagnamiddag 16 u. ter hoogte van de Hooistraat in Desselgem. De Fransen waren die zaterdagnacht nog niet klaar voor de oversteek. Het derde Franse bataljon gebruikte die nacht wel nog de Ierse overgang in Bavikhove, maar ondervond veel weerstand om in de Leikant in Desselgem om hun landgenoten van het 1e en 2e bataljon te vervoegen. Deze bataljons konden pas de volgende nacht hun eigen bruggenhoofd over de Leie bouwen. De Fransen bereikten pas op 22 oktober het kruispunt bij ‘De Engel’ aan de grens met Sint-Eloois-Vijve. Ondertussen waren de Britse 15th Royal Irish Rifles al opgerukt richting Deerlijk en de Molenhoek, maar bleef de 36e Divisie haperen ter hoogte van de Desselgemse Dries en nadien tussen de Leemput en de Belgiek.
In de vroege morgen van woensdag 23 oktober vertrokken de Duitse troepen richting Waregem voor een nieuwe weerstandslijn. De Fransen volgden en Luitenant Bienaimé (2e Bataljon, 7e cie) kon na enkele korte schermutselingen de centrumstraten van Waregem bereiken en om 10 u. was Waregem in Franse handen. Even later botsten de Fransen op de nieuwe Duitse weerstandslijn achter de Gaverbeek aan kasteel Potegem. Het zou tot 29 oktober om 16.30 u. duren vooraleer de herberg “In de hoop van Vrede” in Franse handen viel. Vanaf 27 oktober verzamelden zich naast Franse en Engelse ook Amerikaanse troepen in Waregem. Op 31 oktober gaan de Amerikaanse troepen met nieuw aangevoerde Franse troepen in de aanval en worden de Duitsers finaal naar de Schelde-Hermann-Stellung teruggedreven. Op 11 november zijn de geallieerden al ruim voorbij deze verdedigingslijn, als de wapenstilstand wordt getekend.
http://www.blog.seniorennet.be/wareber2/archief.php?ID=1760077
http://www.blog.seniorennet.be/wareber2/archief.php?ID=2180821
|
