Op termijn kan dit stadsblog een historisch of heemkundig archief vormen over het wel en wee in de regio Waregem. U kunt hieraan meewerken door zelf historische bijdragen of informatie door te geven voor bijdragen over gebouwen, oude herbergen, belangrijke en/of volksfiguren, gebeurtenissen, volksgebruiken, geschiedenis van uw vereniging of wijk, enz. Aanvullingen en verbeteringen zijn dus hartelijk welkom zodat uiteindelijk zo waarheidsgetrouw mogelijke bijdragen overblijven.

70 jaar geleden op 12 juli 1943 om 11u20 werd Waregem opgeschrikt door een kort maar krachtig bombardement. Het doel was de textielfabriek Gernay–Delbecque in de Olmstraat. Het bleek een precisiebombardement en er werden gelukkig maar vier bommen gedropt. Het bedrijfsgebouw werd hierbij volledig verwoest en er vielen 7 dodelijke slachtoffers en tientallen gewonden. Lange tijd was het onduidelijk wie er verantwoordelijk was voor de luchtaanval, tot Waregemnaar Paul Deweer in Britse militaire archieven ontdekte dat de aanval werd uitgevoerd door een vliegtuig van de Royal Air Force als vergelding omdat in de fabriek dekzeilen werden gemaakt in opdracht van de Duitse bezetter. De tol kon heel wat hoger geweest zijn zo vlakbij het Heilig-Hartcollege en het dorpscentrum.  

Het blijft een pijnlijke herinnering voor de getuigen van toen. In de studiezaal van het nabijgelegen Heilig-Hartcollege waren op die 12 juli 1943 honderden leerlingen bezig aan hun eindexamens. Jozef Vervaeke was één van hen :

“Het was 12 juli 1943. Ik was intern en zat in de Derde Latijnse. Toen liep het schooljaar normaal  tot 21 juli. Het was kort voor de middag. We hoorden zo plots een vliegtuig heel laag vliegen en ineens waren we opgeschrikt door een zware knal. Bommen dichtbij ... De fabriek van Gernay-Delbecque, die haast aanpalend was aan het college, was zwaar getroffen. Veel ruiten van de klassen langs de Processiestraat gingen aan diggelen. Wij kropen vlug onder onze banken of haastten ons naar buiten. We kregen daarna een karig middagmaal, wat boterhammen, want ook de keuken stond op stelten : de bereide maaltijden waren bedekt met glasscherven. Na de middag moesten we vlug weg van het college, naar ons sportplein in de Felix Verhaeghestraat, want men vreesde voor achtergebleven bommen. Er waren 7 doden in de fabriek en veel gekwetsten. De gekwetsten werden ter verzorging naar 't college overgebracht, alsook de doden. De dag erop, 13 juli, moesten we de rest van onze examens in één dag afwerken. Maar in de klas, waar wij onze examens hadden, lagen de lijken nog. Die moesten nu eerst worden weggebracht. Er bleven nog grote bloedvlekken achter op de vloer. Na de examens werden we onmiddellijk naar huis gezonden: het was een vervroegde vakantie in bitterheid. Maar nog pijnlijker zou de ramp geweest zijn, indien een van de bommen op de studiezaal van het college gevallen was.”

Opheldering

Collegeleraar en –archivaris Marc Crabbeels en Waregemnaar Paul Deweer geven naar aanleiding van de 70^e verjaardag van het drama opheldering op een aantal pertinente vragen over dit bombardement, vermoedelijk het pijnlijkste luchtbombardement dat Waregem kende. Na heel wat opzoekingen blijven er nog veel onbeantwoorde vragen. Waarom werd juist deze fabriek geviseerd? Wie gaf daar de opdracht voor? Wie voerde dit bombardement uit? Wisten de opdrachtgevers dat er zich in een straal van 200 meter drie scholen bevonden?

In zijn oorlogskroniek ‘Mijn oorlog’ schreef wijlen Pieter Duthoy, toen collegeleerling en zoon van weerstander Jozef Duthoy, het volgende: “Het schijnt dat ze bij het Afrikakorps van Rommel bachen en zeilen hadden gevonden met de naam van de fabrikant erop.” Dit zou kunnen verklaren waarom deze fabriek geviseerd werd.

Waregemnaar Paul Deweer, wiens moeder toen in de fabriek werkte en het bombardement overleefde, deed de voorbije jaren ondermeer opzoekingen in de Britse militaire archieven (RAF-Historical Branche) en kon een aantal vragen ophelderen. “Het bombardement gebeurde door de RAF (88 Squadron) met het type Douglas Boston III. Opmerkelijk is wel dat hun ‘first target’ de elektriciteitscentrale in Zwevegem was. Het doel werd niet gevonden en daarom vlogen ze door naar het ‘target of opportunity’: Gernay in Waregem. In elk geval wordt voorgoed de ‘legende’ weerlegd  dat de Waregemnaar Bob Mehuys iets met dit bombardement te maken had. Bob was wel in opleiding bij de RAF en zou later een totaal ander type vliegtuigen (Spitfire) besturen.”

Gedenksteen

Marc Crabbeels : “Een beetje jammer voor de families van de slachtoffers is dat deze 70ste verjaardag onopgemerkt zal voorbijgaan. Elk jaar probeer ik met mijn leerlingen naar deze plaats te komen en vertel hen het verhaal van het bombardement.  Zij kunnen amper geloven dat zo dicht bij hun school, op een plaats waar velen dagelijks voorbijkomen, zich zulke verschrikkelijke gebeurtenissen hebben afgespeeld. Sedert de geslaagde renovatie van dit deel van de Olmstraat, op het einde van de vorige eeuw, verwijst niets meer naar het industriële verleden van deze plaats. Omdat ik dit deeltje Waregems verleden niet wilde laten verloren gaan, recupereerde ik bij de afbraak van de fabriek (1996/1997) de zware (giet)ijzeren letters ‘Gernay’, die decennialang boven de ingangspoort stonden. Misschien lukt het wel om tegen de 75ste verjaardag, in juli 2018, in samenwerking met de familie van de slachtoffers en de stad Waregem - een kleine gedenksteen of -teken op deze plaats te onthullen. “We will never forget!”