|
Het is vandaag Onze Heer Hemelvaart, een feestdag in ons land en voor de Christelijke Arbeidersbeweging die nu Beweging.Net wordt genoemd nog altijd aanleiding om de encycliek Rerum Novarum van Paus Leo XIII in de actualiteit te brengen. In Waregem bleef de viering na de nationale belangstelling vorig jaar met de komst van de nationale ACW-voorzitter Patrick Develtere eerder bescheiden. Na de plaatselijke vieringen in de voormiddag met eucharistie en toespraken in het plaatselijke lokaal (De Gilde) was er deze namiddag met de verschillende afdelingen (Waregem, Desselgem, Beveren-Leie) vanuit het OC De Coorenaar in Desselgem een gezamenlijke gezinswandeling met fotozoektocht.
In De Gilde te Waregem was de (gast)spreker Peter Desmet, schepen van Burgerzaken, milieu, groen en duurzaamheid. Een schepen van vzw’s en verenigingen, waar nationaal bewegingsvoorzitter Develtere vandaag voor pleit hebben we niet meteen of dat moet dan onze cultuurschepen Pietro Iacopucci zijn die in Beveren-Leie actief was. Peter Desmet gaf een andere benadering dan de nationale voorzitter en bleef ook oppervlakkig inzake overleg en sociale bescherming.
Spreker Peter Desmet herinnerde aan de oorsprong van de zalige feestdag. “Het was in 1891 dat paus Leo de 13de de encycliek Rerum Novarum uitvaardigde. Daarin formuleert hij een aantal vernieuwende uitgangspunten voor de sociale leer van de kerk. De situatie van de arbeidersklasse stond centraal. Toen was dit vernieuwend. Dat was ook de bedoeling. Letterlijk betekent Rerum Novarum ‘van de nieuwe dingen’ of vrijer vertaald ‘van een omwenteling’. Op basis van deze ideeën is de christelijke arbeidersbeweging uitgegroeid tot een ruime sociale beweging. Door al die jaren heen is deze encycliek ons blijven inspireren. Ook vandaag nog.”
“Maar ik moet u niet vertellen dat we vandaag in een zeer woelig tijdsgewricht leven. In die voorbije 124 jaar is de wereld totaal veranderd. Na 1891 was er in de vorige eeuw de industriële revolutie. Zie naar de landelijke gemeente Waregem, die uitgegroeid is tot een kleinstedelijk gebied met regionale uitstraling met veel tewerkstelling en welvaart. De (r)evolutie strekte zich over tientallen jaren uit. Maar na die industriële revolutie zitten we nu in technologische en digitale revolutie, die de samenleving opnieuw totaal verandert en voor grote uitdagingen plaatst. Het verschil met de industriële revolutie van de vorige eeuw is dat alles nu zeer vlug evolueert. Waar het toen zich over tientallen jaren ontwikkelde is op de dag van vandaag vijf jaar een eeuwigheid.”
“Dit alles stelt ons voor zeer grote uitdagingen. De ideeën van de encycliek zijn een inspiratiebron. Want op vandaag staan de sociale rechten zwaar onder druk. Anderzijds is het wellicht tijd om de encycliek te actualiseren vermits de wereld ondertussen al twee maal fundamenteel gewijzigd is. Paus Franciscus lijkt mij daarvoor de ideale kerkvorst. Wat de sociale rechten betreft moet ik er geen tekeningetje van maken. Op vandaag is Beweging.net met al zijn deelorganisaties meer dan ooit nodig. Want omzeggens alles wordt in vraag gesteld. De lijst is eindeloos :
- de werkgelegenheid staat onder druk – daardoor ook het inkomen van veel mensen – het vangnet van de werkloosheid wordt beperkt
- er is de indexsprong
- wonen blijft duurder worden : de huurprijzen stijgen de bouwgrond steeg vorig jaar met 6%, woningen met ongeveer 1% (appartementen en studio’s met ongeveer 2%)
- de energieprijzen zijn hoog en zullen met nog 1/3de stijgen
- er zal bespaard worden op de kinderbijslag
- de ziekenhuizen moeten we heruitvinden (verder van huis voor bepaalde behandelingen)
- de bus en de trein worden alsmaar duurder
- inschrijvingsgeld voor universiteiten
- taks-shift : meer nettoloon, maar BTW verhoogt
Meer armoede dreigt. Weet u dat meer dan 66.000 gezinnen onder schuldbemiddeling staan. Een veelvoud ervan komt niet voor in de statistieken, maar leeft op de rand van het financieel haalbare.”
“De uitdagingen voor Beweging.net zijn dus groot, zeker omdat de sociale reflex bij 3 van de 4 regeringspartijen zeer klein is. Meer nog : de grootste Vlaamse partij lust het middenveld rauw. Zij wil dit afbreken, de vakbonden eerst. Ondertussen heeft de schaduwpremier wel al ervaren dat de vakbeweging een veel taaiere klant is dan gedacht. Hij zal ze niet klein krijgen. Integendeel, door zijn polariserende houding maakt hij de vakbeweging sterker. En hij voelt al nattigheid. Een publiciteitscampagne van miljoen euro moet zijn imago zachter en sociale maken. De mensen weten wel beter.”
“De dagdagelijkse politieke realiteit is belangrijk maar wij mogen ook niet blind zijn voor de grote uitdagingen van morgen.
- de werknemers weten dat ze langer gaan moeten werken, maar zal dit menselijk zijn? en zal er sowieso werk voor handen zijn?
- en voor wie niet meer mee kan, wordt het mededogen in de tijd beperkt
- de robotisering neemt veel gewone jobs af en we staan nog maar voor een begin.”
Peter Desmet zag sombere toekomstperspectieven, niet alleen voor de tewerkstelling maar ook voor de democratie. “Door de globalisering en de eerste automatiseringsgolf verdwenen vroeger al massaal jobs voor laaggeschoolde arbeiders. Nu dreigt de aankomende robotisering van arbeid dat proces nog te verstreken. Laagproductieve mensen zullen hun loon nog verder zien dalen. De bedrijven worden al maar productiever, innovaties volgen zich in sneltempo op, maar tegelijkertijd stijgt het inkomen van de gemiddelde werknemer niet meer en loopt de werkgelegenheid structureel terug. Immers door de automatiseringsgolf dreigt de middengroep van de werknemers zwaar getroffen te worden. Dat vooral de jobs van de middengroepen in gevaar komen is problematisch. Het heeft een impact op sociaal vlak, want vandaag rust bijna het volledige gewicht van de sociale zekerheid op hun schouders. De publieke dienstverlening gaat achteruit. Ook op electoraal vlak heeft dit gevolgen. Aristoteles wist al dat een democratie best gedragen wordt door een grote middenklasse. Een gebrek aan toekomstperspectief schept politieke radeloosheid en dat zien we bij de verkiezingsresultaten van de voorbije jaren.”
“En dan zit ik opnieuw bij de politiek, die antwoorden moet vinden op deze grote uitdagingen, zoals de automatiseringsgolf. Met het huidig beleid zullen we er niet geraken (flexibeler maken van arbeid, wat soepeler werktijden en goedkopere arbeid). Wat is de echte opdracht : de schadelijke effecten van de automatiseringsgolf beperken en tegelijk voordeel halen uit de ongelofelijke opportuniteiten van de digitale revolutie. Dat kan via twee wegen :
- ofwel opteren om met zijn allen minder te werken of het werk onderling te herverdelen (maar op vandaag is dit politiek weinig realistisch)
- dan rest er maar één alternatief : meer jobs creëren dan er zullen verdwijnen door technologische veranderingen, zodat het sombere scenario van sociale afbraak geen realiteit wordt.”
“Daarom moeten we inzetten op innovatie, zodat machines weer mensen aan het werk helpen in plaats van alleen hun banen in te pikken. Daarom moeten we ook op onderwijs inzetten, dat de ambachtslui van de toekomst moet leveren. Tot slot moet de sociale zekerheid anders worden gefinancierd. Een taks shift weg van arbeid is in een gerobotiseerde wereld urgenter dan ooit. Grote uitdagingen tonen aan dat onze sociale beweging meer dan ooit nodig is. Aan ons om met Beweging.net te werken aan de sociale toekomst van onze kinderen en kleinkinderen.”
|
