Nieuwsbrief 71. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

 Door Jan de Jong.

 Natuurnieuws uit Friesland in de 1^e helft van september 2024.

01-09. Sinds gisteravond geen boerenzwaluw meer in de paardenstal bij ons in Terband. (Henk en Trienke Tjepkema, Terband).  Rondom de Martini kerktoren spits in Franeker verzamelen de nodige boerenzwaluwen zich voor de trek straks begint (Claas Frankena, Wommels). In de Kobbeduinen op Schiermonnikoog 1 ortolaan (Bas van den Meulegraaf).

Foto © Bas van de Meulegraaf.

01-09-2024. De ortolaan wordt maar zelden meer gezien in Friesland.

Bij de Tjonger te Oldelamer 1 zwarte ooievaar (Otte Boersma). Vijf tapuit op Makkumer Zuidwaard (Ruben Drost). Acht paapje in Huitebuurtsterpolder bij Nijemirdum (Rommert Cazemier). Acht bruine kiekendief bij Workumerwaard (Libbe Zijlstra). In Bakkeveen /Duinen 1 zwarte ooievaar (Willem Steenge).  Langs de Friese IJsselmeerkust 7 (!) roodpootvalk gezien. Te Oudemirdum 1, Mokkebank 1, Laaksum 2, Stavoren 2 en Workumerwaard 1 (Sietse Bernardus, Joure. e.a.).

Foto © Sietse Bernardus, Joure

01-09-2024. Een roodpootvalk man in vlucht in de polder Wainserwar 1 aan de IJsselmeerkust van Friesland.

02-09. De laatste eenden korven binnengehaald bij Lyts Tolsum en Tzum. Er zaten nog steeds holenduiven in te broeden (Simen de Boer, Dronrijp). Twee gierzwaluw in Banckspolder op Schiermonnikoog (Wouter van der Ham). 35 lepelaar bij It Eilan bij Goëngahuizen (Karel Jan Alsem  en Joost Foppes). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 40 kleine zilverreiger rustend (Koert Scholten en Siep Luinenburg). Te Oudehaske 1 ijsvogel man gesneuveld tegen ruiten (Helena). In het Fochteloerveen groep van 501 boerenzwaluw, 12 staartmees en 5 roodborsttapuit (Jolanda Wannet). Aan het Sneekermeer bij de Grote en Kleine Potten 2 paapje (Dick Pruiksma). Bij de Twijzelermieden 1 zwarte ooievaar (Robin van der Land). Groepje van 40 graspieper in Ferwerder Buitendijkspolder (J. de Groot). 

03-09.  Bij ons in Ruigahuizen zijn van de vijf nesten boerenzwaluw de meesten weer vertrokken. Er zijn nog een paar jonge vlieg vlugge jongen in de stal (Melle van der Goot). Vorige week zag ik een jonge merel in de berm vlakbij aan de Telle in Ureterp, ik vond het erg vreemd dat het beestje zo suf was. Onderweg zie ik ook nergens merels: Beetsterzwaag, Oude Bosch etc. (Ydwine van der Molen, Ureterp). Ik zag vorige week woensdag een zieke merel in mijn tuin in Broek bij Joure. Hij zat erg lang stil en vanmorgen had ik een op het terras. Hij zag er verfomfaaid uit (Pietie van Keimpema, Broek bij Joure). Bij Posthuis op Vlieland 1 gierzwaluw (Danny Katerbarg). Bij De Potskar aan Sneekermeer  1 vrouw juveniel koekoek (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 gestreepte strandloper (Klees Bode).  Op Vlieland bij 2^de Kroonspolder 200 lepelaar (René Alkema). Bij de Catspoolder in Lindevallei 1 visarend (Koos Jager). In het Wallebos te Beetsterzwaag 12 staartmees   en 1 roodpootvalk overvliegend (Willem Bosma). Groep van 200 boerenzwaluw bij de Bildtpollen buitendijks (Durk Lautenbag). Op Ameland in de Hon 1 eerste jaars morinelplevier (Wietse Smit).

Foto © Wietse Smit

03-09-2024. Doortrek van morinelplevier begint en piekt vaak van eind augustus/ begin september. De morinelplevier kan tot in oktober nog doortrekken, vooral op de Waddeneilanden, in Lauwersmeer, en aan de Friese kust. Binnenland meldingen in Friesland komen schaars voor.

04-09. De boerenzwaluwen in de garage bij ons in Oldeberkoop zijn nog wel druk. Ik vond gisteren nog verse eierdopjes. Wel laat hoor! En er wordt nog minstens een nest gevoerd. We genieten wel van al die vogels om huis. Prachtig om het zo te kunnen volgen (Ieke Schreuder en Herman Postma, Oldeberkoop). Groep van 50 witte kwikstaart bij de vogelkijkhut te Berlikum (Durk Lautenbag). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 ijsvogel en minstens 15 tapuit samen met 3 paapje (Wouter M.G. van Steelant). In het Easterskar bij Sint Johannesga 1 man en 2 juveniele grauwe klauwier (Wiebe Poppe, Joure). Op de Workumerwaard 195 reuzenstern (Libbe Zijlstra). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 100 watersnip (Johan Prins). Bij de Vogelpôlle op Ameland 2000 scholekster (Jelle Daems). Op Vlieland bij de Oude Eendenkooi 1 gierzwaluw (Peter van den Akker).

05-09. Vanaf 4 september zijn de meeste boerenzwaluwen uit onze loods in Metslawier vertrokken. In de schuur zit nog een nest, de 6 jongen hiervan vliegen hier alleen nog rond vandaag. Dit jaar ietsje minder nesten in de schuur, maar in de loods zaten vrijwel hetzelfde aantal als de andere jaren (Tjitske Veenstra, Metslawier). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 visarend (Albertje Alkema ten Hoeve). Twee appelvink in de Sondeler Leijen (Marchel Stienstra). In Sneek bij Schuttersveld 1 ijsvogel (Hinko Talsma). Te Oosterwolde op N381 1 ransuil dood als verkeersslachtoffer (Christiaan de Vries).   Bij paal 6 op Terschelling/Strand/Duinen groep van 600 kleine mantelmeeuwen (Gerrit Gerritsen). Groep van 250 kievit bij de Lytsemar bij Alde Feanen (Frank van G.). Bij Mirns /De Brelen 1 gierzwaluw (Marcel Stienstra). Bij De Tike een visarend met vis gefotografeerd (Jan van der Heide).

Foto © Jan van der Heide.

05-09-2024. Visarend met een deels afgekloven vis overvliegend bij de Tike.

06-09. De laatste jonge boerenzwaluwen zijn hier in Ruigahuizen uit de stal verdwenen (Melle van der Goot). Hoewel ik het idee heb dat er in Joure dit jaar minder gierzwaluwen rondvliegen zijn bij mij van de 9 opgehangen gierzwaluwkasten er 6 bewoond.  De laatste verlate gierzwaluwen zijn 26 augustus uitgevlogen terwijl er al lang geen gierzwaluw meer te bekennen was. De ouders vlogen tegen de avond op 26 augustus nog binnen om de jongen te voeren (Bouke Agricola, Joure). De boerenzwaluwen hier zijn hier in de Tijnje in de paardenstal nog niet weg. Gisteravond een groep foeragerend boven het erf, vanmorgen vloog er nog weer één de stal in, direct achter mij aan, ging even zitten zingen in het nestje en vertrok weer toen ik om de hoek keek (Annemarie van Garderen). Bij Laaxum een groep van 430 gele kwikstaart over vliegend (Hessel van der Iest). In Heeg 1 zwarte roodstaart (Bert Zijlstra). Bij Hollum op Ameland 1 gierzwaluw (Gijs Bouwmeester).  Bij de Stroomleidam op Ameland 402 bergeend (Frank Meeuwissen).

07-09. Bij de vogelkijkhut te Piaam 1 visarend (Gerke Visser).  In polder de Zwettepoel bij Snikzwaag 1 grote gele kwikstaart en bij Goingarijp een 20-tal gele kwikstaart (Wouter M.G. Vansteelant). Op de Vliehors te Vlieland 42 tapuit (Pieter Doornbos). Bij Het Rif op Schiermonnikoog 50 tapuit (Martijn Bunskoeke). Op Ameland bij de Kooiduinen 20 tapuit (Tim Langerak). Bij Tjeppenboer onder Welsryp nog een muskus eend met 8 jongen (Klaas Plat).  

Foto © Klaas Plat

07-09-2024. Muskus eenden kunnen tot laat in het seizoen nog jongen hebben.

In De Deelen 30 staartmees (Martine Huisman). Groep van 200 boerenzwaluw in Fochteloerveen Zuidoost (Fons de Meijer). Te Feanwâlden 1 oehoe (Margriet Nauta). In de Merskenheide 45 grote canadese gans (Koert Scholten).  Aan het Sneekermeer bij De Potskar Zuid 75 gele kwikstaart op slaapplaats. De vogels werden regelmatig verstoord door drones! (Wouter M.G. Vansteelant). In Oldeberkoop 1 windepijlstaart vlinder in de tuin (Peter van der Honing).

Foto © Peter van der Honing

07-09-2024. De windepijlstaart vlinder wordt regelmatig in Friesland gezien. In de eerste 7 dagen in september o.a. te Leeuwarden, Heerenveen, Harlingen, Piaam, Beetsterzwaag, Nieuwehorne (Kiekenberg), Vlieland, Schiermonnikoog, Terschelling en Delleboersterheide.

08-09. Twee prachtige ijsvogels bij ons in de achtertuin op de Steven in Joure Ze bleven wel een half uur turend naar het water (Jan Willem Blauwboer). Vandaag zag ik 4 reuzenstern op de Zuidwaard te Makkum (Gerard Mast, Stiens).  

09-09. In De Putten te Eastermar 2 paapje en 1 ijsvogel gezien (R. Riemersma). In Leeuwarden 1 kramsvogel (Harm Dijkstra). In het Fochteloerveen in Compagnonsveld 60 boerenzwaluw voedsel zoekend (Koert Scholten). Groep van 29 watersnip in de Wide Mar te Stiens (J.de Groot). Vanmorgen een knobbelzwaan met gele halsband (P74K) bij Joure in De Twigen gezien (Tonny de Jong, Joure).

Opmerking; Deze was geringd en van een halsband voorzien op 8 augustus 2021 te Groot Wetsinge- noord in Groningen door de Zwanenwerkgroep.

10-09.,In onze tuin te Niawier (Noordoost Friesland) vonden we vorige week 5 dode merel in de tuin en de andere Merels vertonen raar gedrag, dun nekje en heel mak maar niet oké. Dit naar aanleiding van U informatie in de Leeuwarder Courant (Piet en Merel vanden Esschert). Ook in en om Bakkeveen meerdere meldingen van vooral erg zieke merels. Ik denk dat er ook verscheidend zijn gestorven, want ik zie nauwelijks merels momenteel. Daarnaast hoor en zie ik ook nergens roodborsten in deze omgeving. De merels lopen versuft en kruipend ronden vliegen bij benadering niet meer op Jammer. Hoop dat het virus niet te lang duurt (Koert Scholten). Hier in Rotsterhaule had ik ook twee zieke merel in de tuin. Kon ze bijna met de hand pakken (Geert van der Meer).

Foto © Geert van der Meer.

10-09-2024. Een verzwakte merel met kenmerken van het usutu virus bij de drinkbak in de tuin.

11-09. Ik zag bij ons in Beetsterzwaag op 26 augustus een suffe merel in de tuin, die af en toe wat in het gras pikte, maar goeddeels niks bewoog. De volgende morgen lag hij dood achter een struikje. Had toen al een sterk vermoeden van het usutu virus, dus ik meld het nog even (A. Brossois. Beetsterzwaag). Ik zag vanmiddag bij Gorredijk deze jonge zwarte ooievaar op zoek naar eten in het slootafval langs sloot (Teun de Vries, Burdaard). Naar aanleiding van het artikel in de Leeuwarder Courant meld ik dat er op 29 augustus bij ons in Gorredijk in de tuin ook een dode merel is gevonden (Harm van der Duim). Afgelopen weken scharrelde bij ons in de tuin aan De Opper in Sneek ook een merel rond die heel “timide “was. Ik weet niet of ie dood is gegaan. Op het ogenblik is er een merel met een heel “schimmelige “kop hier. Verder komt er bij ons hier geregeld een sperwer langs (Hiske van Leeningen). Vandaag las ik in LC over de merels. Wij wonen in Gorredijk. Begin augustus zat er nog een merel nest in de klimop van onze bijkeuken. De ouders vlogen af en aan. In de 2e week van augustus vonden we eerst een ziek mereljong in het gras, vlak bij het nest en maakte vreemde bewegingen met de vleugels, slappe nek. Het dronk nog een beetje maar overleed snel. Twee dagen daarna lag het andere jong dood in het gras een meter verderop. Vrienden attendeerde ons op de merelziekte. Nog weer een paar dagen later lag 50 meter verderop het merelvrouwtje dood in het gras. Ook heel naar. Het zwarte mannetje signaleerde ik nog een keer of twee (Frouk Oostra).

12-09. In Bolsward bij ons bij de achterdeur 1 windepijlstaart vlinder (B. Grijdanus). Op 1 september waren de boerenzwaluwen allemaal weg bij ons in Terband. Niet eentje terug gezien. Vanmorgen verbazing: zitten er 5 boerenzwaluw in de stal.   Gisteravond waren ze er niet. Het lijkt mij dat ze bekaf zijn. Zonet rond 21.30 uur nog 2 boerenzwaluw in de paardenstal bij ons in Terband (Henk en Trienke Tjepkema). By de buren in Rotsterhaule zit in de nok van het huis nog een jonge huiszwaluw in het nest (Geert van der Meer). Na 2 jaar zonder, is de ijsvogel weer terug bij ons in Feinsum. We zagen er 2 in de tuin, een daarvan was een vrouwtje. We weten niet of ze hier in de omgeving gebroed hebben (Hielke de Groot). Hier in mijn omgeving in Ureterp zijn vrijwel alle merels verdwenen. 9 september hoorde ik onder de hulstboom in mijn tuin nog 1 zwak roepen, maar ik zag niemand. Geen merels meer die havermout komen snoepen. Dit voorjaar had ik nog een merelnest in de klimop, met drie prachtige jongen, vooral gevoerd met havermout tijdens die ellendige kou. Ze zullen allemaal wel dood zijn (Ydwine van der Molen).

13-09. Groep van 60 kneu in Duinen bij paal 18 op Terschelling Gerrit J. Gerritsen).  Bij de Bochtjesplaat in het Lauwersmeer 62 witte kwikstaart (Gerben Mensink). Bij de Bocht van Molkwar 2 witgat (Rudy Fopma en Patrick Agterberg). Bij de Uitkijkbult op Workumerwaard 10 zwarte zwaan (Marten Wesselius). Vangst van een porseleinhoen op Schiermonnikoog door VRS Schiermonnikoog in Groenglop (Jelmer Volkstedt).

Foto © Jelmer Volkstedt

13-09-2024. Het porseleinhoen wordt tijdens de najaarstrek tussen begin augustus en half oktober maar zelden gevangen op Schiermonnikoog voor ringonderzoek, dit is voor zover bekend de 5^e ooit. Een deel van de porseleinhoenen overwinteren in zuidelijk Europa maar de meeste trekken naar Afrika.

14-09. Dertig gele kwikstaart in Mantgumernieuwland (J.P. Osinga).  Groep van 200 boerenzwaluw bij de Pikesyl, ligt bij IJlst Jozef Gorgels). In Bosgebied Appelscha 1 klapekster (J. Dolstra). Te Kollum 1 ijsvogel (Susanne Hoogsteen). Bij Nesserdam op Ameland groep van 25 Jan van Gent en een 20-tal roodkeelduiker overvliegend (Rudy Fopma, Andries Zijlstra en Marchel Stienstra).   Bij Sneekermeer/Grienedyk 1 koekoek (Wouter M.G. Vansteelant). Bij de Jachthaven op Schiermonnikoog 1 bokje tussen enkele watersnip overvliegend (Jaap de Jong).  Bij het Badstrand op Schiermonnikoog 1 vorkstaartmeeuw overvliegend (Jesse Sinnema e. a.). Geschatte groep van 2500 bergeend op Waddenzee bij Wierumerwad (Andries Dijkstra).  In de Alde Feanen bij Reid om é Krite 1 blauwe glazenmaker (Dick Bos).

Foto © Dick Bos

14-09-2024. Mannetjes blauwe glazenmaker hebben meestal zowel blauwe als groene vlekjes op het achterlijf, hoewel ook exemplaren voorkomen met alleen blauwe vlekjes (Bron; De Vlinderstichting).

15-09. In de Peazemerlannen 1 sneeuwgors (Marieke Wolters). In Rijsterbos 1 boomklever (Harmen van Dijk). Te Bakkeveen een roodpootvalk (Koert Scholten). In Workumer Nieuwland 1 ijsvogel (Jos Hooijmeijer). In Fochteloo 120 holenduif (Lieneke van Tilburg). Bij de Burgumermar 1 kramsvogel (Klaas Vonk).  In It Soal bij Workum 3 dodaars (Johan Deinum).

Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van september 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen. Op naar 2^e helft september! Zend U meldingen in voor 30 september! Oktober wordt een drukke maand voor mij.

16 september 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nlTel; 0513-414788

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).

16-09-2024, 07:58 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Nieuwsbrief 70. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de 2^e helft van augustus 2024.

15-08. Bij Zwarte Haan 25 putter (Henk Hupkes). Te Mirns een wespendief (Koos Jager). Bij de Azeven te Drachten 1 ijsvogel (Bauke Roosma). Op Groene Strand op Ameland 20 graspieper (Johan de Jong). Te Beetsterzwaag bij Walle Bosch 3 roodborsttapuit (Willem Bosma).  Bij de Roodkerkerpolder 1 rode wouw overvliegend (Sibbele de Jong). Groep van 500 oeverzwaluw bij Strand en Noordzeekust op Ameland (Joppe Lodewijks).

Foto © Stefan van Schaik.

Nadat de laatste jongen zijn uitgevlogen vertrekken ook de oude vogels uit de kolonie en trekken daarna weg. Veel jonge oeverzwaluwen verkennen eerst nog een tijdje de omgeving in soms flinke groepen.

16-08. Bij De Falom zag ik 9 voedselzoekende ooievaar en tegen de slootkant van datzelfde land een zwarte ooievaar die wat ineengedoken daar stond maar die toen ik wat dichterbij kwam wel als eerste wegvloog en wat verderop weer naar beneden ging (Sytze Elzinga, Burgum). Bij Westhoek/Wad 1 gierzwaluw overvliegend (Maurice ten Hoope). Bij de Ballumerduinen op Ameland 4 paapje (Wouter Eising). Bij Twijzel een zwarte ooievaar (Jacob Hanenburg).  Bij de Kijkhut Workumerwaard 46 reuzenstern (Tjerk Kunst). Bij de Veerdam te Holwerd 5000 bonte strandloper (Arjen Brenkman). Bij de Burgumermar 1 visarend (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer 6 koereiger (Anne van der Wal e.a.).

17-08. Op de Lippenhuisterheide 2 grote lijster (Willem Bosma). Op Vlieland in de 3^de Kroonspolder 2 waterrietzanger en 1 draaihals gevangen en gerings (Tijmen Majoor). Bij het Barrahuis te Leeuwarden 60 boerenzwaluw (A. Jansma). Bij Brandemeer te Wolvega 1 volwassen ijsvogel (Klaas Vonk). Bij het Drents Friese Wold 2 overvliegende zwarte ooievaar (Sanne Herremans). In de haven Harlingen 180 steenloper en met de Veerdienst Vlieland -Harlingen zeker 6000 kokmeeuw (Robin Drenth). Bij Wierum 1 terekruiter gezien (Martijn van der Meij). 

18-08. Bij de sporthal De Stuit te Joure middags voortdurend een scholekster roepend (Jan de Jong).Te Oldeholtpade 12 appelvink (Ruurd Jelle van der Leij).  In Bakhuizen 1 vrouw bonte vliegenvanger (Peter van de Beek). In de Ald Beets polder bij Beetsterzwaag 100 boerenzwaluw (Willem Bosma). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier (Joost Vogelzang). Bij de Oude Bildtpollen 1 velduil gezien (Mathieu Bannink). Bij de Wide Mar te Stiens 60 grote zilverreiger (Jorrit Zondervan). Bij Ald Beets te Beetsterzwaag nog 2 scholekster (Willem Bosma). Bij Kornwerderzand 2 gierzwaluw overvliegend (Jurren Koerts). Bij de Jollemabosjes op Terschelling 1 koekoek (Thomas Los).  Bij de Afsluitdijk tussen Kornwerderzand/Cornwerd groep van 114 krooneend op IJsselmeer (Alma Leegwater e.a.). Bij Koehool groepje van 10 baardman (Rommert Cazemier).

Foto © Thomas Kruider.

Jonge baardmannen zwerven na het broedseizoen graag in groepjes rond.

19-08. Vanmorgen een vrouw gekraagde roodstaart in een boompje in onze tuin te Heerenveen (Thea Leickering). In Terschellingerpolder groep van 25 gele kwikstaart voedsel zoekend (Roef Mulder). Te Beetsterzwaag 1 kleine bonte specht (Albert de Jong). In het Lauwersmeer in Kollumerwaard 1 draaihals (Rob en Henny Gorissen). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 4 witgat voedsel zoekend (Bauke Sienema). In It Swin te Elahuizen 30 watersnip (Jorrit Zondervan). Op Schiermonnikoog bij de Stuifdijk 1 bokje (Kas Muijres). Bij Polder de Koning bij de Westhoek 2 gierzwaluw overvliegend (Gerrit Rozeboom).

20-08. Ik had deze week bij ons in Heerenveen aan de Dopheide een zieke (en zojuist dode) merel in de tuin. Is een jong van dit jaar. Eerder deze week vond ik ook een andere (ook een jong van dit jaar) in de tuin. Ook erg vermagerd. Die zieke zag ik overigens gisteren nog wel een worm eten. (Niels Slik, Heerenveen).

Opmerking; Ook op 7 augustus melden Trienke en Henk Tjepkema uit Terband (bij Heerenveen) me dat er plotseling binnen een week drie dode merel in de tuin werden aangetroffen. Waarschijnlijk het Usutu virus wat toch weer de kop op heeft gestoken. Zijn er meer meldingen?

Groepje van 10 staatmees te Jubbega (Gerjanne). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 ijsvogel (J. van Oosten). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 25 watersnip (Bauke Sienema). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 6 grauwe franjepoot (Thijs Koelemeijer). Groep van 8 gierzwaluw op West Terschelling (Daan van der Elsken).

21-08. In Camminghaburen in Leeuwarden 1 rode wouw (Harm Dijkstra). Twintig reuzenstern in de Soestpolder bij Bergum (Sibbele de Jong). Zes grauwe franjepoot in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Hilda Schuitema). Bij Kornwerderzand aan Wadkant 850 fuut (Gerard de Jong e.a.). Te Ferwert 3 gierzwaluw (Henk Hiemstra). Dertig grutto in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Fedde Welbedacht). Bij de Catspoele op Delleboersterheide 1 paar grauwe klauwier aanwezig (Koos Jager). In Joure 1 distelvlinder (Wiebe Poppe).

Foto © Wiebe Poppe.

21-08-2024. Dit jaar zag ik bij ons in de tuin wat minder distelvlinders hoe was dat elders?

22-08. Ter hoogte van de tv-toren op Smilde zagen we op een perceel, waarvan graan was geoogst 4 kraanvogel foerageren (Henk Pots, Gorredijk). Te Ravenswoud 65 kramsvogel in polder (melder bekend). Groep van 200 huiszwaluw in Lauwersmeer bij Ezumakeeg Zuid (Kees Bode). Bij de Ballumer Stuifdijk op Ameland 100 oeverzwaluw (Petra Visser). Twee kerkuil dood als verkeersslachtoffer Bij de Marschen en bij de Wijnjeterperstreek bij Wijnjewoude (Jelmer Groen). 

23-08. In de vijver van het Stienzer bos zag ik 5 paar krakeend die van de waterplanten aten. De hele zomer geen krakeend daar gezien doch ineens waren ze er.  Bij Feinsum zie ik nog geregeld een bruine kiekendief over het veld vliegen (Gerard Mast, Stiens).

24-08. Bij paal 48 1 nachtegaal (Lars Buckx). In de 3^de Kroonspolder op Vlieland een Europese kanarie (Jeroen Breidenbach). Twee overvliegende ijsvogel te Workum (Tjerk Kunst). In het Easterskar bij Sintjohannesga 42 lepelaar (Johannes en Gea Koster). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 koekoek (Wouter M.G. Vansteelant). Groep van 3000 kluut buitendijks bij de Bildtpollen (Paul Gnodde). Groep van 85 kneu op de Vliehors op Vlieland (Carl Zuhorn). In het Lauwersmeer bij Bochtjesplaat 2 eerste jaars zwarte ooievaar (Peter Links e.a.). Groep van 95 kneu in Terschellinger polder op Terschelling (Jan Lok). Op zandplaat De Richel op Vlieland 4800 wulp geteld (Bram de Vries e.a.).

25-08. In Lauwersmeer bij Bochtjesplaat groep van 150 witte kwikstaart (Wouter van der Ham). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 mannetje grauwe klauwier (Bauke Sienema). Een 60 grote zilverreiger bij Peazemerlannen (Ted Overmeer). Aan het Sneekermeer bij de Potskar Zuid 80 huiszwaluw (adult en juveniel) voedsel zoekend (Dick Pruiksma).  In de Groote Wielen bij Leeuwarden 1 koekoek en 1 gierzwaluw gezien (Vincent Douwes), Bij de Bocht van Molkwar 11 oeverloper (Hessel van der Iest). Bij Wierum een grote groep van 5000 bergeend (Ted Overmeer). Op Vlieland in de 2^de Kroonspolder groep van 900 tureluur (Bart Vastenhout). In de Schaopedobbe bij Elsloo 1 bastaardzandloopkever (Robert Bekenkamp).

Foto © Robert Bekenkamp.

25-08-2024. In Nederland komt de bastaardzandloopkever meer verspreidt voor op zandgronden, inclusief de kuststrook.

26-08. Aan het Sneekermeer bij de Mardyk 1 draaihals en 1 reuzenstern (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 8 grauwe franjepoot (Gert Jan van Noord). Groep van 500 goudplevier in Dronrijper Zuiderpolder (Olivier van Kampen). In Joure 3 gierzwaluw (Paul van Eik). Bij de Klyndobbe te Feanwâlden groep van 200 boerenzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen).  Bij Wierumerwad aan Waddenzee 160 bontbekplevier (Andries Dijkstra). Groep van 170 boerenzwaluw in Peazemerlannen (Gerben Mensink).   Te Ferwerd Buitendijks 1 gestreepte strandloper (Sietse Bernardus, Joure).

27-08. Vanmorgen zag ik hier in Tjerkgaast een bruine kiekendief die letterlijk in gevecht was met een haas. De haas boksend op z'n achterpoten en de kiekendief klapwiekend er vlak boven. Dat ging zeker 5 minuten zo door, en het gebeurde even later opnieuw. Dit had ik nog nooit gezien.  Helaas was de afstand wat te groot om er een redelijke foto van te maken (Marten vd Heide, Tjerkgaast).

Opmerking; Vaak hebben kiekendieven het voorzien op jonge haasjes. De ouders verdedigen hun kroost door de vogel aan te vallen als ie te laag komt.

Een mooi moment vanavond om half acht hier bij het Heidemeer in Heerenveen. Mijn zoon kwam me waarschuwen dat er acht vogels (die hij niet kende) op een rij op onze steiger zaten. Ik keek: acht oeverloper naast elkaar. Ik wilde er een foto van maken maar toen kwamen buren zwemmend in de buurt en de acht vlogen weg. Erg jammer. We blijven een oogje in het zeil houden. Het lijkt erop dat de twee eerder geziene oeverlopers een familie hebben gesticht? Het was sowieso een bijzondere watervogeldag. Zes knobbelzwanen kwamen koninklijk voorbijzeilen en vanmiddag zat een blauwe reiger te vissen ook vanaf onze steiger (Bep van den Berg, Heerenveen). Vanmiddag een groep van plm. 600 wulp op weilanden in de Workumerwaard aan het einde van de Slinkeweg (Andries Blom, Workum). Al enkele weken komt er laat op de avond een boomkruiper over mijn muur tippelen die vervolgens onder de dakgoot zijn slaapplaats opzoekt (Rinus Spijkerman Sint Nicolaasga). Vanavond bij de Wide Mar onder Stiens 5 blauwe reiger en 163 grote zilverreiger geteld (Gerard Mast, Stiens). In het Easterskar te Sintjohannesga 1 paar grauwe klauwier met drie jongen op filmpje gezet (Jacqueline Knijpstra).

Foto © Roelof Mendel.

28-08-2024. Mannetje grauwe klauwier met twee jongen in het Easterskar bij Sintjohannesga.

Opmerking; Voor de gemeente De Fryske Marren is dit het eerste broedgeval. De grauwe klauwier is voor Friesland een schaarse broedvogel die de laatste jaren steeds meer als broedvogel wordt aangetroffen. 

28-08. Ik reed vanmorgen langs het Nannewijd in Oudehaske. Hier zag ik wel 200 knobbelzwanen die op het Wied verbleven. Misschien waren het wel meer (Bertus van Es, Heerenveen). Na een slechte start van dit broedseizoen vliegen er nu bij ons in Jelsum plm. 70 boerenzwaluw rond de boerderij (Marie-christien van Deursen). De eerdere telling (van 27 augustus) op de slaapplek in het Wide Mar bij Stiens nog eens geteld. Helaas wel een verstoring vanavond door een rode ballon (AMO) door het geluid van de branders. De ballon kwam aan de grond op it Stienzer Aldlân.  Veel vogels vlogen op doch gingen later weer terug. Geteld op slaapplek; 5 blauwe reiger, 6 ooievaar, 137 grote zilverreiger.  Verder o.a.  Aanwezig; 1 knobbelzwaan, 10 krakeend, 12 slobeend, 2 lepelaar, 1 bruine kiekendief, 1 grutto, 8 kievit ,1 oeverloper, 5 meerkoet, 2 waterhoen, 15 watersnip en 1 waterral. Meerdere waterral daar te horen. Verder aanwezig talingen, wilde eenden en grauwe ganzen (Gerard Mast Stiens). 

Opmerking; Slaapplaatstellingen tegen de avond leveren vaak hoge aantallen vogels op die gezamenlijk de nacht door brengen. De telling van Gerard Mast leverde hoge aantallen grote zilverreiger op afkomstig uit de wijde omgeving daar. We zijn benieuwd of er op meer plaatsen in Friesland hoge aantallen op de slaapplekken zijn gezien.

29-08. Twee noordse kwikstaart in Banckspolder op Schiermonnikoog (Wouter Monster). Bij Kooiduinen op Ameland 5 paapje (Bram Roobol).  In de Prikkebosk op Schiermonnikoog 1 fluiter (Gijsbert Twigt). Groep van 200 kauw overvliegend te Vrouwenbuurtstermolen (Pim Wolf). In Bomenland op Vlieland 1 draaihals (Carl Zuhorn).  Aan het Sneekermeer bij Potskar Noord 1 roodpootvalk (Jelmer Luyckx en Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 40 watersnip (Bart Henstra).  Op Schiermonnikoog bij De Aanwas 1 aziatische goudplevier (Wouter van der Ham).

30-08. Vandaag zag ik op grote hoogte (circa 150-200 m) een boomvalk langzaam over het dorp Scharnegoutum zweven. Plotseling volgde er duikvlucht met enorme snelheid -ik kon hem amper volgen met de camera- en hij verdween achter de huizen. Hij dook weldra weer op boven de daken van de huizen met als prooi een groenling (Pascal Osinga). Groepje van 10 staartmees te Oudemirdum (Jan Haanstra). Groep van 201 boerenzwaluw bij De Kolken te Anjum (Jolanda Wannet). Op Vlieland in de 4^de Kroonspolder 1 hop dood gevonden, was al enkele dagen dood (Carl Zuhorn). Te Gersloot 1 zwarte ooievaar overvliegend (Ruurdje). Bij de uitkijkbult op Workumerwaard 145 reuzenstern (Marten Wesselius). In Beetsterzwaag nog 1 scholekster overvliegend (Willem Bosma). Vandaag bij de “Terp fan de Takomst” te Blija geweest. Op de zeedijk vonden we een kapotte rode pootring van een postduif met inscriptie FR 2022 300945 (Andrys en Henny Stienstra, Burgum).

Opmerking: Deze ring is van een Franse postduif. We hebben de gegevens doorgestuurd naar Frankrijk zodat de eigenaar van de duif uiteindelijk bericht ontvangt.

  Bij Ferwert in de Ferwerderpolder Noordeinde 240 holenduif (Henk Hiemstra). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 paapje (Jan Dreteler).

Foto © Jan Dreteler.

30-08-2024. Paapjes trekken eind augustus tot diep in oktober in wat kleinere aantallen weg of door, vaak echter maar 1 a 2 bij elkaar en soms in gezelschap van tapuit. Als broedvogel is de soort schaars in Friesland.

31-08. Op Ameland bij de Zuidergrie 152 gele kwikstaart overvliegend (Frank Meeuwissen). Bij de Bocht van Molkwar 5 paapje (Libbe Zijlstra). Bij het Ketlikerskar 1 raaf overvliegend (Klaas Vonk).  Op Schiermonnikoog bij de Oostpunt 1 draaihals gezien (Peter Links). In Lemmer 2 ijsvogel (Jan Haanstra). Op de Strandvlakte op Schiermonnikoog 1 rosse franjepoot (Kees Noijens e.a.). In Oppenhuizen 1 ijsvogel (Jos Welbedacht). Op Ameland 1 wilde zwaan bij Lange Sloot (Frank Meeuwissen). Groep van 200 holenduif op perceel 2 (Land van Ons) te Bakkeveen (Koert Scholten).  In het Drents-Friese -Wold bij de Kale Duinen 1 grote keizerlibel (Hans Roelofsen).

Foto © Hans Roelofsen.

31-08-2024. De grote keizerlibel komt algemeen voor in Friesland. Hier afgebeeld een mannetje. Mannetje: achterlijf hemelsblauw met zwarte lengtestreep. Ogen groen met blauwe tint.

Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van augustus 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.

2 september 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Tel; 0513-414788

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).

Bijlagen:
Nieuwsbrief 70.pdf (627.1 KB)   

Nieuwsbrief 69. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de 1^e helft van augustus 2024.

01-08. Twaalf nesten van de boerenzwaluw in de schuur in Hantum aan de Fetzewei 9 (Douwe Bandsma). In De Deelen vijf vuurlibel (Thymen de Groot). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier voedsel zoekend (Bauke Sienema). In Broeksterwâld /Bomriden 1 ijsvogel (Sam Reitsma). In De Deelen 2 purperreiger (Martine Huisman). Dertig lepelaar bij de kijkhut De Ral te Piaam (Lukas Ruijer). In Gersloot aan de Aengewirderwei bij kapschuur 1 volwassen hazelworm gezien (de Jong).

Opmerking; nieuwe vindplaats voor hazelworm in Friesland! Zijn ze op meer plekken gezien?

  Bij de See Hanne te Mirns 1150 aalscholver en 200 knobbelzwaan (Aart Vink). Op de Workumerwaard 38 reuzenstern (Hessel van der Iest). Twee Kempense heidelibel in de Rottige Meenthe (Helmut van Pelt). Te Ferwert Buitendijks 2800 kluut (Michiel van der Weide). Vandaag zijn de gierzwaluwen van het Helmhout in Joure vertrokken, het waren er ongeveer twintig. Bij de Blaugerzen te Akmarijp 1 purperreiger gezien door mevr. Bosma (Bertus Rijpkema).  Bij Berltsum (Berlikum) 1 poelruiter (Jan Bijlsma e.a.).

Foto © Jan Bijlsma

01-08-2024. Broedt in delen van Oost-Europa, zuidelijk Rusland en noordelijk Kazachstan, Mongolië en China. Trekt in de winter naar Afrika ten zuiden van de Sahara, delen van Zuidwest-, Zuid- en Zuidoost-Azië en Australië. In Nederland een doortrekker in uiterst klein aantal. (Bron; Nederlands Soortenregister).

02-08. Groepje van 12 baardman in Lauwersmeer bij Bochtjesplaat (Maurice ten Hoope). In Leeuwarden te Camminghaburen 2 boomvalk roepend (Vincent Douwes). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger en 1 wespendief gezien (Gerco Schutten). Bij de Greate Krite te Warga 2 zwarte ooievaar aan de grond (Gerrit Nijboer).  Grote groep van 7000 kanoet bij de Vogelpolle op Ameland (Jan Ole Kriegs). Bij Oostmahorn en Esonstad een juveniele koekoek (Noé Terorde). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 grote karekiet (van Wel).

03-08. Twee boomvalk op de Duurswoudsterheide (Martin Manson). Op de Workumerwaard 60 reuzenstern (Lisette van der Krogt). In de 2^e Kroonspolders op Vlieland een groep van 2000 tureluur (Sander Lageveld). In de Peazemerlannen 1 eerste jaars Terek ruiter aanwezig (Gijs Riekert e.a.). Groep van 30 watersnip in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Dennis Jansen e.a.). Op de Makkumer Zuidwaard 1 koekoek (Libbe Zijlstra).  Bij de Westhoek op het Wad zo’n 4000 wulp en 4000 kluut (Rutger Wilschut). Aan het Bergumermeer 1 grote karekiet geringd (Ringgroep Eastermar/ Arend Timmerman e.a.).

Foto © Henk Vermeer

03-08-2024. De grote karekiet wordt de laatste jaren vaker in Friesland gevangen en geringd. De vraag is of het ook allemaal zwervende oude vogels of jonge vogels zijn die in Friesland zijn geboren.

04-08. Op Ameland 1 indische kievit waargenomen (Andries Zijlstra en Rudy Fopma).

Foto © Andries Zijlstra

04-08-2024. Zeldzame gast voor ons land. Vogel op 19 juni 2019 voor het eerst op Texel gezien. Dit is m.i. eerste melding voor Friesland.

In het Lauwersmeer 1 wasbeerhond dood gevonden als verkeerslachtoffer (Eddie Douma).

Foto © Eddie Douma.

04-08-2024. De wasbeerhond lijkt vaker te voorkomen in Fryslân. Het roofdier komt oorspronkelijk uit Azië en is via Rusland, waar hij werd gefokt voor de bontindustrie, naar Europa gekomen. Ruim twintig jaar geleden werd de wasbeerhond voor het eerst in Fryslân gesignaleerd (bron Omrop Fryslân/Harry Bosma, Google).

05-08. Vandaag zijn de gierzwaluwen vertrokken uit Berltsum/Berlikum (Ita Spoelman). Zeker 100 huiszwaluw en een groep van 25 witte kwikstaart in het Lauwersmeer/Bochtjesplaat (Bert Bamps en Ben van der Weyer). Bij Koehool 3 tapuit gezien (Rob van Ellen). Zeker 50 oeverzwaluw bij kolonie in Zuidbroeksterpolder bij Burgwerd (Fred Hoebe).  Te Oldeholtpade 1 vrouwtje boomvalk overvliegend (Ruurd Jelle van der Leij). In het Fochteloerveen 1 wespendief gezien (Ed Veling en Gerard Ouweneel). Bij de proefboerderij Kollumerland in Lauwersmeer 3 zwarte ooievaar (Klaas van der Ploeg en Edwin de Weerd). Groep van 750 scholekster bij Westhoek Wad (Rob ter Ellen). Op de Mokkebank te Laaxum 1 man witoogeend (Hessel van der Iest).

06-08. Groep van 7 grote lijster bij Wijnjeterperschar (Christiaan de Vries). Bij Heaburgen te Nijemirdum 1 boomvalk gezien (Frans Bosch). Bij Feanwâlden/Veenwouden 1 zwarte ooievaar overvliegend naar noord (Erwin Walstra). Groep van 55 reuzenstern op Workumerwaard (Jan Bijlsma). Bij 2^e Kroonspolder op Vlieland 2500 tureluur (Sander Lageveld). Bij De Marschen /Wijnjewoude 86 ooievaar en bij Wijnjeterperschar 39 ooievaar (Christiaan de Vries). Bij Fjouwerhuis onder Menaldum 1 jonge zwarte ooievaar voedsel zoekend bij een mestbult (Hette Grijpma, Menaldum).  

07-08. Een groene specht vliegt bijna tegen een auto in Beetgumermolen (Ita Spoelman, Berlikum).  Te IJlst 1 koekoek dood (als vensterslachtoffer?)  Gevonden (Haring Sikkes). Bij de Twijzelermieden 1 nachtzwaluw overvliegend (Jakob Hanenburg).

08-08. Twee appelvink bij Rotstergaasterwallen te Rotstergaast (Naut van der Mei). Te Sondel 1 grote gele kwikstaart bij Beamkamp (Fer-Jan de Vries). In Beetsterzwaag bij Hemrikkerveld 1 wespendief (Joris Mees). Twee zwarte ooievaar in Oosterschar te Sintjohannesga (Bauke Sienema e.a.). In van Oordt’s Merksen /Rome 2 groene specht (Willem Bosma). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 50 kleine zilverreiger (Ronald N.). In Polder de Nieuwe Grasfennen bij Nijemirdum 1300 knobbelzwaan (Fre-Jan de Vries). Te Feanwâlden nog 2 gierzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen).  Op het autodek van de veerboot Monnik, onderhoud veerdienst tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog, een 15-tal huiszwaluw nesten. Deze nesten zijn allemaal opengepikt door kauwen die de jongen op aten (Oane Taekema, Paesens).

Foto © Oane Taekema, Paesens

08-08-2024. Kauwen plunderen de nesten van huiszwaluwen op de veerboot Monnik.

 Een boerenzwaluw paar had eind juli een nestje vlak naast een winterkoning nest in de paardenstal bij mij in Tijnje. De winterkoningen hadden jongen (gehoord en gezien). Op 29 juli zag ik dat de boerenzwaluw de jongen van het paar winterkoning voederde, meerdere keren achtereen. Dit op de foto vastgelegd. Op 2-8-2024 zijn de jongen van de winterkoning uitgevlogen, net te laat voor een filmpje van het voederen. Ondertussen worden nu (8 augustus) ook al een aantal dagen de boerenzwaluw jongen gevoerd in het nestje naast de winterkoning (Annemarie van Garderen, Tijnje).

Foto © Annemarie van Garderen

08-08-2024. Mannetje boerenzwaluw voedert nestjongen van de winterkoning in Tijnje.

Vandaag zag bij Rotstergaast zeker 2 zwarte ooievaar en ik dacht een derde te zien (Ytsje Dijkstra, Lemmer). In Snikzwaag hebben we hier een jonge ooievaar die eigenlijk al een dag of vier alleen is en niet weggetrokken is. Op het nest, maar ook hier in de weilanden op zoek naar voedsel.  De ouders en andere ooievaars zijn al dagen afwezig hier (Frida en Menno Visser, Snikzwaag).  Tegen het eind van de middag zat er bij ons in Warns een jonge koekoek op de spandraad. Lang hebben we ernaar kunnen kijken totdat een sperwer langs kwam en de vogel opvloog. We hadden de koekoek graag in het hijsnet gevangen en geringd weer losgelaten. (Ype en Tryntsje Albada, Warns).

Foto © Tryntsje Albada.

08-08-2024. Jonge koekoeken gaan al snel rondzwerven als ook hun waardvogel (vaak kleine karekiet) ook wegtrekt uit het broedgebied. Koekoeken kunnen zeker tot in eind oktober nog worden gezien in de provincie.

09-08. Bij Olterterp 2 boomvalk jagend (R. Riemersma). In Grote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier (Bauke Sienema, Heerenveen). Groep van 30 ooievaar in Polder Rohel bij Buitenpost (Marco van der Velde). Twee regenwulp al roepend overvliegend te Sneek bij Pasveer (Dick Pruiksma). Twee zwarte ooievaar (eerste jaars) overvliegend bij Duinen op Schiermonnikoog (Wouter Halfwerk). Bij Zwarte Haan 5000 kluut en zeker 500 scholekster (Amerik Schuitemaker). In IJlst bij de Iendracht 1 koekoek als slachtoffer tegen raam (Frans P.).

10-08. Een jonge groene specht zat gisteren op een paaltje bij ons in Sint Anna Parochie in de tuin. Zo'n 2 weken geleden hebben we (waarschijnlijk) dezelfde vogel ook al eens gezien, zat op precies dezelfde plek. We hebben ook de kleine bonte specht hier, maar deze heeft een andere roep. Heb hier in St. Annaparochie nog nooit eerder een groene specht waargenomen. We hebben hier veel bomen om huis, waarvan de meeste al zo'n 45 jaar oud zijn inmiddels. Wat mij dit jaar ook opvalt, is dat de besdragende bomen en struiken werkelijk propvol hangen. Dat zal een feestmaal zijn voor de vogels. Vlinders zijn er dit jaar niet veel, net als voorgaande jaren (Andries Miedema, Sint Annaparochie). Vandaag nog 2 scholekster bij de sporthal De stuit gezien te Joure. Op 10 augustus was er daar ook al een op het grasveldje aan het voedsel zoeken. Wel wat laat voor het binnenland van Friesland, Geen jong(en) gezien (Jan de Jong). Vandaag zag ik mijn eerste tapuit op najaarstrek dit jaar bij Mantgum (Pascal Osinga, Scharnegoutum). Op elke camping zien we boerenzwaluwen en zwaluwnesten nu we op vakantie in Denemarken zijn. Op de deur van een sanitair gebouw van de camping (vlakbij Mons Klint, in het oosten van Denemarken) een waarschuwing met een zwaluwvriendelijke tekst. Hier houden ze dus ook van gevleugelde vrienden (Hans Slot, Heerenveen, maar nu in Denemarken).

Foto © Hans Slot.

10-08-2024. Waarschuwing voor bezoekers in het Deens en Engels op sanitair gebouw voor de aanwezigheid van broedende boerenzwaluwen.

11-08.  Tijdens het maaien hier bij Wijtgaard een koereiger gezien, liep door het gemaaide gras naar voedsel te zoeken. Deze vogel hier nog niet eerder gezien (Kees Reitsma, Wijtgaard). ) Vanmiddag even van Moddergat naar Wierum gewandeld, en terug. Dit doen we een paar keer per jaar, is een leuke wandeling, altijd weer anders. Vandaag zagen we zowaar een koninginnenpage vliegen, van bloem naar bloem op de zonzijde van de zeedijk.  En bij Wierum, binnen de nieuw aangelegde rijsdammen een lepelaar (Menne Osinga, Kollumerpomp).

Foto © Menne Osinga

11-08-2024. De koninginnenpage neemt weer wat toe in ons land, voor Friesland alleen al in augustus  tot nu toe 12 meldingen. Geef U meldingen (liefst met foto) aan ons door.

12-08. Vandaag in Tijnje nog jonge boerenzwaluwen in het nest, dat naast het winterkoning nest zit. De jongen worden door de oude vogels gevoerd (Annemarie van Garderen). Sinds vorige week heeft een meerkoet stel dat bij ons in Boksum in de sloot huist 1 jong. Lijkt me tamelijk laat. In het voorjaar heeft het vrouwtje wekenlang op het nest gezeten, maar dat heeft geen resultaat gehad. Bijzonder dat het uiteindelijk gelukt is (Albert Postma, Boksum). In Terwispel een kerkuil met ring dood gevonden onder boom (Sjoerd Wagenaar, Terwispel).

Opmerking; de vogel bleek op 29-6-2024 geringd te zijn als nestjong (nest met 3 pulli) in Gorredijk door ringer Johannes Ruurd Fokkens uit Sijbrandaburen.

13-08. In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 draaihals gezien (Jacqueline Knijpstra). Op Terschelling bij Hoorn 1 ortolaan gezien (Joost van der Sluijs). Groep van 25 witte kwikstaart in Polder Ald Beets bij Beetsterzwaag (Willem Bosma). Bij de Hoarnestreek te Pietersbierum 7 tapuit (Marcel Stienstra). In Oudeschoot 1 zwarte ooievaar overvliegend (Marc Bleijerveld). Zeker 501 drieteenstrandloper bij Groene Strand op Ameland (Johan de Jong). Drie gierzwaluw te Sneek bij de Loten (J.J.P. Krop). Groep van plm. 100 reuzenstern op Workumerwaard (Marcel Stienstra).

14-08. Nog steeds twee scholekster bij de sporthal de Stuit te Joure rondvliegend. Laat voor het binnenland van Friesland. (Jan de Jong). Groep van 75 boerenzwaluwen insecten zoekend boven Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij de Striedyken op Schiermonnikoog 1 volwassen hop voedsel zoekend (Wouter Halfwerk). Op Ameland bij Buurdergrie 1 kerkuil gezien (Bram Roobol e.a.). Groep van 186 lepelaar bij Kooisplek en Kooisplekslid op Vlieland (Carl Zuhorn).

15-08. In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 waterrietzanger (Len van de Zande). Groep van 500 oeverzwaluw op Strand en Noordzeekust op Ameland (Joppe Lodewijks).

Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van augustus 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.

15 augustus 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Tel; 0513-414788

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS  Rohel Tjeukemeer) van het Vogeltrekstation Wageningen.

15-08-2024, 15:29 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Nieuwsbrief 68. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

 Door Jan de Jong.

 Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van juli 2024.

15-07. Bij Lange sloot op Ameland 1 wilde zwaan (Robert Middelveld). Bij de Slotplaats te Bakkeveen 1 kruisbek (Jeffrey Huizenga). Twee ijsvogel in het Oosterschar te Sint Johannesga (Pieter Jan Stuiver). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 bosruiter (Johan Ee). In het Fochteloerveen 1 boomvalk jagend (Lieneke van Tilburg). Groep van 34 bergeend voedsel zoekend op Engelmansplaat (Vasco van den Boon). In de Akmarijpsterpolder 1 gele kwikstaart (Wim Jager). Vier grauwe vliegenvanger bij het Gerbrandy gemaal aan Sneekermeer (Dick Pruiksma). Dertig grote stern op Vliehors op Vlieland (Michiel Dissel).  In de Twijzelermieden 1 ooievaar rondstappend ((John Hoeksma).

Foto © John Hoeksma

15-07-2024. Deze volwassen ooievaar is op zoek naar muizen en kikkers in het Friese landschap.

16-07. Het valt me op dat ik dit jaar de fitis bijna niet heb gehoord/gezien heb hier in Harkema. Zijn er dit jaar minder broedparen dan andere jaren? (Willem Feenstra). De boerenzwaluwen zijn hier in Tirns met tweede leg bezig en we hebben er een nest bij onder de veranda, ook die zijn aan de leg. Verder regelmatig een zingende spotvogel in de tuin en een grauwe vliegenvanger voert hier zijn 4 jongen (Karst Tamminga). In 2022 en 2023 heeft er een boomvalk met succes gebroed op onze golfbaan in De Groene Ster, in Leeuwarden. Dit jaar hebben we begin mei 1 boomvalk gezien en gehoord, de laatste tijd merken we er niets meer van. Onze hoofdgreenkeeper, Erik van der Laan, is vogelringer, en een betrouwbare dagelijkse waarneembron. De vorige jaren was de aanwezigheid van de boomvalken en hun jongen overigens niet te missen (Marten Reitsma GEO commissie LGC De Groene Ster).

17-07. Vandaag hier op het platte dak in Stiens een appelvink, wordt hier niet vaak gezien.  Om 17:00 uur nog even bij de Wide Mar onder Stiens gekeken; aanwezig 9 grote zilverreigers, 6 lepelaar en 70 kemphanen (Gerard Mast).

18-07. Wij vonden in ons machinehok in Gaastmeer een torenvalk dood op de zolder Mogelijk een slachtoffer van de lage muizenstand? (Herre Klaas IJkema, Gaastmeer). Wij wonen naast strookje bos (Griekenland en Turkije). Zie hier bij Oudkerk al jaren (min. 10 jaar) een boomvalk vliegen boven het strookje bos tussen Griekenland en Turkije. Soms achtervolgd door groep boerenzwaluwen, huiszwaluwen en gierzwaluwen met veel gekwetter. Verder tussen de huizen door duikend in de hoop zangvogels te verrassen. Zag hem een paar dagen terug met een jonge vogel tussen de poten (melder bekend).

19-07. Twee kruisbek te Oldeholtpade (Ruurd Jelle van der Leij). Vier witte kwikstaart te Rohel (Klaas Pietersma). In het Fochteloerveen/Bufferzone 1 man grauwe klauwier (Rob Wassenberg).

Foto © Rob Wassenberg

19-07-2024. Grauwe klauwier wordt steeds vaker in Friesland opgemerkt als broedvogel.

 Bij Hoorn op Terschelling 1 zwarte ooievaar (Trinus Hek). Bij Kornwerderzand 2000 knobbelzwaan en een zestigtal krooneend ((Koen Kuiper). Op de Delleboersterheide 1 kwartel en 5 grauwe klauwier (Patrick Agterberg en Marcel Stienstra). Te Metslawier 9 holenduif (Justus Fakkeldij).  Veertig binnenkomende grote zilverreiger geteld bij de Wide Mar onder Stiens op de slaapplek, mogelijk meer aanwezig achter het hoge riet (Gerard Mast, Stiens).  Twee reuzenstern in het Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Kees Bode).  

Foto © Kees Bode

19-07-2024. Reuzensterns worden steeds vaker in Friesland waargenomen.

20-07. Bij de Burgumermar/Eastermar 1 man eerste jaars kleine bonte specht geringd en weer los (Ringroep Burgumermar/Arend Timmerman en Germ de Vries e.a.). In de Anjumer en Lioenssenserpolder 70 ringmus (Pieter van der Giessen/Hans en Elsa van Driel). In het Fochteloerveen een boomvalk jagend (Chris Busscher). In de Broekpolder bij Damwâld 1 zwarte ooievaar (Koen). In het Lauwersmeer 3 reuzenstern (Madeleine Postma). In de Oude Sondeler polder 500 kemphaan (Niek Lubber). Een volwassen grauwe franjepoot in de Bildtpollen Buitendijks -west (Sietse Bernardus, Joure).

Foto © Sietse Bernardus, Joure

20-07-2024. Deze volwassen grauwe franjepoot is al vroeg terug uit de noordelijke broedgebieden die liggen in grote delen van Noorwegen, Finland en noord Rusland. Broedt ook op IJsland. De soort komt er qua meldingen maar wat “bekaaid” af wat meldingen en voorkomen betreft in ons land in de Vogelatlas van Nederland 2018 p.590.(SOVON-inventarisatie 2013-2015).

21-07. Groep van 28 lepelaar in Bocht van Molkwar en bij de Workumer Buitenwaard 3 reuzenstern (Libbe Zijlstra).

22-07. Vanmorgen rond 7 uur aan het dwalen over het Noarderleech, ter hoogte van Nije Syl, en zag enige beweging bij het klein waterplasje in de zomerpolder achter de zeedijk. Dit wekte mijn nieuwsgierigheid, was veraf, het bleek een watersnip en een bosruiter te zijn (Netty Way, Oudebildtzijl).

Foto © Netty Way

22-07-2024. De bosruiter is broedvogel in grote delen van Skandinavie en het Noordelijke deel van Rusland. De Europese populatie telt 760.000 – 1.500.000 paar (EBBC Atlas,2020). 

23-07. Een zwarte ooievaar te Wearbuorren bij Aldtsjerk(Marcel Stienstra e.a.). In Morrapark te Drachten 1 koekoek (Marten Krans). In de Bocht van Molkwar 1 visarend (Hessel van der Iest).

24-07. Onlangs is bij ons een boomvalk gespot, vorig jaar een paartje en we horen en zien ze regelmatig. (Mirjam Frid wijk, Eastermar).  Vandaag is bij ons in Terkaple een jonge koekoek tegen het raam gevlogen. De vogel heeft 2 uren verdwaasd onder het raam gezeten, en is daarna gelukkig weer weggevlogen (Cobi Veldman, Terkaple).

Foto © Cobi Veldman.

24-07-2024. Jonge koekoek overleeft botsing tegen vensterruiten in Terkaple.

25-07. Ik had al eens eerder een oeverloper in de tuin hier in Heerenveen. Deze komt zo nu en dan terug. Deze keer vloog hij tegen mijn raam. Er kwam na enige tijd een andere oeverloper bij die de versufte vogel op 50 cm afstand toesprak. Daarop besloot deze dan toch zich te vermannen en nam (eerst aarzelend) de vlucht richting het Heidemeer. Een bijzondere paar minuten. (Bep van den Berg. Heidemeer, Heerenveen).

Foto © Bep van den Berg

25-07-2024. Oeverloper komt soms dicht bij de bebouwing in Heerenveen aan het Heidemeer.

26-07. Ondertussen zijn de boerenzwaluwen bij mij in de Tijnje verhuisd naar een ander nest in de paardenstal en daarmee buren geworden van de winterkoning (beiden in een al bestaand nestje). In de afgelopen weken was er zo nu en dan een schermutseling, maar over het algemeen lijken ze 'goeie buren'! Als ik het goed heb zijn de boerenzwaluwen inmiddels aan het voeren; winterkoning is vermoedelijk nog aan het broeden Annemarie van Garderen).

Foto © Annemarie van Garderen.

26-07-2024. Boerenzwaluw en winterkoning broeden gezellig naast elkaar in de paardenstal in de Tijnje.

27-07. In de Venebuurt bij Terwispel 1 waterrietzanger en 1 volwassen vrouw grauwe klauwier gevangen en geringd weer los (ringroep Menork).

28-07. Groot spektakel bij ons in Hitzum in de schuur. Een ‘vreemde’ boerenzwaluw valt een jonkie aan die op een touw zit, samen met 4 andere kleintjes. Jonkie valt om en bungelt langere tijd ondersteboven aan het touw. Dan valt hij en fladdert onbeholpen rond. De vreemdeling probeert hem weer aan te vallen. Ouders compleet in paniek en verjagen de indringer gelukkig. Nou gebeurt het wel vaker dat er vreemde boerenzwaluwen in de schuur komen. Ze worden er dan altijd snel weer uitgewerkt door 'mijn eigen zwaluwen'. Maar dit gedrag heb ik in al die jaren niet eerder waargenomen. Enig idee waarom zoiets gebeurt?

Opmerking Jan de Jong; Zeer waarschijnlijk is het een mannetje boerenzwaluw geweest die dit doet. Vaak komen ze “buurten” bij de buren en proberen de jonge vogels uit de stal te verjagen. Dit doen ze om de vrouwtjes vrij te krijgen voor nog een vervolglegsel. Vaak gaan vrouwtjes al weg met hun jongen naar de slaapplekken in de omgeving (vaak rietveld bij water) als ze goed kunnen vliegen.

29-07. Mijn vrouw zag vanmorgen een grote roofvogel, met prooi, bij ons in Kollumerpomp de bosjes in vliegen. Toen ze ernaar toe liep, vloog de roofvogel weg en liet de prooi vallen. De prooi bleek een vrouwtje sperwer te zijn, zie bijgaande foto's. Helaas hebben we de grote roofvogel niet kunnen determineren. Neem aan dat dit een havik is geweest (Menne Osinga). Ik heb al duizenden foto's van ooievaars, genomen in Nederland. Maar het exemplaar wat ik nu voor de lens had buiten Friesland is toch echt zeer zeldzaam. Nog nooit eerder zoiets gezien in de afgelopen 50 jaar. Als je hem op het juiste moment fotografeert lijkt hij zelfs voor 100% wit (Haye Folkertsma Boazum).

Foto © Haye Folkertsma

29-07-2024. Miskleuren bij de ooievaar komen zelden voor, deze vogel heeft gebrek aan melanine, delen van de buitenste groten slagpennen behoren zwart te zijn.

30-07. Wij hebben sinds 6 jaar de huiszwaluw aan ons huis in Baaium. Daarvoor nooit. Het begon met een nestje en het werden er elk jaar meer. Dit jaar zijn het er alweer 7 nesten.  Drie op de oostkant, 2 op de westkant en 2 op de noordkant van ons huis. Het is elke avond weer een pracht gezicht hoe ze boven door de lucht zeilen, vooral nu met het mooie weer (Rudi Smink Baaium).  Bij mijn dagelijkse therapie rondjes rond en door Heeg, nog steeds geen huiszwaluw, bij hun nestplaatsen, en in de lucht slecht (nu nog) gierzwaluwen in de lucht, dus nog steeds niets veranderd, onze hele populatie is niet teruggekomen (Feyte Terpstra Heeg). Aan ons huis in Franeker hangen 4 huiszwaluw nesten (Tjerk Fokkema, Franeker). Groep van 75 boerenzwaluwen rondvliegend bij Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen).

31-07. Op de Makkumer Zuidwaard 1 eerste jaars grote karekiet gevangen (Tryntsje en Ype Albada, Jaap Strikwerda). Vier zwarte ooievaar bij Bochtjesplaat in het Lauwersmeer (Mart van Zweeden).

Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van juli 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.

1 augustus 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS  Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.

Telefoon; 0513-414788.

01-08-2024, 14:57 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Nieuwsbrief 67. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

 Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van juli 2024.

01-07. Vanmorgen in Terwispel met de klas van juf Hillie en juf Sharon een lesje in de praktijk voor de jeugd over het ringen en onderzoek aan de boerenzwaluwen. De jeugd van 7 a 8 jaar oud liep vanmorgen van school naar de paardenstal van juf Hillie aan de Alde Dyk waar ze het ringen van de vogels van nabij mochten meemaken. Van nabij konden ze nu de boerenzwaluwen goed bekijken en natuurlijk mochten ze na instructie de vogels op gepaste wijze weer de vrijheid geven. Na afloop met zijn allen nog even op de foto (Jan de Jong).

Foto © Jan de Jong

01-07-2024. Juf Sharon maakt een groepsfoto van enthousiaste jeugd. 

Terwijl de jonge ooievaars hier in Opende bijna vliegvlug zijn, heeft een merel paar nog een nieuw nest gebouwd. Het eerste eitje ligt er net in. (Sipke Lindeboom, Opende).  Bij ons in Wijnjewoude zit een grauwe vliegenvanger verscholen in de blauweregen op de hoek van het huis, bij de oprit met vrij uitzicht te broeden. Als ik te dichtbij kom met de camera is hij weg; het is een alert vogeltje. Twee jaar geleden hadden we achter het huis in het nestkastje in de grote linde ook een nestje van de grauwe vliegenvanger.  Het mos in het nestje is waarschijnlijk vorige week uit een wat oude schaal met bollen en mos gehaald. Alles lag er ’s morgens naast, en het mos was weg (Marianne Hulsbergen).

02-07. In Drachten 2 boomvalk overvliegend (R. Riemersma). Groepje van 8 lepelaar (3 adult + 5 juveniel) rustend in Groote Sintjohannesgaaster veenpolder (Wiebe Poppe en Bauke Sienema). Twee ijsvogel in Recreatiepark De Heide te Heerenveen (Dennis Tuinstra).  Bij Anjum 1 koekoek gezien (Johannes Veenstra).

03-07. Vanuit onze woning in Irnsum heb ik zicht op een daklijst aan de overkant. Al enige tijd zie ik dat huiszwaluwen de jongen voeren. Tot mijn schrik krijgen ze systematisch bezoek van een torenvalk. Hij hangt secondenlang aan een nest tot groot paniek van de huiszwaluwen. Tot nu toe hebben ze de nesten nog niet verlaten. Ik heb die torenvalk al vier keer gezien (Oane Wester, Irnsum).

Opmerking Jan de Jong; Dit doen torenvalken soms om aan voedsel voor hun jongen te komen. Door het toenemend gewicht van de jongen + het gewicht van de torenvalk valt het nest (met jongen) naar beneden en kan de torenvalk zijn prooi pakken.

04-07. Zes kruisbek overvliegend te Feanwâldsterwal (Jo Scheepers). Een man grauwe klauwier in de Grootte Sintjohannesgaaster veenpolder (Koos Jager). Bij de Griene Dyk aan Snitsermar 1 boomvalk (Frans Oud). Zes grote lijster overvliegend op heide te Allardsoog (Wieger Poelstra).  Groep van 500 knobbelzwaan Workumerwaard bij Uitkijkplateau (Peter van de Beek).  Twee slangenarend in Fochteloerveen bi Informatiecentrum (Christiaan de Vries).

05-07. Bij het Zwin te Elahuizen een groep van 20 lepelaars gezien. Vraagje: waar zijn de vlinders. Voortuin ingezaaid met vlinder- en bijenmengsel maar een enkel koolwitje en verder bijna niks. Ook bij de vlinderstruik en in de achtertuin bijna geen vlinders. (Jan Stobbe Balk.)

Bij het Fermanjebosk in Damwoude sinds tijden ook weer eens een mannetje appelvink druk in de kersen aan het foerageren. Zo te horen ook jonge appelvinken in de nabijheid.  Ook de eerste eikenpages (vlinders) vliegen weer aldaar. Vorig jaar heel weinig eikenpages gezien. Nu zo'n 15-30 exemplaren bij zonnige periodes in de boomtoppen van de eiken gezien (Jan Andries Wagenaar).

Foto © Jan Andries Wagenaar.

05-07-2024. In het Fermanjebosk fladderen zo’n 15 a 30 eikenpages rond.

06-07. Vandaag bij Klooster Lidlum aan de Mûntsewei, ongeveer 450 wulpen foerageren (Klaas Plat Franeker).

07-07. Vanavond om 21.15 uur mocht ik een grote bonte specht waarnemen in Harlingen, in de bomen tegenover mijn huis aan de Zoutsloot 45. De grote bonte specht wordt wel op meer plekken in Harlingen gezien, meest in parkachtige omgeving. Hier bij mijn huis, vlak aan zee, had ik deze vogel nog niet eerder gezien (Nico Pellenbarg).

Vandaag zag ik een volwassen lepelaar met een jong in een weiland rustend en foeragerend in een ondiepe tochtsloot bij Lytsewierrum, Het jong was voortdurend aan het bedelen. De volwassen lepelaar was geringd met een metalen ring in combinatie met kleurringen aan beide poten. Ik heb de gegevens doorgestuurd naar Werkgroep lepelaar en de volwassen lepelaar blijkt geringd te zijn op 11 juni 2018 als man nestjong op de Boschplaat op Terschelling (Pascal Osinga, Scharnegoutum).

Aflezingen van de kleurringen van deze lepelaar

* bron; Werkgroep Lepelaar.

30-11-2018 Algarve, Lago, Alagoas Blanca 37,13N -8,45E Portugal 2107 km Manfred Temme

08-12-2019 Santarem, Leiria Sul Vila Franca IRA 38,91N -8,94E Portugal 1951 km Miguel Lorenzo

21-05-2020 Terschelling, Stria verward 53,37N 5,30E The Netherlands 11 km forain Jacob de Vries

21-05-2020 Terschelling, Stria verward 53,37N 5,30E The Netherlands 11 km forain Harry Horn

11-04-2021 Sneekermeer, Griene dijk, De Potten 53,04N 5,72E The Netherlands 46 km forain G. Bijker- Bos

25-08-2021 Harlingen, Hegewiersterfjild 53,15N 5,42E The Netherlands 30 km resting, sleeping Eus de Groot

27-08-2021 Gaast, Not specifiek 53,00N 5,40E The Netherlands 47 km chick guitig Camille Dreef

13-09-2021 Sint Jacobiparochie, Kwelder Westhoek 53,28N 5,55E The Netherlands 17 km Sids Boersma

22-03-2022 Cantabrië, Bay of Santander 43,47N -3,83E Spain 1300 km forain Antonio Sans Caro

11-10-2022 Onderdijk, Vooroever 52,77N 5,12E The Netherlands 76 km resting, sleeping Douwe Greidanus

07-07-2024 Friesland, Lytsewierrum 53,08N 5,66E The Netherlands 40 km chick guitig Pascal 

Opmerking Jan de Jong; We zijn benieuwd waar dit jong van de lepelaar uit het ei is gekropen. Ook op de vaste wal van Friesland komt de lepelaar als broedvogel voor, al wordt ie dat niet expliciet gemeld in de Vogelatlas van Nederland (SOVON 2018).

Foto © Pascal Osinga

07-07-2024. Een mannetje met kleurringen en een jonge bedelende lepelaar liet zich bij Lytsewierrum zien.

08-07. In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 boomvalk jagend (C. Hoek). Bij de Noorderhoek in Sneek 2 ijsvogel (Bouke Roosma). In het Formerumerbosk op Terschelling 1 nachtzwaluw (Anouk Scholten).  In de Lendepoolder bij Wolvega groep van 125 kneu en zo’n 45 witte kwikstaart, de laatsten zaten alle op het fietspad (Donny Dolman).  In Balk 1 zwarte roodstaart gezien (Harmen van Dijk). Vandaag een groep van 25000 spreeuw bij De Houtwiel bij de Falom.  Eerst zo'n 5000 langs de hoogspanningsmasten en even later grotere groep uit westzuidwest invliegend.  Laatste groep wordt aangevallen door inkomende man slechtvalk die er eentje te pakken krijgt en daarmee in een hoogspanningsmast ten zuiden van Houtwiel verdwijnt. De spreeuwen zijn dan ineens allemaal supersnel in het riet verdwenen (Wiebe Sjoerd van der Veen).

Foto © Wiebe Sjoerd van der Veen

08-07-2024. In de eerste helft van juli zijn er al flinke aantallen spreeuwen aanwezig in Midden-Friesland.

09-07. Vandaag ben ik naar Ezumakeeg geweest om vogels te spotten. Op een gegeven moment kreeg ik een zwarte zwaan in het vizier in gezelschap van een knobbelzwaan (Albert Stellingwerf, Menaam). In Olterterp 1 kruisbek (Willem Bosma). Drie gekraagde roodstaart (1 man/1 vrouw/1 jong) in Opeinde (Albrie Beemer). Twee zwarte ooievaar in Heerenveen (Michiel). In Parrega 1 boomvalk jagend (Bert Zijlstra). Twee ijsvogel in Balk gezien (Marten Wesselius).

10-07. Wij helpen hier in Nes (bij Akkrum) de huiszwaluwen met kunststof nesten aan het huis. Dat werkt prima en jaarlijks hebben wij alle 10 nesten wel bezet. Nu doet iets bijzonders voor. Vaak komen in het begin van de avond een paar gierzwaluwen op bezoek bij de nesten. Die hangen kort aan de opening van enkele nesten en het lijkt dat zij de jongen voeren, maar is niet heel duidelijk te zien want dat gebeurt in een snelle actie. De huiszwaluwen reageren niet op die acties en worden niet agressief is vastgesteld.  Is dit wel eens vaker gezien? (Tjibbe Zandstra, De Seine 7 Nes (bij Akkrum).

Opmerking Jan de Jong; Mogelijk dat de gierzwaluwen erin willen slapen tegen de avond. Kan ook zijn dat ze het als nest gebruiken willen. Voedering van nestjongen van de huiszwaluw door gierzwaluwen heb ik niet kunnen vinden in de literatuur. Wie heeft ervaring hiermee of komt het bekend voor. Laat het ons even weten.

Foto © Tjibbe Zandstra.

10-07-2024. Een gierzwaluw bij het nest van de huiszwaluw en de andere komt aanvliegen! De huiszwaluw nesten zijn bezet door de huiszwaluw!

11-07. Bij ons in Damwoude in een bakje aan de muur van het hok een nestje met zeker drie jongen van de grauwe vliegenvanger (Aly Zijlstra). Dit jaar zit er weer een boerenzwaluw te broeden op de varende veerboot tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog (Oane Taekema, Paesens).

Opmerking Jan de Jong; Van Oane Taekema uit Paesens kreeg ik een foto (bijgesloten) toegestuurd van een broedende boerenzwaluw op een veerboot. Boerenzwaluw broedpaar broedt op de veerboot die van Lauwersoog naar Schiermonnikoog visa versa vaart. Ook vorig jaar was dit het geval. Boerenzwaluwen broeden soms op uitzonderlijke plekken. Vroeger zaten ze wel eens in het houten hokje van een melkmachine die op het land stond, ook die verplaatste de boer met het weiden van het vee. Ook vond ik ze wel eens in veewagens, kippenhok, woonboten en zelfs 1 x in een huiskamer!  Hoor graag of er meer ervaringen zijn met vreemde nestplekken van de boerenzwaluw.

Foto © Oane Taekema.

11-07-2024. De broedende boerenzwaluw op de veerboot. Het mannetje vliegt steeds met de boot mee als de veerboot vertrekt.

12-07. In het Walle Bosch te Beetsterzwaag 2 kruisbek (Rommert Cazemier). In Warns 1 broedgeval zwarte roodstaart, 2 jongen op nest (Jan Bijsterbos). Te Molkwerum 1 porceleinhoen overvliegend /roepend (Hessel van der Iest). Te Veenklooster 3 ijsvogel in Fogelsanghstate (Kees Bode).   

13-07. Al een tijdje is de grote lijster gespot bij ons in Haskerhorne, maar vandaag met 4 vliegvlugge jongen. Ze worden af en toe door een sperwer belaagd, maar geen goed idee want de ouders zijn dan niet mals, we tellen na ruim een week nog steeds 4 stuks. Onze enige span boerenzwaluwen zijn uitgevlogen (4). Ze broeden inmiddels weer op een nieuw nest (Henk Bulsing).

14-07. Groep van 300 boerenzwaluw voedsel zoekend bij Langehoekspôlle bij de Fluessen te Elahuizen (Bauke Albada).  In het Fochteloerveen zes (!) boomvalk jagend (Sybrand de Bruin). Bij de Steile Bank te Oudemirdum 1 reuzenstern (Libbe Zijlstra). Te Hardegarijp 1 wespendief gezien (Marcel Stienstra).

15-07. In Fochteloo 1 man adult en 3 juveniele grauwe klauwier (Lieneke van Tilburg).  Bij de 5^e Slenk op Terschelling 70 dwergstern (Marcel Huijgens). Bij It Swin te Elahuizen 4200 grauwe gans (Fer-Jan de Vries). Groep van 5000 kanoet bij Vogelpolle op Ameland (Robert Middelveld).

Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van juli 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.

Toename holenduiven in boerderijen?

De laatste jaren tref ik steeds vaker tijden het ringen van boerenzwaluwen holenduiven aan in boerderijen en schuren in Friesland waar ik kom. Vooral in de omgeving van Hommerts/Jutrijp ringde ik er in 2024 al zes holenduiven.

23-5. 1 geringd bij Ids Groenveld in Jutrijp. Er vlogen 2 rond.

17-6. 1 geringd bij Andre Zonderland in Hommerts. Er vlogen zeker 8 rond.

15-7. 4 (!) geringd bij van der Hoek in Hommerts. Er vlogen meer dan 12 in en rond de boerderij!

Ook op andere plaatsen verbleven dit jaar holenduiven in stallen;

03-7. Jutrijp bij de Jong zeker 6 vogels

13-6. Rotsterhaule bij Venema zeker 8 a 10 vogels.

26-6. Nijemirdum bij Jurjen en Anneke Draaijer 2 vogels.

03-7. Hommerts bij van Os 6 vogels.

05-7. Warga bij K. de Boer 2 vogels.

05-7. Warga bij P. Talsma 4 vogels.

10-7.  Hommerts bij van der Velde 2 vogels.

 De holenduiven die de boerderij in of uit vliegen knallen soms met volle vaart in het mistnet wat opgesteld is om de boerenzwaluwen te vangen. Met wat geluk en een snelle handeling zijn ze dan te pakken.  Het zijn bijzonder krachtige vogels en soms moeilijk in de hand vast te houden. Soms gaat het mis (wanneer het net te strak gespannen is) en knalt ie er door het mistnet heen en een flink gat achter latend of slaat ie met een flinke kracht een gat in het mistnet en weet zo te ontkomen.  Het is vaak moeilijk te bepalen hoeveel paren er zijn in de stal omdat de nesten vaak goed verscholen hoog in de stal zitten.

Een telling in maart/april geeft een zuiverder beeld van het aantal aanwezige paren. Rond juni/juli kennen er ook al flink wat jonge vogels rondvliegen. Ik ben dan ook benieuwd of er veel meer plaatsen een toename geconstateerd wordt van deze bijzondere stalbroeders!

Foto © Jan de Jong.  

17-06-2024. Een volwassen holenduif gevangen in de stal bij Andre Zonderland in Hommerts.

16 juli 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation VRS  Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.

Telefoon; 0513-414788.

16-07-2024, 15:27 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)