Over het ontstaan van de bijzondere betekenis van 1 april tast men eigenlijk in het duister. In Portugal wordt hij Dia da Mentira (dag van de leugen) of Dia dos Bobos (dag van de idioten) geheten.
In Frankrijk heette dit poisson d'avril. In Engelstalige landen wordt het April Fool's Day genoemd, de Duitsers spreken van Narrentag en de Russen hebben het over День Дурака (Dyen' Doeraka, letterlijk vertaald: de dag van de dommerik) .
In sommige Vlaamse streken spreekt men over verzenderkesdag, de dag waarop je iedereen tracht ergens heen te zenden om ze beet te nemen.
De eerste vermelding in een Nederlandse bron dateert uit 1539 te Gent, een gedicht van de rederijker Eduard de Dene. Het is een parodie op 1 april waarin een knecht het plan van zijn heer om hem te verzenden doorziet. De geschiedenis gaat dus tenminste terug tot het begin van de zestiende eeuw. De wijde verspreiding van het verschijnsel wijst echter op een hogere ouderdom.
Loki met zijn uitvinding, het visnet. Uit een 18de eeuws IJslands geschrift
Er zijn verklaringen gezocht in het wisselvallige aprilweer en parallellen gezien in de Germaanse mythologie (Loki) of in de bijbelse geschiedenis. In verschillende landen zijn ook wel nationale gebeurtenissen aangevoerd als begin van de traditie. Deze verklaringen, die waarschijnlijk ooit zelf als aprilgrap zijn verzonnen, leiden soms tot op de dag van vandaag een hardnekkig leven.
Zo denkt men in Nederland nog vaak dat de grappenmakerij begonnen is met de inname van Den Briel door de watergeuzen op 1 april 1572, zoals blijkt uit een bekend gezegde: Op 1 april verloor Alva zijn bril (Bril staat hier voor Briel). Het feit dat ook buiten Nederland 1 aprilgrappen worden gemaakt, spreekt deze verklaring tegen.
Bron / Fonte
|