Het ontstaan van onze tuin .

Als de bouwperikelen in 1980 achter de rug waren , begon ik met volle moed aan het braakliggende stuk grond . Laatste bouwresten werden verwijderd . De aarde was zeer hard aangereden door verschillende voertuigen die bij de bouw van een huis te pas komen . Maar toch was er een sterke begroeiing van een soort gras . Dat woekert en maakt een net van worteling dat het bijna niet te doen is om deze uit te roeien . Pemen komen veel voor op braakliggende gronden . Ik spitte de grond drie spaden diep los om die harde laag te doorbreken en zo het latere aanplanten van de tuinplanten beter te laten groeien . Doet u dit niet dan kan het regenwater niet doorsijpelen door die harde lagen en de wortels van de planten kunnen ook niet door die harde laag groeien indien u juist maar de bovenlaag omspit en zo staan de planten met de wortels in het water en gaan deze rotten , dus de voorbereiding vraagt bijzondere aandacht .

De pemen werden daarbij opgeruimd maar er blijven altijd wel ergens restjes wortels achter , die dan weer gaan woekeren , vandaar dat ik het eerste jaar aardappelen oogstte en dit is een goede remedie om de laatste resten pemen te vernietigen .

Er werd rondom de tuin een border aangeplant van 2 à 3 m breedte met , struiken , bloemen , coniferen en enkele bomen maakten het geheel af . Een gazon werd aangelegd en een waterpartij wilde ik toch in het geheel betrekken .(zie artikel een waterpartij , maar dan … ) Zo genoten wij 4 jaar lang van onze prachtige westerse tuin .

Ik schreef mij in bij de plaatselijke volkstuin die keuringen deden bij hun leden , ik wilde ook wel eens weten welke score we zouden behalen met onze tuin . Zes keer deed ik mee , het 1^e jaar was ik 2^e en de volgende vijf keer was ik telkens de 1^e.

In 1984 kwam ik voor het eerst in aanraking met bonsai ,dit fascineerde mij zodanig dat ik het kunnen vormen en onderhouden van bonsai wilde onder de knie krijgen . In een bonsaiclub waarbij ik aansloot konden we de knepen aanleren en uit hun bibliotheek boeken ontlenen over bonsai uiteraard maar ook over oosterse tuinen . De foto’s in die boeken dat inspireerde mij zodanig dat ik besloot om zelf een Japanse tuin aan te leggen . Beetje bij beetje werd onze tuin omgevormd naar het oosters model ,daarin zou bonsai opgesteld in zo’n tuin ook beter tot zijn recht komen . Alle bloemplanten (en ik had er hele mooie) werden weggegeven aan vrienden , bomen die in een oosterse tuin niet pasten werden omgezaagd , stilletjes verdween ons gazon , andere planten kwamen in de plaats . Onze tuin kreeg langzamerhand een oosters tintje .

Onze westerse tuin , keurig opgebouwde borders . Waar de yucca staat kwam eerste wijziging : een bonsaitafel onder afdak .

Een als coulissen werkende beplanting vergroot het uitzicht van de tuin . U kan niet alles tegelijk overzien en weet niet wat er straks te bezien valt .

- Stekken : Bij stekken is het zeker om zuivere nakomelingen van de moederplant te bekomen . De beste tijd om stekken te snijden is van half juni en gans de maand juli . De twijgen moeten reeds wat verhout zijn vooraleer er stekken uit te snijden . Stekken van jonge planten groeien beter dan stekken van volgroeide planten . Stekken van esdoorns snijd u vlak onder een knop zo’n twintig cm lang met drie a vier bladparen waarvan u de onderste twee verwijderd en de andere halveert om verdamping te voorkomen . Let op dat u de onderste knoppen niet beschadigd maar u mag wel wat bast verwijderen ( *cambium blootleggen ) .Een weinig stekpoeder bevordert de wortelvorming .( te bekomen in tuincentra )

Stekken laten wortel maken in gelijke delen turf en rivierzand .Voor esdoorns laat u de stekken zo een zeven cm uitzitten want stekken bij esdoorns blijkt niet zo’n succes te hebben . De aarde lichtjes aangieten zodat de stek goed met aarde vast zit . Miniserre maken door af te dekken met folie . Beschermen tegen de zon en een temperatuur aanhouden van 18 – 20 °C. ,na drie a vier weken moeten de stekken groeien . Dan langzaam aan beluchten . Eenmaal afgehard kunnen de stekken over gezet worden in potten zonder de wortels te beschadigen . Daarna kan lichtjes bemest worden . Tijdig stekken is het beste zodat de bewortelde stekken nog een koude schok kunnen krijgen zonder vorst te moeten verduren .

- Enten : Is een manier van vermeerderen waarbij twee delen van verschillende bomen ( planten ) maar wel van hetzelfde ras , samengevoegd worden , vergroeien en verder als één boom verder leven . Wordt ook wel griffelen genoemd . Voor de Japanse esdoorns gebeurd het enten in de zomer en voor de andere esdoornsoorten in de winter . Bij enten van Japanse esdoorn variëteiten gebruikt men de onderstam van A.Palmatum ( groene esdoorn , sterkere soort ) van ongeveer 1 cm dikte onderaan de stam en die voor het enten wat aan de droge kant is gehouden om de sapstroom te verminderen . Snijd de stam zo laag mogelijk schuin door ( 4 cm schuine snede ) . Neem een geschikte ent met ongeveer dezelfde dikte als de onderstam die u s’morgens snijd , ongeveer 15 cm lengte met 4 a 5 knoppen , blad verwijderen . Snijd deze ent ook schuin af ( 4 cm snede ) zodat u juist uitkomt onder een knop . Maak in beide delen een inkeping van 1,5 cm en schuif de ent op de onderstam , let er wel op dat het cambium van beide delen op elkaar aansluit . Bind alles goed samen met doorzichtig plastiek . De top van de ent sluit u af met entwas . Zodra de snijvlakken callus vormen kan u de plastiek verwijderen en eventuele scheuten die op de onderstam komen dient u te verwijderen . Deze methode noemt copulatie of plakenten en heeft de minste littekens na vergroeit te zijn !( Belangrijk bij bonsai )

-Zijenten : Hierbij wordt de onderstam niet afgeknipt maar maak onderaan de stam een insnede van ongeveer 2 a 3 cm . Snij aan de ent onderaan een even lange snede in een spievorm . Breng beide delen samen cambium op cambium en bind stevig vast met plastiekband . Breng de geënte boom in een ruimte op 20°C. Bij callus vorming mag het bovenste deel van de onderstam geleidelijk aan weggenomen worden .

-* Huwelijksenten : Kan toegepast worden op de plaats waar u een tak wenst op de stam bij bonsai .Snijd een stuk schors en cambium weg in lengte richting , zo ongeveer 4 cm , op de dienst doende stam . Neem nu een ander boompje en neem ook een gelijk stuk weg op een tak die u wil aanenten . Zet beide delen te samen , zorg ervoor dat het cambium op cambium zit van de beide delen , anders lukt het niet ! Alles stevig vastbinden en laten vergroeien . Wanneer alles goed aan elkaar hangt kan u het boompje waarvan u een tak griffelde losknippen , de tak groeit dan verder via de bonsai . Na enkele jaren kan u dan de stomp die nog overbleef eveneens inkorten en wegwerken . Over de wonde groeit dan ook callus en is het bijna niet te zien dat u die tak aanente , als u alles volgens de regels van de kunst uitvoerde tenminste .

- Oculeren : is een knop wegnemen en op een andere plaats op de stam terugzetten . Die knop kan van een andere soort esdoorn zijn . Maak een T insnede in de bast op de plaats waar u een tak wenst . Een oog ( knop ) snijden als de sapstroom goed op gang is dan laat de bast goed los van het hout . Het oog inschuiven in de ‘T ‘snede en op maat snijden . Alles goed dicht binden met doorzichtig plastiek , de knop natuurlijk uit de plastiek laten .

- Afleggen : Om af te leggen laat men een zijscheut lang door groeien ,snijd dan op de plaats die onder de grond zal komen de bast onderaan weg en zet vast in de grond . Na beworteling in de herfst kan de zijscheut dan van de moederplant verwijderd worden .

* cambium is de zeer dunne groene laag tussen bast en spinthout .

* bonsaitip : aanenten van een tak .

Dit is een veel toegepaste methode om te enten . Zelfde principe als het zijenten . Deze methode heeft een verdikking / vergroeiïng op de entplaats en dus minder goed geschikt voor bonsai .

*Marcotteren is een van de oudste kunstmatige technieken om bomen of planten te vermeerderen . 6000 jaar geleden werd dit reeds in China toegepast . Bij het afleggen zal de tak op de plaats waar hij afgesloten is van het licht wortels vormen terwijl de tak nog vastzit aan de moederplant . Bij marcotteren of “ afleggen in de lucht “ biedt deze methode meer mogelijkheden om , in korte tijd , aan goed uitgangsmateriaal of zelfs goede bomen te geraken . Kan bij alle bomen en de meeste houtgewassen toegepast worden . Er is weinig gereedschap nodig om een marcot te maken en de boom wordt niet onnodig beschadigd . Marcotteren moet in de lente gebeuren terwijl de groei bij de bomen optimaal is en de temperatuur ( 20°C.) de wortelvorming stimuleert .

Marcotteren wordt toegepast bij bomen die een deel hebben met goed bonsai potentieel of bij bestaande bonsai om de vorm van de boom te verbeteren of een nieuwe , betere wortelvoet te bekomen .

- Marcot bij naaldbomen : Op de plaats waar u wortels wenst de stam of tak met een draad één omwikkeling maken en stevig aanspannen zodat op die plaats de sapstroom onderbroken wordt .

- Marcot bij loofbomen : -1^e manier : Op de plaats waar u wortels wenst twee ringen snijden door de bast tot op het harde hout , ongeveer 4 a 5 mm uit elkaar . De bast tussen de twee insnijdingen verwijderen , cambium verwijderen , maken dat de insnede bovenzijde mooi gaaf is . In de uitsparing bonsaidraad met diameter 4 a 5 mm aanbrengen en stevig aanspannen . Deze methode heeft een zeer goede stambasis en brede regelmatig geplaatste wortels rondom de wortelvoet .- 2^e manier : Op de plaats waar u wortels wenst twee ringen snijden door de bast tot op het harde hout ( spinthout ) , op een afstand van ongeveer 2 a 3 keer de dikte van de stam / tak waar u de marcot maakt .Verwijder het cambium ( groen ) goed tussen de twee insnijdingen en maak de insnijding aan de bovenkant waar de wortels moeten komen gaaf .

Twee mogelijkheden om in te pakken :

1 – Verpak het uitgesneden stuk in een bal sphagnum ( veenmos ) .Sphagnum heeft de eigenschap zeer goed water vast te houden , het is zeer luchtig en gemakkelijk aan te brengen .Laat het mos eerst goed weken dat het goed nat is en plaats het mos dan rond de uitgesneden bast en de insnijdingen .Houdt het veenmos op zijn plaats door het in zwart plastiek te wikkelen en langs beide zijden toe te binden met draad .Maak er een karamel van . Het mos moet gedurende de ganse bewortelingstijd vochtig gehouden worden . Bovenaan de karamel kan water ingegoten worden en aan de onderzijde kan u gaatjes prikken in het plastiek voor drainage . Doet u eerst doorzichtig plastiek en daarover zwarte plastiek kan u de controle beter uitvoeren of er reeds genoeg wortels zijn om de marcot te verwijderen van de moederboom .

Vele soorten bomen hebben na drie maand genoeg wortels ontwikkeld , bij naaldbomen duurt het langer en moet u de marcot tegen vorst in de winter beschermen . Indien er genoeg wortels zijn kan u de stam of tak onder de marcot doorzagen . Voorzichtig het plastiek verwijderen zonder de wortels te beschadigen ( oppassen voor het afbreken van wortels ) en oppotten in een ruime plantpot om de wortelstek zich verder te laten ontwikkelen .

2 – Verpak het uitgesneden stuk in een plastieken pot . Neem een plastieken pot ,maak onderaan een gat in de bodem , de grootte van de diameter van de stam of tak waarop u de marcot maakte . Snij van daaruit de pot open , ook op een zijde . Bevestig nu de pot rond de stam of tak ,plak de snede met plakband opnieuw dicht , geef de pot een steun zodat hij op zijn plaats blijft en vul op met sphagnum of fijne acadama . Hou het geheel vochtig . Nu kan de marcot bewortelen in de pot . Voordeel van deze methode is dat de wortels reeds gegroeid zijn in een pot en kan er geen beschadiging meer optreden bij het losmaken van de marcot . Bij het marcotteren van geënte Japanse esdoorns altijd marcot maken op onderstam iets onder de ent ! De entplaats heeft hier dan het minste litteken juist boven de wortelvoet . Boven de ent marcotteren mislukt meestal en bekomt u geen wortels! Dat is ook een reden waarom die soorten geënt worden op een gewone Acer Palmatum , omdat die soort veel sterker is .