Zowel in India als China, en eigenlijk in heel zuidoost Azië speelt de curcuma al heel lang een rol in de volksgeneeskunde, en wordt zowel inwendig als uitwendig gebruikt. Geelwortel en gemberwortel zijn botanisch aan elkaar verwant. Men gebruikte het in de eerste plaats tegen leverkwalen en galstuwingen. Curcuma heeft dan ook een uitwerking op de galvorming en ook op de ontlediging van de galblaas. Bijna iedereen kent vast de geelwortel die men bij iedere supermarkt, kruidenwinkel of toko in een kruidenpotje of los kan kopen. Ook zijn de wortels vers verkrijgbaar. Het wordt gebruikt om bijvoorbeeld de rijst geel te kleuren en natuurlijk als culinair kruid. De stoffen waaruit curcuma bestaat zijn o.a. curcumine, turmeron en zingiberon, etherische olie en tevens caroteen dat vitamine A bevat (bevat per 100 gram 50 internationale eenheden (IE) vitamine A). De curcumine in de geelwortel heeft een bewezen anti-oxidantwerking. Er zijn tegenwoordig heel veel wetenschappelijke studies verschenen over de curcuma en daaruit is gebleken dat deze specerij op diverse aandoeningen een geneeskrachtige uitwerking zou kunnen hebben. Bij veel van de wetenschappelijke studies waren de proefnemingen op dieren, en een grondige test op mensen ontbreekt nog. Aan het einde van dit artikel geeft ik een link naar diverse artikelen en onderzoeken over de curcuma, voor wie zich hierin verder wil verdiepen. xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

De eigenschappen die men toeschrijft aan curcuma:

bevordert de galproductie (cholereticum)
galdrijvend middel (cholagogum)
tonicum voor lever en gal (versterkend middel)
beschermt de lever tegen toxines en ziekteverwekkers (virussen, bacteriën)
bevordert de spijsvertering (digestivum)
urinedrijvend middel (diureticum)
bevordert de eetlust (aperitivum)
bloedzuiverend (depurativum)
remt ontstekingen (antiphlogisticum)
bevordert de bloedsomloop (cardiovasculair middel)
wondhelend (zuivert en voedt de huid)
antibacterieel middel (staphylococcen, salmonella)
samentrekkend middel (adstringens)
bloedstelpend middel (haemostaticum)
natuurlijk antibioticum
antioxidant
beschermt de longen tegen pollen (hooikoorts) en toxines.
antitumor werking (anticarcinogeen)

Dit zijn de toepassingen:

lever- en galaandoeningen, zoals:
hepatitis (leverontsteking),
geelzucht (icterus),
onvoldoende samentrekking van de galblaas,
nabehandeling van een galblaasoperatie,
verhoogd gehalte van bilirubine (roodbruine galkleurstof) in het bloed nadat men hepatitis heeft gehad.
leverbeschermend

darmklachten, zoals:
slechte spijsvertering,
chronische diarree,
winderigheid (flatulentie),
spastisch colon (IBS),
helpt de darmflora verbeteren.
onregelmatige menstruatie,
wegblijven van de menstruatie,
menstruatiekrampen (PMS).
kou, hoest, keelontsteking.
bronchitis, longinfecties.
pijnlijke armen en benen,
pijnlijke gewrichtsbanden,
reumatoïde artritis (gewrichtsontsteking),
jicht.

huidaandoeningen, zoals:

wonden en zweren.
kneuzingen.
kiespijn.
malaria.
bloedarmoede (anemie): de verse kurkuma is rijk aan ijzer.
kanker (antioxidatief, bevordert celdood/apoptose, remt bloedvatontwikkeling/angiogenese in tumor)
zou kinderen helpen beschermen tegen leukemie
zelfs een gunstige uitwerking bij het HIV-virus wordt vermeld.
cholesterol verlagend,
hart- en vaatziekten,
helpt trombose voorkomen,
slechte circulatie.
diabetes.
ziekte van Alzheimer (verschijnselen van dementie).
multiple sclerose (zou de progressie van de ziekte blokkeren)
beschermt tegen de schade door het roken van sigaretten
het schijnt ook te kunnen helpen bij periodieke aanvallen van hysterie en stuipen
maar ook als kleurstof in mosterd, rijst, kaas, boter en veel meer ...

Hoewel niet alles op huidige wetenschappelijke methodes is gebaseerd, is het natuurlijk een feit dat de toepassingen berusten op eeuwenlange empirie (praktische ervaringen). Ook hier ziet men, dat uit tegenwoordig onderzoek blijkt, dat de medicinale eigenschappen wel degelijk op waarheid kunnen berusten, zodat dit een bevestiging is van wat men eigenlijk al lang wist. Bovendien komen er door het huidige onderzoek ook nieuwe toepassingen aan het licht. Er werd bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de ziekte van Alzheimer. In dierproeven toonde men aan dat curcuma hier een gunstige werking op heeft, evenals op het geheugen. Sheril Daniel deed onderzoek naar de stof curcumine in geelwortel en hij ontdekte dat bij ratten de hersenen beschermd werden tegen beschadiging door cyanide, lood en cadmium. Ook deed men onderzoek naar de effecten op het cardiovasculaire systeem, waaruit is gebleken dat curcuma kan helpen trombose te voorkomen omdat het de eigenschap heeft de trombocyten-aggregatie (samenklontering van bloedplaatjes) te remmen. Wat betreft kanker zijn er onderzoeken gedaan bij dieren, die aantoonden dat de bloedvatontwikkeling (voor de voeding van de tumor) geremd werd bij het gebruik van curcuma, wat kan leiden naar een snellere celdood (apoptose) van de tumorcellen.
Ook kent men de geelwortel in de aromatherapie. De essentiële olie bevat vele verschillende medicamenten, maar is vooral antiviraal, antibacterieel, schimmelwerend, tegen parasieten en een wormdrijvend middel (anthelminthicum).

praktische toepassingen van curcuma en doseringen:

• 10 gram van de wortels kookt men kort met 200 ml water. Vervolgens laat men dit gedurende 2 uur macereren (laten weken/intrekken). Van dit aftreksel drinkt men drie maal daags vóór de maaltijd 30 druppels in een glas water. Men noemt dit dan een oertinctuur: Curcuma Longa (M.T. of Ø) gebruikt men als symbool om te beschrijven dat het om een oertinctuur gaat.
• Drie keer per dag 400 mg curcumine (dat is de kleurstof) staat gelijk aan 6 tot 8 theelepeltjes curcumapoeder (dus dat wat men als specerij in de winkel koopt.) Er bestaan ook gestandaardiseerde tabletten, dan weet men precies welke dosering men inneemt.
• Vanuit de traditie geeft men een dosis van 1.5 tot 3 gram van de geelwortel verspreid over verschillende doses. In India gebruikt de bevolking tussen de 2 en 2.5 gram, wat gelijk zou staan aan 60 tot 200 milligram van de stof curcumine. De inhoudstoffen kunnen dus nogal wat variëren. Dit betekent ook dat een gestandaardiseerd product waarschijnlijk beter tegemoet zal komen aan het doel waarvoor men het zou willen gebruiken.
• Curcuma is ook een traditioneel middel voor de ogen, reumatische pijnen, gebitspijnen, hoest en het stimuleren van de melkproductie bij zogende moeders.
• Curcuma heeft een zuiverende werking en is dus heel geschikt voor mensen die een ontgiftingsprogramma volgen.
• Bij opkomende keelpijn, hoest, verkoudheid en griep: strooi curcumapoeder op wat biologische koudgeperste honing en neem er ieder uur een hapje van.
• Je kunt ook wat curcuma toevoegen aan de kruidenthee die je drinkt. Curcumathee: een halve theelepel in een kopje kokend water laten trekken
• Uiteraard kun je curcumapoeder bij bovenvermeldde ziektes regelmatig aan je eten toevoegen, door de rijst en door de soep.
• Je kunt van curcumapoeder met een beetje water een smeerseltje maken en op pukkeltjes, steenpuisten en andere huidirritaties aanbrengen (bijvoorbeeld gedurende de nacht).
• Men kan de poeder, de wortel of het sap ook mengen door melk en water.
• 20 druppels van het rauwe sap van de wortel, gemengd met een snufje zout, kan men in de vroege ochtend nuchter innemen tegen wormen.
• Er zit ook veel ijzer in de verse curcumawortel, zodat het goed is bij bloedarmoede. Men neemt dan iedere dag een theelepel van het rauwe sap en mengt dat met wat honing.
• Bij astma kan men een theelepel curcumapoeder in een glas melk doen en dit neemt men dan drie keer per dag in. Dit zou effectief zijn bij astma.
• Bij kou en chronische hoest en een zere keel neemt men een halve theelepel verse curcumapoeder en mengt dit met 30 ml warme melk en neemt dit in. Wat men hierbij ook kan doen is het kauwen op een wortel van de curcuma om keelontsteking te verlichten.
• Bij verrekking van een spier en de zwelling die dat kan veroorzaken kan men van curcuma een pasta maken met wat citroen en zout. Dit kan men op de gewenste plek aanbrengen als compres.
• Curcuma is effectief bij de behandeling van huidziekten zoals ringworm. In dit geval brengt men het sap van de rauwe geelwortel aan op de geïnfecteerde plaatsen en inwendig gebruikt men het sap gemengd met honing.
• Bij insectenbeten brengt men een mengsel van geelwortelpoeder en citroen aan op de gestoken plaats en dit zal het giftige effect neutraliseren.
• Bij kiespijn spoelt men de mond met water waarin men curcumapoeder heeft gekookt en waaraan men ook nog enkele kruidnagels kan toevoegen.
• Omdat curcuma ook een nogal sterk kleurmiddel is, even een praktische tip: Een curcuma vlek in je kleren kan men uitwassen met water en zeep, mits men er snel bij is.
• De pulp van de wortel nadat men sap heeft gemaakt, kan men nog gebruiken om een bloeding (als men zich gesneden heeft bijvoorbeeld) te laten stoppen door het pulp erop te leggen evenals zwellingen te laten afnemen. Curcuma is immers een bloedstelpend, adstringerend middel.
• Men kan ook wat sap invriezen en gedurende twee weken gebruiken bij: oorontsteking, voorhoofdsholteontsteking, keelontsteking, hoest, kou, pijn op de borst, etc. Bij oorpijn doet men twee of drie druppeltjes op een watje en stopt dit een paar minuten in het oor, waarna men het verwijdert. Dit zo nodig voor het andere oor herhalen. Bij een voorhoofdsholteontsteking doet men twee tot drie druppeltjes in ieder neusgat. Bij keelontsteking neemt men vier tot vijf druppels in de keel.
• Het spreekt vanzelf dat men wat geduld moet hebben en de behandeling zal moeten herhalen, wil men succes hebben. Ook als een ontsteking lijkt te zijn verdwenen is het goed toch nog even door te gaan. Het is ook belangrijk om zo spoedig mogelijk, zodra men iets bemerkt de behandeling te beginnen.

Bij twijfel of als u bijvoorbeeld koorts, ernstige zwellingen, roodheid en pijn heeft en/of als u zich heel beroerd voelt, is het zeer verstandig als u uw arts inschakelt. Het is hier niet de bedoeling dat u in ernstige omstandigheden zelf gaat dokteren, maar om te laten zien wat geelwortel is en hoe men het in veel landen gebruikt. Ook om te laten zien dat er tegenwoordig, zo ook met geelwortel, veel onderzoek is, dat de geneeskrachtige eigenschappen veelal bevestigt. Daarnaast, dat het geen slecht idee is geelwortel in uw voeding in te bouwen.

toxiciteit, nevenwerkingen en contra-indicaties

• Overdadig gebruik of te hoge doseringen kunnen aanleiding geven tot prikkeling van het maagslijmvlies.
• Men moet dus geen curcumapreparaten geven aan mensen met een maagzweer of te veel zuurvorming in de maag.
• Ook mag men het niet gebruiken bij een blokkade van de galwegen of ernstige leverfunctiestoornissen.
• Een hoge dosis van curcuma is ook niet geschikt voor mensen die bloedverdunners gebruiken, vanwege de uitwerking van curcuma op de bloedplaatjes.
• Bij sommige mensen die last hebben van zonlichtallergie zou het de fotosensibiliteit vergroten
• Voorzichtig bij acute geelzucht en hepatitis en zwangerschap.
• Misselijkheid en diarree wordt ook wel eens gerapporteerd.

In principe is het kruid heel erg veilig in gebruik en vertoont bij normale doseringen geen bijwerkingen