Nieuwsbrief 72. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

 Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de 2^e helft van september 2024.

15-09. Toen we vandaag terugkwamen in Lippenhuizen van vakantie waren de boerenzwaluwen al vertrokken. Dit vond ik opmerkelijk want in Denemarken, waar we op vakantie waren, waren de boerenzwaluwen daar duidelijk nog wel. Dit jaar waren er naar mijn idee ook minder boerenzwaluwen bij ons in de stal (Lute Jager, Lippenhuizen). Zeearend belaagd door twee buizerd te Rotsterhaule (Geert van der Meer). Te Fochteloo een groep van 54 grote canadese gans en 1 paar wilde zwaan met 4 grote jongen (Lieneke van Tilburg).

Foto © Lieneke van Tilburg.

15-09-2024. De wilde zwaan broedt sinds kort ook in ons land.

16-09. In week 37 (op 10 september) twee rupsen van de koninginnenpage in Drachten in mijn groentetuin op de venkel en het wortelloof (Ina Durenkamp uit Drachten). Onze laatste 2 jonge boerenzwaluwen hier op Ballum/Ameland zijn nu weg, vorige week hebben ze nog wel een nachtje bij ons geslapen (Petra Visser). Hier bij ons in Wijnjewoude momenteel nog 3 boerenzwaluwen die hier overnachten (Frans Pool). Helaas zijn bij ons in Metslawier de boerenzwaluw ouders vertrokken en hebben we 4 dode boerenzwaluwen uit het nest gehaald. Gisteren nog een klein aantal boerenzwaluwen hierbuiten. Maar vandaag is het stil in zowel de schuur als in de loods. De laatsten zullen deze week wel vertrekken (Tjitske Veenstra). Ik vond in Franeker thuis een halfdode ligusterpijlstaart vlinder, ik heb hem getracht te redden door hem op een veilig plekje te zetten maar helaas is het beestje doodgegaan (Betty van Dijk). Tot op heden nog wel dagelijks groepjes van 6-10 boerenzwaluwen bij Folgeren in Drachten in de lucht aan het foerageren (Thomas Dijkstra). Vandaag is de laatste boerenzwaluw bij ons in Oldeberkoop vertrokken. Bijzonder dat ze zo lang zijn gebleven. Ik zag in m'n agenda van vorig jaar dat we al na 20 augustus geen boerenzwaluwen meer hadden. Nu kunnen we dan toch gaan schoonmaken (Ieke Schreuder).  Bij de Mardyk aan het Sneekermeer 1 koekoek (Jelmer Luyckx). In Bakhuizen 1 koperwiek (Peter van de Beek).

17-09.  In het Hoornse Bos op Terschelling 1 bladkoning tussen een groepje tjiftjaf en een vuurgoudhaantje (Arie Ouwerkerk). De boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Hommerts uit de stal vertrokken. Op 10 september zaten er nog 3 jongen in een nest. Deze jongen zijn inmiddels ook uitgevlogen en vertrokken (Elske en Andre Zonderland). Gisteren de schuur bij ons in Kollumerpomp schoon gemaakt en oude (dit jaar niet meer in gebruik zijnde) boerenzwaluw nesten verwijderd. Bleek in het nest waarvan ik dacht, dat er nog jongen in zaten, twee dode jongen zaten. Gisteravond zat er nog 1 boerenzwaluw in de schuur. Zonet niets meer, dus ik denk dat ze per vandaag vertrokken zijn (Menne Osinga). Vanavond weer een telling op de slaapplek bij de Wide Mar te Stiens.  Het zijn minimale tellingen want de vogels verdwijnen achter het riet, kon alleen tellen wat er inviel. Geteld; 1 blauwe reiger, 6 ooievaar en 131 grote zilverreiger.  Verder het gewone eenden goed; smient, krakeend, slobeend, wintertaling, 16 knobbelzwaan, 1 canadese gans en veel grauwe gans (Gerard Mast, Stiens). Op 12 september rond 17.00 uur bij me in Kollum heel veel huiszwaluwen in de lucht, ze gingen de nesten controleren en daarna vlogen ze weg. De trek van de huiszwaluwen was hier al heel vroeg begonnen (Corry Berends, Kollum). Vandaag een ijsvogel in het Hemmemapark Berlikum en een kolibrievlinder in de tuin (Ita Spoelman, Berlikum). En dan is vanaf vandaag onze stal in Bovensmilde leeg. Ook buiten laat de groep van 15 a 20 boerenzwaluwen zich niet meer zien Het is stil, ze zijn vertrokken hier (Rita Delger). Groep van 50 kleine zilverreiger op slaapplaats bij Westerplas op Schiermonnikoog (Bram Ubbels).

Foto © Kees Bode.

17-09-2024. Kleine zilverreiger komt steeds vaker in grote aantallen in Friesland voor.

18-09. Bij de Horrekooi op Terschelling groep van 55 putter (Jitty Hakkert). Op de strandvlakte te Schiermonnikoog groep van 400 groenpootruiter (Jasper Jansen).  Bij Laaksum een groep van 508 graspieper overvliegend (Hessel van der Iest). De jonge boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Oudega SWF uit het schapenhok vertrokken. Volgens ons waren dezen de week ervoor ook al een dag of 2 weg geweest (Wiepkje Hoekstra). Vandaag toch nog een boerenzwaluw bij de stal in Tijnje gehoord (Annemarie van Garderen). Bij Zwarte Haan 1 eerste jaars rose spreeuw (Durk Lautenbag). Bij de Grote Wielen te Leeuwarden 1 eerste jaars roodpootvalk jagend (Jeroen Breidenbach). Op Ameland bij de Pier 1 overvliegende hop (Marcus Weber). Bij de Peazemerlannen zes groenpootruiter (Klaas Schepers).

Foto ©Klaas Schepers

18-09-2024. De groenpootruiter broedt in Noord-Europa en Rusland en komt in ons land vooral tussen eind maart en half november steeds vaker voor.

Drie bokje in 3^e Kroonspolder op Vlieland (Carl Zuhorn). Groep van 30 scholekster op de Steile Bank te Laaxum (Nico de Vries). Een mannetje witoogeend in Groote Noordwolderpolder (Rommert Cazemier).

Foto © Rommert Cazemier

18-09-2024. De Witoogeend is een onregelmatige en zeldzame broedvogel van vooral veenplassen. Een deel van de waarnemingen betreft uit gevangenschap ontsnapte vogels. Ook vogels uit een herintroductieproject in Duitsland kunnen in Nederland aangetroffen worden. Let daarom op de aanwezigheid van kleurringen.

19-09.  Bij de Wide Mar te Stiens 30 watersnip (J.de Groot). Bij de Nieuwe Wielen bij Leeuwarden 4 ijsvogel (Arjette Schouten). Nog nooit eerder meegemaakt met boerenzwaluwen bij ons in Bears. Op 29 augustus was de schuur en stal leeg en op 1 september waren ze weer terug, op 3 september weer weg en op 5 september weer 2 terug, zo ging dat een paar dagen, 1 dag weg andere dag weer terug. Maar op 15 september kwam er maar 1 terug op het oude nest, op 16 september weg en vanaf 17 september weer terug.  Opmerkelijk. Ik meld me wanneer de laatste voorgoed vertrokken is! (Jochum Rypma, Bears). De laatste boerenzwaluw zijn gisteren vertrokken uit Utanede Bispgården Jämtland Zweden. Nog nooit eerder meegemaakt dat ze zo laat weg vliegen. In tegenstelling tot andere jaren dat ik hier woon (14 jaar) meestal tussen 10 en 15 augustus. Heel bijzonder ook de kraanvogels vlogen vanmorgen nog over voor de overtocht (Lenie Terluin, Zweden). Op Vlieland bij Lange Paal 1 gierzwaluw (Inge van den Heuvel e.a.). De boerenzwaluwen zijn van de een op andere dag vandaag allemaal bij ons in Langezwaag vertrokken, ook de huiszwaluwen (Sietse van der Wal).

20-09. Vandaag een jagende visarend bij de Terkaplester Poelen (Bertus Rijpkema, Joure). Te Woudsend 1 rode wouw overvliegend (Jorrit Zondervan). De boerenzwaluwen zijn weer vertrokken bij ons in Aldtsjerk. 6 april kwamen de eerste binnen.  Van het eerste legsel heb ik weinig jongen gezien en gehoord.    Tweede legsel meer nesten met jongen.   Dit jaar minder boerenzwaluwen in de schuur (Klaske Adema, Aldtsjerk). Vandaag zag ik in de avond nog een boomvalk laag over de huizen scheren in Scharnegoutum Pascal Osinga). Op Vlieland bij de Ruige Plek 1 kleine vliegenvanger (Marcel Stienstra). Op Schiermonnikoog bij Westerplas 117 kleine zilverreiger op de slaapplaats (Peter van Horssen e.a.). Bij Westerse Veld op Vlieland 1 man kokardezaagbek (Marcel Stienstra e.a.).

Foto © Marcel Stienstra

18-09-2024. De kokardezaagbek komt voor van Alaska tot de noordwestelijke Verenigde Staten en van zuidoostelijk Canada tot de zuidoostelijk Verenigde Staten en dan met name in moerasgebieden en bosgebieden met meren. Het is een trekvogel en hij overwintert in het zuiden van de Verenigde Staten. Waarnemingen in ons land moeten beschouwd worden als uit gevangenschap ontsnapte vogels.

21-09.  In het Westerschar bij Sint Johannesga 1 paapje (Jitze). In de Groene Glop op Schiermonnikoog 1 eerste jaars kleine vliegenvanger gevangen en geringd ((VRS Schiermonnikoog).  Het verrast mij om de tjiftjaf nog steeds te horen en hoe hij zijn hoogste liedje zingt in Oudwoude. Begin van de week (16 september) zijn de laatste boerenzwaluwen vertrokken. Ook nog de groene specht bij ons in de tuin gehad. Geregeld komt de vos hier die zijn "grote boodschap" achterlaat. Zien doen we hem niet. Ook veel vlinders die rondfladderen. Atalanta's, koolwitjes, bruin zandoogje, dagpauwoog en buxusmot. Die laatste is mooi voor de koolmezen deze hadden een maaltijd aan de rupsen. In de lucht wordt het stiller maar het roodborstje doet morgens zijn best (Willem Jonkman).  Bij het Eeltsjemar 1 roodborsttapuit (Piet Boersma).  Vandaag het laatste nestje boerenzwaluwen bij ons in Wanneperveen (Drenthe) voor het eerst aan het vliegen buiten de paardenschuurtjes. Alle jaren dat we hier wonen, nu achttien jaar, nog nooit zo laat meegemaakt. Waren altijd vertrokken zo rond 10 september. Maar het is inderdaad een vreemd jaar. Heb het wel eens meegemaakt bij een laat nestje dat de ouders vertrokken en de jonge zwaluwen verhongerden in een paar dagen. Maar nu worden ze nog steeds gevoerd. Ook nog alle dagen bezoek van andere boerenzwaluwen. Vanmorgen nog een tiental in en uitvliegend. Vier nestjes zijn uitgekomen bij het eerste legsel. Bij het tweede legsel, twee uitgekomen en 1 verlaten. De eitjes liggen er nog in. Dit is het laatste nestje. Zijn heel laat begonnen, ik dacht dit wordt niets meer. Heb een kunstmatig drinkplaatsje waar de boerenzwaluwen  en ook de 4 fjordjes (paarden) kunnen drinken (Jan van der Zee). Bij It Sud te Drachten 1 zwarte roodstaart (Willem Bosma). Op Vlieland 10 zanglijster overvliegen bij Bomenland (Carl Zuhorn).

22-09. Vandaag het roodborstje weer in de tuin gesignaleerd hier in Dokkum. Vorig jaar was hij er 5 oktober. Ik neem aan dat het dezelfde is maar dat weet ik natuurlijk niet zeker (Tjip Oberman). Bij de ijsbaan op Vlieland 1 hop (Merel Zweemer e.a.). We hebben hier in Heerenveen een sperwer die regelmatig in ons tuin zit (Jan en Hilda Haanstra). Vandaag zag ik voor het eerst dit jaar een groepje van 4 sijzen over Scharnegoutum vliegen op najaarstrek; ik hoorde ze al op afstand roepen (Pascal Osinga). De meeste boerenzwaluwen, zo’n 70, zijn 3 september vertrokken uit de stal hier in Jelsum. De laatste is vandaag vertrokken (Marie-christien van Deursen, Jelsum). In de Venebuurt te Terwispel een bladkoning gevangen en geringd weer los (Ringgroep Menork). Vandaag de eerste roodborst hier in Slappeterp in de tuin gezien (Geertje de Vries). Op Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer aan de noordoever van het Tjeukemeer vanmorgen o.a. 1 paapje, 1 roodborsttapuit en 1 tapuit geringd (Gerard en Jacob Westerhuis). In de Noordoosthoek op Vlieland 1 bladkoning (Jorrit Vlot).

Foto © Jorrit Vlot

22-09-2024. De bladkoning wordt elk jaar in flinke aantallen waargenomen in ons land. Veel worden er dan ook aan de Nederlandse kuststrook en op de Waddeneilanden  geringd voor onderzoek. Echter vrijwel geen meldingen over de herkomst van de soort.

23-09. Vandaag is de laatste boerenzwaluw vertrokken uit de schuur hier in Makkum. Donderdag 19 september kwamen er zo 20 boerenzwaluwen rond de boerderij vliegen en de ouders van het laatste nest zijn met die groep vertrokken. De drie jongen die nog gevoerd werden bleven achter. Twee vertrokken de dag erop en de laatste dus vandaag. Wat een goed jaar was het hier voor de boerenzwaluwen. Er was hier voldoende eten het hele jaar door. Waarschijnlijk door de ligging zo vlak bij zee. De eerste lichting was een 25 stuks en de tweede keer telde ik 40 stuks. Ze zaten zo mooi op het hekwerk langs de paardenwei. De laatste keer waren er nog ongeveer 10 stuks waarvan de laatste nu dus is vertrokken. Nu kunnen we de vloer weer schoonmaken en de goederen poepvrij maken in afwachting van de lente (Wietske Visser, Makkum). Vandaag trof ik voor het eerst weer een roodborstje in onze tuin aan in Heerenveen (Ben Klaassen). Vandaag zag ik in onze tuin in Heerenveen voor het eerst weer een roodborstje (Louwina van Noord, Heerenveen).   Op Vlieland in de 3^e Kroonspolder 1 sperwergrasmus geringd (VRS Vlieland).

24-09. Groepje van 7 sijs overvliegend te Bakkeveen (Koert Scholten). Op Terschelling bij Doodmanskisten 6 koperwiek overvliegend (Daan van der Elsken). Op Vlieland 1 koekoek overvliegend in de Oostervallei (Sylvain). In de Jouke Sjoerdspolder bij Workum 1 roerdomp (Tjerk Kunst). In het Lauwersmeer in de Bantpolder 1 vrouw juveniel steppenkiekendief (Kees Bode). Bij de Alde Feanen 2 eerste jaars visarend, hiervan 1 met gele kleurring (Roel Bos).

Opmerking; De vogel bleek als nestjong geringd te zijn op 10 juli 2024 in Alavus Etela-Pohjanmaa – Vaasa in Finland. Afstand 1493 km. Tijd 75 dagen.   (Bron via; Bareld Storm).

Foto 30-09-2024 © Roel Bos.

24-09-2024. Van de visarend zijn ringmeldingen in Friesland bekend uit; Duitsland, Engeland, Noorwegen en Finland.

25-09. Twee tapuit in Goëngamieden bij Sneek (Dick Pruiksma). In het Wallebosch bij Beetsterzwaag 9 appelvink (6+ 3) en 21 sijs (15+ 6) gezien (Willem Bosma).  Vandaag zijn de heggemus en de roodborst terug in de tuin bij ons in Berlikum. Bij de Kleine Wielen te Leeuwarden vliegen 2 ijsvogels achter elkaar aan, komend van de kant van Camminghaburen. De een vliegt terug en de ander blijft bij een groter meer (Ita Spoelman, Berlikum). Deze week ben ik in Bretagne (Frankrijk) en er is een flinke trek van de roodborsten te zien. In alle struiken langs de kust zitten er flinke aantallen, de trek is hier echt wel bezig. Ook twee grutto's bij een zoetwaterplasje vlak bij het strand was wel opvallend. Verder de "gewone" soorten die je hier kunt verwachten. Leuk is altijd de alpenkraai hier (Frankrijk) te zien, er schijnt hier echt een plek voor die vogel te zijn (Sies Krap, Kollum). Sinds vandaag hebben we weer een roodborst die rondscharrelt in de tuin bij ons in Stiens (Grytsje Schaaf).   In het Lauwersmeer in Bantpolder 1 roodborsttapuit (Kees Bode).

Foto © Kees Bode.

24-09-2024. De roodborsttapuit laat zich steeds vaker zien in het groene Friesland.

26-09. Drie bladkoning geringd op Vlieland in de Kroonspolders door VRS Vlieland (G. Bochem en Carl Zuhorn). De groene specht liet zich horen in Westermar bij de Brede school te Joure, al de hele zomer hoorde ik de groene specht bij de sportvelden in Joure (Durk Visser). Op de Vogelpôlle op Ameland 6 tapuit (Justin Jansen). In de binnenstad van Leeuwarden 1 zwarte roodstaart (Donald Wolters). Bij de Buurdergrie 150 watersnip (Justin Jansen).  Bij het War te Franeker 1 koperwiek overvliegend (Marnix Oudega).

27-09. Tot mijn grote schrik kwam er vanmorgen nog een natgeregende boerenzwaluw in de schuur bij ons in Westhoek. Volgens mij is het een jonge boerenzwaluw en die weer even terugkwam om te schuilen voor het slechte weer. Ik weet niet waar het vogeltje de afgelopen week heeft gezeten. Er zijn ook vaak zwaluwen bij de zeedijk, een paar honderd meter hier vandaan (Anne de Vries, Westhoek). Bij de Bargebek te Balk 1 grote gele kwikstaart (Johan Deinum). Op Vlieland bij de Nieuwe eendenkooi 10 koperwiek en in Bomenland op Vlieland 20 zanglijster en 10 koperwiek (Lars Buckx). In de Knipe 1 ijsvogel (Michiel van Ettinger). Bij de Groote en Kleine Potten op Sneekermeer 2 reuzenstern (Dick Pruiksma). Op Schiermonnikoog aan de Prins Bernhardlaan 1 gierzwaluw overvliegend (Hugo Wieleman).   

28-09. Op Vlieland 1 koperwiek geringd in de Kroonspolders (G. Bochem en Carl Zuhorn). Op Schiermonnikoog aan de Hazewei 45 sijs (Joey Braat). Bij het sportpark van Drachtster Boys te Drachten groep van 24 witte kwikstaart (Rommert Cazemier). Op Ameland bij Oostbos 1 kramsvogel (Frank van der Velde). In Lemmer een bladkoning (Sietse Bernardus, Joure). In het Easterskar bij Sint Johannesga 2 casarca (Bauke Sienema). Bij de Peazemerlannen 501 boerenzwaluw (Wil Leurs). In Beetsterzwaag groepje van 15 sijs (Willem Bosma). 

29-09. Op de Kooiwaard te Makkum 1 bladkoning (Andries Zijlstra e.a.). Bij de Wide Mar te Stiens 40 boerenzwaluw (Gertjan Hijstek). Bij de Hon op Ameland 1 strandleeuwerik (Justin Jansen). Aan het Sneekermeer op de Griene Dyk 30 holenduif (Dick Pruiksma). Op Vlieland in de 3^de Kroonspolders 1 siberische sprinkhaanzanger gevangen en geringd door VRS Vlieland (Carl Zuhorn).

Foto © Carl Zuhorn.

29-09-2024. Dit is m.i.  de eerste vangst van een siberische sprinkhaanzanger in Friesland.! Deze soort broedt in; China; Kazachstan; Kirgizië; Mongolië; Russische Federatie (Centraal-Aziatisch Rusland, en Oost-Aziatisch Rusland).

30-09. Te Beetsterzwaag 1 middelste bonte specht (Willem Bosma). Vijf roodborsttapuit bij Lange Bisteen op Terschelling (Marijke Ammerlaan). Bij Bouwepet (bij Giekerk) groepje van 25 boerenzwaluw (Gerben Mensink). Bij het Jacobs pad op Schiermonnikoog 60 grote stern (Marco Zomer). Groep van 171 holenduif te Ferwerd Buitendijks (Joost Bouwmeester). Groep van 450 kievit bij Mandeveld te Bakkeveen (Koert Scholten).

Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van september 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingenDewegtrek van veel noordelijke vogels, waaronder diverse dwaalgasten, komt in de oktober maand goed op gang. Kijk naar ze uit en meld U eerste wintergasten.  Zend U meldingen in voor 15 oktober! Vermeld U naam/adres/ bij email melding(en).

1 oktober 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nlTel; 0513-414788

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).

01-10-2024, 16:09 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Nieuwsbrief 71. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

 Door Jan de Jong.

 Natuurnieuws uit Friesland in de 1^e helft van september 2024.

01-09. Sinds gisteravond geen boerenzwaluw meer in de paardenstal bij ons in Terband. (Henk en Trienke Tjepkema, Terband).  Rondom de Martini kerktoren spits in Franeker verzamelen de nodige boerenzwaluwen zich voor de trek straks begint (Claas Frankena, Wommels). In de Kobbeduinen op Schiermonnikoog 1 ortolaan (Bas van den Meulegraaf).

Foto © Bas van de Meulegraaf.

01-09-2024. De ortolaan wordt maar zelden meer gezien in Friesland.

Bij de Tjonger te Oldelamer 1 zwarte ooievaar (Otte Boersma). Vijf tapuit op Makkumer Zuidwaard (Ruben Drost). Acht paapje in Huitebuurtsterpolder bij Nijemirdum (Rommert Cazemier). Acht bruine kiekendief bij Workumerwaard (Libbe Zijlstra). In Bakkeveen /Duinen 1 zwarte ooievaar (Willem Steenge).  Langs de Friese IJsselmeerkust 7 (!) roodpootvalk gezien. Te Oudemirdum 1, Mokkebank 1, Laaksum 2, Stavoren 2 en Workumerwaard 1 (Sietse Bernardus, Joure. e.a.).

Foto © Sietse Bernardus, Joure

01-09-2024. Een roodpootvalk man in vlucht in de polder Wainserwar 1 aan de IJsselmeerkust van Friesland.

02-09. De laatste eenden korven binnengehaald bij Lyts Tolsum en Tzum. Er zaten nog steeds holenduiven in te broeden (Simen de Boer, Dronrijp). Twee gierzwaluw in Banckspolder op Schiermonnikoog (Wouter van der Ham). 35 lepelaar bij It Eilan bij Goëngahuizen (Karel Jan Alsem  en Joost Foppes). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 40 kleine zilverreiger rustend (Koert Scholten en Siep Luinenburg). Te Oudehaske 1 ijsvogel man gesneuveld tegen ruiten (Helena). In het Fochteloerveen groep van 501 boerenzwaluw, 12 staartmees en 5 roodborsttapuit (Jolanda Wannet). Aan het Sneekermeer bij de Grote en Kleine Potten 2 paapje (Dick Pruiksma). Bij de Twijzelermieden 1 zwarte ooievaar (Robin van der Land). Groepje van 40 graspieper in Ferwerder Buitendijkspolder (J. de Groot). 

03-09.  Bij ons in Ruigahuizen zijn van de vijf nesten boerenzwaluw de meesten weer vertrokken. Er zijn nog een paar jonge vlieg vlugge jongen in de stal (Melle van der Goot). Vorige week zag ik een jonge merel in de berm vlakbij aan de Telle in Ureterp, ik vond het erg vreemd dat het beestje zo suf was. Onderweg zie ik ook nergens merels: Beetsterzwaag, Oude Bosch etc. (Ydwine van der Molen, Ureterp). Ik zag vorige week woensdag een zieke merel in mijn tuin in Broek bij Joure. Hij zat erg lang stil en vanmorgen had ik een op het terras. Hij zag er verfomfaaid uit (Pietie van Keimpema, Broek bij Joure). Bij Posthuis op Vlieland 1 gierzwaluw (Danny Katerbarg). Bij De Potskar aan Sneekermeer  1 vrouw juveniel koekoek (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 gestreepte strandloper (Klees Bode).  Op Vlieland bij 2^de Kroonspolder 200 lepelaar (René Alkema). Bij de Catspoolder in Lindevallei 1 visarend (Koos Jager). In het Wallebos te Beetsterzwaag 12 staartmees   en 1 roodpootvalk overvliegend (Willem Bosma). Groep van 200 boerenzwaluw bij de Bildtpollen buitendijks (Durk Lautenbag). Op Ameland in de Hon 1 eerste jaars morinelplevier (Wietse Smit).

Foto © Wietse Smit

03-09-2024. Doortrek van morinelplevier begint en piekt vaak van eind augustus/ begin september. De morinelplevier kan tot in oktober nog doortrekken, vooral op de Waddeneilanden, in Lauwersmeer, en aan de Friese kust. Binnenland meldingen in Friesland komen schaars voor.

04-09. De boerenzwaluwen in de garage bij ons in Oldeberkoop zijn nog wel druk. Ik vond gisteren nog verse eierdopjes. Wel laat hoor! En er wordt nog minstens een nest gevoerd. We genieten wel van al die vogels om huis. Prachtig om het zo te kunnen volgen (Ieke Schreuder en Herman Postma, Oldeberkoop). Groep van 50 witte kwikstaart bij de vogelkijkhut te Berlikum (Durk Lautenbag). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 ijsvogel en minstens 15 tapuit samen met 3 paapje (Wouter M.G. van Steelant). In het Easterskar bij Sint Johannesga 1 man en 2 juveniele grauwe klauwier (Wiebe Poppe, Joure). Op de Workumerwaard 195 reuzenstern (Libbe Zijlstra). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 100 watersnip (Johan Prins). Bij de Vogelpôlle op Ameland 2000 scholekster (Jelle Daems). Op Vlieland bij de Oude Eendenkooi 1 gierzwaluw (Peter van den Akker).

05-09. Vanaf 4 september zijn de meeste boerenzwaluwen uit onze loods in Metslawier vertrokken. In de schuur zit nog een nest, de 6 jongen hiervan vliegen hier alleen nog rond vandaag. Dit jaar ietsje minder nesten in de schuur, maar in de loods zaten vrijwel hetzelfde aantal als de andere jaren (Tjitske Veenstra, Metslawier). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 visarend (Albertje Alkema ten Hoeve). Twee appelvink in de Sondeler Leijen (Marchel Stienstra). In Sneek bij Schuttersveld 1 ijsvogel (Hinko Talsma). Te Oosterwolde op N381 1 ransuil dood als verkeersslachtoffer (Christiaan de Vries).   Bij paal 6 op Terschelling/Strand/Duinen groep van 600 kleine mantelmeeuwen (Gerrit Gerritsen). Groep van 250 kievit bij de Lytsemar bij Alde Feanen (Frank van G.). Bij Mirns /De Brelen 1 gierzwaluw (Marcel Stienstra). Bij De Tike een visarend met vis gefotografeerd (Jan van der Heide).

Foto © Jan van der Heide.

05-09-2024. Visarend met een deels afgekloven vis overvliegend bij de Tike.

06-09. De laatste jonge boerenzwaluwen zijn hier in Ruigahuizen uit de stal verdwenen (Melle van der Goot). Hoewel ik het idee heb dat er in Joure dit jaar minder gierzwaluwen rondvliegen zijn bij mij van de 9 opgehangen gierzwaluwkasten er 6 bewoond.  De laatste verlate gierzwaluwen zijn 26 augustus uitgevlogen terwijl er al lang geen gierzwaluw meer te bekennen was. De ouders vlogen tegen de avond op 26 augustus nog binnen om de jongen te voeren (Bouke Agricola, Joure). De boerenzwaluwen hier zijn hier in de Tijnje in de paardenstal nog niet weg. Gisteravond een groep foeragerend boven het erf, vanmorgen vloog er nog weer één de stal in, direct achter mij aan, ging even zitten zingen in het nestje en vertrok weer toen ik om de hoek keek (Annemarie van Garderen). Bij Laaxum een groep van 430 gele kwikstaart over vliegend (Hessel van der Iest). In Heeg 1 zwarte roodstaart (Bert Zijlstra). Bij Hollum op Ameland 1 gierzwaluw (Gijs Bouwmeester).  Bij de Stroomleidam op Ameland 402 bergeend (Frank Meeuwissen).

07-09. Bij de vogelkijkhut te Piaam 1 visarend (Gerke Visser).  In polder de Zwettepoel bij Snikzwaag 1 grote gele kwikstaart en bij Goingarijp een 20-tal gele kwikstaart (Wouter M.G. Vansteelant). Op de Vliehors te Vlieland 42 tapuit (Pieter Doornbos). Bij Het Rif op Schiermonnikoog 50 tapuit (Martijn Bunskoeke). Op Ameland bij de Kooiduinen 20 tapuit (Tim Langerak). Bij Tjeppenboer onder Welsryp nog een muskus eend met 8 jongen (Klaas Plat).  

Foto © Klaas Plat

07-09-2024. Muskus eenden kunnen tot laat in het seizoen nog jongen hebben.

In De Deelen 30 staartmees (Martine Huisman). Groep van 200 boerenzwaluw in Fochteloerveen Zuidoost (Fons de Meijer). Te Feanwâlden 1 oehoe (Margriet Nauta). In de Merskenheide 45 grote canadese gans (Koert Scholten).  Aan het Sneekermeer bij De Potskar Zuid 75 gele kwikstaart op slaapplaats. De vogels werden regelmatig verstoord door drones! (Wouter M.G. Vansteelant). In Oldeberkoop 1 windepijlstaart vlinder in de tuin (Peter van der Honing).

Foto © Peter van der Honing

07-09-2024. De windepijlstaart vlinder wordt regelmatig in Friesland gezien. In de eerste 7 dagen in september o.a. te Leeuwarden, Heerenveen, Harlingen, Piaam, Beetsterzwaag, Nieuwehorne (Kiekenberg), Vlieland, Schiermonnikoog, Terschelling en Delleboersterheide.

08-09. Twee prachtige ijsvogels bij ons in de achtertuin op de Steven in Joure Ze bleven wel een half uur turend naar het water (Jan Willem Blauwboer). Vandaag zag ik 4 reuzenstern op de Zuidwaard te Makkum (Gerard Mast, Stiens).  

09-09. In De Putten te Eastermar 2 paapje en 1 ijsvogel gezien (R. Riemersma). In Leeuwarden 1 kramsvogel (Harm Dijkstra). In het Fochteloerveen in Compagnonsveld 60 boerenzwaluw voedsel zoekend (Koert Scholten). Groep van 29 watersnip in de Wide Mar te Stiens (J.de Groot). Vanmorgen een knobbelzwaan met gele halsband (P74K) bij Joure in De Twigen gezien (Tonny de Jong, Joure).

Opmerking; Deze was geringd en van een halsband voorzien op 8 augustus 2021 te Groot Wetsinge- noord in Groningen door de Zwanenwerkgroep.

10-09.,In onze tuin te Niawier (Noordoost Friesland) vonden we vorige week 5 dode merel in de tuin en de andere Merels vertonen raar gedrag, dun nekje en heel mak maar niet oké. Dit naar aanleiding van U informatie in de Leeuwarder Courant (Piet en Merel vanden Esschert). Ook in en om Bakkeveen meerdere meldingen van vooral erg zieke merels. Ik denk dat er ook verscheidend zijn gestorven, want ik zie nauwelijks merels momenteel. Daarnaast hoor en zie ik ook nergens roodborsten in deze omgeving. De merels lopen versuft en kruipend ronden vliegen bij benadering niet meer op Jammer. Hoop dat het virus niet te lang duurt (Koert Scholten). Hier in Rotsterhaule had ik ook twee zieke merel in de tuin. Kon ze bijna met de hand pakken (Geert van der Meer).

Foto © Geert van der Meer.

10-09-2024. Een verzwakte merel met kenmerken van het usutu virus bij de drinkbak in de tuin.

11-09. Ik zag bij ons in Beetsterzwaag op 26 augustus een suffe merel in de tuin, die af en toe wat in het gras pikte, maar goeddeels niks bewoog. De volgende morgen lag hij dood achter een struikje. Had toen al een sterk vermoeden van het usutu virus, dus ik meld het nog even (A. Brossois. Beetsterzwaag). Ik zag vanmiddag bij Gorredijk deze jonge zwarte ooievaar op zoek naar eten in het slootafval langs sloot (Teun de Vries, Burdaard). Naar aanleiding van het artikel in de Leeuwarder Courant meld ik dat er op 29 augustus bij ons in Gorredijk in de tuin ook een dode merel is gevonden (Harm van der Duim). Afgelopen weken scharrelde bij ons in de tuin aan De Opper in Sneek ook een merel rond die heel “timide “was. Ik weet niet of ie dood is gegaan. Op het ogenblik is er een merel met een heel “schimmelige “kop hier. Verder komt er bij ons hier geregeld een sperwer langs (Hiske van Leeningen). Vandaag las ik in LC over de merels. Wij wonen in Gorredijk. Begin augustus zat er nog een merel nest in de klimop van onze bijkeuken. De ouders vlogen af en aan. In de 2e week van augustus vonden we eerst een ziek mereljong in het gras, vlak bij het nest en maakte vreemde bewegingen met de vleugels, slappe nek. Het dronk nog een beetje maar overleed snel. Twee dagen daarna lag het andere jong dood in het gras een meter verderop. Vrienden attendeerde ons op de merelziekte. Nog weer een paar dagen later lag 50 meter verderop het merelvrouwtje dood in het gras. Ook heel naar. Het zwarte mannetje signaleerde ik nog een keer of twee (Frouk Oostra).

12-09. In Bolsward bij ons bij de achterdeur 1 windepijlstaart vlinder (B. Grijdanus). Op 1 september waren de boerenzwaluwen allemaal weg bij ons in Terband. Niet eentje terug gezien. Vanmorgen verbazing: zitten er 5 boerenzwaluw in de stal.   Gisteravond waren ze er niet. Het lijkt mij dat ze bekaf zijn. Zonet rond 21.30 uur nog 2 boerenzwaluw in de paardenstal bij ons in Terband (Henk en Trienke Tjepkema). By de buren in Rotsterhaule zit in de nok van het huis nog een jonge huiszwaluw in het nest (Geert van der Meer). Na 2 jaar zonder, is de ijsvogel weer terug bij ons in Feinsum. We zagen er 2 in de tuin, een daarvan was een vrouwtje. We weten niet of ze hier in de omgeving gebroed hebben (Hielke de Groot). Hier in mijn omgeving in Ureterp zijn vrijwel alle merels verdwenen. 9 september hoorde ik onder de hulstboom in mijn tuin nog 1 zwak roepen, maar ik zag niemand. Geen merels meer die havermout komen snoepen. Dit voorjaar had ik nog een merelnest in de klimop, met drie prachtige jongen, vooral gevoerd met havermout tijdens die ellendige kou. Ze zullen allemaal wel dood zijn (Ydwine van der Molen).

13-09. Groep van 60 kneu in Duinen bij paal 18 op Terschelling Gerrit J. Gerritsen).  Bij de Bochtjesplaat in het Lauwersmeer 62 witte kwikstaart (Gerben Mensink). Bij de Bocht van Molkwar 2 witgat (Rudy Fopma en Patrick Agterberg). Bij de Uitkijkbult op Workumerwaard 10 zwarte zwaan (Marten Wesselius). Vangst van een porseleinhoen op Schiermonnikoog door VRS Schiermonnikoog in Groenglop (Jelmer Volkstedt).

Foto © Jelmer Volkstedt

13-09-2024. Het porseleinhoen wordt tijdens de najaarstrek tussen begin augustus en half oktober maar zelden gevangen op Schiermonnikoog voor ringonderzoek, dit is voor zover bekend de 5^e ooit. Een deel van de porseleinhoenen overwinteren in zuidelijk Europa maar de meeste trekken naar Afrika.

14-09. Dertig gele kwikstaart in Mantgumernieuwland (J.P. Osinga).  Groep van 200 boerenzwaluw bij de Pikesyl, ligt bij IJlst Jozef Gorgels). In Bosgebied Appelscha 1 klapekster (J. Dolstra). Te Kollum 1 ijsvogel (Susanne Hoogsteen). Bij Nesserdam op Ameland groep van 25 Jan van Gent en een 20-tal roodkeelduiker overvliegend (Rudy Fopma, Andries Zijlstra en Marchel Stienstra).   Bij Sneekermeer/Grienedyk 1 koekoek (Wouter M.G. Vansteelant). Bij de Jachthaven op Schiermonnikoog 1 bokje tussen enkele watersnip overvliegend (Jaap de Jong).  Bij het Badstrand op Schiermonnikoog 1 vorkstaartmeeuw overvliegend (Jesse Sinnema e. a.). Geschatte groep van 2500 bergeend op Waddenzee bij Wierumerwad (Andries Dijkstra).  In de Alde Feanen bij Reid om é Krite 1 blauwe glazenmaker (Dick Bos).

Foto © Dick Bos

14-09-2024. Mannetjes blauwe glazenmaker hebben meestal zowel blauwe als groene vlekjes op het achterlijf, hoewel ook exemplaren voorkomen met alleen blauwe vlekjes (Bron; De Vlinderstichting).

15-09. In de Peazemerlannen 1 sneeuwgors (Marieke Wolters). In Rijsterbos 1 boomklever (Harmen van Dijk). Te Bakkeveen een roodpootvalk (Koert Scholten). In Workumer Nieuwland 1 ijsvogel (Jos Hooijmeijer). In Fochteloo 120 holenduif (Lieneke van Tilburg). Bij de Burgumermar 1 kramsvogel (Klaas Vonk).  In It Soal bij Workum 3 dodaars (Johan Deinum).

Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van september 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen. Op naar 2^e helft september! Zend U meldingen in voor 30 september! Oktober wordt een drukke maand voor mij.

16 september 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nlTel; 0513-414788

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).

16-09-2024, 07:58 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Nieuwsbrief 70. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de 2^e helft van augustus 2024.

15-08. Bij Zwarte Haan 25 putter (Henk Hupkes). Te Mirns een wespendief (Koos Jager). Bij de Azeven te Drachten 1 ijsvogel (Bauke Roosma). Op Groene Strand op Ameland 20 graspieper (Johan de Jong). Te Beetsterzwaag bij Walle Bosch 3 roodborsttapuit (Willem Bosma).  Bij de Roodkerkerpolder 1 rode wouw overvliegend (Sibbele de Jong). Groep van 500 oeverzwaluw bij Strand en Noordzeekust op Ameland (Joppe Lodewijks).

Foto © Stefan van Schaik.

Nadat de laatste jongen zijn uitgevlogen vertrekken ook de oude vogels uit de kolonie en trekken daarna weg. Veel jonge oeverzwaluwen verkennen eerst nog een tijdje de omgeving in soms flinke groepen.

16-08. Bij De Falom zag ik 9 voedselzoekende ooievaar en tegen de slootkant van datzelfde land een zwarte ooievaar die wat ineengedoken daar stond maar die toen ik wat dichterbij kwam wel als eerste wegvloog en wat verderop weer naar beneden ging (Sytze Elzinga, Burgum). Bij Westhoek/Wad 1 gierzwaluw overvliegend (Maurice ten Hoope). Bij de Ballumerduinen op Ameland 4 paapje (Wouter Eising). Bij Twijzel een zwarte ooievaar (Jacob Hanenburg).  Bij de Kijkhut Workumerwaard 46 reuzenstern (Tjerk Kunst). Bij de Veerdam te Holwerd 5000 bonte strandloper (Arjen Brenkman). Bij de Burgumermar 1 visarend (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer 6 koereiger (Anne van der Wal e.a.).

17-08. Op de Lippenhuisterheide 2 grote lijster (Willem Bosma). Op Vlieland in de 3^de Kroonspolder 2 waterrietzanger en 1 draaihals gevangen en gerings (Tijmen Majoor). Bij het Barrahuis te Leeuwarden 60 boerenzwaluw (A. Jansma). Bij Brandemeer te Wolvega 1 volwassen ijsvogel (Klaas Vonk). Bij het Drents Friese Wold 2 overvliegende zwarte ooievaar (Sanne Herremans). In de haven Harlingen 180 steenloper en met de Veerdienst Vlieland -Harlingen zeker 6000 kokmeeuw (Robin Drenth). Bij Wierum 1 terekruiter gezien (Martijn van der Meij). 

18-08. Bij de sporthal De Stuit te Joure middags voortdurend een scholekster roepend (Jan de Jong).Te Oldeholtpade 12 appelvink (Ruurd Jelle van der Leij).  In Bakhuizen 1 vrouw bonte vliegenvanger (Peter van de Beek). In de Ald Beets polder bij Beetsterzwaag 100 boerenzwaluw (Willem Bosma). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier (Joost Vogelzang). Bij de Oude Bildtpollen 1 velduil gezien (Mathieu Bannink). Bij de Wide Mar te Stiens 60 grote zilverreiger (Jorrit Zondervan). Bij Ald Beets te Beetsterzwaag nog 2 scholekster (Willem Bosma). Bij Kornwerderzand 2 gierzwaluw overvliegend (Jurren Koerts). Bij de Jollemabosjes op Terschelling 1 koekoek (Thomas Los).  Bij de Afsluitdijk tussen Kornwerderzand/Cornwerd groep van 114 krooneend op IJsselmeer (Alma Leegwater e.a.). Bij Koehool groepje van 10 baardman (Rommert Cazemier).

Foto © Thomas Kruider.

Jonge baardmannen zwerven na het broedseizoen graag in groepjes rond.

19-08. Vanmorgen een vrouw gekraagde roodstaart in een boompje in onze tuin te Heerenveen (Thea Leickering). In Terschellingerpolder groep van 25 gele kwikstaart voedsel zoekend (Roef Mulder). Te Beetsterzwaag 1 kleine bonte specht (Albert de Jong). In het Lauwersmeer in Kollumerwaard 1 draaihals (Rob en Henny Gorissen). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 4 witgat voedsel zoekend (Bauke Sienema). In It Swin te Elahuizen 30 watersnip (Jorrit Zondervan). Op Schiermonnikoog bij de Stuifdijk 1 bokje (Kas Muijres). Bij Polder de Koning bij de Westhoek 2 gierzwaluw overvliegend (Gerrit Rozeboom).

20-08. Ik had deze week bij ons in Heerenveen aan de Dopheide een zieke (en zojuist dode) merel in de tuin. Is een jong van dit jaar. Eerder deze week vond ik ook een andere (ook een jong van dit jaar) in de tuin. Ook erg vermagerd. Die zieke zag ik overigens gisteren nog wel een worm eten. (Niels Slik, Heerenveen).

Opmerking; Ook op 7 augustus melden Trienke en Henk Tjepkema uit Terband (bij Heerenveen) me dat er plotseling binnen een week drie dode merel in de tuin werden aangetroffen. Waarschijnlijk het Usutu virus wat toch weer de kop op heeft gestoken. Zijn er meer meldingen?

Groepje van 10 staatmees te Jubbega (Gerjanne). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 ijsvogel (J. van Oosten). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 25 watersnip (Bauke Sienema). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 6 grauwe franjepoot (Thijs Koelemeijer). Groep van 8 gierzwaluw op West Terschelling (Daan van der Elsken).

21-08. In Camminghaburen in Leeuwarden 1 rode wouw (Harm Dijkstra). Twintig reuzenstern in de Soestpolder bij Bergum (Sibbele de Jong). Zes grauwe franjepoot in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Hilda Schuitema). Bij Kornwerderzand aan Wadkant 850 fuut (Gerard de Jong e.a.). Te Ferwert 3 gierzwaluw (Henk Hiemstra). Dertig grutto in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Fedde Welbedacht). Bij de Catspoele op Delleboersterheide 1 paar grauwe klauwier aanwezig (Koos Jager). In Joure 1 distelvlinder (Wiebe Poppe).

Foto © Wiebe Poppe.

21-08-2024. Dit jaar zag ik bij ons in de tuin wat minder distelvlinders hoe was dat elders?

22-08. Ter hoogte van de tv-toren op Smilde zagen we op een perceel, waarvan graan was geoogst 4 kraanvogel foerageren (Henk Pots, Gorredijk). Te Ravenswoud 65 kramsvogel in polder (melder bekend). Groep van 200 huiszwaluw in Lauwersmeer bij Ezumakeeg Zuid (Kees Bode). Bij de Ballumer Stuifdijk op Ameland 100 oeverzwaluw (Petra Visser). Twee kerkuil dood als verkeersslachtoffer Bij de Marschen en bij de Wijnjeterperstreek bij Wijnjewoude (Jelmer Groen). 

23-08. In de vijver van het Stienzer bos zag ik 5 paar krakeend die van de waterplanten aten. De hele zomer geen krakeend daar gezien doch ineens waren ze er.  Bij Feinsum zie ik nog geregeld een bruine kiekendief over het veld vliegen (Gerard Mast, Stiens).

24-08. Bij paal 48 1 nachtegaal (Lars Buckx). In de 3^de Kroonspolder op Vlieland een Europese kanarie (Jeroen Breidenbach). Twee overvliegende ijsvogel te Workum (Tjerk Kunst). In het Easterskar bij Sintjohannesga 42 lepelaar (Johannes en Gea Koster). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 koekoek (Wouter M.G. Vansteelant). Groep van 3000 kluut buitendijks bij de Bildtpollen (Paul Gnodde). Groep van 85 kneu op de Vliehors op Vlieland (Carl Zuhorn). In het Lauwersmeer bij Bochtjesplaat 2 eerste jaars zwarte ooievaar (Peter Links e.a.). Groep van 95 kneu in Terschellinger polder op Terschelling (Jan Lok). Op zandplaat De Richel op Vlieland 4800 wulp geteld (Bram de Vries e.a.).

25-08. In Lauwersmeer bij Bochtjesplaat groep van 150 witte kwikstaart (Wouter van der Ham). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 mannetje grauwe klauwier (Bauke Sienema). Een 60 grote zilverreiger bij Peazemerlannen (Ted Overmeer). Aan het Sneekermeer bij de Potskar Zuid 80 huiszwaluw (adult en juveniel) voedsel zoekend (Dick Pruiksma).  In de Groote Wielen bij Leeuwarden 1 koekoek en 1 gierzwaluw gezien (Vincent Douwes), Bij de Bocht van Molkwar 11 oeverloper (Hessel van der Iest). Bij Wierum een grote groep van 5000 bergeend (Ted Overmeer). Op Vlieland in de 2^de Kroonspolder groep van 900 tureluur (Bart Vastenhout). In de Schaopedobbe bij Elsloo 1 bastaardzandloopkever (Robert Bekenkamp).

Foto © Robert Bekenkamp.

25-08-2024. In Nederland komt de bastaardzandloopkever meer verspreidt voor op zandgronden, inclusief de kuststrook.

26-08. Aan het Sneekermeer bij de Mardyk 1 draaihals en 1 reuzenstern (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 8 grauwe franjepoot (Gert Jan van Noord). Groep van 500 goudplevier in Dronrijper Zuiderpolder (Olivier van Kampen). In Joure 3 gierzwaluw (Paul van Eik). Bij de Klyndobbe te Feanwâlden groep van 200 boerenzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen).  Bij Wierumerwad aan Waddenzee 160 bontbekplevier (Andries Dijkstra). Groep van 170 boerenzwaluw in Peazemerlannen (Gerben Mensink).   Te Ferwerd Buitendijks 1 gestreepte strandloper (Sietse Bernardus, Joure).

27-08. Vanmorgen zag ik hier in Tjerkgaast een bruine kiekendief die letterlijk in gevecht was met een haas. De haas boksend op z'n achterpoten en de kiekendief klapwiekend er vlak boven. Dat ging zeker 5 minuten zo door, en het gebeurde even later opnieuw. Dit had ik nog nooit gezien.  Helaas was de afstand wat te groot om er een redelijke foto van te maken (Marten vd Heide, Tjerkgaast).

Opmerking; Vaak hebben kiekendieven het voorzien op jonge haasjes. De ouders verdedigen hun kroost door de vogel aan te vallen als ie te laag komt.

Een mooi moment vanavond om half acht hier bij het Heidemeer in Heerenveen. Mijn zoon kwam me waarschuwen dat er acht vogels (die hij niet kende) op een rij op onze steiger zaten. Ik keek: acht oeverloper naast elkaar. Ik wilde er een foto van maken maar toen kwamen buren zwemmend in de buurt en de acht vlogen weg. Erg jammer. We blijven een oogje in het zeil houden. Het lijkt erop dat de twee eerder geziene oeverlopers een familie hebben gesticht? Het was sowieso een bijzondere watervogeldag. Zes knobbelzwanen kwamen koninklijk voorbijzeilen en vanmiddag zat een blauwe reiger te vissen ook vanaf onze steiger (Bep van den Berg, Heerenveen). Vanmiddag een groep van plm. 600 wulp op weilanden in de Workumerwaard aan het einde van de Slinkeweg (Andries Blom, Workum). Al enkele weken komt er laat op de avond een boomkruiper over mijn muur tippelen die vervolgens onder de dakgoot zijn slaapplaats opzoekt (Rinus Spijkerman Sint Nicolaasga). Vanavond bij de Wide Mar onder Stiens 5 blauwe reiger en 163 grote zilverreiger geteld (Gerard Mast, Stiens). In het Easterskar te Sintjohannesga 1 paar grauwe klauwier met drie jongen op filmpje gezet (Jacqueline Knijpstra).

Foto © Roelof Mendel.

28-08-2024. Mannetje grauwe klauwier met twee jongen in het Easterskar bij Sintjohannesga.

Opmerking; Voor de gemeente De Fryske Marren is dit het eerste broedgeval. De grauwe klauwier is voor Friesland een schaarse broedvogel die de laatste jaren steeds meer als broedvogel wordt aangetroffen. 

28-08. Ik reed vanmorgen langs het Nannewijd in Oudehaske. Hier zag ik wel 200 knobbelzwanen die op het Wied verbleven. Misschien waren het wel meer (Bertus van Es, Heerenveen). Na een slechte start van dit broedseizoen vliegen er nu bij ons in Jelsum plm. 70 boerenzwaluw rond de boerderij (Marie-christien van Deursen). De eerdere telling (van 27 augustus) op de slaapplek in het Wide Mar bij Stiens nog eens geteld. Helaas wel een verstoring vanavond door een rode ballon (AMO) door het geluid van de branders. De ballon kwam aan de grond op it Stienzer Aldlân.  Veel vogels vlogen op doch gingen later weer terug. Geteld op slaapplek; 5 blauwe reiger, 6 ooievaar, 137 grote zilverreiger.  Verder o.a.  Aanwezig; 1 knobbelzwaan, 10 krakeend, 12 slobeend, 2 lepelaar, 1 bruine kiekendief, 1 grutto, 8 kievit ,1 oeverloper, 5 meerkoet, 2 waterhoen, 15 watersnip en 1 waterral. Meerdere waterral daar te horen. Verder aanwezig talingen, wilde eenden en grauwe ganzen (Gerard Mast Stiens). 

Opmerking; Slaapplaatstellingen tegen de avond leveren vaak hoge aantallen vogels op die gezamenlijk de nacht door brengen. De telling van Gerard Mast leverde hoge aantallen grote zilverreiger op afkomstig uit de wijde omgeving daar. We zijn benieuwd of er op meer plaatsen in Friesland hoge aantallen op de slaapplekken zijn gezien.

29-08. Twee noordse kwikstaart in Banckspolder op Schiermonnikoog (Wouter Monster). Bij Kooiduinen op Ameland 5 paapje (Bram Roobol).  In de Prikkebosk op Schiermonnikoog 1 fluiter (Gijsbert Twigt). Groep van 200 kauw overvliegend te Vrouwenbuurtstermolen (Pim Wolf). In Bomenland op Vlieland 1 draaihals (Carl Zuhorn).  Aan het Sneekermeer bij Potskar Noord 1 roodpootvalk (Jelmer Luyckx en Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 40 watersnip (Bart Henstra).  Op Schiermonnikoog bij De Aanwas 1 aziatische goudplevier (Wouter van der Ham).

30-08. Vandaag zag ik op grote hoogte (circa 150-200 m) een boomvalk langzaam over het dorp Scharnegoutum zweven. Plotseling volgde er duikvlucht met enorme snelheid -ik kon hem amper volgen met de camera- en hij verdween achter de huizen. Hij dook weldra weer op boven de daken van de huizen met als prooi een groenling (Pascal Osinga). Groepje van 10 staartmees te Oudemirdum (Jan Haanstra). Groep van 201 boerenzwaluw bij De Kolken te Anjum (Jolanda Wannet). Op Vlieland in de 4^de Kroonspolder 1 hop dood gevonden, was al enkele dagen dood (Carl Zuhorn). Te Gersloot 1 zwarte ooievaar overvliegend (Ruurdje). Bij de uitkijkbult op Workumerwaard 145 reuzenstern (Marten Wesselius). In Beetsterzwaag nog 1 scholekster overvliegend (Willem Bosma). Vandaag bij de “Terp fan de Takomst” te Blija geweest. Op de zeedijk vonden we een kapotte rode pootring van een postduif met inscriptie FR 2022 300945 (Andrys en Henny Stienstra, Burgum).

Opmerking: Deze ring is van een Franse postduif. We hebben de gegevens doorgestuurd naar Frankrijk zodat de eigenaar van de duif uiteindelijk bericht ontvangt.

  Bij Ferwert in de Ferwerderpolder Noordeinde 240 holenduif (Henk Hiemstra). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 paapje (Jan Dreteler).

Foto © Jan Dreteler.

30-08-2024. Paapjes trekken eind augustus tot diep in oktober in wat kleinere aantallen weg of door, vaak echter maar 1 a 2 bij elkaar en soms in gezelschap van tapuit. Als broedvogel is de soort schaars in Friesland.

31-08. Op Ameland bij de Zuidergrie 152 gele kwikstaart overvliegend (Frank Meeuwissen). Bij de Bocht van Molkwar 5 paapje (Libbe Zijlstra). Bij het Ketlikerskar 1 raaf overvliegend (Klaas Vonk).  Op Schiermonnikoog bij de Oostpunt 1 draaihals gezien (Peter Links). In Lemmer 2 ijsvogel (Jan Haanstra). Op de Strandvlakte op Schiermonnikoog 1 rosse franjepoot (Kees Noijens e.a.). In Oppenhuizen 1 ijsvogel (Jos Welbedacht). Op Ameland 1 wilde zwaan bij Lange Sloot (Frank Meeuwissen). Groep van 200 holenduif op perceel 2 (Land van Ons) te Bakkeveen (Koert Scholten).  In het Drents-Friese -Wold bij de Kale Duinen 1 grote keizerlibel (Hans Roelofsen).

Foto © Hans Roelofsen.

31-08-2024. De grote keizerlibel komt algemeen voor in Friesland. Hier afgebeeld een mannetje. Mannetje: achterlijf hemelsblauw met zwarte lengtestreep. Ogen groen met blauwe tint.

Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van augustus 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.

2 september 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Tel; 0513-414788

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).

Bijlagen:
Nieuwsbrief 70.pdf (627.1 KB)   

Nieuwsbrief 69. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de 1^e helft van augustus 2024.

01-08. Twaalf nesten van de boerenzwaluw in de schuur in Hantum aan de Fetzewei 9 (Douwe Bandsma). In De Deelen vijf vuurlibel (Thymen de Groot). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier voedsel zoekend (Bauke Sienema). In Broeksterwâld /Bomriden 1 ijsvogel (Sam Reitsma). In De Deelen 2 purperreiger (Martine Huisman). Dertig lepelaar bij de kijkhut De Ral te Piaam (Lukas Ruijer). In Gersloot aan de Aengewirderwei bij kapschuur 1 volwassen hazelworm gezien (de Jong).

Opmerking; nieuwe vindplaats voor hazelworm in Friesland! Zijn ze op meer plekken gezien?

  Bij de See Hanne te Mirns 1150 aalscholver en 200 knobbelzwaan (Aart Vink). Op de Workumerwaard 38 reuzenstern (Hessel van der Iest). Twee Kempense heidelibel in de Rottige Meenthe (Helmut van Pelt). Te Ferwert Buitendijks 2800 kluut (Michiel van der Weide). Vandaag zijn de gierzwaluwen van het Helmhout in Joure vertrokken, het waren er ongeveer twintig. Bij de Blaugerzen te Akmarijp 1 purperreiger gezien door mevr. Bosma (Bertus Rijpkema).  Bij Berltsum (Berlikum) 1 poelruiter (Jan Bijlsma e.a.).

Foto © Jan Bijlsma

01-08-2024. Broedt in delen van Oost-Europa, zuidelijk Rusland en noordelijk Kazachstan, Mongolië en China. Trekt in de winter naar Afrika ten zuiden van de Sahara, delen van Zuidwest-, Zuid- en Zuidoost-Azië en Australië. In Nederland een doortrekker in uiterst klein aantal. (Bron; Nederlands Soortenregister).

02-08. Groepje van 12 baardman in Lauwersmeer bij Bochtjesplaat (Maurice ten Hoope). In Leeuwarden te Camminghaburen 2 boomvalk roepend (Vincent Douwes). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger en 1 wespendief gezien (Gerco Schutten). Bij de Greate Krite te Warga 2 zwarte ooievaar aan de grond (Gerrit Nijboer).  Grote groep van 7000 kanoet bij de Vogelpolle op Ameland (Jan Ole Kriegs). Bij Oostmahorn en Esonstad een juveniele koekoek (Noé Terorde). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 grote karekiet (van Wel).

03-08. Twee boomvalk op de Duurswoudsterheide (Martin Manson). Op de Workumerwaard 60 reuzenstern (Lisette van der Krogt). In de 2^e Kroonspolders op Vlieland een groep van 2000 tureluur (Sander Lageveld). In de Peazemerlannen 1 eerste jaars Terek ruiter aanwezig (Gijs Riekert e.a.). Groep van 30 watersnip in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Dennis Jansen e.a.). Op de Makkumer Zuidwaard 1 koekoek (Libbe Zijlstra).  Bij de Westhoek op het Wad zo’n 4000 wulp en 4000 kluut (Rutger Wilschut). Aan het Bergumermeer 1 grote karekiet geringd (Ringgroep Eastermar/ Arend Timmerman e.a.).

Foto © Henk Vermeer

03-08-2024. De grote karekiet wordt de laatste jaren vaker in Friesland gevangen en geringd. De vraag is of het ook allemaal zwervende oude vogels of jonge vogels zijn die in Friesland zijn geboren.

04-08. Op Ameland 1 indische kievit waargenomen (Andries Zijlstra en Rudy Fopma).

Foto © Andries Zijlstra

04-08-2024. Zeldzame gast voor ons land. Vogel op 19 juni 2019 voor het eerst op Texel gezien. Dit is m.i. eerste melding voor Friesland.

In het Lauwersmeer 1 wasbeerhond dood gevonden als verkeerslachtoffer (Eddie Douma).

Foto © Eddie Douma.

04-08-2024. De wasbeerhond lijkt vaker te voorkomen in Fryslân. Het roofdier komt oorspronkelijk uit Azië en is via Rusland, waar hij werd gefokt voor de bontindustrie, naar Europa gekomen. Ruim twintig jaar geleden werd de wasbeerhond voor het eerst in Fryslân gesignaleerd (bron Omrop Fryslân/Harry Bosma, Google).

05-08. Vandaag zijn de gierzwaluwen vertrokken uit Berltsum/Berlikum (Ita Spoelman). Zeker 100 huiszwaluw en een groep van 25 witte kwikstaart in het Lauwersmeer/Bochtjesplaat (Bert Bamps en Ben van der Weyer). Bij Koehool 3 tapuit gezien (Rob van Ellen). Zeker 50 oeverzwaluw bij kolonie in Zuidbroeksterpolder bij Burgwerd (Fred Hoebe).  Te Oldeholtpade 1 vrouwtje boomvalk overvliegend (Ruurd Jelle van der Leij). In het Fochteloerveen 1 wespendief gezien (Ed Veling en Gerard Ouweneel). Bij de proefboerderij Kollumerland in Lauwersmeer 3 zwarte ooievaar (Klaas van der Ploeg en Edwin de Weerd). Groep van 750 scholekster bij Westhoek Wad (Rob ter Ellen). Op de Mokkebank te Laaxum 1 man witoogeend (Hessel van der Iest).

06-08. Groep van 7 grote lijster bij Wijnjeterperschar (Christiaan de Vries). Bij Heaburgen te Nijemirdum 1 boomvalk gezien (Frans Bosch). Bij Feanwâlden/Veenwouden 1 zwarte ooievaar overvliegend naar noord (Erwin Walstra). Groep van 55 reuzenstern op Workumerwaard (Jan Bijlsma). Bij 2^e Kroonspolder op Vlieland 2500 tureluur (Sander Lageveld). Bij De Marschen /Wijnjewoude 86 ooievaar en bij Wijnjeterperschar 39 ooievaar (Christiaan de Vries). Bij Fjouwerhuis onder Menaldum 1 jonge zwarte ooievaar voedsel zoekend bij een mestbult (Hette Grijpma, Menaldum).  

07-08. Een groene specht vliegt bijna tegen een auto in Beetgumermolen (Ita Spoelman, Berlikum).  Te IJlst 1 koekoek dood (als vensterslachtoffer?)  Gevonden (Haring Sikkes). Bij de Twijzelermieden 1 nachtzwaluw overvliegend (Jakob Hanenburg).

08-08. Twee appelvink bij Rotstergaasterwallen te Rotstergaast (Naut van der Mei). Te Sondel 1 grote gele kwikstaart bij Beamkamp (Fer-Jan de Vries). In Beetsterzwaag bij Hemrikkerveld 1 wespendief (Joris Mees). Twee zwarte ooievaar in Oosterschar te Sintjohannesga (Bauke Sienema e.a.). In van Oordt’s Merksen /Rome 2 groene specht (Willem Bosma). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 50 kleine zilverreiger (Ronald N.). In Polder de Nieuwe Grasfennen bij Nijemirdum 1300 knobbelzwaan (Fre-Jan de Vries). Te Feanwâlden nog 2 gierzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen).  Op het autodek van de veerboot Monnik, onderhoud veerdienst tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog, een 15-tal huiszwaluw nesten. Deze nesten zijn allemaal opengepikt door kauwen die de jongen op aten (Oane Taekema, Paesens).

Foto © Oane Taekema, Paesens

08-08-2024. Kauwen plunderen de nesten van huiszwaluwen op de veerboot Monnik.

 Een boerenzwaluw paar had eind juli een nestje vlak naast een winterkoning nest in de paardenstal bij mij in Tijnje. De winterkoningen hadden jongen (gehoord en gezien). Op 29 juli zag ik dat de boerenzwaluw de jongen van het paar winterkoning voederde, meerdere keren achtereen. Dit op de foto vastgelegd. Op 2-8-2024 zijn de jongen van de winterkoning uitgevlogen, net te laat voor een filmpje van het voederen. Ondertussen worden nu (8 augustus) ook al een aantal dagen de boerenzwaluw jongen gevoerd in het nestje naast de winterkoning (Annemarie van Garderen, Tijnje).

Foto © Annemarie van Garderen

08-08-2024. Mannetje boerenzwaluw voedert nestjongen van de winterkoning in Tijnje.

Vandaag zag bij Rotstergaast zeker 2 zwarte ooievaar en ik dacht een derde te zien (Ytsje Dijkstra, Lemmer). In Snikzwaag hebben we hier een jonge ooievaar die eigenlijk al een dag of vier alleen is en niet weggetrokken is. Op het nest, maar ook hier in de weilanden op zoek naar voedsel.  De ouders en andere ooievaars zijn al dagen afwezig hier (Frida en Menno Visser, Snikzwaag).  Tegen het eind van de middag zat er bij ons in Warns een jonge koekoek op de spandraad. Lang hebben we ernaar kunnen kijken totdat een sperwer langs kwam en de vogel opvloog. We hadden de koekoek graag in het hijsnet gevangen en geringd weer losgelaten. (Ype en Tryntsje Albada, Warns).

Foto © Tryntsje Albada.

08-08-2024. Jonge koekoeken gaan al snel rondzwerven als ook hun waardvogel (vaak kleine karekiet) ook wegtrekt uit het broedgebied. Koekoeken kunnen zeker tot in eind oktober nog worden gezien in de provincie.

09-08. Bij Olterterp 2 boomvalk jagend (R. Riemersma). In Grote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier (Bauke Sienema, Heerenveen). Groep van 30 ooievaar in Polder Rohel bij Buitenpost (Marco van der Velde). Twee regenwulp al roepend overvliegend te Sneek bij Pasveer (Dick Pruiksma). Twee zwarte ooievaar (eerste jaars) overvliegend bij Duinen op Schiermonnikoog (Wouter Halfwerk). Bij Zwarte Haan 5000 kluut en zeker 500 scholekster (Amerik Schuitemaker). In IJlst bij de Iendracht 1 koekoek als slachtoffer tegen raam (Frans P.).

10-08. Een jonge groene specht zat gisteren op een paaltje bij ons in Sint Anna Parochie in de tuin. Zo'n 2 weken geleden hebben we (waarschijnlijk) dezelfde vogel ook al eens gezien, zat op precies dezelfde plek. We hebben ook de kleine bonte specht hier, maar deze heeft een andere roep. Heb hier in St. Annaparochie nog nooit eerder een groene specht waargenomen. We hebben hier veel bomen om huis, waarvan de meeste al zo'n 45 jaar oud zijn inmiddels. Wat mij dit jaar ook opvalt, is dat de besdragende bomen en struiken werkelijk propvol hangen. Dat zal een feestmaal zijn voor de vogels. Vlinders zijn er dit jaar niet veel, net als voorgaande jaren (Andries Miedema, Sint Annaparochie). Vandaag nog 2 scholekster bij de sporthal De stuit gezien te Joure. Op 10 augustus was er daar ook al een op het grasveldje aan het voedsel zoeken. Wel wat laat voor het binnenland van Friesland, Geen jong(en) gezien (Jan de Jong). Vandaag zag ik mijn eerste tapuit op najaarstrek dit jaar bij Mantgum (Pascal Osinga, Scharnegoutum). Op elke camping zien we boerenzwaluwen en zwaluwnesten nu we op vakantie in Denemarken zijn. Op de deur van een sanitair gebouw van de camping (vlakbij Mons Klint, in het oosten van Denemarken) een waarschuwing met een zwaluwvriendelijke tekst. Hier houden ze dus ook van gevleugelde vrienden (Hans Slot, Heerenveen, maar nu in Denemarken).

Foto © Hans Slot.

10-08-2024. Waarschuwing voor bezoekers in het Deens en Engels op sanitair gebouw voor de aanwezigheid van broedende boerenzwaluwen.

11-08.  Tijdens het maaien hier bij Wijtgaard een koereiger gezien, liep door het gemaaide gras naar voedsel te zoeken. Deze vogel hier nog niet eerder gezien (Kees Reitsma, Wijtgaard). ) Vanmiddag even van Moddergat naar Wierum gewandeld, en terug. Dit doen we een paar keer per jaar, is een leuke wandeling, altijd weer anders. Vandaag zagen we zowaar een koninginnenpage vliegen, van bloem naar bloem op de zonzijde van de zeedijk.  En bij Wierum, binnen de nieuw aangelegde rijsdammen een lepelaar (Menne Osinga, Kollumerpomp).

Foto © Menne Osinga

11-08-2024. De koninginnenpage neemt weer wat toe in ons land, voor Friesland alleen al in augustus  tot nu toe 12 meldingen. Geef U meldingen (liefst met foto) aan ons door.

12-08. Vandaag in Tijnje nog jonge boerenzwaluwen in het nest, dat naast het winterkoning nest zit. De jongen worden door de oude vogels gevoerd (Annemarie van Garderen). Sinds vorige week heeft een meerkoet stel dat bij ons in Boksum in de sloot huist 1 jong. Lijkt me tamelijk laat. In het voorjaar heeft het vrouwtje wekenlang op het nest gezeten, maar dat heeft geen resultaat gehad. Bijzonder dat het uiteindelijk gelukt is (Albert Postma, Boksum). In Terwispel een kerkuil met ring dood gevonden onder boom (Sjoerd Wagenaar, Terwispel).

Opmerking; de vogel bleek op 29-6-2024 geringd te zijn als nestjong (nest met 3 pulli) in Gorredijk door ringer Johannes Ruurd Fokkens uit Sijbrandaburen.

13-08. In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 draaihals gezien (Jacqueline Knijpstra). Op Terschelling bij Hoorn 1 ortolaan gezien (Joost van der Sluijs). Groep van 25 witte kwikstaart in Polder Ald Beets bij Beetsterzwaag (Willem Bosma). Bij de Hoarnestreek te Pietersbierum 7 tapuit (Marcel Stienstra). In Oudeschoot 1 zwarte ooievaar overvliegend (Marc Bleijerveld). Zeker 501 drieteenstrandloper bij Groene Strand op Ameland (Johan de Jong). Drie gierzwaluw te Sneek bij de Loten (J.J.P. Krop). Groep van plm. 100 reuzenstern op Workumerwaard (Marcel Stienstra).

14-08. Nog steeds twee scholekster bij de sporthal de Stuit te Joure rondvliegend. Laat voor het binnenland van Friesland. (Jan de Jong). Groep van 75 boerenzwaluwen insecten zoekend boven Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij de Striedyken op Schiermonnikoog 1 volwassen hop voedsel zoekend (Wouter Halfwerk). Op Ameland bij Buurdergrie 1 kerkuil gezien (Bram Roobol e.a.). Groep van 186 lepelaar bij Kooisplek en Kooisplekslid op Vlieland (Carl Zuhorn).

15-08. In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 waterrietzanger (Len van de Zande). Groep van 500 oeverzwaluw op Strand en Noordzeekust op Ameland (Joppe Lodewijks).

Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van augustus 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.

15 augustus 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Tel; 0513-414788

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS  Rohel Tjeukemeer) van het Vogeltrekstation Wageningen.

15-08-2024, 15:29 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)