Zondag 28 december 2008, het naamfeest van de onschuldige kinderen, herdenkt het stadsbestuur, de H. Margarethaparochie en de Vaderlandse Verenigingen van Groot Waregem het drama dat zich in Nieuwenhove heeft voltrokken op 27 maart 1918. Dit jaar is het negentig jaar geleden - einde W.O. I - dat op de wijk Nieuwenhove 16 kinderen werden gedood door een projectiel dat op de akkers in de omgeving van "Spitaal" werd gevonden. Om 9.30 uur is er een eucharistieviering ter nagedachtenis van de slachtoffers in de H. Margarethakerk te Nieuwenhove. Om 10.45 uur is er een plechtigheid op de begraafplaats, Olmstraat te Waregem, waar de slachtoffers begraven liggen.
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
De plaats van de ramp aan de brug over de Gaverbeek in de toenmalige Nieuwenhovestraat
Op 27 maart 1918 waren net na schooltijd bij de brug over de Gaverbeek in de Blauwe Zwaanstraat (die toen nog Nieuwenhovestraat noemde) kinderen samengekomen rond een gevonden stuk oorlogsmunitie. De obus werd op 26 maart 1918 gevonden in de buurt van de Olifantstraat door Adolf Vandeputte. Hij verstopte het projectiel onder de brug van de Gaverbeek, in de Nieuwenhovestraat, nu Blauwe Zwaanstraat.
Toen Georges Loosveldt voorbijkwam wees hij op de gevaarlijke situatie. De kinderen wilden de obus in de Gaverbeek gooien, maar ze kwam op de boord van de brug terecht en ontplofte. Net bij de waarschuwing over het gevaar, zorgde het weggooien van dit springtuig voor een explosie. Een enorme ravage werd aangericht met een verschrikkelijke eindbalans. Zestien jongeren lieten het leven, anderen hielden er een blijvende handicap aan over.
Guy Algoet : De obus werd gevonden op de landerijen tussen Den Olifant, het Goed te St. Jan en deze meer naar De Krekel toe. Deze terreinen deden tijdens de Eerste Wereldoorlog soms dienst als oefenterreinen, waarop de schutters uit Harelbeke of nog verder Kortrijk hun projectielen lieten neerkomen. Bij oefeningen werd de bevolking vooraf verwittigd en ze moest zich dan terugtrekken uit dit verboden gebied, toe de oefentijd verstreken was. Dat daar onontplofte granaten te vinden lagen, laat zich raden
Op 26 maart 1908 was Adolf Vandeputte in deze strook paardenmest gaan verzamelen met zijn mand. Die taak kregen de jongens wel. Kunstmest bestond niet en ook de kleine landerijen moesten bemest worden. Adolf vond hierbij zon obus (75 mm), volgens een getuige in de gracht langs de toenmalige Nieuwenhovestraat. Hij moet zijn gevaarlijke vondst hebben opgeborgen in de Gaverbeek onder de brug van de Nieuwenhovestraat.
Adolf had op school zijn kameraden ingelicht over zijn vondst en zou het projectiel na de lestijd rond 16 u. tonen en losmaken. Zelf had hij toelating bekomen om de klas eerder te verlaten om zijn vader eten te gaan brengen, maar in feite was dit om klaar te staan met zijn vondst als de jongens van school zouden komen. In elk geval was er een grote groep kinderen aanwezig en ook de meisjes kwamen kijken naar het springtuig.
Terwijl de jongens met de granaat aan het spelen waren, kwam Georges Loosveldt voorbij en hij wees de kinderen op het gevaar. Op zijn aanraden zou het projectiel door één van de oudere snaken in de beek worden geworpen. Maar het kwam terecht op de arduinen boord van de brug en het ontplofte ! De gevolgen waren verschrikkelijk. Wie dichtstbij stond was zwaar geraakt aan enkels of benene en wie verder stond kreeg stukken van het projectiel hoger in het lichaam. Zo werd Georges Loosveldt getroffen in zijn buik en ook zijn hand was zwaar gehavend. Sommigen liepen bloedend weg, terwijl anderen verdoofd bleven staan of liggen. Het geluid van de ontploffing en het gehuil van de kinderen zetten de gehele buurt op stelten.
Het is niet duidelijk hoeveel gekwetsten er waren. Zuster Marie-André noteerde het voorval in de kroniek van de zusters en had het over 27 zwaar gekwetste kinderen. Tegen de avond waren er al 6 hiervan overleden. Alle gewonden werden eerst ondergebracht op de vloer in het klooster van de paters Oblaten en savonds voor verdere verzorging overgebracht naar Kortrijk met Rode Kruis wagens van het Duitse leger. Voor velen kon die hulp niet meer baten en de volgende dag werden te Kortrijk nog acht overleden slachtoffers opgetekend. Al de slachtoffers werden de zaterdagnamiddag samen begraven in de hoofdkerk te Waregem. De 13 kleine en één grote kist werden kerkwaarts gedragen vanuit Nieuwenhove en nadien begraven op het kerkhof aan de Processiestraat met een gezamenlijke grafzerk gezorgd door de gemeente. Bij het afschaffen van een deel van het kerkhof voor de huidige parking de grafzerk overgebracht naar de huidige plaats op het kerkhof. De 8-jarige Lea Vangheluwe stierf op 12 april 1918 en werd bijgezet, de 10-jarige Octaaf Steuperaert stierf op 2 april 1918 en werd begraven in Kortrijk.
Op het naamfeest van de onschuldige kinderen past het de slachtoffers te herdenken die te betreuren vielen bij die ontploffing. Op initiatief van het plaatselijke raadslid Maria Polfliet nodigen de H. Margaretaparochie en de Vaderlandse Verenigingen Groot Waregem ons uit op de herdenking van zondag 28 december 2008. Na een herdenkingsmis om 9.30 uur in de Margaretakerk te Nieuwenhove volgt om 10.45 u. op de begraafplaats aan de Olmstraat (parking Academie-Paters Oblaten) in het centrum van Waregem een plechtigheid.
Denis Vansteenbrugge aan het grafmonument op de oude begraafplaats aan den Olm
De plechtigheid aan het grafmonument op de oude stedelijke begraafplaats wordt ingeleid door door Denis Vansteenbrugge, voorzitter van de Vaderlandse Verenigingen Groot-Waregem. Er volgt een historische duiding, toespraak van burgemeester Kurt Vanryckeghem, bloemenhulde en muzikaal eerbetoon.
16 namen op grafsteen
De grafsteen en gedachteniskaartjes vermelden volgende namen:
Adolf Jeroom Callens
Emiel Cyriel Callens
Emiel Marcel Deleersnijder
Maria Helena Deleersnijder
Gustaaf Raymond Santens
Bertha Celina Santens
Alois Leo Vanhaute
Maurice Josephe Vanhaute
Marcel Adolf Tijtgat
Alberic Cyriel Vanbrabant
Adolf Alois Vandeputte
Leopold Caesar Vangheluwe
Jeroom Gerard Verbeke
Georges Loosveldt
Octaaf Arthur Steuperaert
Lea Maria Vangheluwe
Alle inwoners van Nieuwenhove - Waregem en daarbuiten worden uitgenodigd om deze dramatische gebeurtenis te herdenken en opnieuw een plaats te geven - 90 jaar later.
(zie ook 12de en 13de jg DE GAVERSTREKE Guy Algoet, Drama in Nieuwenhove)
|