Jef Lauwers.

1989 – Decembernummer ‘Toeters en Trompetten’ : INSPRAAK OR NOT ?
“Tijdens de voorbije teerfeesten kwamen een paar muzikanten mij opzoeken om volgend idee te bespreken in ‘Toeters en Trompetten’ : ze vinden namelijk dat ‘de muzikanten als groep’ te weinig inspraak hebben in het reilen en zeilen van onze vereniging. Bij belangrijke veranderingen in de werking van onze fanfare, bij het vastleggen van het programma, bij de keuze van een dirigent, enz…zouden zij meer inspraak willen. Hiervoor steunen zij zich op de werking van de ‘Black Dyke Mills Band’, daar staat al jaren zulk systeem op punt.
Het bestaat hierin : telkens wanneer het nodig is blijven de muzikanten na de repetitie zitten, de dirigent gaat weg en in zijn plaats komt het bestuur. Dan volgt er een open debat over allerlei problemen. Nadat iedereen zijn zegje gehad heeft, volgt er een stemming, punt per punt en de meerderheid beslist. Aangezien het hier allemaal volwassen Engelsen betreft, ligt het voor de hand dat deze debatten rustig en waardig gevoerd worden en na de stemming legt de minderheid zich zonder verpinken neer bij de meerderheid en zet zich daarna tenvolle in, ook al worden er sommige punten tegen hun overtuiging uitgevoerd.
Een soortgelijk systeem zouden sommigen onder ons ingevoerd willen zien. Ze beweren dat onze bestuursleden alleen de rechterhoek van ‘dit is een kaffee’ kennen en veel te weinig betrokken zijn bij de werking op de herhalingen. Waarom kunnen de aanwezige bestuursleden na de repetitie niet even tot in de zaal komen en kunnen we dan niet debatteren over verschillende problemen, beweren ze. Dan kunnen we stemmen en we zien dan wel.
Toen ze mij dit voorstel gedaan hadden, ben ik, toch zo een beetje aan het nadenken gegaan. Mijn eerste bedenkins is : zijn wij wel rijp in België voor zulke werking ? Zullen de debatten niet ordeloos verlopen en ontaarden in een door-elkaar-geroep om tenslotte te eindigen in een scheldpartij. Ik zie namelijk onze Belgische politiekers al eens bezig.
Tevens is het ook de bedoeling dat na de stemming de minderheid zich verder inzet en verder speelt. Het is niet de bedoeling dat deze minderheid ophoudt met spelen en het bijltje erbij neerlegt. Toch is er aan deze manier van werken een groot voordeel : de criticasters die nu, achter de schermen en aan de toog het hoge woord voeren, moeten dan op zulke besprekingen op de voorgrond treden en daar hun bedenkingen openbaar maken. Wanneer deze dan toch nog aan de toog het hoge woord voeren, is hun mond direct gesnoerd met de opmerking : “Zeg eens manneke, zeg dat de volgende week na de repetitie hé ! Dan is er inspraak, nu is dat niks gekort.”
Onze muzikanten ‘die inspraak willen’ zeggen ook dat de werking van ons bestuur te log is. Wanneer er na de repetitie vragen gesteld worden omtrent een of ander optreden, worden deze door de bestuursleden elk op eigen houtje en op drie, vier verschillende manieren beantwoord zodat niemand nog juist weet hoe de vork in de steel zit. Zulks geeft alleen maar aanleiding tot verwarring, gelach en het is koren op de molens van criticasters.
Toen het probleem van ‘al dan niet inspraak’ ter tafel lag, ben ik ook links en rechts mijn oor even te luisteren gaan leggen. Ik ben daarom een vriend gaan opzoeken en die had met dit probleem een nare ervaring opgedaan en ik dacht zo : potverdorie dat mag ik aan de lezers van ‘T & T’ niet onthouden.
Vooreerst zal ik mijn vriend even voorstellen. Hij is midden de zestig, is muzikant en tevens sinds jaren bestuurslid van zijn fanfare. Ik leerde hem kennen in de periode dat ik bij B.B. Midden Brabant speelde. Hij kwam af en toe naar onze concerten luisteren en werd een beetje een fan van mij. Aangezien hij ook muzikant was en tevens een wijs man, klikte het tussen ons onmiddellijk. Omdat ik mijn vriend met dit artikel niet wil compromitteren, ben ik wel verplicht hem een schuilnaam te geven. Laten we hem ‘de Lewie’ noemen. Normaal gezien ben ik een slecht luisteraar, maar wanneer de Lewie zijn ervaringen vertelt, ben ik een en al oor. De fanfare van de Lewie is gesitueerd ergens in de provincie Brabant. Ze nemen meestal deel aan de wedstrijden voor de provincie Brabant en als het korps goed draait, durven ze er soms een wedstrijdje bijnemen.
Toen ik bij de Lewie aangekomen was en hem vertelde over muzikanten van ons die inspraak wilden, werd de Lewie razend kwaad en begon een monoloog zo hevig, hij kreeg zo’n rode kop dat ik dacht dat deze frisse zestiger een hartaanval zou krijgen. Ik kon er geen speld tussen krijgen en zat dikwijls met mijn mond vol tanden. (Ik zal dan in het vervolg dit teken “…?” gebruiken.)
De Lewie begint zijn verhaal als volgt. “Wel Fred, het is nu zo’n anderhalf jaar geleden. Wel jonge, wat we dan meegemaakt hebben. Allez, het was al langer bezig maar toen barstte de bom. Om van in het begin te beginnen. Bij ons in de fanfare speelde er zo’n paar muzikanten mee, ze waren niet van de beste muzikanten, ze vormden zo’n kliekske. Op de wedstrijden verstopten ze zich achter de goei. Maar na de wedstrijd aan de toog ne mond voor tien. Het meeste pinten drinken, lawaai…De andere korpsen zo’n beetje uitdagen. Allez Fred, ik moet u dat niet vertellen hé ! Verder hadden die mannen op alles en nog wat kritiek. Na de wedstrijden vooral op de (‘volgens hen’) concurrentie. Nu Fred, voor mij bestaat dat niet ‘de concurrentie’. Zoals ik mijn leven zou geven voor mijn fanfare, wel, zo veronderstel ik dat er op een ander ook zulke mensen zijn. Dus zij hebben zoveel recht om hun vereniging te verdedigen, als dat ik de mijne verdedig. Ik zeg altijd, laat ons een wedstrijd spelen, laat de jury beslissen, geef mekaar een hand en gaat in vriendschap naar huis. Maar dat kenden die mannen van ons niet. Zij alleen konden spelen en de rest waren sukkelaars. Op ne keer gaan we naar een wedstrijd en den uitslag valt een klein beetje tegen. Beginnen die mannen daar een rel te ontwikkelen. Ze moesten en zouden inspraak hebben ! O.K. Fred, we beslissen met het bestuur om ze wat meer inspraak te geven. Mijn lieve God ! Beginnen die mannen daar op zekere keer na de repetitie kritiek te spuiten : onze dirigent was een oude zak; onze instrumenten trokken op niks; de muziekstukken, die we speelden, waren afgezaagd…enz..enz..Kortom, bij de concurentie was alles o.k. en bij ons trok het op niks. Enfin, om kort te gaan, we konden met het bestuur de zaak niet meer in handen houden en van vandaag op morgen brachten die mannen alles binnen en zaten de repetitie daarna aan de pupiter bij de concurrentie. Awel Fred, ik dacht dat ik het zou besterven. Mannen, die op zo’n manier hun moedermaatschappij verraden, daar zijn geen woorden voor. Ik heb een ganse week in den dikke Van Dale gezocht, maar dat staat daar niet in. Maar ik heb zelf omschrijvingen gevonden : awel Fretteke, weet ge wat dat zijn : awel dat zijn “…..” Toen gaf de Lewie drie omschrijvingen, die ik in een cultureel magazine als dit niet durf af te drukken. Degene die het per force wil weten, kom het maar eens vragen. Toen was mijn reactie “…..?” Jonge, een ganse week heb ik daarvan wakker gelegen, vervolgde de Lewie zijn betoog. Natuurlijk, de eerstvolgende repetities was dat ambetant hé, maar nu is dat allemaal voorbij en zijn we feitelijk blij dat we er vanaf zijn. Wel Fred, als ge dat nagaat als bestuurslid. Ik ben met sommige van die mannen, toen ze klein waren, nog naar de muziekschool gereden. Ge investeert in die mannen : in tijd, geld, instrumenten enzovoort…en zonder slag of stoot, laten die mannen alles in de steek. Ze dachten in het begin dat ze de hoofdvogel afgeschoten hadden. Maar ik heb een paar maanden terug de voorzitter gezien van de fanfare waar ze spelen. Hij was een beetje geambeteerd en hij vertelde me : “Luister Lewie, ge moet op mij niet kwaad zijn. Als wij ze niet binnengepakt hadden dan waren ze toch op een ander gaan spelen. We weten goed genoeg welke rotte appels er in ons mand liggen. Maar ik zet steeds ne spion in hunne hoop. Ze zijn al eens één keer willen beginnen : ik heb ze toen geroepen en gezegd dat ze moesten ophouden. Ik heb gezegd : nog een keer kritiek of ne voet over de streep en gekunt vertrekken”.
Awel Fred, kunde gij da nu begrijpen ? Ze speelden muziek op hun eigen gemeente : ze mochten omtrent zeggen wat ze wilden en er werd dikwijls met hun grillen rekening gehouden. Nu moeten ze ettelijke kilometers rijden om te gaan repeteren en voor de rest moeten ze hun sterkste instrument ‘hunne grote smoel’, die moeten ze dichtouden.
Om de Lewie wat laten af te koelen, vertelde ik hem snel dat ik in Leest les gaf aan jonge mannen en dat onze jeugdwerking goed op zijn poten staat. Maar de Lewie wilde van geen ophouden weten. Awel, Fretteke, kunt ge u dat voorstellen ? Ge hebt vijf jaar aan die mannen les gegeven. Als ze goed kunnen spelen, brengen ze alles binnen en ze gaan op een ander spelen. Wel dan zou ik uwe kop eens willen zien. Dat is om moorden te begaan ! Omdat ik de Lewie niet kon afkoelen, heb ik uitgevonden dat ik nog ergens moest zijn. Bij het buitengaan zei hij nog : “Fredje, vergeet die inspraak in de fanfare van Leest man, niets als vodden. Ge moet zien man, dat ge in uw bestuur één centraal man hebt die verdraagzaam is en alles regelt : da’s het geheim !”
Toen ik in mijn auto zat en terug naar Leest reed, kreeg ik een zeer raar gevoel. Alhoewel er in onze fanfare nog geen sprake is van inspraak kon ik mij niet van de indruk ontdoen dat ik dit verhaal al eens meemaakte. Het kwam mij bekend voor doch ik kon niet juist zeggen waar en wanneer.

Om te besluiten wil ik u allen een goede gezondheid en veel succes wensen voor het jaar 1990. Oh Ja, dat mag ik niet vergeten : en van ‘de Lewie’ hetzelfde !
   Freddy Walschaers”.  

In een andere uitgave van “T&T”, eveneens gedateerd december ’89, schreef Jef Lauwers : 

’N WENS
“Voor de zoveelste maal…Voor de zoveelste maal schrijf ik hier in dezelfde hoedanigheid dezelfde opdracht. Misschien zal ik opnieuw hetzelfde schrijven met weliswaar andere woorden. Ik vind het alvast niet bezwarend. Gewoonlijk schrijf ik het en lees het zelf voor met het jaarverslag op ons ledenfeest maar ik wil er wel eens mee in herhaling vallen. Kerst- en Nieuwjaarsboodschappen zijn ook steeds dezelfde. Het komt er enkel en alleen op aan dat ze oprecht zijn.
In onze muzikale wereld word ik telkens getroffen door de bewegingen van hand en voorarm van de dirigent. Het is voor mij een symbool voor alle gezagsdragers en voor allen die een bestuurs- of andere verantwoordlijkheid durven opnemen. De dirigent staat een voetje hoger en een beetje apart. Arm en hand zijn de signaalgevers voor de groep muzikanten : het uitnodigend, het aansporend, het in toom houdend gebaar. Arm en hand slagen erin harmonie en eenheid tot stand te brengen tussen zoveel onvolmaaktheid en bijna-volmaaktheid. Telkens probeer ik de bewegingen te analyseren maar vind ze niet. De muzikanten zien ze wel. Er is een afspraak en ieder van de muzikanten begrijpt de boodschap wel.
Ik dacht eraan hoe wij, bestuursleden, wijkmeesters, in mindere of meerdere mate geen voetje hoger staan maar wél een beetje apart. Ik dacht eraan hoe wij in 1990 als dirigenten zullen moeten optreden om van zoveel onvolmaaktheden en verschillen opnieuw een harmonieus geheel te maken.
Het ritme dat ons daarin moet begeleiden is het kloppen van ons hart, ook en vooral voor diegenen die het het meest nodig hebben en waarvoor wij verantwoordelijk zijn.
Daarom wil ik aan ieder van U voor 1990 dit geschenk mede geven. Een geschenk dat niets kost behalve dit tikkeltje noodzakelijke aandacht en dat is :
dat je je blijdschap mag delen met wie er zich om verheugt zonder een vleugje afgunst;
dat je je verdriet kan toevertrouwen aan wie je leed begrijpt en die met je medelijdt;
dat je je onzekerheid kunt uitspreken aan wie je twijfel verstaat en die je nabij blijft;
dat je je fouten durft bekennen aan een mens die elk geheim veilig bewaart;
dat je bij tij en ontij bij iemand kunt binnenlopen die altijd blij is met je komst;
dat je kunt ervaren dat je van iemand houdt die ook veel van jou houdt.”