"Over zijn leven zou je een film kunnen draaien.” Het is een cliché dat veel te snel van stal wordt gehaald, zeker op uitvaartplechtigheden. Maar niet in het geval van Louis Mestdagh. Ten eerste was zijn wandel wérkelijk uitzonderlijk, en niet alleen in de ogen van vertelzieke familieleden die de stilte aan de koffietafel willen doorbreken. Ten tweede bestaat de film al. In het spoor van de Troebadoer werd in december 2005 uitgezonden op Canvas en de dvd is verkrijgbaar op de website cosmokino.com. De documentaire is gedraaid door zijn zoon Rudolf Mestdagh, een gedreven filmproducent en regisseur van de langspeelfilm eLLektra, met Axelle Red in de hoofdrol.
Incognito
Jarenlang verkeerde Rudolf Mestdagh in het ongewisse over het bewogen verleden van zijn introverte vader. Hij kwam er pas achter toen op het Sint-Jan Berchmanscollege een verhaal over de Troebadoer van het Heilig Hart werd voorgelezen. De leraar vroeg of de troubadour soms familie was. Rudolf wist van niets. Een Humo-interview bracht opheldering. Maar het zou nog ettelijke jaren duren voor Rudolf zijn vader met sluwe listen en koppig aandringen kon overtuigen om voor de camera zijn verhaal te doen.
Het was niet alleen een karakterkwestie. Louis Mestdagh koos na een turbulente periode voor een incognito-leven in de anonimiteit van Brussel, en daar hield hij zich aan. Om onherkenbaar te worden liet hij een baard groeien, die hij zijn hele verdere leven zou laten staan. Om dezelfde reden verzaakte hij een carrière bij de BRT. In Brussel zag zijn gezin aanvankelijk zwarte sneeuw. Maar Mestdagh was van vele markten thuis. Na baantjes als vertaler en corrector bij drukkerijen bouwde hij een failliet bedrijf uit tot een zeer succesvol reisbureau voor dokters. Vermomd als reisleider tokkelde hij in de bus op een banjo of ukelele terwijl hij liedjes bracht over de voorbije reis. Wisten de dokters veel dat hun reisleider ooit de beroemde Zingende Pater was geweest.
Globetrotter-cineast
Louis Mestdagh werd geboren tijdens de bombardementen van de Eerste Wereldoorlog. Op 24-jarige leeftijd werd hij leraar in de poësis en retorica. Op vraag van moeder werd hij jezuïet. Na de Tweede Wereldoorlog mocht hij voor de Missiepropaganda en ter voorbereiding van het priesterschap met de boot naar Amerika. Met een kleine handcamera draaide hij er een eerste langspeelfilm, Dwars door Amerika. Na een tweede, over Sioux-india­nen, was de globetrotter-cineast niet meer te houden. Met een Jeep reisde hij door India, van Sri Lanka tot in de Himalaya en terug. Dat leidde tot een hele serie documentaire fictiefilms. Met die films trok Mestdagh achteraf langs de Vlaamse parochiezalen: tweehonderd vertoningen mét spreekbeurt per jaar. Toen de BRT in 1953 met televisie-uitzendingen begon, pakte de omroep op de tweede dag al uit met een film die pater Mestdagh in India had gedraaid.
De filmloopbaan strandde in Congo. Pater Overste rekende op een idealistisch beeld van het Missiewerk, Mestdagh bleef dichter bij de werkelijkheid. Als straf werd hij opgesloten in het klooster van Mechelen. Ondertussen was hij hoofdredacteur van de jezuïetenkrant Pro Apostolis, waarin hij verhalen publiceerde die hij bundelde in een vijftiental boeken met titels als Dwars door India. Hij schafte zich ook een gitaar en begon liedjes te schrijven. En opnieuw nam zijn leven een rotvaart.
Heilig Hart
De liedjes sloegen aan. Als de Zingende Pater of de Troebadoer van het Heilig Hart bereikte Louis Mestdagh de eerste plaats in de hitparade. 32 platen in het totaal. Driehonderd optredens in een jaar. Tijdens de pauze was er een tombola met Mariabeelden. Het grote geld ging naar het grammofoonlabel Decca en de kas van de Bond van het Heilig Hart. Een van zijn hits was ‘Padre Pedro’, een nummer over een Latijns-Amerikaanse pastoor-vrijbuiter die de fout maakt zijn ezel voor een auto te ruilen. Mestdagh maakt bij het liedje een passende animatiefilm, die in 1965 op het amateurfilmfestival van Cannes aan de haal gaat met de Prix de la Chanson Familiale.
“Ik wilde de mensen blij maken met mijn liedjes en hen tegelijk op mijn manier de Blijde Boodschap brengen. Het was misschien naïef en niet van het hoogste niveau qua intelligentiequotiënt, maar het was bestemd voor het volk en die hadden er duidelijk wat aan,” zei Mestdagh achteraf in een interview met Humo, april 1980.
Verliefd hart
Op zijn vijftigste werd Louis Mestdagh verliefd op de veel jongere Johanna, een lekenzuster die hij in Congo had leren kennen. Bij haar terugkeer in België was ze naar verschillende optredens van de Zingende Pater gegaan. Joke werd zwanger. Een verwante moeder-overste werd ingelicht, maar ze verraadde het koppel een paar maanden later alsnog. “’s Anderendaags werd ik bij Pater Provinciaal geroepen. De Zingende Pater was ineens dood,” getuigt Louis Mestdagh in de documentaire van zijn zoon. Hij werd verbannen naar een jezuïetenklooster in de Vogezen. Rome besloot hem naar Zuid-Amerika te zenden. Mestdagh werd voor de verscheurende keuze gesteld tussen zijn roeping en zijn aanstaande gezin. Hij reed naar Roubaix, waar zijn Johanna als een meid werd behandeld. Hij schaakte zijn lief, reed naar Brussel, vond een bevriend priester bereid hen na een publieke penitentie heimelijk te huwen. Ontervingen langs beide kanten volgden. Breuk met de families.
Ondanks de dramatische gebeurtenissen en het nieuwe leven als vader en veelgevraagde reisleider bleef Louis Mestdagh diepgelovig. “God schrijft recht in kromme regels,” besluit hij op het einde van de documentaire.
Nu op Pinksteren 2007 vertrok de 90-jarige Louis Mestdagh
voor zijn verste en laatste reis.
In de basiliek van Grimbergen werd vorige zaterdag een dankmis gehouden.

Niels Ruëll © Brussel Deze Week

Naar aanleiding van het overlijden van Pater Mestdagh brengt Canvas in 'Bewogen Leven' zijn bijzondere levensverhaal. Staf Nimmegeers leidt de documentaire in.

Programmaschema voor woensdag 6 juni:

22.35 uur: Film kort: Love's lost & happiness

23.00 uur: 'Bewogen leven'
Documentair programma dat heel persoonlijke, meeslepende verhalen vertelt en waaraan de benadering van de maker vaak nog een boeiende meerwaarde geeft. Ingeleid door Staf Nimmegeers. Vandaag: “In het spoor van de troubadoer”

Het bijzondere levensverhaal van Pater Louis Mestdagh, auteur van gebundelde verhalen en romans, cineast en muzikant.  De documentaire werd gefilmd door zijn zoon, de bekende Vlaamse regisseur Rudolf Mestdagh. Louis Mestdagh werd in 1916 geboren als tweede zoon in een welstellende Oost-Vlaamse familie. Louis was diepgelovig, studeerde bij de Jezuïeten en wou priester worden.

In het begin van de jaren ’40 werd Louis naar Amerika gestuurd om zich voor te bereiden op het priesterschap. Zijn boot had een aanvaring met een ander schip. Louis registreerde alles nauwgezet met zijn 16mm-camera. Het zouden zijn eerste stappen als cineast worden. Later trok hij als globetrotter-cineast naar Azië. Met een Jeep reisde hij door India, van Sri Lanka tot in de Himalaya en terug. Wanneer in de jaren vijftig de beeldbuis zijn intrede deed in de Vlaamse huiskamer, pakte de BRT al op de tweede dag uit met werk van eigen bodem. Het was de film die Louis in India maakte. Maar Louis Mestdagh had nog andere verrassingen in petto. Als de Zingende Pater, of de Troubadoer van het Heilig Hart, bereikte hij in een mum van tijd de eerste plaats in de hitparade. En dan brak een nieuwe periode aan in zijn leven. Op vijftigjarige leeftijd werd hij verliefd op missiezuster Johanna. Zij werd zwanger. Moest hij zijn roeping volgen? Of aan de zijde blijven van Johanna en zijn kind? (CosmoKino /VRT/2005)

Hij gaf ooit meer dan 300 optredens per jaar, heel Vlaanderen neuriede zijn naïeve, aandoenlijke liedjes mee. Maar tijdens de laatste veertig jaar van zijn leven was Louis Mestdagh, alias de 'Troubadour van het Heilig Hart', in alle anonimiteit Louis, vader en echtgenoot.

'Is dat familie van jou, Rudolf?', vroeg een leraar aan Rudolf Mestdagh toen ze op school een tekst over pater Mestdagh, de zingende 'Troubadour van het Heilig Hart' lazen. Rudolf moest het antwoord schuldig blijven. Pas toen begin de jaren tachtig in Humo een interview met Louis Mestdagh verscheen, besefte Rudolf dat de pater niet alleen zijn vader, maar in het decennium voor zijn geboorte ook een beroemdheid was. Een hele schok voor een zoon die zijn vader kende als een man die artikels voor een medisch tijdschrift schreef en reizen voor dokters organiseerde en zoon Rudolf voorging in het produceren van films.
Zo vredig als het leven van Louis Mestdagh eindigde, zo dramatisch begon het. Mestdagh werd in de beginjaren van de Eerste Wereldoorlog in een schuilkelder geboren. Zijn vader, een rijke industrieel uit Deinze die later zelfmoord zou plegen, deed in textiel. Voor Mestdagh, de tweede zoon in het gezin, was het al snel duidelijk dat hij priester zou worden. Op zijn 24ste, bij het uitbreken van de oorlog, gaf hij les en organiseerde hij toneeltjes en shows ter vermaak van de soldaten.
Net na de oorlog stuurden de jezuïeten hem voor een vervolgopleiding naar de VS. Onderweg ging het schip ei zo na ten onder. Mestdagh filmde alles en kreeg de smaak van het filmen te pakken. Hij maakte een reisreportage in de VS. Later zouden er nog andere volgen: onder meer over Congo, de Siouxindianen en over een reis met de jeep dwars door India tot in de Himalaya. Een van de films van de avontuurlijke pater werd uitgezonden op de tweede dag van het bestaan van de toenmalige NIR.
Ondertussen was pater Mestdagh ook aan een muziekcarrière begonnen. In de jaren vijftig en begin de jaren zestig scoorde hij, onder het pseudoniem 'Troubadour van het H. Hart', talloze hits met liedjes over onder andere zijn moeder, zijn geboortestreek en natuurlijk geloofsgetinte nummers en heel wat kerstliederen. Twee jaar geleden nog coverden Erik Van Neygen en Sanne 'Een kindeken lag', een van de kerstliedjes van Mestdagh. "Ik heb nooit van mijn liedjes gehouden", zei Mestdagh ooit. "Ik kon mijn eigen stem niet horen, maar ik wilde de mensen blij maken en hen op mijn manier de blijde boodschap brengen."
De pater was een BV avant la lettre, maar gaf alles op toen hij op z'n 48ste halsoverkop verliefd werd op zuster Johanna, een veel jongere kloosterzuster. De jezuïeten wilden de hele zaak in de doofpot stoppen en Mestdagh naar Zuid-Amerika verschepen, maar de pater schaakte zijn non en liet een bevriend priester hen in de echt verbinden.
Zijn uittrede uit het klooster was meteen ook het einde van zijn carrière in de spotlights. Mestdagh wou geen ophef en stopte met zingen en filmen. Hij liet zelfs zijn baard staan om voortaan incognito door het leven te gaan. Daar slaagde hij grotendeels in. Uitzonderingen waren het interview in Humo én een documentaire die hij, na lang aandringen, door zijn zoon en cineast Rudolf Mestdagh liet maken en die vorig jaar uitgezonden werd op Canvas.

Mestdagh stierf afgelopen zondag, Pinksterzondag 27 mei, op 90-jarige leeftijd.

© De Morgen – Kim Herbots, 02.06.07

We kregen vandaag het droeve bericht van onze vriend Jan C. dat Pater (Louis) Mestdagh op 90 jarige leeftijd overleden is en er op 2 juni een afscheidsviering en dankmis gehouden werd. Hij overleed op zondag, Pinksterdag, 27 mei 2007.
Meer info later.