NIEUWSBRIEF 86. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.
Door Jan de Jong
Binnen gekomen nieuws 1 april t/m 15 april 2025.
Vogel en natuurnieuws. Appelvink 01-04. Vandaag werd ik opgeschrikt door een doffe dreun tegen de vensterbank bij ons in Oranjewoud. In de tuin lag een appelvink. Hij heeft een paar uur op de voederplank gelegen, het viel op dat andere vogels de plank vermeden, na zo’n 2 uur was hij gelukkig zodanig hersteld dat weer weg kon vliegen. Een andere appelvink is wel in de buurt geweest, maar bleef op afstand en vertrok weer (Ouwe de Vries). Beflijster 02-04. Bij het Suderein te Tytsjerk 5 overvliegend (Age Hulder). 04-04. Bij het Leeuwarderbos te Leeuwarden 1 overvliegend (Finn Wijnands e.a.). 05-04. Te Heeg 1 man (Bert Zijlstra). 06-04. Te Broek (bij Joure) een vrouw waargenomen (Wouter M.G. Vansteelant). 08-04. Vijf in de duinen N2000 op Terschelling (Kees de Vries). 09-04. In de duinen op Terschelling bij paal 18 zeker 12 aanwezig (Willem van Rossum). Blauwborst 04-04. Vandaag bij het Timertsmar Grou een blauwborst gehoord en waargenomen (Hans de Jong, Grou). 07-04. Twee in het Wikelslân bij de Alde Feanen gezien Rindert Algra, Leeuwarden). Blauwzwarte houtbij 04-04. In Leeuwarden 1 gezien aan Het Vliet (Marianne Borgman).

Foto © Marianne Borgman.
Een opvallend insect in de tuin opgemerkt door Marianne Borgman.

Verspreiding Blauwzwarte houtbij in Friesland 1900-heden
Boerenzwaluw 01-04. De eerste weer terug in de paardenbox bij B. van der Meer in Uitwellingerga (Cor van der Meer, Oppenhuizen). Vandaag is de eerste boerenzwaluw weer gearriveerd in Burgum aan de Nieuwstad (Tsjebbo Durk de Jong, Burgum). 02-04. Eerste weer terug in de paardenstal te Beers, vorig jaar was ie 18 april (Joukje Elgersma). Bij ons in Houtigehage 2 terug, ook 2 terug bij Marten Sipkema in Opende Gr. (Kees van der Meulen). Vanavond zijn de eerste twee boerenzwaluwen weer terug in het hok bij ons in Noordburgum. Dat is fascinerend om te zien hoe ze eerst hier weer voor de glazen vliegen om te laten zien dat ze er zijn (Jan en Froukje van der Veen).03-04. De eerste 2 boerenzwaluwen zijn vanavond teruggekomen bij ons in de stal te (Jan en Froukje van der Veen). Noardburgum. 04-04. Vandaag een verkenner bij ons in Warga terug in de stal (Aafke Kooistra). Vandaag de eerste twee boerenzwaluwen bij mij in Holwerd in de schuur gezien (Jan Idsardi). Eerste weer terug in loods in Metslawier (Tjitske Veenstra van Dijk). De eerste weer terug bij ons in Baak in Gelderland (Anja Veerbeek). Vanochtend werd ik bij ons in Jelsum verrast door het gekwetter van een groepje boerenzwaluwen. Een stuk of zes. Twee gingen meteen samen op een nest zitten. Fijn dat ze terug zijn (Marie -Christien van Deursen). In Kollum 1 terug in de stal, 2 dagen eerder dan vorig jaar (Yttje Solle). Vandaag de eerste boerenzwaluw terug in de schuur te Deinum (Piet Heeringa). In de Gruttostraat in De Westereen 2 boerenzwaluw gezien (Rindert Algra, Leeuwarden). 05-04. Vandaag de eerste boerenzwaluwen in de schuur te Paesens, in 2024 was dat 6april en in 2023 7 april (Oane Taekema). 06-04. Vandaag al een stuk of 8 hier terug in Warga (Aafke Kooistra). Zonet zijn de eerste boerenzwaluwen ook weer gesignaleerd bij ons thuis in Snikzwaag (Frida en Menno Visser). Vandaag zijn onze boerenzwaluwen weer gearriveerd in Drachtster Compagnie en al snel hebben ze de schuur verkend. Ze waren met zijn drieën en wisten het luikje in de deur alweer tot nut te maken (Jaap de Graaf). Vandaag de eerste boerenzwaluw hier in Sint Annaparochie weer terug bij ons in de stal. Wat heerlijk om dat geluid weer te horen (Sophie Brakelé). 07-04. Vandaag langs de Oudegaasterbrekken ter hoogte van Nijhuizum twee keer een boerenzwaluw in de lucht foeragerend om 17.00 uur (Marion Dijkstra, It Heidenskip). Vandaag 1 gezien in Dronrijp (Simen de Boer).09-04. Een aan de Vogelzangweg tussen Heerenveen en Oudehaske gezien (Gauke Zijlstra, Joure). Tot zover eerst de boerenzwaluw, meer in het Boerenzwaluw Journaal 2025! Bonte vliegenvanger 06-04. In Mildam en Nieuwehorne 1 terug (Jan Oord, Mildam). In Oranjestein te Oranjewoud 1 gezien (AAKBijl). 08-04. Te Beetsterzwaag 1 aanwezig (Joost Vogelzang). 09-04. Twee in de Overtuin te Oranjewoud (Gerard Tamminga).

Foto © Richard Ubels (archief). De bonte vliegenvanger broedt graag in nestkasten in tuinen en parken. Meldt even wanneer ie terug is in de tuin!
Boomklever 03-04. In de Prinsentuin te Leeuwarden 1 aanwezig (Glenn van den Akker). Boomvalk 13-04. Te Haskerhorne 1 terug (Henk Bulsing). Braamsluiper 04-04. Te Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde 1 aanwezig (Marcel Stienstra/ 12-04. In het Zwemmerpark in De Westereen 2 braamsluiper roepend (Rindert Algra, Leeuwarden). Brandgans 09-04. In polder Gele Strand te Workum 20.000 aanwezig (Peter van Beek). Dwergvleermuis 12-04. Twee dwergvleermuizen boven de tuin bij ons in Berltsum vliegend (Ita Spoelman). Fazant 11-04. Vanavond stapt er een fazant bij ons door de achtertuin in Dokkum aan de rand van de nieuwbouwwijk Kooilanden (Tjip Oberman, Dokkum). Fitis 03-04. In het Zwemmerpark in De Westereen 1e Fitis (Rindert Algra). 04-04. In de Greiden te Heerenveen 1 zingend (Karin Uilhoorn). 07-04. In het Wikelslân in de Alde Feanen 5 aanwezig (Rindert Algra, Leeuwarden). 12-04. Bij een wandeling buiten Hitzum diverse fitissen horen zingen (Auke van Eck, Hitsum).

Foto © Peter Soer. De fitis was dit jaar er vroeg bij en laat zijn wat zoete zang graag horen vanuit een wilgenstruik.
Gekraagde roodstaart 05-04. In de Koolmeesstraat in De Westereen1e Gekraagde Roodstaart gezien (Rindert Algra, Leeuwarden). 06-04. Te Oudeschoot 1 gezien (Marc Bleijerveld). 08-04. In de Knipe een mannetje (Johan Medenblijk). 12-04. Sinds vandaag is een gekraagde roodstaart paartje bij ons in Twijzel in de tuin druk met het inspecteren van een nestkastje (Joke Smith). Gele kwikstaart 08-04. Twaalf in polder Bokkepollen de Keegen bij Nieuwebildtzijl (Henk Hiemstra).13-04. Zes gele kwikstaarten in de Bildtpollen (Ita Spoelman). Gierzwaluw 05-04. Bij De Houtwiel bij De Fallom 1 aanwezig (Donald Wolters). Vanmiddag enkele gierzwaluwen boven onze tuin in Oudebildtzijl (Netty Way). 08-04. Vandaag zagen wij om het middaguur 3 gierzwaluwen vliegen te Kimswerd. Erg vroeg dit jaar omdat mijn vader Jan Walsma uit Witmarsum ons altijd vertelde dat omstreeks “Koninginnedag” de eerste “toersweltsjes” kwamen. (Griet van der Lei-Walsma, Kimswerd). 11-04. Vandaag de eerste gierzwaluw gezien hier in Hitzum, kan me niet herinneren dat ik die eerder zo vroeg heb zien vliegen (Joki Bakkers). 12-04. Vandaag zag ik een gierzwaluw boven Sneek (Klaas Haringa). 14-04. Vandaag rond 15.15 uur zag ik een gierzwaluw vliegen ter hoogte van loonbedrijf Siegerswoude (Marianne Borgman, Leeuwarden). Grauwe gans 12-04. De eerste kuikens (3) zijn in het Easterskar bij Sintjohannesga gezien (Geert van der Meer, Rotsterhaule). Groene specht 07-04. Vanmorgen voor huis hier in Sint Annaparochie twee mooie groene spechten gezien, samen in het zonnetje tegen een boom. We horen ze al jaren maar kregen ze nooit van dichtbij te zien. Nu weet ik zeker dat ze groen zijn (Sophie Brakelé). Grote bonte specht 02-04. Vandaag een grote bonte specht gezien in het Leeuwarder Bos (Thomas Bakker). Grote gele kwikstaart 05-04. Bij Van Hall Larenstein 1 aanwezig (Jeroen Breidenbach). Grote Stern 05-04. Vijftig op Ameland gezien (Gerrit Assink e.a.). Grutto 02-04. Twee eieren van de grutto gevonden te Reahûs door Minne Poelstra (info BFVW). Bij de Wide Mar te Stiens nog 380 aanwezig (J.de Groot). 05-04. Bij de Plasjes N31 bij Harlingen groep van 2000 gezien (Johannes en Gea Koster). Heilige ibis 13-04. In de Bildtpollen 1 gezien (Ita Spoelman, Berltsum). Heggenmus 04-04. In Joure 1 zingend aan Hûrdspitsje (Durk Visser). Hop 01-04. In de Gytsjerkerhoek bij Giekerk 1 gezien (Jacob Bosma e.a.). 04-04. In de Anjumer en Lioessenserpolder 1 aanwezig (Dirk Vogt).

Foto © Dirk Vogt 04-04-2025. De hop wordt steeds vaker in Friesland opgemerkt met zijn prachtige kuif en de lange snavel waarmee hij zijn voedsel in de vorm van grote insecten zoals meikevers, emelten, rupsen en ook slakken en kleine reptielen oppikt.
Huiszwaluw 01-04. Twee bij het Easterskar te Sintjohannesga gezien (Stefan de Vries/Job Reitsma). 03-04. Vandaag om 17.15 uur is de huiszwaluw aangekomen bij ons in Oostmahorn (Klaes Sytsma).04-04. De eerste huiszwaluw hier gezien in Dronrijp (Simen de Boer). 05-04. Vier in Wolvega gezien (Roan de Mars). De eerste huiszwaluw ook hier in Gersloot weer terug (Dennis Jetten). 06-04. Bij De Bouwen te Drachten 1 terug bij kolonie (G.J. Wester). Kemphaan 01-04. Bij de Wide Mar te Stiens 250 aanwezig (J.de Groot). 02-04. 420 bij de Wide Mar te Stiens (J.de Groot). 04-04. Aan de Griene Dyk bij Sneekermeer 550 aanwezig (Dick Pruiksma). Klapekster 06-04. In de Bufferzone in Fochteloerveen 1 gezien (Hetty Sinnema). Kluut 01-04. Twee in het Oosterschar te Sintjohannesga (Stefan de Vries).05-04. Groepje van 11 kluten langs de oever van het Tjeukemeer bij Rohel (terrein Marswâl SBB) vliegend naar oost (Jan de Jong /VRS Rohel Tjeukemeer). 06-04. Aan de Liemdyk in Rotstergaast groep van 18 kluten (Geert van der Meer, Rotsterhaule). Knobbelzwaan 02-04. Bij Littenserbuorren in Wommels groep van 60 aanwezig (Abe Bakker). 06-04. Bij de Nieuwe Sondelerpolder groep van 43 aanwezig (Heleen Bierman).09-04. Groep van 50 in polder de Woudfennen bij Scharsterbrug (Willem Bosma). Koperwiek 08-04. Zestig bij de Natuurplas en Merriedobbe bij Leeuwarden (Glen van den Akker). Kramsvogel 05-04. Vijftig in het Oosterschar te Sintjohannesga (Johannes en Gea Koster). 09-04. Vijftig te Buitenpost gezien (H.J. Wijma). Krooneend 12-04. In Drachten zagen wij in een sloot op het industrieterrein A7-Zuid een zwemmen (Albert Braad en Yttje Cnossen). Wij zagen een koppel krooneend in Camminghaburen in Leeuwarden wateren. Nog niet eerder gezien hier (Reina Boersma, Leeuwarden).

Foto © Reina Boersma. 12-04-2025. De krooneend broedt in Friesland meer aan de IJsselmeerzijde. Het is opletten of de soort zich ook meer in het binnenland gaat vestigen.
Koekoek 04-04. 1 te Smallebrugge (Jorrit Zondervan). Lepelaar 13-04. Op onze tour tussen Nes en Grou een lepelaar gespot op de Bokkumer Omwei (Petra de Boer, Jubbega). Mandarijneend 01-04. Vandaag een paartje mandarijn eenden in recreatiegebied de Heide te Heerenveen gezien (Bertus van Es). Merel 03-04. Ik hoor nauwelijks merels zingen hier in en om Holwert (Sara Hofman). 07-04. Inmiddels is de merel hier bij ons in Sint Nicolaasga al voorzichtig de jongen aan het voeren (Paul Dirksen). Oeverzwaluw 01-04. De oeverzwaluwwand in het Oosterschat bij Sintjohannesga wordt al druk bezocht en verschillende openingen zijn al gemaakt (Geert van der Meer, Rotsterhaule). 02-04. Veertig bij de vaste wand in de polder bij Deinum (A. Jansma). 03-04. Tien bij de oeverzwaluw wand De Ierdswel te Heerenveen (Martine Huisman). 06-04. Veertig bij Tacozijl gezien (Tim Schipper). De oeverzwaluwen zijn terug bij de wand in Deinum (Piet Heeringa).
Oranjetip vlinder 06-04. Zojuist de eerste oranjetip vlinder waargenomen Warns (Lolke Veenstra, Warns). Purperreiger 04-03. Vanmorgen 1 opvliegend in De Putter te Eastermar (Sipke Hogendoorn). Regenwulp 04-04. Bij de Vogelpolle op Ameland 200 aanwezig (Joost Boogaard e.a.). Reuzenstern 04-04. Drie op de Workumerwaard (Rudy Fopma e.a.). Rietzanger 01-04. Bij De Putten te Eastermar 1 aanwezig (Hendrik Vonk). 07-04. In het Wikelslân bij de Alde Feanen 1e Rietzanger waargenomen (Rindert Algra, Leeuwarden). Roerdomp 04-04. Vandaag bij het Timertsmar Grou een roerdomp gehoord (Hans de Jong, Grou). Snor 02-04. Bij Reid om ‘e Krite in Alde Feanen 1 gehoord (Arjan Ovaa). 03-04. Bij de Groote Wielen 1 aanwezig (Jeroen Breidenbach). 07-04. In het Wikelslân bij de Alde Feanen 1e snor aanwezig (Rindert Algra). Sprinkhaanzanger 03-04. In De Deelen 1 aanwezig (Martine Huisman). Steenuil 01-04. Twee te Noordwolde bij Oosterseveld (Wim van Zwieten). 07-04. Een roepend te Sneek aan de Lemmerweg oost, vogel ook op 6-4 aldaar gehoord (vroege vogellaarster).

Foto © Wim van Zwieten. 01-04-2025. Een paartje steenuilen liet zich zien in Noordwolde. We zijn benieuwd of hij ook op andere plaatsen is gezien deze schaarse soort in Friesland. Steltkluut 04-04. Bij de Bochtjesplaat in Lauwersmeer 1 aanwezig (Jeroen Breidenbach e.a.). Sijs 02-04. Twintig op heide bij Allardsoog (Koert Scholten). Waterhoen 08-04. Nest met 5 jongen van plm. 1 dag uitgekomen in Deinum (Piet Heeringa). Wielewaal 09-04. 1 in Drents Friese Wold bij De Stoevert (Ada Engel). Wulp 04-04. Bij de 3e Kroonspolder op Vlieland nog 5000 aanwezig (Sander Lagerveld). IJsvogel 06-04. Bij het bedrijventerrein De Ekers in Joure een bij het poeltje met eilandje gezien. De vogel zit er al jaren geregeld (Durk Visser). 09-04. In de Overtuin te Oranjewoud 1 aanwezig (Gerard Tamminga). 13-04. Bij ons in Haskerhorne is de ijsvogel weer gezien (Henk Bulsing). Zwarte ooievaar 04-04. Op de Delleboersterheide 1 gezien (Dirk Kooistra). 06-04. Te Wijnjewoude 1 naar west vliegend (Christiaan de Vries). Zwarte wouw 09-04. In Oudehorne 1 gezien (Jens de Wit). Zwartkop 02-04. In het Zwemmerpark in De Westereen 1e Zwartkop gezien (Rindert Algra, Leeuwarden). 06-04. Vanmorgen mijn eerste zwartkop gehoord aan de Polderboskdyk bij Joure (Durk Visser). Vandaag hoorde ik de zwartkop in Franeker (Sjors Bosma). 07-04. Vandaag zat de zwartkop weer in de tuin bij ons in Twijzel (Joki Smidt). 08-04. Vandaag om 11:50 uur zijn hier bij mij in de tuin in Vrouwenparochie de zwartkoppen gearriveerd in de bolesdoorn! Heb zowel het mannetje als het vrouwtje gezien. In 2024 was de aankomst 7 april, 2023 aankomst 6 april en 2022 aankomst 7 april (Jetty Keegstra). 09-04. In het Fochteloerveen 1 man gezien (Ytsje Dijkstra, Lemmer). 10-04. De zwartkop zingend bij ons in Rotsterhaule in de tuin met een voorkeur voor de bloeiende pruimenboom (Geert van der Meer).

Foto © Geert van der Meer. 10-04-2025. De zwartkop man laat zijn zang luid horen vanuit de pruimenboom!
Zwartkopmeeuw 02-04. Twee overvliegend bij Akmarijpsterpolder (Sietse Bernardus).
Nagekomen berichten maart 2025.
Boerenzwaluw 24-03. Een bij de boerderij Riedstra in Ryptsjerk (Jouke Vlieger).25-03. Drie bij de boerderij de Vries aan de Oosterdijk te Ryptsjerk (Jouke Vlieger). 27-03. In Huis ter Heide (Dr.) 1 terug in de stal (Orpa Sekeronej). 28-03. Vandaag vijf boerenzwaluwen gezien tussen Sint Anna Parochie en Wier en op 30 maart 1 exemplaar bij Sint Jacobiparochie (Wietse Jan Dijkstra, Sint Anna Parochie).29-03. Vandaag drie boerenzwaluwen bij de Rotterdamse hoek in Flevoland (melding Jan van der Zee, Wanneperveen). Boomklever 20-03. Een op pindasnoer in appelboom op ons erf in Ryptsjerk (Jouke Vlieger). Fitis 28-03. Vandaag zeker 2 terug in Friens (Sybe van der Meulen). Groene specht 06-03. Aan de Oosterdijk te Ryptsjerk 1 gezien en een in de Streek te Feanwâldsterwal (Jouke Vlieger). 28-03. In Stiens 1 aanwezig, ook op 16 maart gezien (Gerard Mast). 30-03. In IJsbrechtum op Epema State 1 gezien (Gerard Mast). 31-03. Elke ochtend horen we hier in Oosterwolde de groene specht (Nel van Charante). Bij het Zwemmerpark in De Westereen 1 groene specht gezien (Rindert Algra, Leeuwarden). Groenling 30-03. Twee in de tuin te Berltsum/Berlikum op voer, op 29-03 was er nog maar 1 (Ita Spoelman). 31-03. Vorige week weer 2 groenlingen in de tuin in Ried (Albert van der Voorn). IJsvogel 06-03. Een mannetje voor oude nestholte bij de Ryptsjerkstervaart (Jouke Vlieger). Kramsvogel 21-03. Groep van ± 120 Kramsvogels in gezelschap van Koperwiek (20 ex) op de weilanden bij Ryptsjerk (Jouke Vlieger). Lepelaar 15-03. 2 gezien bij It Swin te Elahuizen (Ita Spoelman). Vijf lepelaar gezien in Polder Rohel bij Twijzelermieden (Rindert Algra, Leeuwarden). 27-03. Een lepelaar met kleuringen gezien bij Wide Mar te Stiens. Vogel bleek op 23-6-2012 geringd te zijn bij Den Oever als nestjong. (Gerard Mast, Stiens). 29-03. Nabij het Easterskar bij Sintjohannesga drie aanwezig, twee op het weiland, één in de sloot. (Geert van der Meer, Rotsterhaule). Roodborst 17-03. Twee bij ons in de tuin te Berltsum/Berlikum (Ita Spoelman). 31-03. Twee in de tuin bij ons in Oosterwolde (Nel van Charante). Roerdomp 29-03. Vandaag tijdens de 2e BMP ronde in de Twijzelermieden o.a.: 2 hoempend (Kees Veldman, Surhuisterveen). Velduil 09-03. Een gezien in de Amelannen onder Veenwouden (Jouke Vlieger, Ryptsjerk). Waterhoen 31-03. In een speciale eendenkorf van wilgentwijgen is in Terkaple al een waterhoen aan het nestelen (Jurjen van der Meer). Zwartkop 31-03. Vandaag de eerste zwartkop bij ons in Kortehemmen in de tuin (Henk van der Sluis). Aan de zuidkant van Franeker 1 zingend gehoord (Auke van Eck, Hitzum). Een in de tuin in Oosterwolde (Nel van Charante).
Tot zover het lange overzicht van de eerste helft van april 2025.
Er is de laatste weken enorm veel materiaal binnen gekomen. Helaas ontbreekt me de tijd om alle materiaal ook te publiceren, hopelijk is daar begrip voor. Alle waarnemers en correspondenten wil ik graag bedanken voor hun inzet en vele meldingen en fotos. Ook enorm veel meldingen van boerenzwaluwen die terugkwamen in stallen en schuren mocht ik ontvangen waarvoor mijn oprechte dank!
Let op.
Vanaf april 2025 verschijnt de Nieuwsbrief niet regelmatig meer. Ik moet er heel veel tijd insteken en dat heb ik in de zomermaanden niet omdat het veldonderzoek (boerenzwaluw /oeverzwaluw /Rohel Tjeukemeer) deze zomer veel tijd van me vergt. Verder ga ik deze zomer in 2025 meewerken als ringer/verzamelaar aan een onderzoek naar de voedselsituatie van boerenzwaluwen aan de DietBank een project van de Rijksuniversiteit Groningen. Daarnaast verzorg ik nog steeds eens in de 2 weken een column Vogelnieuws in de Leeuwarder Courant en dat blijf ik doen. Genoeg te doen dus, zolang het nog gaat gezien mijn leeftijd (74)!
17 April 2025. Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure. Email; j.d.jonglc@home.nl Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977). Ringer 403 Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer /Vogeltrekstation Wageningen (vanaf 1985). Tel. 0513-414788 Mobiel 06-82754279
|