Nieuwsbrief 69. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 1e helft van augustus 2024.
01-08. Twaalf nesten van de boerenzwaluw in de schuur in Hantum aan de Fetzewei 9 (Douwe Bandsma). In De Deelen vijf vuurlibel (Thymen de Groot). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier voedsel zoekend (Bauke Sienema). In Broeksterwâld /Bomriden 1 ijsvogel (Sam Reitsma). In De Deelen 2 purperreiger (Martine Huisman). Dertig lepelaar bij de kijkhut De Ral te Piaam (Lukas Ruijer). In Gersloot aan de Aengewirderwei bij kapschuur 1 volwassen hazelworm gezien (de Jong).
Opmerking; nieuwe vindplaats voor hazelworm in Friesland! Zijn ze op meer plekken gezien?
Bij de See Hanne te Mirns 1150 aalscholver en 200 knobbelzwaan (Aart Vink). Op de Workumerwaard 38 reuzenstern (Hessel van der Iest). Twee Kempense heidelibel in de Rottige Meenthe (Helmut van Pelt). Te Ferwert Buitendijks 2800 kluut (Michiel van der Weide). Vandaag zijn de gierzwaluwen van het Helmhout in Joure vertrokken, het waren er ongeveer twintig. Bij de Blaugerzen te Akmarijp 1 purperreiger gezien door mevr. Bosma (Bertus Rijpkema). Bij Berltsum (Berlikum) 1 poelruiter (Jan Bijlsma e.a.).
01-08-2024.Broedt in delen van Oost-Europa, zuidelijk Rusland en noordelijk Kazachstan, Mongolië en China. Trekt in de winter naar Afrika ten zuiden van de Sahara, delen van Zuidwest-, Zuid- en Zuidoost-Azië en Australië. In Nederland een doortrekker in uiterst klein aantal. (Bron; Nederlands Soortenregister).
02-08. Groepje van 12 baardman in Lauwersmeer bij Bochtjesplaat (Maurice ten Hoope). In Leeuwarden te Camminghaburen 2 boomvalk roepend (Vincent Douwes). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger en 1 wespendief gezien (Gerco Schutten). Bij de Greate Krite te Warga 2 zwarte ooievaar aan de grond (Gerrit Nijboer). Grote groep van 7000 kanoet bij de Vogelpolle op Ameland (Jan Ole Kriegs). Bij Oostmahorn en Esonstad een juveniele koekoek (Noé Terorde). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 grote karekiet (van Wel).
03-08. Twee boomvalk op de Duurswoudsterheide (Martin Manson). Op de Workumerwaard 60 reuzenstern (Lisette van der Krogt). In de 2e Kroonspolders op Vlieland een groep van 2000 tureluur (Sander Lageveld). In de Peazemerlannen 1 eerste jaars Terek ruiter aanwezig (Gijs Riekert e.a.). Groep van 30 watersnip in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Dennis Jansen e.a.). Op de Makkumer Zuidwaard 1 koekoek (Libbe Zijlstra). Bij de Westhoek op het Wad zo’n 4000 wulp en 4000 kluut (Rutger Wilschut). Aan het Bergumermeer 1 grote karekiet geringd (Ringgroep Eastermar/ Arend Timmerman e.a.).
03-08-2024. De grote karekiet wordt de laatste jaren vaker in Friesland gevangen en geringd. De vraag is of het ook allemaal zwervende oude vogels of jonge vogels zijn die in Friesland zijn geboren.
04-08. Op Ameland 1 indische kievit waargenomen (Andries Zijlstra en Rudy Fopma).
04-08-2024. De wasbeerhond lijkt vaker te voorkomen in Fryslân. Het roofdier komt oorspronkelijk uit Azië en is via Rusland, waar hij werd gefokt voor de bontindustrie, naar Europa gekomen. Ruim twintig jaar geleden werd de wasbeerhond voor het eerst in Fryslân gesignaleerd (bron Omrop Fryslân/Harry Bosma, Google).
05-08. Vandaag zijn de gierzwaluwen vertrokken uit Berltsum/Berlikum (Ita Spoelman). Zeker 100 huiszwaluw en een groep van 25 witte kwikstaart in het Lauwersmeer/Bochtjesplaat (Bert Bamps en Ben van der Weyer). Bij Koehool 3 tapuit gezien (Rob van Ellen). Zeker 50 oeverzwaluw bij kolonie in Zuidbroeksterpolder bij Burgwerd (Fred Hoebe). Te Oldeholtpade 1 vrouwtje boomvalk overvliegend (Ruurd Jelle van der Leij). In het Fochteloerveen 1 wespendief gezien (Ed Veling en Gerard Ouweneel). Bij de proefboerderij Kollumerland in Lauwersmeer 3 zwarte ooievaar (Klaas van der Ploeg en Edwin de Weerd). Groep van 750 scholekster bij Westhoek Wad (Rob ter Ellen). Op de Mokkebank te Laaxum 1 man witoogeend (Hessel van der Iest).
06-08. Groep van 7 grote lijster bij Wijnjeterperschar (Christiaan de Vries). Bij Heaburgen te Nijemirdum 1 boomvalk gezien (Frans Bosch). Bij Feanwâlden/Veenwouden 1 zwarte ooievaar overvliegend naar noord (Erwin Walstra). Groep van 55 reuzenstern op Workumerwaard (Jan Bijlsma). Bij 2e Kroonspolder op Vlieland 2500 tureluur (Sander Lageveld). Bij De Marschen /Wijnjewoude 86 ooievaar en bij Wijnjeterperschar 39 ooievaar (Christiaan de Vries). Bij Fjouwerhuis onder Menaldum 1 jonge zwarte ooievaar voedsel zoekend bij een mestbult (Hette Grijpma, Menaldum).
07-08. Een groene specht vliegt bijna tegen een auto in Beetgumermolen (Ita Spoelman, Berlikum). Te IJlst 1 koekoek dood (als vensterslachtoffer?) Gevonden (Haring Sikkes). Bij de Twijzelermieden 1 nachtzwaluw overvliegend (Jakob Hanenburg).
08-08. Twee appelvink bij Rotstergaasterwallen te Rotstergaast (Naut van der Mei). Te Sondel 1 grote gele kwikstaart bij Beamkamp (Fer-Jan de Vries). In Beetsterzwaag bij Hemrikkerveld 1 wespendief (Joris Mees). Twee zwarte ooievaar in Oosterschar te Sintjohannesga (Bauke Sienema e.a.). In van Oordt’s Merksen /Rome 2 groene specht (Willem Bosma). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 50 kleine zilverreiger (Ronald N.). In Polder de Nieuwe Grasfennen bij Nijemirdum 1300 knobbelzwaan (Fre-Jan de Vries). Te Feanwâlden nog 2 gierzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen). Op het autodek van de veerboot Monnik, onderhoud veerdienst tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog, een 15-tal huiszwaluw nesten. Deze nesten zijn allemaal opengepikt door kauwen die de jongen op aten (Oane Taekema, Paesens).
08-08-2024. Kauwen plunderen de nesten van huiszwaluwen op de veerboot Monnik.
Een boerenzwaluw paar had eind juli een nestje vlak naast een winterkoning nest in de paardenstal bij mij in Tijnje. De winterkoningen hadden jongen (gehoord en gezien). Op 29 juli zag ik dat de boerenzwaluw de jongen van het paar winterkoning voederde, meerdere keren achtereen. Dit op de foto vastgelegd. Op 2-8-2024 zijn de jongen van de winterkoning uitgevlogen, net te laat voor een filmpje van het voederen. Ondertussen worden nu (8 augustus) ook al een aantal dagen de boerenzwaluw jongen gevoerd in het nestje naast de winterkoning (Annemarie van Garderen, Tijnje).
08-08-2024. Mannetje boerenzwaluw voedert nestjongen van de winterkoning in Tijnje.
Vandaag zag bij Rotstergaast zeker 2 zwarte ooievaar en ik dacht een derde te zien (Ytsje Dijkstra, Lemmer). In Snikzwaag hebben we hier een jonge ooievaar die eigenlijk al een dag of vier alleen is en niet weggetrokken is. Op het nest, maar ook hier in de weilanden op zoek naar voedsel. De ouders en andere ooievaars zijn al dagen afwezig hier (Frida en Menno Visser, Snikzwaag). Tegen het eind van de middag zat er bij ons in Warns een jonge koekoek op de spandraad. Lang hebben we ernaar kunnen kijken totdat een sperwer langs kwam en de vogel opvloog. We hadden de koekoek graag in het hijsnet gevangen en geringd weer losgelaten. (Ype en Tryntsje Albada, Warns).
08-08-2024. Jonge koekoeken gaan al snel rondzwerven als ook hun waardvogel (vaak kleine karekiet) ook wegtrekt uit het broedgebied. Koekoeken kunnen zeker tot in eind oktober nog worden gezien in de provincie.
09-08. Bij Olterterp 2 boomvalk jagend (R. Riemersma). In Grote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier (Bauke Sienema, Heerenveen). Groep van 30 ooievaar in Polder Rohel bij Buitenpost (Marco van der Velde). Twee regenwulp al roepend overvliegend te Sneek bij Pasveer (Dick Pruiksma). Twee zwarte ooievaar (eerste jaars) overvliegend bij Duinen op Schiermonnikoog (Wouter Halfwerk). Bij Zwarte Haan 5000 kluut en zeker 500 scholekster (Amerik Schuitemaker). In IJlst bij de Iendracht 1 koekoek als slachtoffer tegen raam (Frans P.).
10-08. Een jonge groene specht zat gisteren op een paaltje bij ons in Sint Anna Parochie in de tuin. Zo'n 2 weken geleden hebben we (waarschijnlijk) dezelfde vogel ook al eens gezien, zat op precies dezelfde plek. We hebben ook de kleine bonte specht hier, maar deze heeft een andere roep. Heb hier in St. Annaparochie nog nooit eerder een groene specht waargenomen. We hebben hier veel bomen om huis, waarvan de meeste al zo'n 45 jaar oud zijn inmiddels. Wat mij dit jaar ook opvalt, is dat de besdragende bomen en struiken werkelijk propvol hangen. Dat zal een feestmaal zijn voor de vogels. Vlinders zijn er dit jaar niet veel, net als voorgaande jaren (Andries Miedema, Sint Annaparochie). Vandaag nog 2 scholekster bij de sporthal De stuit gezien te Joure. Op 10 augustus was er daar ook al een op het grasveldje aan het voedsel zoeken. Wel wat laat voor het binnenland van Friesland, Geen jong(en) gezien (Jan de Jong). Vandaag zag ik mijn eerste tapuit op najaarstrek dit jaar bij Mantgum (Pascal Osinga, Scharnegoutum). Op elke camping zien we boerenzwaluwen en zwaluwnesten nu we op vakantie in Denemarken zijn. Op de deur van een sanitair gebouw van de camping (vlakbij Mons Klint, in het oosten van Denemarken) een waarschuwing met een zwaluwvriendelijke tekst. Hier houden ze dus ook van gevleugelde vrienden (Hans Slot, Heerenveen, maar nu in Denemarken).
10-08-2024. Waarschuwing voor bezoekers in het Deens en Engels op sanitair gebouw voor de aanwezigheid van broedende boerenzwaluwen.
11-08. Tijdens het maaien hier bij Wijtgaard een koereiger gezien, liep door het gemaaide gras naar voedsel te zoeken. Deze vogel hier nog niet eerder gezien (Kees Reitsma, Wijtgaard). ) Vanmiddag even van Moddergat naar Wierum gewandeld, en terug. Dit doen we een paar keer per jaar, is een leuke wandeling, altijd weer anders. Vandaag zagen we zowaar een koninginnenpage vliegen, van bloem naar bloem op de zonzijde van de zeedijk. En bij Wierum, binnen de nieuw aangelegde rijsdammen een lepelaar (Menne Osinga, Kollumerpomp).
11-08-2024. De koninginnenpage neemt weer wat toe in ons land, voor Friesland alleen al in augustus tot nu toe 12 meldingen. Geef U meldingen (liefst met foto) aan ons door.
12-08. Vandaag in Tijnje nog jonge boerenzwaluwen in het nest, dat naast het winterkoning nest zit. De jongen worden door de oude vogels gevoerd (Annemarie van Garderen). Sinds vorige week heeft een meerkoet stel dat bij ons in Boksum in de sloot huist 1 jong. Lijkt me tamelijk laat. In het voorjaar heeft het vrouwtje wekenlang op het nest gezeten, maar dat heeft geen resultaat gehad. Bijzonder dat het uiteindelijk gelukt is (Albert Postma, Boksum). In Terwispel een kerkuil met ring dood gevonden onder boom (Sjoerd Wagenaar, Terwispel).
Opmerking; de vogel bleek op 29-6-2024 geringd te zijn als nestjong (nest met 3 pulli) in Gorredijk door ringer Johannes Ruurd Fokkens uit Sijbrandaburen.
13-08. In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 draaihals gezien (Jacqueline Knijpstra). Op Terschelling bij Hoorn 1 ortolaan gezien (Joost van der Sluijs). Groep van 25 witte kwikstaart in Polder Ald Beets bij Beetsterzwaag (Willem Bosma). Bij de Hoarnestreek te Pietersbierum 7 tapuit (Marcel Stienstra). In Oudeschoot 1 zwarte ooievaar overvliegend (Marc Bleijerveld). Zeker 501 drieteenstrandloper bij Groene Strand op Ameland (Johan de Jong). Drie gierzwaluw te Sneek bij de Loten (J.J.P. Krop). Groep van plm. 100 reuzenstern op Workumerwaard (Marcel Stienstra).
14-08. Nog steeds twee scholekster bij de sporthal de Stuit te Joure rondvliegend. Laat voor het binnenland van Friesland. (Jan de Jong). Groep van 75 boerenzwaluwen insecten zoekend boven Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij de Striedyken op Schiermonnikoog 1 volwassen hop voedsel zoekend (Wouter Halfwerk). Op Ameland bij Buurdergrie 1 kerkuil gezien (Bram Roobol e.a.). Groep van 186 lepelaar bij Kooisplek en Kooisplekslid op Vlieland (Carl Zuhorn).
15-08. In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 waterrietzanger (Len van de Zande). Groep van 500 oeverzwaluw op Strand en Noordzeekust op Ameland (Joppe Lodewijks).
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van augustus 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.
Nieuwsbrief 68. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van juli 2024.
15-07. Bij Lange sloot op Ameland 1 wilde zwaan (Robert Middelveld). Bij de Slotplaats te Bakkeveen 1 kruisbek (Jeffrey Huizenga). Twee ijsvogel in het Oosterschar te Sint Johannesga (Pieter Jan Stuiver). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 bosruiter (Johan Ee). In het Fochteloerveen 1 boomvalk jagend (Lieneke van Tilburg). Groep van 34 bergeend voedsel zoekend op Engelmansplaat (Vasco van den Boon). In de Akmarijpsterpolder 1 gele kwikstaart (Wim Jager). Vier grauwe vliegenvanger bij het Gerbrandy gemaal aan Sneekermeer (Dick Pruiksma). Dertig grote stern op Vliehors op Vlieland (Michiel Dissel). In de Twijzelermieden 1 ooievaar rondstappend ((John Hoeksma).
15-07-2024. Deze volwassen ooievaar is op zoek naar muizen en kikkers in het Friese landschap.
16-07. Het valt me op dat ik dit jaar de fitis bijna niet heb gehoord/gezien heb hier in Harkema. Zijn er dit jaar minder broedparen dan andere jaren? (Willem Feenstra). De boerenzwaluwen zijn hier in Tirns met tweede leg bezig en we hebben er een nest bij onder de veranda, ook die zijn aan de leg. Verder regelmatig een zingende spotvogel in de tuin en een grauwe vliegenvanger voert hier zijn 4 jongen (Karst Tamminga). In 2022 en 2023 heeft er een boomvalk met succes gebroed op onze golfbaan in De Groene Ster, in Leeuwarden. Dit jaar hebben we begin mei 1 boomvalk gezien en gehoord, de laatste tijd merken we er niets meer van. Onze hoofdgreenkeeper, Erik van der Laan, is vogelringer, en een betrouwbare dagelijkse waarneembron. De vorige jaren was de aanwezigheid van de boomvalken en hun jongen overigens niet te missen (Marten Reitsma GEO commissie LGC De Groene Ster).
17-07. Vandaag hier op het platte dak in Stiens een appelvink, wordt hier niet vaak gezien. Om 17:00 uur nog even bij de Wide Mar onder Stiens gekeken; aanwezig 9 grote zilverreigers, 6 lepelaar en 70 kemphanen (Gerard Mast).
18-07. Wij vonden in ons machinehok in Gaastmeer een torenvalk dood op de zolder Mogelijk een slachtoffer van de lage muizenstand? (Herre Klaas IJkema, Gaastmeer). Wij wonen naast strookje bos (Griekenland en Turkije). Zie hier bij Oudkerk al jaren (min. 10 jaar) een boomvalk vliegen boven het strookje bos tussen Griekenland en Turkije. Soms achtervolgd door groep boerenzwaluwen, huiszwaluwen en gierzwaluwen met veel gekwetter. Verder tussen de huizen door duikend in de hoop zangvogels te verrassen. Zag hem een paar dagen terug met een jonge vogel tussen de poten (melder bekend).
19-07. Twee kruisbek te Oldeholtpade (Ruurd Jelle van der Leij). Vier witte kwikstaart te Rohel (Klaas Pietersma). In het Fochteloerveen/Bufferzone 1 man grauwe klauwier (Rob Wassenberg).
19-07-2024. Grauwe klauwier wordt steeds vaker in Friesland opgemerkt als broedvogel.
Bij Hoorn op Terschelling 1 zwarte ooievaar (Trinus Hek). Bij Kornwerderzand 2000 knobbelzwaan en een zestigtal krooneend ((Koen Kuiper). Op de Delleboersterheide 1 kwartel en 5 grauwe klauwier (Patrick Agterberg en Marcel Stienstra). Te Metslawier 9 holenduif (Justus Fakkeldij). Veertig binnenkomende grote zilverreiger geteld bij de Wide Mar onder Stiens op de slaapplek, mogelijk meer aanwezig achter het hoge riet (Gerard Mast, Stiens). Twee reuzenstern in het Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Kees Bode).
19-07-2024. Reuzensterns worden steeds vaker in Friesland waargenomen.
20-07. Bij de Burgumermar/Eastermar 1 man eerste jaars kleine bonte specht geringd en weer los (Ringroep Burgumermar/Arend Timmerman en Germ de Vries e.a.). In de Anjumer en Lioenssenserpolder 70 ringmus (Pieter van der Giessen/Hans en Elsa van Driel). In het Fochteloerveen een boomvalk jagend (Chris Busscher). In de Broekpolder bij Damwâld 1 zwarte ooievaar (Koen). In het Lauwersmeer 3 reuzenstern (Madeleine Postma). In de Oude Sondeler polder 500 kemphaan (Niek Lubber). Een volwassen grauwe franjepoot in de Bildtpollen Buitendijks -west (Sietse Bernardus, Joure).
20-07-2024. Deze volwassen grauwe franjepoot is al vroeg terug uit de noordelijke broedgebieden die liggen in grote delen van Noorwegen, Finland en noord Rusland. Broedt ook op IJsland. De soort komt er qua meldingen maar wat “bekaaid” af wat meldingen en voorkomen betreft in ons land in de Vogelatlas van Nederland 2018 p.590.(SOVON-inventarisatie 2013-2015).
21-07. Groep van 28 lepelaar in Bocht van Molkwar en bij de Workumer Buitenwaard 3 reuzenstern (Libbe Zijlstra).
22-07. Vanmorgen rond 7 uur aan het dwalen over het Noarderleech, ter hoogte van Nije Syl, en zag enige beweging bij het klein waterplasje in de zomerpolder achter de zeedijk. Dit wekte mijn nieuwsgierigheid, was veraf, het bleek een watersnip en een bosruiter te zijn (Netty Way, Oudebildtzijl).
22-07-2024. De bosruiter is broedvogel in grote delen van Skandinavie en het Noordelijke deel van Rusland. De Europese populatie telt 760.000 – 1.500.000 paar (EBBC Atlas,2020).
23-07. Een zwarte ooievaar te Wearbuorren bij Aldtsjerk(Marcel Stienstra e.a.). In Morrapark te Drachten 1 koekoek (Marten Krans). In de Bocht van Molkwar 1 visarend (Hessel van der Iest).
24-07. Onlangs is bij ons een boomvalk gespot, vorig jaar een paartje en we horen en zien ze regelmatig. (Mirjam Frid wijk, Eastermar). Vandaag is bij ons in Terkaple een jonge koekoek tegen het raam gevlogen. De vogel heeft 2 uren verdwaasd onder het raam gezeten, en is daarna gelukkig weer weggevlogen (Cobi Veldman, Terkaple).
24-07-2024. Jonge koekoek overleeft botsing tegen vensterruiten in Terkaple.
25-07. Ik had al eens eerder een oeverloper in de tuin hier in Heerenveen. Deze komt zo nu en dan terug. Deze keer vloog hij tegen mijn raam. Er kwam na enige tijd een andere oeverloper bij die de versufte vogel op 50 cm afstand toesprak. Daarop besloot deze dan toch zich te vermannen en nam (eerst aarzelend) de vlucht richting het Heidemeer. Een bijzondere paar minuten. (Bep van den Berg. Heidemeer, Heerenveen).
25-07-2024. Oeverloper komt soms dicht bij de bebouwing in Heerenveen aan het Heidemeer.
26-07. Ondertussen zijn de boerenzwaluwen bij mij in de Tijnje verhuisd naar een ander nest in de paardenstal en daarmee buren geworden van de winterkoning (beiden in een al bestaand nestje). In de afgelopen weken was er zo nu en dan een schermutseling, maar over het algemeen lijken ze 'goeie buren'! Als ik het goed heb zijn de boerenzwaluwen inmiddels aan het voeren; winterkoning is vermoedelijk nog aan het broeden Annemarie van Garderen).
26-07-2024. Boerenzwaluw en winterkoning broeden gezellig naast elkaar in de paardenstal in de Tijnje.
27-07. In de Venebuurt bij Terwispel 1 waterrietzanger en 1 volwassen vrouw grauwe klauwier gevangen en geringd weer los (ringroep Menork).
28-07. Groot spektakel bij ons in Hitzum in de schuur. Een ‘vreemde’ boerenzwaluw valt een jonkie aan die op een touw zit, samen met 4 andere kleintjes. Jonkie valt om en bungelt langere tijd ondersteboven aan het touw. Dan valt hij en fladdert onbeholpen rond. De vreemdeling probeert hem weer aan te vallen. Ouders compleet in paniek en verjagen de indringer gelukkig. Nou gebeurt het wel vaker dat er vreemde boerenzwaluwen in de schuur komen. Ze worden er dan altijd snel weer uitgewerkt door 'mijn eigen zwaluwen'. Maar dit gedrag heb ik in al die jaren niet eerder waargenomen. Enig idee waarom zoiets gebeurt?
Opmerking Jan de Jong; Zeer waarschijnlijk is het een mannetje boerenzwaluw geweest die dit doet. Vaak komen ze “buurten” bij de buren en proberen de jonge vogels uit de stal te verjagen. Dit doen ze om de vrouwtjes vrij te krijgen voor nog een vervolglegsel. Vaak gaan vrouwtjes al weg met hun jongen naar de slaapplekken in de omgeving (vaak rietveld bij water) als ze goed kunnen vliegen.
29-07. Mijn vrouw zag vanmorgen een grote roofvogel, met prooi, bij ons in Kollumerpomp de bosjes in vliegen. Toen ze ernaar toe liep, vloog de roofvogel weg en liet de prooi vallen. De prooi bleek een vrouwtje sperwer te zijn, zie bijgaande foto's. Helaas hebben we de grote roofvogel niet kunnen determineren. Neem aan dat dit een havik is geweest (Menne Osinga). Ik heb al duizenden foto's van ooievaars, genomen in Nederland. Maar het exemplaar wat ik nu voor de lens had buiten Friesland is toch echt zeer zeldzaam. Nog nooit eerder zoiets gezien in de afgelopen 50 jaar. Als je hem op het juiste moment fotografeert lijkt hij zelfs voor 100% wit (Haye Folkertsma Boazum).
29-07-2024. Miskleuren bij de ooievaar komen zelden voor, deze vogel heeft gebrek aan melanine, delen van de buitenste groten slagpennen behoren zwart te zijn.
30-07. Wij hebben sinds 6 jaar de huiszwaluw aan ons huis in Baaium. Daarvoor nooit. Het begon met een nestje en het werden er elk jaar meer. Dit jaar zijn het er alweer 7 nesten. Drie op de oostkant, 2 op de westkant en 2 op de noordkant van ons huis. Het is elke avond weer een pracht gezicht hoe ze boven door de lucht zeilen, vooral nu met het mooie weer (Rudi Smink Baaium). Bij mijn dagelijkse therapie rondjes rond en door Heeg, nog steeds geen huiszwaluw, bij hun nestplaatsen, en in de lucht slecht (nu nog) gierzwaluwen in de lucht, dus nog steeds niets veranderd, onze hele populatie is niet teruggekomen (Feyte Terpstra Heeg). Aan ons huis in Franeker hangen 4 huiszwaluw nesten (Tjerk Fokkema, Franeker). Groep van 75 boerenzwaluwen rondvliegend bij Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen).
31-07. Op de Makkumer Zuidwaard 1 eerste jaars grote karekiet gevangen (Tryntsje en Ype Albada, Jaap Strikwerda). Vier zwarte ooievaar bij Bochtjesplaat in het Lauwersmeer (Mart van Zweeden).
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van juli 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.
Nieuwsbrief 67. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van juli 2024.
01-07. Vanmorgen in Terwispel met de klas van juf Hillie en juf Sharon een lesje in de praktijk voor de jeugd over het ringen en onderzoek aan de boerenzwaluwen. De jeugd van 7 a 8 jaar oud liep vanmorgen van school naar de paardenstal van juf Hillie aan de Alde Dyk waar ze het ringen van de vogels van nabij mochten meemaken. Van nabij konden ze nu de boerenzwaluwen goed bekijken en natuurlijk mochten ze na instructie de vogels op gepaste wijze weer de vrijheid geven. Na afloop met zijn allen nog even op de foto (Jan de Jong).
01-07-2024. Juf Sharon maakt een groepsfoto van enthousiaste jeugd.
Terwijl de jonge ooievaars hier in Opende bijna vliegvlug zijn, heeft een merel paar nog een nieuw nest gebouwd. Het eerste eitje ligt er net in. (Sipke Lindeboom, Opende). Bij ons in Wijnjewoude zit een grauwe vliegenvanger verscholen in de blauweregen op de hoek van het huis, bij de oprit met vrij uitzicht te broeden. Als ik te dichtbij kom met de camera is hij weg; het is een alert vogeltje. Twee jaar geleden hadden we achter het huis in het nestkastje in de grote linde ook een nestje van de grauwe vliegenvanger. Het mos in het nestje is waarschijnlijk vorige week uit een wat oude schaal met bollen en mos gehaald. Alles lag er ’s morgens naast, en het mos was weg (Marianne Hulsbergen).
02-07. In Drachten 2 boomvalk overvliegend (R. Riemersma). Groepje van 8 lepelaar (3 adult + 5 juveniel) rustend in Groote Sintjohannesgaaster veenpolder (Wiebe Poppe en Bauke Sienema). Twee ijsvogel in Recreatiepark De Heide te Heerenveen (Dennis Tuinstra). Bij Anjum 1 koekoek gezien (Johannes Veenstra).
03-07. Vanuit onze woning in Irnsum heb ik zicht op een daklijst aan de overkant. Al enige tijd zie ik dat huiszwaluwen de jongen voeren. Tot mijn schrik krijgen ze systematisch bezoek van een torenvalk. Hij hangt secondenlang aan een nest tot groot paniek van de huiszwaluwen. Tot nu toe hebben ze de nesten nog niet verlaten. Ik heb die torenvalk al vier keer gezien (Oane Wester, Irnsum).
Opmerking Jan de Jong; Dit doen torenvalken soms om aan voedsel voor hun jongen te komen. Door het toenemend gewicht van de jongen + het gewicht van de torenvalk valt het nest (met jongen) naar beneden en kan de torenvalk zijn prooi pakken.
04-07. Zes kruisbek overvliegend te Feanwâldsterwal (Jo Scheepers). Een man grauwe klauwier in de Grootte Sintjohannesgaaster veenpolder (Koos Jager). Bij de Griene Dyk aan Snitsermar 1 boomvalk (Frans Oud). Zes grote lijster overvliegend op heide te Allardsoog (Wieger Poelstra). Groep van 500 knobbelzwaan Workumerwaard bij Uitkijkplateau (Peter van de Beek). Twee slangenarend in Fochteloerveen bi Informatiecentrum (Christiaan de Vries).
05-07. Bij het Zwin te Elahuizen een groep van 20 lepelaars gezien. Vraagje: waar zijn de vlinders. Voortuin ingezaaid met vlinder- en bijenmengsel maar een enkel koolwitje en verder bijna niks. Ook bij de vlinderstruik en in de achtertuin bijna geen vlinders. (Jan Stobbe Balk.)
Bij het Fermanjebosk in Damwoude sinds tijden ook weer eens een mannetje appelvink druk in de kersen aan het foerageren. Zo te horen ook jonge appelvinken in de nabijheid. Ook de eerste eikenpages (vlinders) vliegen weer aldaar. Vorig jaar heel weinig eikenpages gezien. Nu zo'n 15-30 exemplaren bij zonnige periodes in de boomtoppen van de eiken gezien (Jan Andries Wagenaar).
05-07-2024. In het Fermanjebosk fladderen zo’n 15 a 30 eikenpages rond.
06-07. Vandaag bij Klooster Lidlum aan de Mûntsewei, ongeveer 450 wulpen foerageren (Klaas Plat Franeker).
07-07. Vanavond om 21.15 uur mocht ik een grote bonte specht waarnemen in Harlingen, in de bomen tegenover mijn huis aan de Zoutsloot 45. De grote bonte specht wordt wel op meer plekken in Harlingen gezien, meest in parkachtige omgeving. Hier bij mijn huis, vlak aan zee, had ik deze vogel nog niet eerder gezien (Nico Pellenbarg).
Vandaag zag ik een volwassen lepelaar met een jong in een weiland rustend en foeragerend in een ondiepe tochtsloot bij Lytsewierrum, Het jong was voortdurend aan het bedelen. De volwassen lepelaar was geringd met een metalen ring in combinatie met kleurringen aan beide poten. Ik heb de gegevens doorgestuurd naar Werkgroep lepelaar en de volwassen lepelaar blijkt geringd te zijn op 11 juni 2018 als man nestjong op de Boschplaat op Terschelling (Pascal Osinga, Scharnegoutum).
Aflezingen van de kleurringen van deze lepelaar
* bron; Werkgroep Lepelaar.
30-11-2018 Algarve, Lago, Alagoas Blanca 37,13N -8,45E Portugal 2107 km Manfred Temme
08-12-2019 Santarem, Leiria Sul Vila Franca IRA 38,91N -8,94E Portugal 1951 km Miguel Lorenzo
21-05-2020 Terschelling, Stria verward 53,37N 5,30E The Netherlands 11 km forain Jacob de Vries
21-05-2020 Terschelling, Stria verward 53,37N 5,30E The Netherlands 11 km forain Harry Horn
11-04-2021 Sneekermeer, Griene dijk, De Potten 53,04N 5,72E The Netherlands 46 km forain G. Bijker- Bos
25-08-2021 Harlingen, Hegewiersterfjild 53,15N 5,42E The Netherlands 30 km resting, sleeping Eus de Groot
27-08-2021 Gaast, Not specifiek 53,00N 5,40E The Netherlands 47 km chick guitig Camille Dreef
13-09-2021 Sint Jacobiparochie, Kwelder Westhoek 53,28N 5,55E The Netherlands 17 km Sids Boersma
22-03-2022 Cantabrië, Bay of Santander 43,47N -3,83E Spain 1300 km forain Antonio Sans Caro
11-10-2022 Onderdijk, Vooroever 52,77N 5,12E The Netherlands 76 km resting, sleeping Douwe Greidanus
07-07-2024 Friesland, Lytsewierrum 53,08N 5,66E The Netherlands 40 km chick guitig Pascal
Opmerking Jan de Jong; We zijn benieuwd waar dit jong van de lepelaar uit het ei is gekropen. Ook op de vaste wal van Friesland komt de lepelaar als broedvogel voor, al wordt ie dat niet expliciet gemeld in de Vogelatlas van Nederland (SOVON 2018).
07-07-2024. Een mannetje met kleurringen en een jonge bedelende lepelaar liet zich bij Lytsewierrum zien.
08-07. In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 boomvalk jagend (C. Hoek). Bij de Noorderhoek in Sneek 2 ijsvogel (Bouke Roosma). In het Formerumerbosk op Terschelling 1 nachtzwaluw (Anouk Scholten). In de Lendepoolder bij Wolvega groep van 125 kneu en zo’n 45 witte kwikstaart, de laatsten zaten alle op het fietspad (Donny Dolman).In Balk 1 zwarte roodstaart gezien (Harmen van Dijk). Vandaag een groep van 25000 spreeuw bij De Houtwiel bij de Falom. Eerst zo'n 5000 langs de hoogspanningsmasten en even later grotere groep uit westzuidwest invliegend. Laatste groep wordt aangevallen door inkomende man slechtvalk die er eentje te pakken krijgt en daarmee in een hoogspanningsmast ten zuiden van Houtwiel verdwijnt. De spreeuwen zijn dan ineens allemaal supersnel in het riet verdwenen (Wiebe Sjoerd van der Veen).
08-07-2024. In de eerste helft van juli zijn er al flinke aantallen spreeuwen aanwezig in Midden-Friesland.
09-07. Vandaag ben ik naar Ezumakeeg geweest om vogels te spotten. Op een gegeven moment kreeg ik een zwarte zwaan in het vizier in gezelschap van een knobbelzwaan (Albert Stellingwerf, Menaam). In Olterterp 1 kruisbek (Willem Bosma). Drie gekraagde roodstaart (1 man/1 vrouw/1 jong) in Opeinde (Albrie Beemer). Twee zwarte ooievaar in Heerenveen (Michiel). In Parrega 1 boomvalk jagend (Bert Zijlstra). Twee ijsvogel in Balk gezien (Marten Wesselius).
10-07. Wij helpen hier in Nes (bij Akkrum) de huiszwaluwen met kunststof nesten aan het huis. Dat werkt prima en jaarlijks hebben wij alle 10 nesten wel bezet. Nu doet iets bijzonders voor. Vaak komen in het begin van de avond een paar gierzwaluwen op bezoek bij de nesten. Die hangen kort aan de opening van enkele nesten en het lijkt dat zij de jongen voeren, maar is niet heel duidelijk te zien want dat gebeurt in een snelle actie. De huiszwaluwen reageren niet op die acties en worden niet agressief is vastgesteld. Is dit wel eens vaker gezien? (Tjibbe Zandstra, De Seine 7 Nes (bij Akkrum).
Opmerking Jan de Jong; Mogelijk dat de gierzwaluwen erin willen slapen tegen de avond. Kan ook zijn dat ze het als nest gebruiken willen. Voedering van nestjongen van de huiszwaluw door gierzwaluwen heb ik niet kunnen vinden in de literatuur. Wie heeft ervaring hiermee of komt het bekend voor. Laat het ons even weten.
10-07-2024. Een gierzwaluw bij het nest van de huiszwaluw en de andere komt aanvliegen! De huiszwaluw nesten zijn bezet door de huiszwaluw!
11-07. Bij ons in Damwoude in een bakje aan de muur van het hok een nestje met zeker drie jongen van de grauwe vliegenvanger (Aly Zijlstra). Dit jaar zit er weer een boerenzwaluw te broeden op de varende veerboot tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog (Oane Taekema, Paesens).
Opmerking Jan de Jong; Van Oane Taekema uit Paesens kreeg ik een foto (bijgesloten) toegestuurd van een broedende boerenzwaluw op een veerboot. Boerenzwaluw broedpaar broedt op de veerboot die van Lauwersoog naar Schiermonnikoog visa versa vaart. Ook vorig jaar was dit het geval. Boerenzwaluwen broeden soms op uitzonderlijke plekken. Vroeger zaten ze wel eens in het houten hokje van een melkmachine die op het land stond, ook die verplaatste de boer met het weiden van het vee. Ook vond ik ze wel eens in veewagens, kippenhok, woonboten en zelfs 1 x in een huiskamer! Hoor graag of er meer ervaringen zijn met vreemde nestplekken van de boerenzwaluw.
11-07-2024. De broedende boerenzwaluw op de veerboot. Het mannetje vliegt steeds met de boot mee als de veerboot vertrekt.
12-07. In het Walle Bosch te Beetsterzwaag 2 kruisbek (Rommert Cazemier). In Warns 1 broedgeval zwarte roodstaart, 2 jongen op nest (Jan Bijsterbos). Te Molkwerum 1 porceleinhoen overvliegend /roepend (Hessel van der Iest). Te Veenklooster 3 ijsvogel in Fogelsanghstate (Kees Bode).
13-07. Al een tijdje is de grote lijster gespot bij ons in Haskerhorne, maar vandaag met 4 vliegvlugge jongen. Ze worden af en toe door een sperwer belaagd, maar geen goed idee want de ouders zijn dan niet mals, we tellen na ruim een week nog steeds 4 stuks. Onze enige span boerenzwaluwen zijn uitgevlogen (4). Ze broeden inmiddels weer op een nieuw nest (Henk Bulsing).
14-07. Groep van 300 boerenzwaluw voedsel zoekend bij Langehoekspôlle bij de Fluessen te Elahuizen (Bauke Albada). In het Fochteloerveen zes (!) boomvalk jagend (Sybrand de Bruin). Bij de Steile Bank te Oudemirdum 1 reuzenstern (Libbe Zijlstra). Te Hardegarijp 1 wespendief gezien (Marcel Stienstra).
15-07. In Fochteloo 1 man adult en 3 juveniele grauwe klauwier (Lieneke van Tilburg). Bij de 5e Slenk op Terschelling 70 dwergstern (Marcel Huijgens). Bij It Swin te Elahuizen 4200 grauwe gans (Fer-Jan de Vries). Groep van 5000 kanoet bij Vogelpolle op Ameland (Robert Middelveld).
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van juli 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.
Toename holenduiven in boerderijen?
De laatste jaren tref ik steeds vaker tijden het ringen van boerenzwaluwen holenduiven aan in boerderijen en schuren in Friesland waar ik kom. Vooral in de omgeving van Hommerts/Jutrijp ringde ik er in 2024 al zes holenduiven.
23-5. 1 geringd bij Ids Groenveld in Jutrijp. Er vlogen 2 rond.
17-6. 1 geringd bij Andre Zonderland in Hommerts. Er vlogen zeker 8 rond.
15-7. 4 (!) geringd bij van der Hoek in Hommerts. Er vlogen meer dan 12 in en rond de boerderij!
Ook op andere plaatsen verbleven dit jaar holenduiven in stallen;
03-7. Jutrijp bij de Jong zeker 6 vogels
13-6. Rotsterhaule bij Venema zeker 8 a 10 vogels.
26-6. Nijemirdum bij Jurjen en Anneke Draaijer 2 vogels.
03-7. Hommerts bij van Os 6 vogels.
05-7. Warga bij K. de Boer 2 vogels.
05-7. Warga bij P. Talsma 4 vogels.
10-7. Hommerts bij van der Velde 2 vogels.
De holenduiven die de boerderij in of uit vliegen knallen soms met volle vaart in het mistnet wat opgesteld is om de boerenzwaluwen te vangen. Met wat geluk en een snelle handeling zijn ze dan te pakken. Het zijn bijzonder krachtige vogels en soms moeilijk in de hand vast te houden. Soms gaat het mis (wanneer het net te strak gespannen is) en knalt ie er door het mistnet heen en een flink gat achter latend of slaat ie met een flinke kracht een gat in het mistnet en weet zo te ontkomen. Het is vaak moeilijk te bepalen hoeveel paren er zijn in de stal omdat de nesten vaak goed verscholen hoog in de stal zitten.
Een telling in maart/april geeft een zuiverder beeld van het aantal aanwezige paren. Rond juni/juli kennen er ook al flink wat jonge vogels rondvliegen. Ik ben dan ook benieuwd of er veel meer plaatsen een toename geconstateerd wordt van deze bijzondere stalbroeders!
Nieuwsbrief 66. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van juni 2024.
15-06. Groepje van 20 kneu in de Banckspolder op Schiermonnikoog (Davy Kastelein). In Drachtster Compagnie 1 zwarte roodstaart (Klaas Pietersma). In de Meeuwenvallei op Vlieland 1 nachtegaal (S. van der Burg). Op de Duurswoudsterheide 1 fluiter zingend (Remko Ivens). Bij de Mjumer te Bakkeveen een ijsvogel (Oene Roelsma). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 1 man blauwe kiekendief (Davy Kastelein). Groep van 25 bontbekplevier bij Groene Strand op Ameland (Bram Roobol en Jeroen van Kruiningen). Grote groep van zeker 100 gierzwaluw bij de Bocht van Molkwar (Libbe Zijlstra).
16-06. Vanmorgen trof ik een nestje met vijf dode jonge boerenzwaluwen bij ons in Jellum in de stal. Ik had al even geen geluid meer gehoord uit het nestje en ben toen in het nest gaan kijken. Het gaat dit jaar sowieso anders dan in andere jaren. De eerste boerenzwaluwen waren wel op de normale tijd, maar het duurde lang voordat de eerste jonge vogels er waren. Nu hebben we wel een stuk of zes nestjes in de stal. Wel minder dan andere jaren. (Marie-Christien van Deursen).
16-06-2024. Een bijna vliegvlug legsel van 5 boerenzwaluwen sneuvelde in paardenstal in Jellum.
Te Oldeholtpade 1 roodborsttapuit (J.de Groot). Aan het Snitsermar bij het Gerbrandygemaal 1 grauwe vliegenvanger en bij de Potskar Noord 1 reuzenstern (Jelmer Luyckx). Op de Lippenhuisterheide 1 fluiter zingend (R. Riemersma). In De Deelen 1 wielewaal gezien (Martine Huisman). Bij Oudega Sm 1 boomvalk jagend (Marten Sikkema). In de Lindevallei bij Wolvega 1 rode wouw gezien (Johan Helmus). Twee witvleugelstern op de Workumerwaard (Sietse Bernardus). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger (Dennis Tuinstra).
17-06. Zo lang ik in Reduzum op de plaats woon (74 jaar) en opgegroeid ben kan ik me niet herinneren dat ik ooit het geluid van de roerdomp gehoord heb. Tot vanavond, toen was het net of er iemand verderop met een grote geluidsbox aan het prutsen was. Ik ken het geluid van de t.v., intens zwaar en een korte brom vooraf en een paar keer herhalend. De roerdomp zit in de rietkraag bij de Zwette. Hij is niet te zien, maar als je een paar minuten stil bent en de hond thuislaat dan komt het geluid over het water naar je toe! Het is zo zwaar dat niemand aan een vogel denkt. Echt schitterend mooi. Na zoveel jaren alweer een wonder natuur! (Fetze Tigchelaar, Reduzum). Bij Monniketille in de omgeving van Kootstertille 1 boompieper zingend (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Haule 1 nest met 4 jongen van de grauwe vliegenvanger (S. Wenings). In de Ryptsjerksterpolder 1 grote lijster gezien (Sibbele de Jong). In de Wammerterpolder bij Oosterlittens 1 man grauwe klauwier (Rommert Cazemier). Bij de Anjumer Kolken 1 zwarte wouw overvliegend (Geert Jan Prins). Vandaag hoorde ik in Tjerkgaast het onmiskenbare geluid van een kwartel achter de boerderij (Marten van der Heide).
18-06. Er hangt bij ons in Wynjewâld al 15 jaar een kleine krans op de voordeur, aan de buitenkant. We gebruiken die deur zo’n 3 keer heen en dus 3 keer terug per dag. Zo’n zeven jaar geleden heeft een gekraagde roodstaart zijn nestje daarin gebouwd en zijn jongen grootgebracht. Nu is een echtpaar grauwe vliegenvanger er gaan wonen. Op het moment dat we binnen de sleutel omdraaien vertrekt hij. Verder hebben ze alle vertrouwen in onze goede bedoelingen. (Sjaak Uiterdijk, Wynjewâld). Elke avond en heel vroeg in de morgen horen wij in Ried het zeer lage geluid van de roerdomp. Het geluid is zwaar en draagt ver (Albert van der Voorn). In Drachten op de Kamille zit een witte kwikstaart onder de zonnepanelen op het dak te broeden (Auke Ludema, Buitenpost). Op deze nestkast bij de woning waarin dit jaar een witte kwikstaart broedde had vorig jaar een merel een nest gebouwd en dit jaar bouwde een winterkoning dit mooie nest er bovenop (Anneke van Santen, Katlijk).
18-06-2024. De winterkoning zoekt vaak vreemde broedplekken op.
19-06. Dat er minder boerenzwaluwen zijn dan vorig jaar hebben we gezien in onze stallen in Beetgumermolen. Op 17 April kwamen de eerste twee binnen. Inmiddels zijn er ruim 10 boerenzwaluwen. Een nestje met vier jongen is gisteren begonnen aan het rondvliegen. Een tweede nestje is bijna zover. Daar zitten drie bijna vliegvlugge boerenzwaluwtjes in. En er zijn nog drie nestjes die nog te klein zijn om over de rand te kijken. We blijven tellen. En hopen graag dat ze het goed gaat. Tot nog toe zijn er geen dode jonge boerenzwaluwen gevonden. (Stichting Opvang Oude Manegepaarden en -Pony's in Friesland, Ineke de Groot).
De ooievaars die bij ons in het weiland broeden op een paal hebben wederom een slecht jaar. Vorig jaar voor het eerst sinds 25 jaar weer terug in Drogeham. Broedsel in jongen fase mislukt door laat begin en onervaren vogels. Dit jaar 3 jongen maar door de langdurige regen van vorige week maandag allemaal gesneuveld. Zondag zijn ze vertrokken en niet weer terug op het nest gezien. Onze boerenzwaluwen zijn wel geteld 1 dag terug geweest. 12 april daarna koude periode en niet weer gezien. De gekraagde roodstaart van de begraafplaats in Luinjeberd is ook weer present. Voor het eerst in jaren een ander hokje gekozen (Egbert Veenstra, Drogeham). Op Ameland in de Buurderduinen 1 mannetje kneu (Rob Bonnema).
19-06-2024. Deze kneu poseert even voor de camera.
Bij ons in Drachtstercompagnie gaat het gelukkig goed met de boerenzwaluwen. Vorig jaar hadden we één nestje in onze schuur, dit jaar twee en in elk nestje zitten nu 4 jongen op de rand te wachten op lekkere hapjes. Ze verlaten een dezer dagen het nest. De andere vogels in onze tuin doen het goed. We hebben in onze tuin (in het coulissen landschap) diverse soorten aan het broeden of met al jongen: koolmees, pimpelmees, spreeuw, holenduif, gekraagde roodstaart, grauwe vliegenvanger, merel. Dit jaar voor het eerst een boomkruiper (in nestkastje voor huismus onder de dakgoot). De witte kwikstaart heeft 2 nesten. De jongen lopen momenteel over het gras. We zien vaak een roodborst, of hij/zij hier nestelt weet ik niet. Helaas is de ringmus, die vroeger veelvuldig aanwezig was en ook hier nestelde, al een paar jaar niet meer gezien en helaas ook dit jaar niet meer teruggekomen (Jaap en Marjolein de Graaf, Drachtstercompagnie). Wij kunnen hier in Britsum niet zeggen dat er minder boerenzwaluwen zijn dan vorig jaar. Ze waren misschien wel iets later binnen, maar dat is juist goed geweest. Veel nesten zijn inmiddels alweer uitgekomen. Weinig uitval. Soms wel honderd boerenzwaluwen met veel kabaal in de lucht als er een roofvogel over vliegt. (S. Deelstra).
Vandaag voor het eerst dit jaar de spotvogel weer gehoord hier in Ternaard. Ook zit er een bosrietzanger hier in de buurt. De jongen (twee nestjes) van de putter zijn hier inmiddels uitgevlogen. Van de twee nesten grauwe vliegenvanger zijn de jongen van 1 nest uitgevlogen, de andere grauwe vliegenvanger zit nog (Ria Pekelsma). Al een aantal weken horen wij in Bolsward een koekoek in de begroeiing tussen de wijken Eekwerd 2 en Fûgelkrite en de sportvelden (S.de Rijke). Voorhuis bij ons in Rijperkerk in het weiland heeft een blauwe kiekendief geprobeerd om een haasje te pakken. Vorige week waren er zelfs twee blauwe kiekendieven. Het haasje leeft gelukkig nog (Klaas en Klaske Klaasens).
Hier in Joure aan de Vegelinsweg gaat het gelukkig goed met de boerenzwaluw. Er zijn net 12 jongen uitgevlogen. Er komen nog 9 bij en er wordt weer een nieuw nest gebouwd. Al mei al zitten hier twaalf paartjes. Het eind is er dus nog niet. De eerste boerenzwaluw kwam op 6 april en is heel lang alleen geweest. De nestbouw is laat begonnen, bijna tweede helft van mei, doch het gaat tot nog toe super goed (Artina Oppenhuizen).
20-06. Hier in Langweer zit een paartje zwarte roodstaart. Al een paar jaar achter elkaar word ik in het vroege voorjaar ochtends verblijd met het prachtige geluid van de zwarte roodstaart. Vorige week zag ik ze per toeval van dichtbij en zag ik de rode staart. Ze bevinden zich vaak achter in mijn tuin waar het vrij rustig is (Evelien van Dooren, Langweer). Groep van zeker 3000 spreeuw overvliegend bij Hoek van de Bant in Waddenzee (Laurens Dam).
21-06. In Snikzwaag zag ik een oude ooievaar bij nog 1 jong in het nest staan op het erf van Menno en Frida Visser tijdens het ringen van de boerenzwaluwen. Menno vertelde me dat de ooievaars het zwaar hebben gehad dit jaar met het grootbrengen van hun jongen. Veel jongen zijn er gestorven tijden de koude en natte periode (Jan de Jong).
21-06-2024. Nog een rustend jong en een oude vogel op het nest in Snikzwaag. We zijn benieuwd hoe het elders is gegaan met de kwetsbare nestjongen van de ooievaar.
Hierbij een melding van een bijzondere vogelring. Op 27 mei werd er te Ballum op Ameland een visdief met een Afrikaanse pootring gevangen en gecontroleerd weer losgelaten. Er werd een kleurring toegevoegd. De vogel bleek op 30 maart 2008 geringd te zijn bij Somone in Senegal, Afrika. Afstand bijna 4760 km. De vogel heeft de ring al 16 jaar ,1 maand en 27 dagen gedragen. (Jan de Jong, Ballum Ameland).
Opmerking; Vondsten/vangsten van visdieven met Afrikaanse ring zijn zeldzaam in Nederland. In het archief vond ik nog de eerste vondst van een Afrikaanse ring van een visdief in Friesland, tevens de eerste in ons land. Op 20-6-1995 werd bij Zurich /Afsluitdijk (Friesland) een visdief met ring uit Afrika niet vers dood gevonden door Steensma uit Joure. De vogel werd op 11 december 1991 als volgroeide vogel geringd te Esiama in Ghana (5388 km/1287 dagen). Ring hangt hier ingelijst aan de muur. (Bron; Gerrit Speek/Vogeltrekstation Heteren)!
Nederlandse broedvogels trekken via de West-Europese kusten naar de overwinteringsgebieden langs de Afrikaanse westkust. De verst teruggemelde Nederlandse visdief werd in de zuidelijkste punt van Zuid-Afrika op 9840 km van de ringplek dood teruggevonden. (Bron: Vogeltrekstation Wageningen). Visdieven kunnen hoge leeftijden bereiken, in Nederland is een leeftijd van 36 jaar bekend. Oudste Friese vogel werd 24,1 jaar!
22-06. Vandaag weer een groene specht in het gazon hadden bij ons in Oudemirdum, druk op zoek naar mieren. Het was alweer een tijdje geleden dat wij er eentje zagen (Joke en Rinke Koopmans Oudemirdum).
23-06. Vandaag in de Bildtpollen een vrouwtje blauwe kiekendief met prooi. Mannetje blauwe kiekendief vliegt een stuk verderop omhoog uit het veld. Verder aldaar 1 tapuit, 2 kluut en een veldleeuwerik (Ita Spoelman, Berltsum).
24-06. In het Oostbos op Ameland 1 kruisbek (Bjarne Dijk en David van Breugel). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 2 grote lijster en later nog 1 visarend (Jan Dreteler). In Noordwolde Zuid 1 bosuil roepend (Albert Fopma). In de Vegelinbossen bij Sint Nicolaasga 1 wielewaal gehoord (Dennis Keus). Op de Mokkebank bij Laaxum 2 porceleinhoen gehoord (Hessel van der Iest). In de Zwagermieden 57 grote canadese gans. Bij Ezumakeeg in Lauwersmeer 17 grote zilverreiger en 20 zwarte ruiter (Cora Boesenach). In het Fochteloerveen bij het Compagnonsveld 17 casarca overvliegend (Frans Nottrot e.a.).
25-06. Al jaren broeden er boerenzwaluwen in onze paardenstal in Ruigahuizen. Dat ging eigenlijk altijd goed, soms moest ik er een paar redden. De laatste paar jaar gaat het steeds slechter. Ze maken nu nesten op andere plaatsen vlak onder de dakplaten waar het veel te heet wordt. De jonkies verdrogen dan gewoon. De afgelopen weken hadden we een nestje van 6 terwijl het niet warm was maar wel alle vogeltjes dood. Dramatisch dus. (Chita en Tjeerd Bos uit Ruigahuizen).
26-06. Bij de Slotplaats te Bakkeveen 1 fluiter (Christiaan de Vries). Te Boelenslaan 2 rode wouw gezien (Sipke Booi). Groepje van 25 zwarte stern bij De Putten te Eastermar (Thomas van der Es). Bij Lemmer 1 kwartel roepend (Twan Zijlstra). Bij Kornwerderzand meer dan 400 knobbelzwaan (Thomas van der Es). In Nijbeets 1 ijsvogel (Willem Bosma). In de Lindevallei 2 grauwe klauwier gezien (Derk Luchies). In Drachten bij De Bouwen 1 zwarte mees (J. Dolstra). Bij de Plasjes N31 bij Harlingen 1 mannetje siberische taling (Bram Ubels). Wij hebben in Poppenwier een paartje waterhoentjes die in een eendenkorf in de vijver hebben gebroed. De jongen zijn wel een week gevoerd in de korf. Nu zijn ze vertrokken met twee kuikens (Jeltsje Stenekes -Kingma).
27-06. Op de Workumerwaard 1 reuzenstern (Robin van der Made). In Molkwerum 1 kwak (Hessel van der Iest). In de Amvestbossen bij Olterterp 1 ijsvogel (Willem Bosma). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger (Bauke Sienema).
28-06. Een oude groene specht met jong scharrelt al de hele week hier in Oudwoude om (Willem Jonkman). Ik was al heel blij met een koppeltje grote bonte spechten die bij ons in de tuin in Franeker gebroed heeft en jongen grootgebracht hebben dit voorjaar, maar helemaal fantastisch werd het toen vandaag een groene specht iedere dag zijn jong bij ons in de tuin kwam voeren. Twee dagen heb ik achter de vitrage gezeten om ze samen op de foto te krijgen. Het was het waard (Laura Hiemstra).
28-06-2024. Groene spechten nemen op steeds meer plekken in Friesland toe als broedvogel. Mogelijk heeft deze vogel in de omgeving van Franeker een nest gehad. Na 2000 nam de broedpopulatie vooral in noord Friesland toe en breide zich steeds meer uit naar het westen.
29-06. Vandaag in het Swin bij Elahuizen 6 lepelaar en 1 snor en er steekt een hermelijn over (Ita Spoelman, Berltsum). Bij ons in Heerenveen bloeit al enige tijd een hele grote vlinderstruik, maar tot op heden geen vlinders in de bloeiende struik, opvallend zo weinig vlinders dit jaar (Bertus v Es, Heerenveen).Opmerking; Klopt, hoe was de ervaring elders?
30-06. Verscholen in de blauweregen bij ons in Wijnjewoude zit een grauwe vliegenvanger te broeden. Dit nestje zit voor op de hoek van het huis, bij de oprit. Wel met vrij uitzicht. (Marianne Hulsbergen). Op de Duurswoudsterheide 1 venwitsnuitlibel (Martin Manson).
30-06-2024. Een mannetje venwitsnuitlibel rustend op dode rietstengel.
Joure, 4 juli 2024.
Tot zover de Nieuwsbrief 66 van de tweede helft van juni 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van waarnemingen, fotos en meldingen.
In de juli en augustus maand is er geen Nieuwsbrief in verband met de vakantieperiode. Het vogelnieuws in de Leeuwarder Courant zal echter wel steeds blijven verschijnen. De volgende Nieuwsbrief 67 zal begin september weer verschijnen.
De beantwoording van de binnenkomende berichten kan de komende maanden dus wat vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 65. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van juni 2024.
01-06.Ik zie de hele dag hier in Oldeouwer al regelmatig een 12-15 gierzwaluwen boven en in de buurt van ons huis vliegen op zoek naar insectenvoedsel (Fokke Stastra). In Lippenhuizen 1 man gekraagde roodstaart (Edwin den Drijver). In het Leeuwarderbos bij Leeuwarden 1 appelvink en 1 wielewaal (Reinder E. de Boer). Op de Nijemirdum heide 1 grote lijster (Jaap de Jong). Groep van 100 huiszwaluw voedsel zoekend in de Hemmemapolder bij Wier (Durk Lautenbag). Bij de Twijzelermieden drie boomvalk (Sjoerd IJzerman). Groep van 600 drieteenstrandloper bi ’t Sebaal op Terschelling (Jan Zorgdrager). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 boompieper gezien (Ernst Jansen). Drie nachtegaal gehoord bij de Belvedère in Heerenveen (Michiel van Ettingen).
De nachtegaal wordt weer op veel plaatsen zingend gehoord in Friesland.
02-06. Bij de Blaugerzen te Akmarijp 1 overvliegende lepelaar en 1 paartje gele kwikstaart aanwezig (Koos Jager). Op Vlieland in de 1e Kroonspolders 1 grote karekiet (Carl Zuhorn)). In de Rinsma Pôle bij Driezum 1 ijsvogel gezien (Jan Andries Wagenaar). Te Warns 2 kwartel aanwezig (Hessel van der Iest). Negen wilde zwanen te Appelscha (Marie-Jose Verbeek). In Bosgebied Appelscha 1 wespendief (Ben Koens). In De Putten bij Eastermar 1 grote karekiet (Marcel Stienstra). In polder Geele Strand te Workum 1 tapuit (Hessel van der Iest). In Twijzel 1 rode wouw overvliegend (Peter Links). Groep van 750 slobeend bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer (Tim Visser).
03-06. Bij de Put van Nederhorst aan Langweerder Wielen 2 nachtegalen gehoord en ook een bij de rioolzuivering bij de Oudeweg te Broek (Wouter Schothorst, Joure). Vandaag zag ik langs de Schoterweg in Rotstergaast een zwarte kraai zeer fanatiek een volwassen spreeuw hoog in de lucht achtervolgen. Daar kreeg hij hem ook te pakken, maar de spreeuw wist al snel weer los te komen en kon ontsnappen. Zulk gedrag zou je eerder van een sperwer of een havik verwachten. Ik heb zwarte kraaien wel vogels zien pakken, maar altijd jonge vogels en altijd van de grond (Bauke Sienema, Heerenveen). In de namiddag zong een nachtegaalbij de Roazebosk te Joure (Durk Visser, Joure). Een draaihals bij Koningsdiep te Hemrik (Christiaan de Vries). Op Terschelling in Duinen 1 griel ten noorden van Longway (Henk Nouws). In Bosgebied Appelscha 1 zomertortel man gezien (Rik Kamps e.a.). Aan het Snitsermar bij Griene Dyk 1 grote gele kwikstaart (Wieger van Keulen). In het Wijnjeterperschar 1 fluiter en een roodpootvalk gezien (Christiaan de Vries). Tijdens de veerdienst Vlieland -Harlingen 112 grote canadese gans naar oost overvliegend (Renee Oosterhuis).
04-06. Nest met 4 ei roerdomp gevonden door Ysbrand Galama tijdens inventarisatie in het Heidenskip bij de Sânmar (Michiel Galama). De eerste boerenzwaluwen hier in Wijnjewoude zijn inmiddels uitgevlogen en in het tweede nestje zitten ook al jongen (Frans Pool). In de Marrumermieden bij Marrum 1 man paapje gezien (Henk Hiemstra). In de Hallumerhoeksterpolder 1 zwarte roodstaart (Wim van Boekel). In de Bossen Cornelia Stichting te Beetsterzwaag 1 vuurgoudhaan zingend (Willem Bosma). Twaalf (!) bijeneters in een boom bij de Leien (oostelijk Binnen Leijen) te Rottevalle gezien (Antoine van der Heijden). Twee smient in het Oosterschar te Sintjohannesga (Michiel van Ettingen).
05-06. Sinds 2 juni jonge boerenzwaluwen in de stal en op het terras bij ons in Twijzel. In de grote schuur wordt nog niet gebroed door boerenzwaluwen. Mooi dat er al jongen zijn van de boerenzwaluw, maar minder dan de helft van de boerenzwaluwen is bij ons teruggekeerd. Het boerenzwaluwnest in het voorportaal werd weer gekraakt door de winterkoning en deze jongen zijn vandaag uitgevlogen. Verder veel jonge vogels in de tuin. Mezen, mussen, merels, spreeuwen en winterkoninkjes. De roodborst broedde in een open nestkast, maar de jongen zijn er uitgehaald door de gaai die ook in de tuin zit. Verder zit hier nog een vink, de zwartkop en de tjiftjaf en iedere dag komen de grote bonte spechten. We hebben een doorzichtig voerhuisje met zonnebloempitten tegen het raam geplakt. Behalve de mezen eet hier ook een groenling uit. Jammer dat we niet meer boerenzwaluwen hebben dit jaar (Joke Smith, Twijzel). Jammer genoeg hebben wij dit jaar bij ons in de Tijnje geen boerenzwaluwen die broeden in de carport, ze worden gemist! Wel hebben we voor 2e jaar op rij de gekraagde roodstaart die in een nestkast broedt aan de schuur en ook daar twee nesten van de huiszwaluw. Denk dat de huiszwaluw onze woning na renovatie van de muur niet meer aantrekkelijk vindt (Koos en Corrie Willemsen). Bij De Stripe te Wijnjewoude 1 zwarte mees (Koert Scholten). Vijftig bergeend Buitendijks bij Ferwerd (Rogier Schinkel). In de Weperpolder 24 ooievaar (Dick Bekker). Op Terschelling bij Duinen paal 18 1 kleine geelpootruiter (Tibor Peters/Lenie de Boer).
05-06-2024. De kleine geelpootruiter komt voor in Noord-Amerika, maar hij dwaalt soms af naar West-Europa. Ze broeden in open plekken in bosgebied of open gebieden nabij meren en op de toendra's van Alaska en centraal Canada.
06-06. De boerenzwaluw bij ons in Tirns zit inmiddels te broeden op 5 eitjes (Karst Tamminga). Bij mij in Terwispel zit in het auto hok een nestje met 6 jongen van de roodborst op een stelling (Sjoerd Wagenaar). Na de eerste op 8 april kwam bij ons in Kollum de 2eboerenzwaluw op 22 april. Nog wat later nummer drie. Er zitten nu twee vrouwtjes te broeden, dus het mannetje heeft twee vrouwtjes. De ene zit op het oude nest en ze hebben er een geheel nieuwnest bij gebouwd (Anny de Jong). Op Terschelling bij paal 18 groep van 94 bontbekplevieren (Tibor Peters). Twee koekoek bij Hemdijk in Sneek (Job Hoven). Te Lemmer 1 grote zaagbek vrouw op dijk (Rommert Cazemier).
07-06. Groep van 350 grutto in Jouke Sjoerdpolder bij Ferwoude (Wim Tijsen). Bij de Buurderduinen op Ameland 1 visarend gezien (Bart Henstra). In de Terschellingerpolder op Terschelling 1 nachtzwaluw (Kees de Pater). Bij de Zwanewaterduinen op Ameland twee zwarte ibis (Robert Pater). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 boomvalk (J.de Jong). In de Sippenfennen (nabij het Ottema Wiersmareservaat) ontdekte ik een paartje van de grauwe klauwier! Het mannetje was fanatiek aan het jagen, waarbij het vrouwtje een aantal malen werd (bij)gevoerd! Vervolgens vloog het vrouwtje geheimzinnig laag over de begroeiing, en daarna de begroeiing in, waarbij het mannetje haar begeleidde en vanuit de topjes de omgeving in de peiling hield. Vervolgens dook het vrouwtje nog dieper de begroeiing in, en verdween uit beeld. Wellicht een broedgeval (Jan Andries Wagenaar).
07-07-2024. De grauwe klauwier duikt steeds vaker in broedseizoen op in Friesland.
08-06. Na een aantal krappe jaren door het Usutu virus heeft de merel zich op en rond ons erf in Friens meer dan hersteld. Oude vogels dagelijks waarneembaar en vanmiddag vier jonge exemplaren in een keer bijeen tussen onze bomen (Sybe van der Meulen). Mijn torenvalk-kast in Kollumerpomp is dit jaar in gebruik door twee paartjes witte kwikstaart (boumantsje wipsturt). In de linkerhoek zit een nestje met vijf jongen, in de rechterhoek een nestje met twee eitjes. We hebben pony's en hun haar wordt veel gebruikt in het nest. (Menne Osinga).
Opmerking: Op 13 juni bleek het nestje bij controle leeg te zijn en de 2 eitjes in het andere nest koud. Mogelijk is het nestje door predatie verloren gegaan zo melde Osinga.
08-06-2024. Een van de 2 nestjes met veel haren van pony’s in de torenvalkkast met 5 jongen met van de witte kwikstaart. Een dergelijke nestplaats is stellig niet zonder risico!
Vandaag tijdens de BFVW jeugdvogelwacht dag in Luinjeberd 1 mannetje gekraagde roodstaart bij de boerderij van Herman de Glee gevangen en geringd (Jan de Jong).
09-06. De slechtvalken in Bolsward hebben 3 jongen voortgebracht op een plateau met grind in de goot van de katholieke kerk. Ze staan op het punt van uitvliegen en zijn eerder dit jaar door de Werkgroep slechtvalk geringd (Henk Rienstra).
03-06-2024. Drie bijna vliegvlugge jongen met een van de ouders in de dakgoot van de katholieke kerk in Bolsward.
10-06. In de Knipe 1 boomvalk gezien (Michiel van Ettingen). In Harlingen 1 draaihals gezien (Roelf Hovinga). Twee witwangstern bij de Westhoek/ Slikken of Voorgronden boven Tzummarum (Andries Zijlstra). Even een update van onze boerenzwaluwen in onze loods te Wijnaldum. In april arriveerden er twee stelletjes die na 4 dagen weer verdwenen. Gelukkig kwamen ze toen het weer verbeterde weer terug, samen met nog 4 paartjes die snel hun oude nesten opzochten (vorig jaar 13 nesten). Van 1 stelletje was het nest zo kapot dat het naar beneden viel deze winter. Achteraf bleek het een grote spijker als steun te hebben en vliegensvlug hebben ze daarop weer een nieuw nestje gemetseld en ondertussen bewoond. Van de zes nestjes, waar druk wordt gebroed, is er nu 1 waarvan de eitjes zijn uitgebroed en die gevoerd worden. Ondanks de kou zien we toch op dit moment 4 bekjes. We hopen er het beste van maar ze hebben het niet gemakkelijk dit voorjaar en zomer (Rinze en Maartje Post).
Opmerking Jan de Jong; Vandaag was het een regendag met kou en weinig insecten voor de boerenzwaluwen. De ouders zoeken hun voedsel dan vaak in stallen bij het vee op de broed lokatie of in de wijde omgeving ervan. De combinatie van hele dag regen en koude kan voor veel kleine (nog kale) nestjongen funest zijn, ze komen dan om door onderkoeling en voedselgebrek.
In de oude stal bij mij in Terwispel heeft een winterkoning een nest boven op een nest van de boerenzwaluw van vorig jaar gemaakt. De vogels komen binnen door een openstaand kantelraam (Sjoerd Wagenaar).
10-06-2024. Winterkoning nest op een oud boerenzwaluwnest in de stal, beschut tegen regen en koude bij Sjoerd Wagenaar.
11-06. In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 rode wouw met prooi (Jan Dreteler). Groep van 26 ooievaar in De Harken bij Makkinga (Jan Kalsbeek). In De Houtwiel bij Feanwâlden een porceleinhoen gehoord (Gijs Bouwmeester). In de Veenpolder bij Delfstrahuizen 1 kwartel gehoord (Sjouke Scholten). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg zeker 1000 gierzwaluwen voedsel zoekend (Kees Bode). Bij Oudega in Westersanning 1 paar roodborsttapuit met 3 jongen aanwezig (Guus Stefess). Bij de Hollumerduinen op Ameland 4 roodhalsfuut en 1 regenwulp gezien (Jaco van Schaik). In De Putten bij Eastermar 11 zwarte stern (Jeffrey Huizinga).
12-06. In de Knipe 1 grauwe vliegenvanger gezien (Johan Medenblik). In Noardburgum 1 boompieper zingend langs de Zwemmer (Margriet Nauta). Een ekster paar, met een nest in de buurt, komt al enkele dagen bij ons in de tuin in Joure aan de E.A. Borgerstraat en plundert onze kersenboom met nog lang niet rijpe kersen. Op het platte dak van het schuurtje worden ze dagelijks geconsumeerd (Jan de Jong). In Oldeholtpade 1 rode wouw gezien (Rutger Diertens). Groep van 40 (!) kleine mantelmeeuw in de Marssumerpolder (Durk Lautenbag). Zes flamingo op Steile Bank bij Oudemirdum (Johan Deinum e.a.). Groep van 28 holenduif voedsel zoekend aan Dongfeart te Garijp (Guus Stefess).
13-06. Vandaag een sperwer vrouwtje bij ons in de tuin in Joure rap achter de huismussen aan. Ze vlogen alle kanten op doch de sperwer had er geen een te pakken. De sperwer broedt hier w.s. niet ver weg (Durk Visser). Vandaag bij ons in het dorp Tzum een nest met jongen ontdekt van de grotebonte specht (Murk en Rinske de Groot). In Harlingen een gevlekte witsnuitlibel man gezien (Bauke Koster). Bij de Steile Bank te Oudemirdum 6 zwarte zwaan (Willem Hartholt). Op de Delleboersterheide bij de Catspoele 2 wespendief (Martin Manson). Te Workum aan het Sylspaed voedert een paar zwarte roodstaarten twee vliegvlugge jongen (Lydia Boonstra). In de Lindevallei onder Oldeholtpade 1 paapje gezien (Bauke Sienema). In het Fochteloerveen /Zuidoost fietspad 1 heideringelrups (Jornt de Vries).
13-06-2024. De heideringelrups (Malacosoma castrensis) is vrij zeldzaam. Komt vooral in heidegebieden in de oostelijke helft van het land voor, en in Friesland op de eilanden Texel en Terschelling en het oosten van de provincie.
Rupsen worden vaak gevonden van mei tot in juni.De vlinder vliegt van begin juli-half augustus in één generatie. De vlinders vliegen ´s nachts en worden gewoonlijk alleen waargenomen op licht.
Wij zijn in Nijega in het bezit van een grote tuin die we door de jaren heen steeds natuurlijker hebben gemaakt. Dit jaar hebben er nog nooit zo veel vogels een nestje gemaakt. Het is nu druk met het voederen van de jongen. Een prachtig gezicht waar wij volop van mogen genieten. Zo zijn er nesten van de zanglijster en de merel. Een nestje van de boomklever, en twee roodborst nestjes. De roodborstjes hebben hun nestje in onze druivenstruik. Deze kruipt langs de muur. Ook de koolmees, vink en de huismus broedt er. Vier eenden paren hebben hun jongen uitgebroed in de korven van onze vijver. Ook een meerkoet paartje heeft de vijver gevonden waar we minder plezier van hebben. Ze jagen ons waterhoen paartje en de eenden weg (Sietie Noordenbos, Theetuin de Tamarisk Nijega).
14-06. In het gemeente plantsoentje in Drachten op 30 meter van onze voordeur broedt een gekraagde roodstaart! Rond 5 uur/ half 6 worden we al gewekt door zijn gezang! (Hans en Erica Bijl). Te Bernsterburen 1 grauwe vliegenvanger alarmerend (Birgitta Unkel). In de Bantpolder in Lauwersmeer 1 struikrietzanger (Gerben Mensink). Zestien zwarte stern bij De Putten te Eastermar (Marten Sikkema). Bij Polder Het Geele /strand 480 grutto (Wim Tijsen). In het Rijsterbos 1 grote lijster gezien en 14 vink en 12 tjiftjaf zingend (Theo de Vries). Te Beetsterzwaag 1 groene specht (Willem Bosma). In ’t Wolvelân bij Dearsum 20 kleine mantelmeeuw (Albert Fopma). Op de Cranberryvlakte op Vlieland 1 nachtzwaluw (Niki Struijs).
15-06. Te Oosterwolde 1 grote gele kwikstaart (Jan Kalsbeek). In de Westersanning bij Oudega 6 roodborsttapuit, 2 man, 1 vrouw en 3 juveniel (Guus Stefess). In Donkerbroek 1 zwarte roodstaart man gezien (Remco Ivens). Te Hoorn op Terschelling 1 bijeneter (Louis H. Zandbergen). In Mildam 1 lepelaar overvliegend (Bauke Sienema). Groep van 400 wulp bij Kroon ’s polders op Vlieland (S. van den Burg). Zeven dodaars bij BP-plas op Ameland (Bram Roobol). Bij De Tike 1 grote lijster (Pied Flycatcher).
15-06-2024. De grote lijster is in Friesland een schaarse broedvogel die in de zomermaanden maar weinig wordt opgemerkt. We zijn benieuwd waar de soort nog broedend wordt aangetroffen in Friesland.
Joure 19 juni 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van juni 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf juni (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 66 wat vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten en mogelijk achterwege blijft. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 64. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van mei 2024.
15-05. Eindelijk is de grote bonte specht gaan broeden in onze speciale spechtenkast in het Ballumerbos op Ameland. Inmiddels zijn er 3 jongen en moet er nog 1 ei uitkomen. De andere nestkasten zijn ook goed vol met eieren en jongen van de kool- en pimpelmees. En 4 eitjes van de boerenzwaluw in onze schuur (Petra Visser). In Zeegse in Drenthe vandaag 1 wielewaal gezien ((Auke van Eck, Hitsum). Een fluiter in Fermanjebosk in Damwâld aan het zingen. De zang is heel onregelmatig en kort. De bonte vliegenvanger zit aldaar ook nog steeds te zingen en heeft nog geen wederhelft. (Jan Andries Wagenaar). Ook de grauwe vliegenvanger is vandaag gespot bij ons in Tirns. Er vliegt een paartje rond de woning, zoekt nog een geschikte nestelplaats (Karst Tamminga). Vandaag de aankomst van een 3e boerenzwaluw paartje, nu in de kapschuur te Jonkersland (Cor en Heleen Achterberg). Twee nachtzwaluw roepend op Terschelling tussen Lange Streep en Studentenplek (Hans van Stijn). Nachtegaal zingend in het Oosterschar bij Sintjohannesga (Libbe Zijlstra). In het Leeuwarderbos te Leeuwarden 1 wielewaal gehoord (Gerrit Krottje). Twee paapje in het Fochteloerveen (Wim van Zwieten).
15-05-2024. Het paapje wordt in Friesland een steeds zeldzamere broedvogel soort. We zijn benieuwd of er dit jaar op meerdere plaatsen nog vogels tot broeden komen. Landelijk is de soort ook al flink afgenomen. Tijdens inventarisaties in 1973-1977 in ons land (SOVON) nog 1250-1750 paren, rond 2013-2015 waren daar nog maar 260-320 paar van over.
16-05. In Franeker 1 zwarte roodstaart (Antoine van der Heijden). In Buitenpost 1 nachtegaal zingend (Jakob Hanenburg). In Plan de Heide te Heerenveen 1 wielewaal (Ep van Hijum). Acht appelvink in Jollemabosjes op Terschelling (Sjouke Scholten). In de Wijckelerpolder 1 spotvogel (Margje Abma). Drie reuzenstern op de Workumerwaard (Libbe Zijlstra). Drie koekoek in De Deelen (Martine Huisman). In het Van Oordts Mersken in de Zomerpolder 1 kwartel roepend (Wender Bil). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 man havik (Bauke Sienema). Twee appelvink aan de Griene Dyk bij het Snitsermar. Vorige week ook al 2 overvliegend in het Rasterhoffpark te Sneek (Jelmer Luyckx).
17-05. In het Rijsterbos 1 wielewaal zingend (Theo de Vries). In Mirns 1 roodpootvalk gezien (Ruud Meurs). In Doniawier 1 paar steenuil in deel van de boerderij (Harry Stoelinga). Een visarend in Fochteloerveen, Bufferzone (Dirk Vogt). Twintig steltkluut bij Ezumazijl in Lauwersmeer (Toy Janssen). Op Vlieland bij Lange Paal 1 nachtzwaluw gehoord nachts (Henk Krajenbrink). In Oosterwolde 1 kwartel gehoord (Rudi Huiting). In het Fochteloerveen 1 zwarte ooievaar (Caroline van Oostveen). In Ravenswoud 1 wilde zwaan bij Akkers Meester Lokweg (Frans Bot).
17-05-2024. Wilde zwanen broeden sinds kort in ons land. We zijn benieuwd of er de komende weken op meer plaatsen in Friesland wilde zwanen zijn gezien.
18-05. Vanmorgen in het Noorderleech ter hoogte van het Kweldercentrum een tweetal gele kwikstaarten gezien (Kor Nijboer, Leeuwarden). Ik heb vandaag voor het eerste weer bosrietzangers gezien en gehoord, op 3 verschillende plaatsen langs het spoor tussen Scharnegoutum en Bozum (Pascal Osinga). Vandaag was de ijsvogel gezien in Tijnje bij ons. Vele visjes gevangen maar liet zich niet fotograferen (Anneke Ziel).
19-05. Ook hier bij mij in Stavoren zijn de huiszwaluwen terug gekeerd onder de dakrand (Ad Jacobs). Vier bijeneter overvliegend naar NO bij De Branding op Schiermonnikoog (Wouter van der Ham).
19-05-2024. Een groepje van 4 bijeneters liet zich eerder die dag op Vlieland en Terschelling zien, waarschijnlijk hetzelfde groepje wat Wouter van der Ham om 15:00 uur trof op Schiermonnikoog.
Op de Delleboersterheide 1 alarmerende boomleeuwerik (S. Rintjema en Klaas Jager). In Leeuwarden in het Rengerspark 1 zwarte roodstaart (Lex van Groningen). Op Terschelling bij Dazenplak 1 paapje (Renz Canjels). In Burgum 1 zingende nachtegaal (Jeffrey Huizinga). Bij de Putten te Eastermar 1 grote karekiet (Marcel Stienstra). In het Lauwersmeer bij De Pomp 1 krekelzanger (Gert-Jan van Veen).
19-05-2024. De krekelzanger wordt steeds vaker gezien in Friesland. Het eerste geval voor Friesland betrof een eerste jaars vogel (ringvangst) die van 11 t/m 15 september 2006 aanwezig was in de Venebuurt bij Terwispel (Ringgroep Menork). De soort broedt noordelijk van ons (Polen, Zuid-Zweden en meer oostelijk tot in West Siberië).
20-05.Van de week op het dak van de Ambu-garage vanuit MCL Leeuwarden, vanuit mijn kamer een aankomende vliegende scholekster, die lande aan de rand van het dak, plotseling zag ik het vrouwtje ook breeduit zitten, drie kleine donsjes waaiden over het dak asfalt, naar de vader om voer. Bij navraag zitten deze scholeksters hier al jaren. (Feyte Terpstra, Heeg). Gisteren en vanmorgen twee keer een draaihals gehoord, maar niet gezien, die zat ergens in de windsingel bij ons in Dongjum in een tuin waar veel dood hout ligt, achter hoogstaand fluitenkruid. De laatste keer is alweer jaren geleden, toen zag ik hem wegvliegen (Henk Jukkema).
21-05. In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 raaf en een wespendief gezien (Jorrit Zondervan). In Oudemirdum 1 rode wouw (Jan Tijsma). In de Grootte Sintjohannesgaaster veenpolder 1 purperreiger opvliegend (Bauke Sienema). Bij De Groede op Terschelling 1 visarend gezien (Sjouke Scholten). Plm. 42 dwergmeeuw in de Jan Durkspolder in Alde Feanen (Marten Sikkema). Te Beetsterzwaag 1 kwartel overvliegend (Jaring Roosma). In het Drents Friese Wold bij Aekingerzand 1 nachtzwaluw gehoord (C. Hoek).
22-05. Bij Eernewoude 2 witte kwikstaarten waarvan één albino. Beide voedsel verzamelend voor de jongen Freerk Jelsma). Aan de Liemdyk in het Easterskar een paar bergeenden met een stuk of zes kuikens bij de schelpeneilandjes. Prachtig tafereeltje (Geert van der Meer, Rotsterhaule). Vanmorgen zag ik hier een appelvink op straat zitten in Hemelum. Heb even staan genieten van dit mooie gekleurde vogeltje (Joke Wolbers, Hemelum). Nog maar 3 paar huiszwaluw terug op de broedplaats in It Heidenskip, vorig jaar hadden we 25 paar. Boerenzwaluwen broeden in stal, schuur en ligbox maar minder als andere jaren. Ik zie nu ook wel een kerkuil vliegen en dat is geen goede combi met de zwaluwen (Gerdy Westendorp).
23-05.Spotvogel vanmiddag in een boom bij het parkeerterrein van Ie Zicht te Grou (Tjeerd Sijtema). Een bosrietzanger zingend in de tuin in Reduzum (Marina de Jong).
24-05. Op onze staanplaats de Roggeberg te Appelscha zien wij 3 goudvink mannetjes om een vrouwtje vechten. Schitterend gezicht en genieten natuurlijk. Heel veel soorten vogels hier in Appelscha en ook boerenzwaluwen (Willem en Sietske Jonkman, Oudwoude). Toevallig zie ik vanuit mijn kantoor op de bovenverdieping dat er een nest van een putter paartje boven op de kruin zit van een van de leilindes die voor onze boerderij in Huisterheide in Drenthe staat (Verra Orpa). Vanmorgen 1 man koekoek (van de 4 aanwezige) en 5 spotvogel gevangen aan noordoever Tjeukemeer (VRS Rohel Tjeukemeer). Ik zag vandaag een drinker rups van de rietvinkvlinder in de ruilverkaveling bosjes bij ons in Pietersbierum, ook aldaar een nachte gaal aanwezig (Gorrit en Klaske Smidts).
24-05-2024. Drinker rupsen worden vooral in de wat natte oeverzones van meertjes en vennen gevonden. Ze zijn voedsel voor o.a. de koekoek die veel rupsen en insecten eet.
25-05. Bij Gerkesklooster/Oosterboeren 1 kwartelkoning gehoord (S. Rintjema en Klaas Zwaan). Op Vlieland bij het Posthuis 1 nachtzwaluw (Harm Blom). In Haule 1 kwartel gehoord (S. Wenings). In het Fochteloerveen in Bufferzone 1 grauwe klauwier gezien (C.S. Roselaar). In de Huitebuurtsterpolder bij Oudemirdum 1 velduil (Jurian Kleppe). In de Leien bij De Tike 1 grote karekiet (Sipke Booi). In de Twijzeler Mieden 1 klein waterhoen gehoord (Wim van Zwieten e.a.). Negen wilde zwaan (4 adult en 5 onvolwassen) te Appelscha- Nieuwe Vaart (Mike Both). Tweehonderd drieteenstrandloper op Vlieland Strand bij dam 6 (Gertjan van Noord).
26-05. Vandaag 1 zwarte roodstaart aan het insecten vangen in Joure op het bedrijventerrein De Ekers (Durk Visser, Joure). Te Gorredijk 1 zingende zwarte roodstaart (Frank van Gessele). In de polder Boksum 1 spotvogel en ook 1 in Leeuwarden (Anne Jansma). Op de Stuifdijk op Schiermonnikoog 1 struikrietzanger (Jasper Zoeter e.a.). In het Leeuwarderbos 1 wielewaal zingend (Larissa Bakker). Twee boomvalk te Oentsjerk (Gerben Mensink). In het Drents Friese Wold bij Oude Willem 1 zomertortel (Hugo van der Wal). Bij het Koningsdiep te Lippenhuizen 2 wespendief overvliegend (Rommert Cazemier). Tweehonderd kanoet bij Vogelpolle op Ameland (Olivier van der Kruis). Vanmiddag een 14 a 15 grote canadese ganzen bij ons in Oldeouwer achter op het land (Fokke Stastra).
26-05-2024. Grote canadese ganzen zoeken vaak eiwitrijke graslanden op, en deze zijn er veel te vinden in Friesland. Sinds de eerste broedparen in 1951 in ons land zijn vastgesteld neemt de soort, ook in Friesland, nog steeds toe. Geschatte populatie in ons land (2013-2015/SOVON Broedvogelatlas) is 9000- 12.000 paar!
27-05. Te Warns 1 zwarte roodstaart zingend (Jan Bijsterbos). In het Westerschar te Rotsterhaule 1 paar roodborsttapuit (Bauke Sienema). In de Bremerwildernis 1 raaf in boom (Ron van der Hut). In Venebos bij Wijnjewoude 1 rode wouw (Christiaan de Vries). Bij het Nannewijd 1 purperreiger (Rommert Cazemier). Op Ameland bij Lange Sloot 1 wilde zwaan (Henk Gazan). In het Lauwersmeer te Ezumakeeg 1 smient (Joke van der Lei e.a.). Op Terschelling in Duinen t. h. v. paal 12 twee nachtzwaluw baltsend (Trinus Hek).
28-05. Inmiddels zijn er een stuk of dertig grote canadese ganzen op grasland in Oldeouwer (Fokke Stastra). In het Easterskar bij Sintjohannesga bij de vogelkijkhut 1 roodmus gezien (Wichard Valkema).
28-05-2024. De roodmus wordt in Friesland steeds vaker gezien. Het eerste broedgeval was in 1987 op Schiermonnikoog.
29-05. In de Terschellingerpolder 1 grote gele kwikstaart (Leo Bot). In het Easterskar te Sintjohannesga 1 nachtegaal zingend (Bauke Sienema). In Steggerda 1 rode wouw gezien (Anne-Marie). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 1 zomertortel (Menno Stegeman). Op landgoed Oranjewoud 1 wielewaal (Kim Susanna). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 paapje (Jan Hullen). In de Leien bij De Tike 1 grote karekiet gehoord (Hendrik Vonk). In Beetsterzwaag 1 fluiter (Willem Bosma). In Gorredijk een man zwarte roodstaart (Martin Boomsma). Een lepelaar tussen Ferwâlde en Gaast in ondiep water naar voedsel zoekend ((Thomas van der Veer, Workum).
30-05. In het Alpherbosch te Beetsterzwaag 1 grote lijster zingend (Willem Bosma). In Joure 1 spotvogel gehoord (Dirk Nolles). Bij De Putten in Eastermar 1 grote karekiet gehoord (R. Riemersma). Bij het Franekerbos in Franeker 1 ijsvogel gezien (Arjen Dijkman). Bij Ternaard Buitendijks 1 kwartel (Henk Hiemstra). Groep van 16 grote canadese gans in Van Oordt’s Mersken-Bouwespolder (Frank van Gessele). Bij de Terp van de Takomst bij Blije 1 amerikaanse goudplevier (Wim van Zwieten).
30-05-2024. De amerikaanse goudplevier wordt na 2000 steeds vaker in Friesland gezien. De soort broedt in Noord-Amerika. Eerste waarneming voor Friesland is nov.1900 vondst vrouw 1e winter te Birdaard. Het duurde bijna 90 jaar voor de 2e bevestigde melding kwam (19-11-1989 Stavoren/ melders K. Zwaan, Ep van Hijum en K.H. Scholten). Na 2000 zeker 13 meldingen t/m 2022.
31-05. In Ruigahuizen 1 nachtegaal gehoord (Marten Wesselius). Te Rottum (DFM) 2 kwartel (Peter Schutten). Op Ameland bij Hollumerduinen 1 roodhalsfuut (Ronald Willemse). Te Sumarreheide 1 kwartel ringvangst (Bareld Storm). In de Binnenkwelder op Schiermonnikoog 1 paapje (Niels van der Velde /Willem Verboom). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man kwartel (Theo Meijer). In Drachten in It Sud 1 man zwarte roodstaart (Willem Bosma).
Joure 4 juni 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van mei 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf juni (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw.
Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 65 sterk vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten of mogelijk achterwege blijft. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 63. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van mei 2024.
01-05. Een winterkoning heeft een nestje gebouwd op een oud boerenzwaluw nest bij ons in Hollum op Ameland. Vorig jaar heeft ie dat ook geprobeerd, op hetzelfde nest, maar de boerenzwaluwen hebben dat bouwsel toen zonder pardon op de grond gekieperd. Niet dat ze dat nest zelf wilden gebruiken, nee hoor, ze hebben toen even verderop in de schuur een nieuw nestje gemaakt. Ben benieuwd hoe dat dit jaar gaat. Gisteren zagen we de 1e boerenzwaluw weer om de schuur vliegen (Jeroen Lap, Hollum Ameland). Vandaag om 19:15 uur, hoor ik zeker twee fitis op het erf hier in Friens. Ze zijn er dus weer. Heb de indruk dat er tot nu toe minder boerenzwaluwen zijn, al begint er een paartje onze oude nesten in het bûthûs te verkennen (Sybe van der Meulen). Vandaag konden we "onze” grauwe vliegenvangers weer in de tuin begroeten in Ternaard (R. Pekelsma). Vandaag naar het Drents Friese Wold geweest rondgefietst en aan de Friese kant 3 roepende draaihals op verschillende locaties. Veel zingende boomleeuweriken en gekraagde roodstaarten (Jan Oord, Mildam).
28-04-2024. De draaihals neemt de laatste jaren weer wat toe in Friesland als broedvogel.
02-05. Vandaag een grauwe vliegenvanger aan het Fermanjepaad in Damwâld (Jan Andries Wagenaar). Vanmorgen en vanavond 2 gierzwaluw hoog boven het huis in de Wiken in Drachten (Dico van Toor). Vandaag zijn de huiszwaluwen teruggekeerd hier in Langezwaag, precies 1 dag later als vorig jaar, ze maken de oude nesten weer op (Joop Petter). Vandaag de 7e boerenzwaluw terug in de stal in Terband (Henk en Trienke Tjepkema). We hebben er lang op gewacht, maar we hebben in Tijnje sinds twee dagen een paartje boerenzwaluwen in onze schuur. Wij hopen dat er meer komen (Gerda Oosterhof). In de Hertenbosvallei op Schiermonnikoog 1 spotvogel (Wouter Monster). Op Compagnonsveld in het Fochteloerveen 2 grauweklauwier (Lineke van Tilburg). Een wielewaal gezien Diepsterbos in het Lauwersmeer (Gert van Amerongen). Op Ameland bij de Kooiduinen 1 hop gezien (Martijn Bot). Twee wespendief in het Ottema Wiersma reservaat (Wiebe Sjoerd van der Veen). In het Hegewiersterfjild bij Harlingen 1 grote grijze snip (Jaap Liefting). Bij Ezumazijl in het Lauwersmeer 22 steltkluut (Barbara Dűsselberg e.a.). In Woudsend 30 gierzwaluw (Dennis Keus). In het Easterskar bij Sintjohannesga 3 sneeuwgans samen met enkele grauwe gans (Wiebe Poppe).
03-05.Vandaag in Groene Stergebied tussen Tytsjerk en Leeuwarden 1 nachtegaal horen zingen (Auke van Eck, Hitsum). Aan het Fermanjepaad in Damwâld is al een aantal dagen een bonte vliegenvanger man bijna de gehele dag druk aan het zingen! Het mannetje heeft daarbij twee leegstaande pvc-nestkasten in bezit genomen. In de buurt van de nestkasten komende kool- en pimpelmezen worden door het mannetje fanatiek weggejaagd (Jan Andries Wagenaar). Twee spotvogel bij Kooiduinen op Ameland (Robert Middelveld). In Gaasterland 1 fluiter in het Rijsterbos (Libbe Zijlstra). Bij de Grote Wielen te Leeuwarden 1 draaihals en 1 koekoek gezien (Vincent Douwes). Op Ameland in Roosduinen 1 bijeneter (Joost de Jong).
04-05. Vandaag de eerste gierzwaluwen (3 stuks) weer gezien boven Scharnegoutum en vlakbij het spoor bij Scharnegoutum zag ik een bonte vliegenvanger (Pascal Osinga). Vanmorgen hoorde ik voor t eerst weer de koekoek in Franeker omgeving Hitzumerbinnenpad (Wopke Vellinga). Een man spotvogel en 2 kleine karekiet geringd bij Venebuurt Terwispel (ringgroep Menork). Vandaag was ik verheugd om weer 2 gele kwikstaarten te zien op een stuk geploegd maisland bij Scharnegoutum. Vorig jaar broedde hier een paartje, met tenminste 1 overlevend jong. Het is wel bijzonder in deze omgeving, want in de wijde omtrek zijn er al jaren geen gele kwikstaarten te bekennen op intensief gebruikt boerenland (Pascal Osinga).
04-05-2024. Het mannetje van de gele kwikstaart hield de omgeving in de gaten vanaf een modderbult.
05-05. Vandaagde gierzwaluw gezien hier gezien. Nog niet eerder bij ons waargenomen in Tijnje (Anneke Ziel, Tijnje). Vier noordse kwikstaart op Terschelling in Duinen bij paal 18 (Rob Hoeben). Zes beflijster overvliegend bij Zwanewaterduinen op Ameland (Justin Jansen). Te Buitenpost 1 spotvogel zingend (Arjan Wiersma). In het Lauwersmeer in Diepsterbos tien wielewaal (Joost Vogelzang). Op de Golfbaan op Ameland 1 draaihals (Joop Eerdmans). In Eastermar 2 koekoek (Sipke Hogendorp). In de Stripen bij Wijnjewoude 1 nachtzwaluw baltsend (Roel Oost). Twee gierzwaluw terug in Garijp (Sipke de Jong). In het weekend (4-5 mei) ontdekte ik voor het eerst een bonte vliegenvanger in de tuin bij ons in Oppenhuizen (Hetty Schuil).
05-05-2024. In de omgeving van Oppenhuizen wordt de bonte vliegenvanger maar weinig gezien.
06-05. Nu pas de 1e boerenzwaluw bij ons terug in Tijnje (Anneke Ziel). Vandaag een volwassen zeearend boven Oppenhuizen gezien (Herman Postma). Vandaag op de Fluessen ongeveer 100 a 150 zwarte stern laag over het water vliegend insecten vangend (Marion Dijkstra, It Heidenskip). Veel gele kwikstaarten bij de Blaugerzen in Akmarijp. Aldaar ook 1 lepelaar voedsel zoekend in een slootje en een 12-tal regenwulpen op weiland (Lykele Zwanenburg). Bij Ballum op Ameland 1 man tweede jaars roodmus (Joost de Jong en Justin Jansen). In de Ternaarderpolder 1 paapje gezien (Ingrid van Ek). Bij de Kop van de Afsluitdijk/Zurich 1 graszanger roepend (Jelmer Luyckx). In Polder Deinum 1 spotvogel zingend (Anne Jansma). In Goingarijp een draaihals gezien (Lysanne Valk). Bij De Oosthemmen 1 griel overvliegend naar oost (Sietse Bernardus, Joure). Groep van zeker 80 gierzwaluw in Vossenparkwijk te Leeuwarden (Tjitske Hoekstra). In de Houtwiel bij Veenwouden 1 kleinst waterhoen en porceleinhoen roepend (Erwin Walstra en Arno Hof).
07-05. Vandaag 5 gierzwaluw boven Garijp en bij Burgum 6 geteld (Sipke de Jong). Vorige week eind april, tijdens de koude periode, twee boerenzwaluwen dood gevonden in de schuur te Driesum (Jan Reitsma). Vanochtend om half zes hoorde ik voor het eerst dit jaar de koekoek op Skylge/ Terschelling (Tsjip Westra, Midsland). Vanmiddag om 13.30 de eerste 5 gierzwaluwen gehoord en gezien boven Wolvega! Zoals bijna elk jaar aan eind van de eerste week van mei (Hein Appeldoorn). Vandaag even een uitstapje gemaakt naar het Lauwersmeer. In de vogelkijkhut aan het Jaap Deensgat zaten een vijftal paartjes boerenzwaluwen te broeden. Verder bij Ezumazijl was de steltkluut volop aanwezig. Ik heb er 8 waargenomen (Kor Nijboer, Leeuwarden). Vandaag zeilde ik op de Fluessen vlakbij huis en zag een groep zwarte sterns (ongeveer 100) laag over het water foerageren (Marion Dijkstra, It Heidenskip). Vandaag drie gierzwaluwen gezien en gehoord boven de binnenstad van Leeuwarden (Jan Altenburg). Tot mijn grote verbazing zag ik vanavond een paar grote canadese ganzen met hun 4 jongen hierbij mij in Kollum in de sloot (Corry Berends de Boer).
07-05-2024. De grote canadese gans broedt steeds vaker in Friesland.
08-05. Vandaag bij ons in Harkema nog maar twee paar huiszwaluw en twee paar boerenzwaluw hier, het gaat niet zo snel met de terugkomst van de broedvogels (Foppe van der Meer). Vandaag zijn de jongen van het 6 legsel boerenzwaluwen uitgekomen in Langezwaag. Het 2e paar boerenzwaluw heeft vandaag pas het 5e ei gelegd (Joop Petter). Bij de Tjongerdellen 1 man grauwe klauwier (Ep van Hijum). Zeven morinelplevier in de Bantpolder in Lauwersmeer (Frans Nillesen).
09-05. Vanmorgen mijn eerste 1 koekoek gehoord bij Omkromte te Joure richting Broek-Zuid. In de tuin aan de Scheen in Joure 1 bonte vliegenvanger zingend en aan de Wildehornstersingel 1 gekraagde roodstaart zingend (Durk Visser, Joure). Vandaag de eerste koekoek gehoord bij de Drait in Drachten 10.25 uur. Andere jaren tussen 3 en 5 mei! Tot onze verrassing vloog hij even later al roepend over ons huis! (Hans Bijl, Drachten).
10-05. Vandaag zijn de eerst gierzwaluwen bij ons in Franeker weer gearriveerd (Klaas Plat). Vandaag de wielewaal gehoord in het Leeuwarder bos (Jan Altenburg). Wij kijken al vanaf Koningsdag uit naar de terug keer van onze huiszwaluwen bij ons in Koudum. Ik heb 12 kunstnestjes onder de NO-goot hangen. De laatste jaren waren er 6 bezet. Maar het is dit jaar maar wachten, wachten. Ik woon in het Morraplan in Koudum aan het water. Een ideale huiszwaluw plek. In het begin waren er veel huizen met zwaluw nestjes, bij iedereen niet altijd welkom. Ik ben 20 jaar geleden al met kunstnesten begonnen en pas de laatste 6 jaar succes. De gehele populatie in de buurt nam wel elk jaar af. Een paar huizen verder zit nu één paartje in een eigen oud nestje, dat zijn de enigen die ik zie. Ik zie in Koudum ook minder gierzwaluwen (Fedde de Vreeze).
Opmerking; Zijn er op meer plaatsen veel minder huiszwaluwen terug gekomen naar de broedplekken? Door het koude april weer zijn ze op meer plekken wat later dan anders.
Sinds vandaag hebben we (sinds een aantal jaren) weer 2 stel boerenzwaluwen in onze stal in Opende. Ze vliegen af en aan in de stal naar de bestaande oude nesten. Hoop dat ze blijven (Klaas Meindertsma Opende). Vandaag een Sint Helenafazantje in Bolsward gespot en gefotografeerd. Nooit eerder gezien of van gehoord (Henk Rienstra, Bolsward).
10-05-2024. Dit sint helenafasantje is kennelijk in de omgeving uit gevangenschap ontsnapt uit de omgeving. Wordt namelijk veel als kooivogel gehouden.
Normaal komt de vogel in een groot deel in Afrika ten zuiden van Sahara en de omliggende eilanden voor. Daarnaast komt de vogel voor in de vorm van verwilderde populaties die zijn ontstaan door ontsnapping uit gevangenschap. Zo komt het Sint-Helenafazantje voor op de Bermuda, Brazilië, Kaapverdië, Frans-Polynesië, Hawaï, Martinique, Mauritius, Nieuw-Caledonië, Puerto Rico, Réunion, Sint-Helena, Ascension, Tristan da Cunha, Seychellen, Trinidad en Tobago, Uruguay en Vanuatu (bron Wikipedia)
11-05. Het gaat snel met de huiszwaluwen, er zijn nu al 7 a 8 paar aan het nestelen bij ons in Langezwaag (Joop Petter). Op Schiermonnikoog nog steeds doortrek van boerenzwaluwen, tijdens trektellen tussen 05:26 – 11:30 uur in totaal 500 geteld (Wouter van der Ham).
12-05. Vanmiddag zagen we de terugkeer van het echtpaar boomvalk hier in Haskerhorne (Henk Bulsing).Vanmorgen, om 11.30 uur, 2 gierzwaluw boven centrum Burgum gezien, druk aan het voedsel zoeken (Herman Hoekstra). Vannacht hielden de huiszwaluwen me uit de slaap, ze kwetterden wat af bij de nesten. Ze zijn er weer bij ons in It Heidenskip. De halve oude nestjes van vorig jaar hangen er nog, ik hoop dat ze goed renoveren kunnen. Gelukkig hebben ze hun broedplek teruggevonden, het is o zo gezellig en ik hoef nu 3 maanden mijn ruiten niet te wassen! (Gerdy Westerdorp).
12-05-2024. De ramen worden door de huiszwaluwen vaak gemarkeerd. Ramen wassen heeft inderdaad geen zin want de vogels gaan rustig door met het markeren. Soms tot woede en frustratie van bewoners. Een huisvrouw in de Haskerveenpolder (Vegelinsoord) was jaren geleden ten einde raad en meende dat de vogels het met opzet deden om haar te pesten. Dat is niet zo! Dat doen ze om te voorkomen dat ze (en hun jongen) tegen de ruiten van het voor hun onzichtbare glas vliegen. Ook boerenzwaluwen markeren gevaarlijke plekken in de stal (meestal wanden) zodat hun jongen er niet te pletter tegen vliegen.
Vandaag rond 20.00 uur, zag ik een blauwe reiger met een uitzonderlijke witte nek bij Bolsward-oost. De zon was niet fel en scheen achter mij. (Henk Rienstra, Bolsward). Gisteren de eerste gierzwaluw gezien hier in Dronrijp. Vorige week draaide hier een sperwer een snel rondje om een vlinderstruik waarin mezen schuilden (Henk Jukkema). Vandaag zag ik voor de derde keer in de afgelopen week 2 appelvinken overvliegen over onze achtertuin (in Scharnegoutum); het zijn een mannetje en een vrouwtje, dus een koppeltje. Ik vermoed telkens hetzelfde koppeltje, want ze leggen telkens dezelfde route af. Deze soort had ik hier niet verwacht, want het is hier niet bepaald een boomrijke omgeving! (Pascal Osinga).
07-05-2024. Appelvinken nemen de laatste jaren flink toe als broedvogel in Friesland.
Opmerking Jan de Jong; De appelvink neemt in Friesland vanuit het oosten richting westen nog steeds toe als broedvogel. Rond 1977 waren er nog maar enkele in het oosten van de provincie, rond 2000 al meerdere in Oost-Friesland en enkele gevallen in Zuid-Friesland en tevens schaars aanwezig in NO Friesland. Rond 2015 steeds meer een toename naar het westen van provincie Friesland. Vanuit de omgeving van Scharnegoutum kreeg ik tot nog toe geen meldingen uit het broedseizoen. Ben erg benieuwd of er al op meer plekken (richting Afsluitdijk /Makkum /Harlingen /Bolsward) appelvinken gezien worden in het broedseizoen (begint van eind april/mei).
13-05. Vanmiddag 4 buizerd op thermiek minstens 1 km hoogte (Henk Jukkema, Dronrijp).
14-05. De eerste boerenzwaluw jongen in Oldekerk zijn er alweer 5 stuks ze hebben al veertjes (Maartje en Roel Veenstra). Vandaag in Kollumeroord bij Camping De Pomp 1 spotvogel, 2 wielewalen en 1 Cetti’s Zanger (Rindert Algra, Leeuwarden).
15-05. Vorig jaar was de primeur, maar het is de torenvalk zeker goed bevallen en ze is weer teruggekomen naar de eendenkorf bij Hollum op Ameland, ze hebben tot nu toe 4 eieren (Jeroen Lap). Vandaag de eerste gierzwaluwen gezien aan de H de Withstraat Buitenpost (A. Wiersma). In Zeegse (Drenthe) vandaag de wielewaal gehoord (Auke van Eck, Hitsum). Vandaag wederom 2 grote vossen (vlinders!) bij Fermanjebosk/algemene begraafplaats in Damwâld. Een exemplaar was bijna geheel versleten. Ook 2 wielewalen in Fermanjebosk. Het mannetje zong maandag 13-05 onophoudend. (Jan Andries Wagenaar).
15-05-2024. Een van de Grote vos vlinders in het Fermanjebosk in Damwâld.
Joure 19 mei 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van mei 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf mei (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 63 sterk vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 62. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van april 2024.
15-04. Aan de Alde Dyk in Kootstertille vandaag een goudvink man gezien (Bauke Walstra). Vanmorgen hebben we bij ons in Rotsterhaule 2 boerenzwaluwen in de stal gezien (Afke Baas). Bij de Belvedère in Heerenveen 1 nachtegaal (Bouke Sienema). Op de A32 bij De Blesse 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Edwin de Weerd). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 gierzwaluw gezien (Peter Kruijt). Groepje van 7 lepelaar bij de Twijzelermieden (Alwin de Jong). In de Amvestbossen te Olterterp 1 fluiter (Marten Sikkema). In Rottevalle twee koereiger (Antoine van der Heijden). In Eastermar bij de Putten 1 sprinkhaanzanger (Wieger Poelstra). Bij de Kop van de Afsluitdijk (Friesland) 1 engelse gele kwikstaart gezien (Rommert Cazemier).
15-04-2024. De engelse gele kwikstaart wordt niet veel waargenomen in Friesland.
16-04. Vandaag bij de Jan Durkspolder bij Oudega meerdere koekoeken aanwezig (Freerk Jelsma). Onze boerenzwaluw is terug aan De Stringen in Ballum op Ameland (Petra Visser). Op het Westerse Veld op Vlieland 1 man engelse gele kwikstaart (Bart Vastenhouw). Vanmorgen de eerste koekoek al gehoord en gezien in Oldekerk/Gaarkeuken. Het is anders altijd rond half mei dat hij zich hier laat horen. Er zijn op Gaarkeuken al 12 a14 boerenzwaluwen gearriveerd, veel zo vroeg (Roel en Maartje Veenstra). In polder de Woudfennen te Joure 1 zwarte roodstaart (Eric Elsinga). In Laaxum 1 engelse gele kwikstaart (Johan op den Dries). In het Rijsterbos 1 tuinfluiter roepend (Ida Bek en Twan Zijlstra). Groep van 70 boerenzwaluw bij Ezumazijl in het Lauwersmeer ((Arno ten Hoeve). In de Zwagermieden bij De Westereen 4 tapuit en 1 paapje gezien (Wiebe Sjoerd van der Veen). Groepje van 20 putter in De Mieden bij Dokkumer Nieuwe Zijlen (Michiel Emmers). Drie lepelaar in het Easterskar bij Sintjohannesga (Bauke Sienema). In Zuiderhavenhoofd te Harlingen 20 visdief (Fred Husting). Twee raaf overvliegend bij Aengwirder of Tjalleberterkrite (M. Houtsma). Bij het Gorzenpaadje te Oosterend op Terschelling 7 beflijster (Hans van Stijn). In het Lauwersmeer 26 gele kwikstaart (Arno ten Hoeve).
17-04. We hebben dit jaar een extra voerplank gemaakt in Bakkeveen en strooien vooral extra zonnepitten.Opvallend is het aantal appelvinken wat op de zonnepitten af komt. Vandaag zaten er 4 tegelijk op het terras (Gerben Oswald). Vandaag hoorde ik in Zuiderburen bij Leeuwarden voor het eerst dit jaar een nachtegaal en braamsluiper zingen (Sybout Jaasma). De eerste boerenzwaluw vloog vanmorgen rond 09:00 uur bij mij in Oudebildtzijl door het verwijderde raam vanmorgen het hok in (Peter Adrichem). Vandaag de eerste boerenzwaluw in Warga weer terug in de schuur (Pieter Talsma). In Smallebrugge 2 tapuit (Jorrit Zondervan). In het Fochteloerveen Zuidoost 1 paapje (Dirk Haaijema). Bij Van Hall Larenstein 1 kleine burgemeester 2e jaars (Jeroen Breidenbach). Bij het Sneekerpad bij IJlst 1 kleine karekiet (Bert op den Dries). Groep van 400 dwergmeeuw bij Uitkijkpunt IJsselmeer bij Cornwerd (Koen Kuiper). Groep van 187 regenwulp aan het voedsel zoeken op het Henshuisterveld bij Terherne (Wouter M.G. Vansteelant). Bij Lemmer een roodhalsfuut gezien (Sietse Bernardus, Joure). In de Potmarge te Leeuwarden 1 zwarte roodstaart (Jaap Westra).
18-04. Een groep van 100 boerenzwaluwen bij Berltsum /Berlikum (Durk Lautenbag). Bij de Kroonpolders op Terschelling 1 boomvalk (Ruben Drost). Bij Nijeberkoop 1 hop gezien en gefotografeerd (Dymphy). Groep van 200 regenwulp in polder de Zwettepoel bij Snikzwaag (Wouter M.G. Vansteelant). Op de N359 bij Lemmer in Uitheiingpolder 1 velduil dood als verkeersslachtoffer (Ate Groenveld). Bij Tacozijl 100 knobbelzwaan (Fer-Jan de Vries). Te Surhuizum bij Ophûs 1 ijsvogel (Ernst Oosterveld). Vandaag voor het eerst hier in Berltsum een putter hier in de tuin (Ita Spoelman).
19-04. Tussen Nes en Pean een paartje tapuit gezien (Tjeerd Sijtema, Grou). Bij de Holle Poarte te Makkum 1 kleine karekiet (Marcel Stienstra). Bij Westerse Veld op Vlieland 80 steenloper (Bart Vastenhouw). In Sint Nicolaasga 1 zwarte roodstaart (Sebasterk). Op de Workumerwaard 1 smelleken en 1 reuzenstern (Marcel Stienstra). Bij de Ontginning in Oldeholtwolde 1 rode wouw (Tjibbe Dikkerboom). Bij het Klaarkampermeer 6 lepelaar (Albert Fopma). In de polder Geele strand bij Workum 1 tapuit (Simon van Brunschot). De eerste boerenzwaluw terug in de stal te Appelscha, maar hij is weer weg ook (Adrienne Jonker). In Koarnjum/ Cornjum 1 siberische tjiftjaf (Maai Gre).
19-04-2024. Een boomkruiper als vensterslachtoffer komt zelden voor.
20-04. Bij de Slotplaats te Bakkeveen 1 fluiter (Siep Luinenburg). Aan de A7 bij Oudehaske 1 rode wouw gezien (Michel Slagter). Vandaag een zingende braamsluiper bij de tennisbaan in sint Annaparochie (Jeppe Bronger). Bij Meeuwenduinslid op Vlieland 7 nachtegalen roepend (Reinier Heijs). Op de Kooiwaard bij Piaam een koekoek (Libbe Zijlstra). Op de heide in Allardsoog 1 beflijster (Oene Roelsma). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 boomleeuwerik (Ida Bak en Twan Zijlstra). Op Vlieland bij de Waddenkust 6 kramsvogel (Carl Zuhorn). Twee appelvink in Jubbega (Michiel van Ettingen). Op Terschelling bij paal 11 25 drieteenstrandloper (Max Janse). Groep van 75 regenwulp boven Tjonger bij Haule (Henri Zomer). Aan de Burgumermar bij Eastermar 1 dwerggors gevangen en geringd (Arend Timmerman e.a. V.R.G. Burgumermar).
20-04-2024. De dwerggors wordt de laatste jaren niet zo vaak meer gezien in april laat staan geringd.
Aan het Snitsermar bij de Potskar 2 steltkluut (Anouk de Vries). In het Bûtefjild bij Feanwâlden 1 gierzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij de plasjes aan N31 bij Harlingen 100 visdief (Jochum en Ruben Drost).
21-04. Langs het waterstaatpad tot paal 10 op Schiermonnikoog zeker 9 nachtegaal zingend (Hein Prinsen). In polder Ald Beets bij Beetsterzwaag 1 tuinfluiter zingend (Willem Bosma). Bij het Gerbrandygemaal aan de Snitsermar 1 gierzwaluw (Fedde Welbedacht). In de Groene Ster bij Leeuwarden 1 beflijster (Jaap Westra). Op de Workumerwaard 1 Amerikaanse wintertaling (Sietse Bernardus, Joure). Een gierzwaluw gezien waar de Opeindevaart de Rijksweg Leeuwarden-Drachten kruist (Marianne Borgman). Vandaag vliegt er een lepelaar boven ons huis in Berltsum richting het oosten en de groene spechten zijn nog in de buurt van het park hoorbaar (Ita Spoelman). Zes steltkluut in Lauwersmeer bij Ezumakeeg gezien (Keimpe Bleeker, Oenkerk).
21-04-2024. De steltkluut wordt de laatste jaren steeds vaker in Friesland gezien.
22-04. Op de Heide van Allardsoog 5 geelgors, 14 boompieper, 7 gekraagde roodstaart en 8 zwartkop zingend (Koert Scholten). Groep van 18 grote stern overvliegend op de Stuifdijk op Terschelling (Thijs de Zeeuw). Bij de Snitsermar /Grienedyk 1 bosruiter (Jelmer Luyckx). Zes gierzwaluw overvliegend bij Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde (Henk Hupkes). In de Schraarderpolder 1 ransuil dood als verkeersslachtoffer (Ate Groenveld). Op de Workumerwaard 7 reuzenstern (Libbe Zijlstra). Bij het Posthuis op Vlieland 1 zwarte roodstaart (Irene Dunselman). Achttien grote stern bij de Stuifdijk op Terschelling (Thijs de Zeeuw). We moesten er even op wachten maar vandaag zijn de boerenzwaluwen terug in de stal en de loods in Terwispel (Arie en Ilse Steenwijk, Terwispel). Hoorde vanavond het onmiskenbare geluid van een roerdomp bij de poel achter (zuidelijk van) Wijckel. Helaas nog steeds geen boerenzwaluwen binnen in de boerderij (Marten van der Heide, Tjerkgaast). Begin van de week werd het oude boerenzwaluw nest hier in Langezwaag bekleed met veertjes en op 18 april lag er al een eerste ei in nest, vanmorgen is het 4e ei gelegd (Joop Petter).
Opmerking Jan de Jong: Het eerste boerenzwaluw ei is zeer vroeg dit jaar. Meestal komen de eerste eieren zo rond eind april begin mei.
23-04. Een paartje zwarte roodstaart op het bedrijventerrein de Wissel in sint Annaparochie (Jeppe Bronger). In de Nesserduinen om Ameland 20 kneu (Henk Venema). In Terwispel 1 zwarte roodstaart (Sietze K.). Twee gierzwaluw te Woudsend (Jorrit Zondervan). In Wergea/Warga 40 regenwulp overvliegend (Johan Mulder). In het Bûtefjild bij Feanwâlden 1 kleine karekiet (Erwin Walstra). In Bakkeveen 1 ijsvogel rustend op eendenkorf in het water. Een kat probeerde de vogel te pakken door vanaf de walkant op de eendenkorf te springen, mislukte gelukkig (Elly Stuiver). Twee baardman bij Wide Mar te Stiens (Meino Zondervan). Bij de Westerplasdijk op Schiermonnikoog 1 zwarte ibis (Johan Dirks). Groepje van 7 witgat overvliegend bij Miereplak op Terschelling (Hans van Stijn). En daar was vandaag dan toch eindelijk de eerste man boerenzwaluw bij ons terug in Eastermar (Arend Timmerman). In Drachten in De Folgeren 1 alpenheggemus in de tuin gefotografeerd (Karin Walinga).
23-04-2024. De alpenheggenmus wordt zelden gezien in Friesland, de laatste was van 19 mei 2022 bij Ferwerd Buitendijks (J. van der Pol/J. v. d. Vijver).
24-04. Te Koudum 1 gierzwaluw overvliegend (Jacob van der Veer). Een tapuit in het weiland gespot voor onze woning in Opende (Klaas Meindertsma). Twee gierzwaluw bij de Sùdwei by Twellegea (Cor van der Meer, Oppenhuizen). Groep van 45 kneu in Vallei van het Veen en Vianenslid op Vlieland (Carl Zuhorn). In de Groene Ster bij Leeuwarden 1 zwarte stern (Laura Jonker). Bij Kornwerderzand een groep van 50 boerenzwaluw aan IJsselmeerzijde (Mark van Leeuwen). De eerste boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Scharsterbrug (Siebe en Titia Bosma).
25-04. Bij de Jollemabosjes op Terschelling 1 smelleken (Ben van Dort). Op Ameland bij Buurderduinen 1 dode noordse stormvogel gevonden (Theo Kievit). In Ryptsjerksterpolder 11 grote Canadese gans, 21 kemphaan en 2 groenpootruiter (Vincent Douwes). In de Jan Durkspolder in Alde Feanen 1 kleine karekiet zingend (Dick Bos). Vandaag samen met een collega in de Binnenmiede (Fryske Gea) bij Gytsjerk een gierzwaluw gezien. Vreemd was dat er een mannetje grutto deze gierzwaluw achterna zat, alsof de grutto dacht dat het een kleine roofvogel was (Wietse Jan Dijkstra, Sint Annaparochie). De nachtegaal gehoord bij museum Belvédère in Heerenveen (Astrid Schoenmaker). In de Wide Mar bij Stiens 1 dwergmeeuw en zeker een 300 kemphaan, verder een paartje baardman (Koos Klijnsma).
25-04-2024. De baardman is weer wat meer in de provincie Friesland gezien de laatste jaren. Broeden doen ze vaak in rietmoerasjes en langs meren.
26-04. De 2e boerenzwaluw vanmiddag terug in de stal te Terband. De ene zit op het nest en de andere zit ernaast (Henk en Trienke Tjepkema). Vandaag voor het eerst dit jaar weer boerenzwaluwen in de stal te Koufurderrige, een stuk of 4 a 6 (Jan Brouwer). Vandaag mijn eerste zwarte stern gezien, bij het nieuwe gemaal de heining in Hallum (Wietse Jan Dijkstra). Vandaag hoorde en zag ik drie putter in de gemeentetuin, 20 meter van ons huis in Sneek (Menno Silvius). Vandaag in De Deelen twee gekraagde roodstaart en 1 purperreiger gezien (Rindert Alga, Leeuwarden). Vanmorgen een dode scholekster als verkeersslachtoffer gevonden te Dronrijp met 3 kleurringen en een metalen pootring (Kees Arentz, Dronrijp).
Opmerking Jan de Jong; De vogel was op 20 mei 2021 ook in dezelfde plaats Dronrijp gevangen op het nest en geringd als volwassen vogel. Helaas heeft de vogel de ring en de 3 kleurringen niet lang (2 jaar ,11maand en 6 dagen) kunnen dragen. De kleurringen zijn aangelegd om de vogel individueel te kunnen herkennen als de combinatie goed genoteerd of gefotografeerd is. Deze vogel werd na het ringen voor zover bekend niet eerder opgemerkt! Ringvondsten en kleurringmeldingen kunnen ons veel informatie verschaffen. Mocht U een pootring of kleurring tegenkomen schroom dan niet om hem te melden.
27-04. Vanochtend twee gierzwaluw gezien, boven de Krite, is eilandje in de Wite en Swarte Brekken (Cor van der Meer).In Joure een braamsluiper ratelend en aan de Wildehornstersingel te Haskerhorne 1 gekraagde roodstaart en 1 nachtegaal gehoord (Durk Visser, Joure). In het bos achter Lauswolt in Beetsterzwaag ontdekte ik drie eenden op een tak van een beuk. Tot mijn stomme verbazing waren het 3 zomertalingen, 2 mannetjes en 1 wijfje. De beide "heren" probeerden indruk te maken! De biotoop past niet bij deze vogels (in bos). Maar dit gedeelte van het bos is door de vele regen kletsnet geworden. Greppels staan allemaal vol (Hans Bijl, Drachten). Vandaag zijn de gierzwaluwen terug boven de tuin in Berltsum. Verder in het Swin bij Elahuizen 3 baardman, veel rietgorzen en rietzangers, 1 snor en 3 visdief (Ita Spoelman). Vandaag zag ik de zwarte roodstaart weer bij EFKO, de betonfabriek in Uitwellingerga en hoorde ik daar ook een koekoek (Herman Postma. Oppenhuizen).
28-04. Vanmorgen een zwarte roodstaart gehoord bij de R.K.-kerk in Joure (Durk Visser). De 3eboerenzwaluw is vandaag bij ons in Terband gearriveerd (Henk en Trienke Tjepkema). Vanmorgen kwam ik 1 groene specht tegen in Berlikum (Rinze Kuiken, Sint Annaparochie). Vandaag zag ik aan de Hooivaartsweg in Gersloot een koereiger (Sjoukje Jacobs, Tjalleberd). Vanmiddag voor het eerst twee jonge huismussen bedelend om voer, zittend op een tak drie meter voor ons huiskamerraam in Sneek (Menno Silvius). Vanmorgen een boerenzwaluw gepakt die wat versuft was bij ons in Oldekerk/Gaarkeuken, ring gefotografeerd en op een nest geplaatst, na een uur bijgekomen en vliegt weer rond (Roel en Maartje Veenstra).
Opmerking Jan de Jong: Dat was de 1e terugmelding van een geringde boerenzwaluw dit jaar. De vogel was als volwassen mannetje in dezelfde stal geringd op 21 juni 2023.
29-04. Vanmorgen 7 bergeenden rond de boerderij in Tjerkgaast. Bij huis broedt ook een scholekster op het dak naast de zonnecollectoren van m'n zwembad. Verleden jaar zat ie op exact dezelfde plek maar die eieren zijn door zwarte kraaien gestolen. Vrees dat die kans ook nu weer groot is (Marten van der Heide). Vanmiddag een heel grote groep gierzwaluwen heel hoog boven Heeg, mooi gezicht, waren ook aan het jagen, doortrekkers, even later niets meer te zien, maar ze zijn er (Feite Terpstra Heeg). Vanmiddag een zwarte ooievaar in Joure bij de Omkromte achter Kooilaan gezien (Eesge Westerhof). Vanavond voor het eerst de koekoek gehoord en een velduil jagend over de riet wal bij de Dokkumer Ee (Jan Wind, Wyns). Vanmiddag om 13:45 uur drie gierzwaluw boven ons erf in Workum, tegen de avond een 25-tal heel hoogvliegend. De waarneming is 15 dagen later als in 2023 (Andries Blom, Workum). De eerste boerenzwaluwen zijn vandaag aangekomen in Sint Jacobiparochie (Jan Akkerman). Vanochtend voor het eerst de koekoek horen roepen bij het Jouster strandje bij de Korte ekers (Bertus Rijpkema, Joure). Vanmorgen werden wij in Dokkum gewekt door roep van de koekoek. Hij is dit jaar een week eerder dan vorig jaar, toen wij hem op 5 mei hoorden, het jaar daarvoor op 4 mei (Tjip Oberman, Dokkum). Vanmorgen zaten er 2 boerenzwaluwen in de stal te Appelscha, hopelijk is het een paartje en gaan zij er niet vandoor. De eerste was hier 19 april al doch verdween weer na een tijdje (Adrienne Jonker). Vandaag de 4eboerenzwaluw terug in de paardenstal te Terband (Henk en Trienke Tjepkema). Vandaag de eerste 2 boerenzwaluwen bij mij in Tjerkgaast naar binnen vliegen (Marten van der Heide).
30-04. In de Hertenbosvallei op Schiermonnikoog 1 paapje (Wilco Mulder). In Drachten Sud 2 boomvalk en 1 tuinfluiter (Eduard Peter de Boer). In Goingarijp 1 koekoek roepend (Wouter M.G. Vansteelant). In Gorredijk 6 gierzwaluw (Frank van Gessele). Vanmorgen al een 5 legsel van boerenzwaluw in de stal te Oldekerk/Gaarkeuken (Roel en Maartje Veenstra). De eerste 5 gierzwaluw vliegen hier al boven het Helmhout in Joure (Bertus Rijpkema, Joure). Aan de Marwei/Haven te Jistrum 1 koekoek en bij De Putten te Eastermar 2 kleine karekiet (Rindert Algra, Leeuwarden). Eerste boerenzwaluw weer terug in de schuur hier in Hollum op Ameland. Een winterkoning heeft inmiddels een nestje gebouwd op een oud zwaluwnest. Vorig jaar heeft ie dat ook geprobeerd, op hetzelfde nest, maar de boerenzwaluwen hebben dat bouwsel toen zonder pardon op de grond gekieperd. Niet dat ze dat nest zelf wilden gebruiken, nee hoor, ze hebben even verderop in de schuur een nieuw nestje gemaakt. Ben benieuwd hoe dat dit jaar gaat. (Jeroen Lap).
Opmerking Jan de Jong;Wij ook Jeroen, houdt ons op de hoogte van de ervaringen met nesten van de boerenzwaluw. Soms zoeken ze vreemde plekken op om te broeden.
Joure 1 mei 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van april 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Met ingang van de maand mei ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 63 sterk vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten. Mijn excuus alvast.
Voor de duidelijkheid meld ik dat alle Nieuwsbrieven OOK in te zien zijn op mijn Blog;
Nieuwsbrief 61. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van april 2024.
01-04. Twee beflijster bij Oudega small (Freerk Jelsma). In park Herema State te Joure 1 boomklever roepend/ (Durk Visser). Twee beflijster kort ter plaatse in de tuin te Sumarreheide. Twee zwartkop gevangen en geringd en eerste boerenzwaluw hier gezien (Bareld Storm). Aan het Snitser Mar 3 kraanvogel overvliegend (Klaas Poelman, Langweer). Vandaag zag ik tussen de groenlingen achter ons huis in Scharnegoutum een mannetje en een vrouwtje die geringd waren. Na ze uit verschillende hoeken te hebben gefotografeerd, kon ik ze aflezen en heb ik de gegevens opgestuurd. Het bleek dat ze beide kortgeleden (29 maart 2024) geringd waren in Sijbrandaburen op 3,1 km afstand (Pascal Osinga). Ik hoorde vandaag een blauwborst in het riet langs de Wâldwei bij de Himpensermar bij Hempens (Astrid Schoenmaker). Twee appelvink in Balk (Ale Overdijk). Snor zingend in De Houtwiel bij de Falom (Wiebe Sjoerd van der Veen). Twee raaf in Nesserbos op Ameland (Hoite Schaap). In Polders Ravenswoud te Ravenswoud 1 klapekster (Martin Sikma). In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 roerdomp gehord (Anne Jitze en Gerco Schutten). Ze kraanvogel voedsel zoekend in Van Oordt’s Merksen – Rome (Wender Bil). Groep van 300 slobeend en 1 gele kwikstaart in Jan Durkspolder in Alde Feanen (Tom van Eck). In Koudum 1 zwarte roodstaart man zingend (Jos Hooijmeijer). Negen oeverzwaluw in Catspoolder in Lendevallei (Michiel van Ettingen). In IJlst 1 zwartkop (Geert de Leeuw). Op Ameland 1 visdief bij Strand aan de Noordzeekust (Thomas Wiesmann). Tussen Harlingen en Kimswert zeker 5 lepelaar gezien (Auke van Eck, Hitzum). Vandaag voor het eerst een fitis gehoord in Legemeer (Wouter Schothorst, Joure). Vandaag zijn de eerste 2 boerenzwaluwen hier teruggekeerd in Jelsum (Marie Christien van Deursen). Twee zwartkop gevangen en geringd en eerste boerenzwaluw hier gezien. Twee beflijster kort ter plaatse in de tuin te Sumarreheide (Bareld Storm).
De beflijster komt in april ook op veel plaatsen in het binnenland van Friesland door terwijl de merel al zit te broeden. Beflijster broedt niet in ons land maar meer vooral in Noorwegen.
02-04.De zwartkop zong vanmorgen op 2 plaatsen in Joure bij it Hurdspitsje en bij de Sinnebourren. Al een week geleden zag ik de eerste jongen van de grauwe gans in het bedrijvenpark te Joure (Durk Visser). In Joure 1 fitis gehoord (Wouter Schothorst). Vandaag in de Broekstervaart bij Broek 1 paar grauwe gans met 5 jongen gezien (Piety van Keimpema, Broek/bij Joure). In het Ketlikerskar 1 raaf overvliegend naar zuid (Bauke Sienema). In Kûkherne /Kûkherne 1 keizergans (Robin van der Land).
02-04-2024. De keizergans is eenexoot en wordt in ons land meestal in gevangenschap gehouden. Herkomstgebied Oost-Siberië en Alaska. Broedgevallen in de vrije natuur zijn vanaf 1998 vastgesteld in ons land. Het is nog onbekend of de soort in Friesland ook in de vrije natuur broedt.
Op Vlieland 2 kruisbek en 1 grote gele kwikstaart in Vuurboetsduin (Carl Zuhorn). In Lemmer 1 zwarteroodstaart (Rik Brouwer). Veertig kramsvogel in Appelscha bij Willemstad (Lieneke van Tilburg). Te Mirns bij De Brelen 2 huiszwaluw (Hessel van der Iest). In Leeuwarden in de Froskepolle 1 grote gelekwikstaart overvliegend (Jeroen Breidenbach). Te Feanwâldsterwal 1 man gekraagde roodstaart (Erwin Walstra). In het Bosgebied Appelscha 1 bonte vliegenvanger (Richard Ubels). Dertig strandleeuwerik op Noordsvaarder op Terschelling (Wim van Urk). Groep van zeker nog 200 scholekster bij de jachthaven op Schiermonnikoog (Stan Moos). In Tijnje vandaag 1 boerenzwaluw even in de paardenstal terug (Harriet Nieuwland).
03-04. Te Tjalleberd 1 zwarte roodstaart zingend, was er vorige week ook al. In Tjalleberd al een legsel met 2 ei van de kerkuil. (Jouke de Glee). Op Ameland 1 man beflijster bij Ballumer Stuifdijk (Hannie van Esch). Bij De Putten in Eastermar 1 visarend (R. Riemersma). Bij Molkwerum 1 ransuil (Hessel van der Iest). In het Fochteloerveen bij Compagnonsveld 1 rode wouw jagend (Ria Hoekstra). Vijf oeverzwaluw in het Easterskar bij Sintjohannesga (Anne Jitse Schutten). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 30 kluut (Stan Moors). Te Rijs 9 boerenzwaluw gezien (Johan op den Dries). Twee visdief op Strieper Kwelders op Terschelling (Sjouke Scholten). Aan het Snitser Mar bij de Griene Dyk 1000 kemphaan (Fedde Welbedacht). Te Gytsjerk 1 huiszwaluw (Anne J. de Roos). Bij de Houkesloot te Sneek 1 rietzanger (Dick Pruiksma). Te Woudsend 1 fitis zingend (Jorrit Zondervan). In de Alde Feanen bij Reid om é Krite 1 reuzenstern (Dick Bos). Vandaag kwam een ransuil aanvliegen die in een boom ging zitten achter ons huis in Joure (Rob de Geus).
03-04-2024. Ransuilen zoeken steeds vaker de achtertuinen van bebouwing in dorpen en steden op.
04-04. Vandaag toen ik aan het vogelen was met de Nivon Allardsoog vogelaars hebben we bij Ezumakeeg Noord 15 boerenzwaluwen gespot en 1 bij Ezumakeeg Zuid. Bij de Bandpolder parallel aan de weg 5 kemphaan. Ook zag ik de eerste bonte vliegenvanger op het natuurvriendenhuis aan de Jarig van der Wielenwei te Bakkeveen als een klein kleumend bolletje zitten schuilen tegen de regen tussen de takken van een struikje. Ze broeden ieder jaar daar (Marianne Borgman, Leeuwarden). Vandaag 4 staartmees in Sneek gezien (Teake en Jantien Brouwer Winsum). Vandaag een boerenzwaluw in de ligbox van Bauke van der Meer aan de Seadwei in Uitwellingerga (Cor van der Meer, Oppenhuizen). Vandaag om 19 45 uur kwamen de eerste boerenzwaluw aanvliegen bij ons in de schuur in Aldtsjerk/Oudkerk (Klaske Adema).45 kneu lang pad Lange Duinen op Ameland (Tim den Outer). Op de Delleboersterheide 1 raaf (S. Rintjema en K. Jager). In de Oosthemmerpolder 1 zwarte wouw (Sietse Bernardus, Joure). Vier visdief bij Groote Plaat op Terschelling (Maxim Hallaert). Vijftien zwartkopmeeuw inpolder Nieuwe Grasfennen bij de Sondeler Leijen (Rommert Cazemier). Tweehonderd wulp in Polder Hitzum (Joost van der Laan). Drie regenwulp in Hempenserpolder (Jaap Westra). Twee paar steltkluut in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Koert Scholten). In de Seadwei bij Witmarsum 67 knobbelzwaan (Pim Wolf).
05-04. Vandaag zag ik bij Hitzum 1 boerenzwaluw vliegen (Auke van Eck). Vanmorgen hoorde ik bij De Potmarge in Leeuwarden een fitis zingen (Sybout Jaasma). De putters zijn vanmorgen ook weer in de tuin te Winsum gezien (Teake en Jantien Brouwer). Een boerenzwaluw bij de Workumerwaard (Tjerk Kunst). Bij boer Kielstra aan de Sùderleijen in Opeinde is vandaag de eerste boerenzwaluw teruggekeerd (Johan Kootstra
Vogelwacht Opeinde). Dertig kneu bij Bufferzone in het Fochteloerveen (Rudie Huiting). Tien baardman bij De Putten in Eastermar (Alwin de Jong). Twee raaf bij Slotplaats te Bakkeveen (Christiaan de Vries). In Sneek bij de Houkepoort 1 reuzenstern (Dick Pruiksma). Aan het Snitsermar bij de Griene Dyk 5 gelekwikstaart en 3 grote canadese gans (Bert op den Dries). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 20 oeverzwaluw en een 40-tal boerenzwaluw (Albert Fopma). Bij de Oudemirdumerklif groep van 1000 brilduiker (Marcel Stienstra en Rudi Fopma). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 fitis (Reitze van der Werf).
06-04. Twee boerenzwaluwen vliegen wat rond de boerderij te Metslawier (Tjitske Veenstra-van Dijk). Te Schettens 1 boerenzwaluw terug (Eite Breeuwsma). Vanmiddag liep ik even door de eerste ligbox in onze stal in Warns naar achteren toe ineens hoorde ik het geluid van de boerenzwaluw en daar waren ze dus weer ik schat een stuk of vier in de stal (Bauke Smid, Skarl/Warns). Na lang wachten vandaag verwend met 3 vrolijke boerenzwaluwen in de stal te Sint Annaparochie (Sophie Brakelé). Vandaag een boerenzwaluw bij It Heidenskip (Tjerk Kunst). Vandaag rond 09:00 uur groepje van 4 a 5 boerenzwaluwen terug te Oudkerk (Klaske Adema). Al een groepje van 7 oeverzwaluw terug bij de broedwand in Tjalleberd (Piet de Boer). De eerste boerenzwaluw is binnen hier in Oldeberkoop (Dirk Schipper). Vandaag 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer op A32 bij Wolvega (Jan Kalsbeek).
Opmerking; Dit is al de 6e dode kerkuil in het verkeer in april 2024.Elke dag wel 1in Friesland! Op 1 april zelfs 5; 1 te Peperga (Wil Leurs). 1 op A6 in Tsjûkemar, 1 op A7 te Oudehaske, 1 op A7 te Heerenveen en 1 op A7 te Beetsterzwaag (Madeleine Postma). Landelijk tussen 1 en 9 april al 33 dode kerkuilen in verkeer.
Bij Maartenswoude te Drachten 1 nachtegaal (Jarig Roosma). Rond 08:41 uur een groepje van 8 beflijster naar noordoost in Noordoosthoek op Vlieland, even later om 09:08uur nog eens 5 naar noordoost (Bart Vastenhouw). In Stavoren 1 hop (Hessel van der Iest en Pieter van Eijk). In de Bantpolder in het Lauwersmeer een 3e kalenderjaar steppenkiekendief (Andries Zijlstra, Rudy Fopma, Marchel Stienstra e.a.). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 snor (Reitze van der Werf). In Blesdijke 1 zwarte roodstaart (Marco Hillenaar). In Oranjewoud 1 man bonte vliegenvanger bij nestkastje (Dick Bos). Bij de Oudemirdumerklif 1 braamsluiper (Libbe Zijlstra). Vanmorgen op Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer 1 roerdomp gevangen in een zangvogel net en geringd weer los. Dit is de eerste keer sinds 1985 dat daar een roerdomp is geringd (Jan de Jong/VRS Rohel Tjeukemeer). Twee visdief in ’t War bij Franeker (Eric Elzinga). Vier tapuit in Ferwerder Buitendijkspolder (J.de Groot). Een fitis zingend aan Slachtedyk te Ryptsjerk en 2 man zwartkop zingend te Ryptsjerk. In notaristuin in Hurdegaryp 1 boomklever (Jouke Vlieger). In De Potten te Eastermar 1 snor (R. Gjaltema). In de Alde Feanen in Jan Durkspolder 1 Cetti’s' zanger,1 snor en 1 blauwborst en in het Wikelslân: 1 kleine vos vlinder en 1 dagpauwoog (Rindert Algra). Bij de Froskepolle te Leeuwarden 1 morinelplevier overvliegend (Jeroen Breidenbach). Gistermorgen zag ik op de Slachte bij Wommels een wilde eend met zeven kuikens van één dag oud. Ik denk dat ze niet lang zullen leven. Want de blauwe reiger stond al op slootkant en deed al een uitval naar de kuikens (Murk de Groot Tzum).
De blauwe reiger pakt naast kikkers vaak en scala aan prooidieren in de natuur.
07-04. Vandaag eerste huiszwaluw bij Andre Venema terug te Rotsterhaule aan de Liemdyk (Venema). In Lauwersoog 1 visdief (Harry Kuipers). Bij de Blaugraslanden te Akmarijp nog een groepje doortrekkende kemphanen. Een groepje van een zestal was al druk aan het Kempen (Durk Visser, Joure). Vanochtend zag ik in onze tuin in Vrouwenparochie aan de Hegedyk het mannetje zwartkop en even later ook het vrouwtje met haar roodbruine pet! In 2022 waren ze er op 7 april, in 2023 op 6 april en nu vandaag is het 7 april. Wat bijzonder. Ze broeden hier ook, maar het nest is praktisch onvindbaar wanneer alles in blad is. Nu straks genieten van de zang en hopen dat ze weer broedsucces hebben (Jetty Keegstra). Twee kleine bontespechten vlak bij Oudega gezien (Freerk Jelsma). Vandaag een roerdomp gezien in De Rottige Meenthe die bij een dode meerkoet zat te pikken (Ytsje Dijkstra, Lemmer). Vandaag heb ik er een koppeltje bonte vliegenvanger gezien, bij de nestkast ook bij het Nivonhuis te Bakkeveen (Marianne Borgman, Leeuwarden). Vandaag vlogen 2 witte kwikstaarten zich dood tegen een raam in Eelde (Bertus van den Hof). Vandaag de eerste vuurjuffer bij ons in Heerenveen, wel 4 weken eerder als vorig jaar doch niet de eerste ooit hier (was 2 april 2007). Ook een boomblauwtje, gehakkelde aurelia, enkele citroenvlinders, twee oranjetipje en twee dagpauwoog (Ep van Hijum). Twee boerenzwaluw terug in de schuur te Tjalleberd (Piet de Boer). Een groep van 120 graspieper bij Oldeholtpade (J.de Groot). Bij de Kleine Wielen te Leeuwarden 1 zwarte roodstaart (Linda Veeman). Twee beflijster bij Dazenplak op Terschelling (Sjouke Scholten). In de Knipe een braamsluiper roepend (Michiel van Ettinger). In Lichtaard 1 kleine karekiet (Simon Sprienstra). In De Deelen 1 man sprinkhaanzanger zingend (Stefan Hartlief). Bij de Groote Wielen te Leeuwarden 1 nachtegaal zingend (Griteke de Haan). In de duinen ten noorden van Longway op Terschelling 3 man tapuit (Mark Gal). Bij de golfbaan in Beetsterzwaag 3 zwarte mees zingend (Jan H. Venema). In de Bremerwildernis bij Sondel 1 raaf overvliegend (Durk Jelle). Vijf lepelaar in het Easterskar bij Sintjohannesga (Martine Huisman). Tien dwergmeeuw op Makkumer Zuidwaard (Harry de Vries). Op de A7 bij Tjalleberd 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Martijn Veenstra). Bij het informatiecentrum Fochteloerveen nog 1 klapekster (Jeroen Niezen). Bij de industriehaven in Harlingen 1 visdief (Rudy Fopma).
07-04-2024. De visdief laat zich vanaf begin april alweer zien in Friesland.
08-04. Vanmiddag 1 boerenzwaluw terug in de stal te Kortehemmen (K. Mollenhorst). Bij de rioolreiniging te Broek bij Joure aan de tramweg tussen Joure /Sneek vanavond een nachtegaal gehoord. Een paar dagen geleden bij de Put van Nederhorst dacht ik een aarzelend al een begin van een nachtegaal te horen (Wouter Schothorst, Joure). Vandaag vloog er een zeearend over om 15.45 uur aan de zeedijk onder Sint Jacobiparochie. Ook veel blauwborstjes in het riet aan de zeedijk in de Westhoek (Rinze Kuiken, Sint Annaparochie). In Franeker Sud 1 rietzanger gehoord en gezien (Auke van Eck, Hitzum). Vanmiddag is de eerste boerenzwaluw bij ons in de garage op de Graverij in Snikzwaag gespot (Menno en Frida Visser). In Ryptsjerk 1 tuinfluiter zingend (Jouke Vlieger). In Broeksterwâld 1 man zwarte roodstaart zingend (S. Regnerus). Bij de Froskepolle in Leeuwarden 1 nachtegaal zingend (Jeroen Breidenbach). In Stiens 1 beflijster (Lisette Cuperus). Te Feanwâlden /Oer de Wiel 1 kleine karekiet (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de omgeving van het zwembad in Sneek 1 witkoppige staartmees (Jappie van der Pol). Bij de zandwinput te Beetsterzwaag 1 visarend (Willem Bosma). Acht dwergmeeuw overvliegend naar noordoost en 1 slechtvalk bij Griene Dyk aan Snitsermar (Jelmer Luyckx). Groep van 50 regenwulp opvliegend bij Klyndobbe te Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen).
09-04. Vanmorgen de eerste bonte vliegenvanger bij ons in Mildam in de tuin zingend bij nestkast (Jan Oord). Vanmorgen een zwartkop in Joure in mijn tuin Wouter Schothorst). Vanmorgen 1 grasmus bij ons in Warns in de struiken (Ype en Tryntsje Albada).
Opmerking: Die grasmus is behoorlijk vroeg terug meestal zien we de eersten pas tegen eind april!
Mijn eerste fitis zingend te Workum (Tjerk Kunst). Vandaag hoorde en zag ik een zwarte roodstaart bij de Blokhuispoort in Leeuwarden eerst hoorde ik het liedje en toen ik omhoogkeek zag ik het mannetje op het dak van een van de gebouwen zitten, daarna dook hij snel weg maar hoorde ik hem nog zingen (J.W. Altenburg). Bij de Fonejacht te Drachten 1 man beflijster (Rommert Cazemier). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 purperreiger (Wiebe Poppe). In de Buitengreven te Vegelinsoord 25 regenwulp (Paul Verhagen). In de Rottige Meente 1 indische gans (Hans Nauta). In Gytsjerk/Trynwalden 1 draaihals in de tuin (Marjolein Korf).
09-04-2024. De draaihals trekt in april in een breed front hierdoor naar noordelijker broedgebieden doch broedt de laatste jaren ook op enkele plaatsen in Friesland. We zijn benieuwd waar de komende dagen nog meer draaihalzen worden gezien. Ze zijn verzot op mieren en kunnen met hun verharde tongpunt deze gemakkelijk tussen straatstenen wegpikken.
10-04. Staartmezen bouwen al een nestje in de clematis bij ons in Eesveen in Overijssel (Arend Veenstra). Al zeker drie weken fladdert er vrijwel iedere dag een heggemus bij ons in Garijp naar onze ramen om op verschillende plekken flink met de vleugels te wapperen tegen het raam (Trudi Dorreboom -Rosenboom).
Opmerking: Komt in het voorjaar regelmatig voor dat zangvogels tegen ruiten fladderen, dit is omdat ze hun eigen evenbeeld zien en het niet weten. Ze zien er een concurrent in die hun territoria willen innemen!
In het Easterskar bij Sintjohannesga tijden inventarisatie 7 adder, 8 ringslang en 2 levendbarende hagedissen gezien, normaal zijn dat er maar enkelen 2 of hooguit 4 (Wouter Schothorst, Joure). Twee boerenzwaluw terug in de schuur te Britsum (Simon en Joke Deelstra). In Uitwellingerga 1 braamsluiper in de tuin (Wietze de Vries). Man en vrouw ijsvogel bij Rijperkerkervaart te Ryptsjerk bij nestholte, baltsgedrag gezien (Jouke Vlieger). Vandaag in Franeker na bij de Tzummerweg een velduil jagend (Klaas Plat). Op akkers bij Moddergat 4 tapuit (Hans Pleijsier). In Steggerda 1 boomklever (L. Knol). In het Rijsterbos 21 zingende fitis (Bertus Albada). Op de Nijemirdumerheide 1 tuinfluiter (Fer-Jan de Vries). Bij Aqua Zoo te Leeuwarden 1 witkopstaartmees gezien (Merel Zweemer en Jeroen Breidenbach). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 boomvalk waargenomen (Ton van Oudenalder). Drie reuzenstern te Gaast (Hubert Kivit). Twaalf bonte strandloper bij de Potskar aan het Snitser Mr (Dick Pruiksma). In de Alde Feanen /Wikelslân 1 sprinkhaanrietzanger zingend (Marten Sikkema). Zes lepelaar in Groene Ster te Leeuwarden (Merel Zweemer en Jeroen Breidenbach). Bij de Rengerspôle in Alde Feanen 60 regenwulp overvliegend (Marten Sikkema en Sipke Booi). Groep van 130 knobbelzwaan bij de Kraanlanden bij de Veenhoop (Wannes Lely).
Een huiszwaluw in Scharnegoutum (Pascal Osinga). In het gebied de Alde Feanen in Reid om ‘e Krite bij Eernewoude zag ik een snor in de rietzoom op een oude lisdodde stengel zitten te zingen (Tjeerd Sijtema).
10-04-2024. De snor laat vaak zijn zang horen laag vanuit de moeras vegetatie horen.
11-04. In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 paar roodborsttapuit (Bauke Sienema). In Akkrum een braamsluiper (Martijn van der Meij). Bij het Gerbrandygemaal aan het Snitsermar 1 nachtegaal (Wim van Zwieten). Bij het Snitser Mar bij de jachthaven 1 nachtegaal zingend (Fedde Welbedacht). Groep van 75 kramsvogel in bosgebied Oranjewoud (Gerco Schutten). Te Beetsterzwaag 1 raaf in Walle Bosch (Willem Bosma). Te Surhuisterveen 1 goudvink man gezien (Koert Scholten). In Marsum 1 hop gezien (Meino Zondervan).
11-04-2024. De hop in Marsum werd door diverse waarnemers gezien, Eerder dit jaar werd er ook al een in Stavoren gezien. Mogelijk Skandinavische doortrekkers?
12-04. Vanmorgen om 8 uur spotte ik een gekraagde roodstaart in onze tuin in Heerenveen (Thea Leickering-Heerenveen). Vanmorgen 1 braamsluiper horen zingen in Hitzum (Auke van Eck). Drie paar boerenzwaluw terug in de stal te Hogebeintum (Jurjen Bloem). Bij Zwemmerpark De Westereen 2 boerenzwaluw. In Fogelsang in De Westereen 1 braamsluiper en in de Zwagermieden te Kollumerzwaag 4 boerenzwaluw. Verder vandaag in het Lauwersmeergebied tussen Kollumeroord en uitkijktoren Reiddomp: 7 oeverzwaluw, 5 rietzanger, 2 boompieper, 1 blauwborst en 1 Cetti’s' zanger (Rindert Algra). Bij het Fermanjebosk in Damwoude 4 man mandarijneend en 1 hybride mandarijneend/wilde eend (J. A. Wagenaar).
12-04-2024. Een hybride mandarijneend/wilde eend komt zelden voor in Friesland.
Groep van 40 visdief in haven Harlingen (Ruben Drost). In de Houtwiel bij de Falom 1 porceleinhoen (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Burgumermar 1 koekoek roepend (Sjoerd Bresser). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 10 steltkluut (Arie Otter). In de Veenpolder te Delfstrahuizen 1 velduil (Ellen Buurstra). Bij Blesdijke 1 rode wouw gezien (Johan Prescher). Zeker 7 grote bonte specht alarmerend in Rijsterbos (Theo de Vries). In de Twijzelermieden 1 grasmus zingend (Jeffrey Huizenga). In Heerenveen 1 nachtegaal zingend ((Gerco en Anne Jan Schutten). Te Oldeholtpade 1 roodborsttapuit (J.de Groot). Aan de noordrand van het bos op Schiermonnikoog 1 kruisbek gezien (Mireille Henry). Te Readtsjerk/Roodkerk 1 man gekraagderoodstaart (Pyt van de Polder). In Mildam 1 braamsluiper gezien (Bauke Sienema). Bij Anjum De Kolken 1 smelleken (C. van Bruggen). Bij kampeerterrein De Pomp in het Lauwersmeer 1 koekoek gezien (Hetty Sinnema en Rudy Fopma). Groepje van 11 regenwulp voedsel zoekend in de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder ((Bouke Sienema). Op Terschelling in de Seeryperpolder 1 man Amerikaanse wintertaling (Ruben Drost).
13-04. Vanmorgen vangst van 2 braamsluiper en een vroege grasmus op Ringstation Rohel (Gerard Westerhuis/VRS Rohel Tjeukemeer). In de Deelen 1 grasmus (Martine Huisman). In De Wiken bij Drachten 1 raaf gezien (Rene Hooft). In het Fochteloerveen bij de vogelkijkhut 1 grote gele kwikstaart (Marcel Stienstra e.a.). Op het Groene Strand van Ameland 7 tapuit (Johan Bolijn). In de Twijzelermieden 4 roodborsttapuit (Marco van der Velde). In De Knipe 1 man gekraagde roodstaart (Johan Medenblik). Bij De Rat in IJlst een braamsluiper (Johan Helmus). Veertig oeverzwaluw terug bij de nestwand in Alde Feanen (Tjitske Hoekstra). Twee raaf in Merskenheide (Gerben Mensink). Ten noorden van Lies op Westerplas op Schiermonnikoog 1 zwarte ibis (Karin Bergman). Twee nachtegalen zingend te Heerenveen bij de Belvedère (Dick Bos). In de Saiterpolder in Alde Feanen 1 kleine karekiet (Tjitske Hoekstra). In Ureterp bij Selmien East 1 bonte vliegenvanger (Hetty Sinnema). Bij de Merriedobbe te Leeuwarden 1 grasmus (Linda Veeman). Bij de ringplek aan het Burgumermar 2 gekraagde roodstaart en 2 snor zingend (Arend Timmerman & Gerben de Vries /VRS Burgumermar). Op strand de Vliehors op Vlieland 43 dwergstern (Carl Zuhorn). In het Fochteloerveen bij informatiecentrum 1 koekoek (Koert Scholten). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 70 dwergmeeuw (Rodi Nauta). Bij de jachthaven op Schiermonnikoog 5 bontbekplevier (Nika van den Meiracker). Net buiten Scharnegoutum 1 braamsluiper gehoord en twee tapuit foeragerend op een stuk maisland tussen Scharnegoutum en Lutkewierum (Pascal Osinga).
14-04. In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 keizergans (Sjoerd Kooistra). In het Fochteloerveen bij het informatiecentrum 1 paapje (Frank Verkaik e.a.). In de Amvestbossen bij Olterterp 1 fluiter (Willem Bosma). In Minnertsga 1 pestvogel ((Xantha Doevendans en Gosse Hoekstra e.a.). Op de A7 te Heerenveen 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Naut van der Mei). In de binnenstad van Leeuwarden 1 klein burgemeester 2e kalenderjaar (Donald Wolters). In de polder de Samenvoeging bij Koudum 1 bokje (Libbe Zijlstra). Groep van 60 knobbelzwanen bij de Belvedère in Heerenveen (Martine Huisman). In de Mjunster te Bakkeveen 1 grote lijster zingend (Koert Scholten). Groep van 20 witte kwikstaarten in de Duinen bij paal 18 op Terschelling (Mark Gal). Bij De Veenhoop een koekoek en een roerdomp gehoord (Auke van Eck en Alie Douma/Hitzum). Aan de Rietweg te Dronten vanmorgen 70 zwartkopmeeuw en even verder op de Vlotgrasweg nog eens 170 zwartkopmeeuw op een pas gemaaide graslandkavel. Verder in natuurgebied “de Burchtkamp” bij Lelystad 6 man en 5 vrouw beflijster (Lykele Zwanenburg, Dronten).
15-04. Zwarte roodstaart bij Vrijburgh in Drachten (Elles Wieringa). Bij Maartenswoude in Drachten 2 nachtegaal zingend en 1 groene specht aanwezig (Bouke Roosma). In Katlijk 1 man gekraagde roodstaart (Johan Medenblijk). In de Compagnonbos te Ravenswoud 1 fluiter zingend (Haije Valkema). Groep van 600 kemphaan in Groote Warnser en Zuiderpolder (Marijke Ammerlaan).
Tot zover deze extra lange waarnemingen lijst in de eerste helft van april 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen.
Voor de duidelijkheid meld ik dat alle Nieuwsbrieven OOK in te zien zijn op mijn Blog;
Nieuwsbrief 60. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van maart 2024.
15-03.Blauwe reigers hebben al wel zo'n 60jaar een kolonie in Hitzum, in het Westerhitzumerbos, een kleine locatie van Natuurmonumenten (Bouwe en Betty Blanksma). In de Lemsterhoek 40 grote zaagbek (Rommert Cazemier). Te Akmarijp 1 ijsvogel gezien (Henk Pieter Sterk). Bij Warten in It Alt Skroet 1 siberische tjiftjaf (Jelmer Vonk). Op Ameland in het Hollumerbos 4 grote lijster (Harm Jan Kievit). Vijftig slobeend in De Houtwiel bij Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Bantpolder in Lauwersmeer 4000 bontestrandloper (Lars Kampjes). Bij Elahuizen in It Swin 1 roerdomp en zeker 10 nonnetjes gezien (Fre-Jan de Vries). Op Landgoed Oranjewoud 1 vrouw mandarijneend (Bouke Sienema, Heerenveen).
18-03-2024. De mannetjes van de mandarijn eend zijn het fraaiste getekend. Deze man zat in de Surhuizumer Mieden bij Surhuizum en werd prachtig aan de waterkant op foto gezet.
16-03. In Oterleek bij Heerhugowaard in provincie Noord-Holland (Gemeente Alkmaar) is een nest met 3 eieren van de scholekster gevonden door Willem Overweg (Facebook 16-03-2024/ Water, Land & Dijken).
Opmerking Jan de Jong; Het is het eerste voor Nederland en zeer vroeg.
In Scharsterbrug vliegt een mannetje merel al de hele tijd tegen de ramen en probeert zijn evenbeeld te verjagen, het vrouwtje zit te broeden in de heg (Mevr. Van der Meer). In Bakkeveen 1 vrouw appelvink (Peter van de Beek). In de Huitebuursterbuitenpolder groepje van 16 witte kwikstaarten (R. Gjaltema). Aan de Griene Dyk bij Snitser Mar 1 man witsterblauwborst (Dick Pruiksma). In Camminghaburen in Leeuwarden 41 merel overvliegend (Merel Zweemer). Twee velduil jagend in Westerschar bij Rotsterhaule (Jaqueline Knijpstra). Bij Boelenslaan op N369 t. h. v. De Fjouwer Roeden 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Erik Gorter). Groep van 1500 kemphaan in de Blaugerzen bij Akmarijp (Koos Jager). Bij Warfstermolen 200 adulte kleine mantelmeeuwen (Ruben Kikkert e.a.). In de Jan Durkspolder bij Alde Feanen 15 lepelaar (Louis Witte). In de Marschen bij Wijnjewoude 1 rode wouw gezien (Sjouke Scholten).
17-03. De ooievaar zit sinds twee dagen al te broeden in Opende. Dagelijks hoor en zie ik hier regelmatig een groene specht (Sipke Lindeboom, Opende). Voor het eerst heb ik vanmiddag in het parkje Heidemeer- Heerenveen de tjiftjaf gehoord (Ben Klaassen). In de Seeryperpolder op Terschelling 11 kneu (Leo Bot). Groep van 11 witte kwikstaart in Ryptsjerksterpolder (Vincent Douwes). Bij de Azeven Noord te Drachten 1 zwarte roodstaart (R. Gjaltema). In het Fochteloerveen 1 klapekster (Jasper Schut). In Fennepark te Drachten een ijsvogel (Merel Zweemer). In Oudeschoot 1 rode wouw gezien (Marc Bleijerveld). Twee kerkuil dood gevonden als verkeerslachtoffer bij Wons A7 (Ate Groenveld). Twintig kluut te Skrok bij Wommels (Geert Jan Sieperda). Op dit moment ook zeer veel sterfte onder de padden en kikkers bij de Linde, terrein van It Fryske Gea. Niet alleen platgereden, maar ook slachtoffer veroorzaakt door de bruine rat. Het is gewoon een moord partij. 10-tallen kikkers in een ondiepe poel. Ik heb er camera’s staan. Tot vervelens aan toe zo vaak komt de bruine rat daar op de camera voor (Harrie Bosma). Twee bosruiter aan Polderboskdyk te Joure (Durk Visser). Te Boelenslaan 1 tjiftjaf (Minke Hoekstra). Vandaag een keep in de voortuin te Franeker tussen wat vinken en huismussen (Sjors Bosma). In Ool bij Roermond in provincie Limburg 1 boerenzwaluw terug in de schuur (Han van der /Steen). Zeer vroeg terug!Groene specht te Stiens (G. Mast).
18-03. Vanmorgen een vrouw torenvalk aangetroffen op het balkon van de Parkflat aan de Frittemastate / Ubbemastins in Leeuwarden. De vogel zat klem tussen de bloembakken, maar na de bevrijding weer weggevlogen (Kor Nijboer). Groep van 70 sijs in Bosgebied Appelscha (Richard Ubels). In Wierum 1 zwarteroodstaart (Andries Dijkstra). Bij ons in de tuin in Pietersbierum zagen we vandaag twee witte kwikstaart (Beitske Bijl -de Vroe). Drie witsterblauwborst aan Wadkant bij Westhoek (Wim van Zwieten). Groep van 12 baardman bij De Pomp in Lauwersmeer (Klaas van der Ploeg). Groep van 45 kluut bij Noorderleech (Pim Wolf). Bij de Potskar Noord /Snitser Mar 1 kleine zilverreiger en 1 grote zilverreiger (Jappie van der Pol).
18-03-2024. Kleine zilverreiger en Grote zilverreiger samen op de foto bij Potmarge aan het Snitser Mar. De grote zilverreiger is geringd als nestjong op 27 mei 2023 te Krammer -Volkerak in Zuid-Holland zo meldde Roland Jan Buis me.
19-03. In de Seeryperpolder op Terschelling 31 kluut (Louis H. Zandbergen). In het Westerschar bij Rotsterhaule 3 velduil (J. van Oosten). Op de A7 te Heerenveen 1 kerkuil dood door verkeerslachtoffer (Henk Eland). In Scharnegoutum 1 ijsvogel (Rommert Cazemier) Te Oosterwolde 4 roodborsttapuit (Dirk Haaijema). Te Beetsterzwaag 1 grote gele kwikstaart (Willem Bosma). In het Lauwersmeer bij De Pomp 1 blauwborst (Kees Bode). Tachtig knobbelzwanen bij de Beamkamp te Sondel ((Sjouke Scholten). In Drachten bij Vrijburgh 2 Carolina eenden gezien (Elles Wierenga). In het Franekerbos te Franeker 1 fitis (Gertjan Hijstek). In Drachten 2 ijsvogels nestelend en paring gezien (Bertina de Boer Tolsma). In het Rijsterbos zeker 10 grote bonte specht, 1 zwartkop, 5 boomklever, 2 vuurgoudhaan en 13 zingende tjiftjaf aanwezig (Theo de Vries). Vandaag de eerste zingende zwarte roodstaart bij de gemeentewerf in Joure (Tonny de Jong). In De Rottige Meenthe 1 man blauwe kiekendief jagend boven grasland (Ytsje Dijkstra, Lemmer). In Workum 1 kolibrievlinder op mahonie struik (Oane de Jong, Nijland). Er zijn er in elk geval 2 groene specht in het Hemmemapark te Berltsum (Ita Spoelman).
19-03-2024. Blauwe kiekendief zoekt grasland af op zoek naar prooi.
20-03. In het Drents-Friese Wold /Kale Duinen bij Aekingerzand 1 paapje (C. Hoek). In Heerenveen 1 zwarte roodstaart bij Skoatterwald (Joost Vogelzang). Bij de Burgumer Mar 1 blauwborst (Sibbele de Jong). Te Driezum 1 bokje gezien (Erik Pomp). In Smallebrugge 14 witte kwikstaart (Jorrit Zondervan). In het Roekebosk te Beetsterzwaag 1 kleine bonte specht (R. Riemersma). Drie mandarijn eend (2 man/1 vrouw) in recreatiepark de Heide te Heerenveen (Helma de Winter). Groep van 14 sneeuwgors op strand van Terschelling (Martin Lok). In de Driessenpolder in de Lendevallei 8 bontbekplevier (Koos Jager). Bij het station in Stavoren 1 Chileense smient (Lysanne Valk). Groep van 38 strandleeuwerik in Banckspolder op Schiermonnikoog (Marijn Verweij). De eerste tjiftjaffen gehoord in Dronrijp, 2 witte kwikstaart in het gras, een boomkruiper en een grote bonte specht in de esdoorn. Ook een grote zilverreiger in de tuin, plm. 50 meter van ons huis (Henk Jukkema).
21-03. Op het strand van Terschelling 3 rouwkwikstaart (Jaap Vink). Een witgesterde blauwborst man gevangen en geringd aan noordoever Tjeukemeer op ringstation Rohel (VRS Rohel Tjeukemeer). Zeventig steenloper rustend in Veerhaven op Schiermonnikoog (Marijn Verweij). Vijftien witte kwikstaart te Jelsum (Lisette Cuperus). In De Knipe 1 zingende kleine bonte specht (Johan Medenblijk). In het Easterskar bij Sintjohannesga 26 pijlstaart en 1 zwarte ruiter gezien (Bauke Sienema). In Hieslum 1 blauwe kiekendief gezien (Sjoerd Bresser). In de Driessenpoolder/ Lendevallei 1 boerenzwaluw gezien (R. Gjaltema).
In Friesland is de boerenzwaluw tot nog toe maar weinig gezien. Elders uit ons land komen al flink wat meldingen met hogere aantallen. Op 21 maart; 9 te Breda/Asterplas in Noord-Brabant (Erik van Boxtel) en 8 in Stevensweert in Limburg (Anja van Halbeek). 22 maart al 17 in Brabantse Biesbosch (Helmut van Pelt) en 23 maart 10 bij De Krim/Vloeivelden in Overijssel (Gerwin Plaggenmarch). Ben benieuwd wanneer er meer groepjes in Friesland gezien zullen worden.
De boomklevers hebben hun intrek genomen in een pvc-nestkast in het Fermanjebosk in Damwâld. Een primeur volgens mij, met het gazen korfje ervoor. De gazen korfjes zijn een succes! Wellicht voor andere nestkastcontroleurs een nieuwe standaard te gebruiken voorziening in de strijd tegen boom- steenmarter (Jan Andries Wagenaar).
Opmerking Jan Andries; De korfjes zijn gemaakt van parkietengaas (19 x 19 x 1,45mm). Vooral de draaddikte van 1,45 mm is belangrijk, anders worden de korfjes te "slap". Het vormen van de korfjes hebben we gedaan om een rond stuk buis. De uiteinden van de stukken gaas zijn gesoldeerd. Maar dit zou ook kunnen met een paar ijzerdraadjes eromheen. Het vlak voor de korfjes is gemaakt uit 13 vlakken bij 6 vlakken parkietengaas. Bij de 6 vlakken is bij de zesde rij het laatste vlak de rand verwijderd, opdat er een rij pennetjes blijft staan. Hiervan hebben we een aantal door de pvc-nestkast gestoken en omgebogen. Bij een houten nestkastje zullen enkele pennetjes omgebogen moeten worden (90 graden) en vastgezet met een N vormige draadkram (1,8 x 15 mm).
21-03-2024. PVC Nestkast in Fermanjebosk te Damwâld met gazen korf geeft meer bescherming tegen boom- en steenmarter.
22-03. Op ons terras aan de Stienservaart te Stiens twee mandarijneend op de eerste lentedag Ger Boersma). In de Holwerder Oostpolder 1 tapuit (Douwe van der Ploeg). In Oosterwolde 1 zingende zwarte roodstaart (Jan Kalsbeek). In de Potmarge te Leeuwarden 1 zwartkop roepend (Jelmer Groen). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 boerenzwaluw (Jago van Andel). Bij de Klyndobbe te Feanwâlden 15 witte kwikstaart (Wiebe Sjoerd van der Veen). Een velduil dood gevonden (bij rijksweg) tussen Marssum en Deinum (M. Houtsma e.a.). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 vrouw blauwe kiekendief jagend (Bauke Sienema, Heerenveen).Wel 20 kraanvogels foeragerend op een maisveld tussen Appelscha en Fochteloo (Hiske en Peter van Leeningen). Een groene specht te Stiens (G. Mast).
23-03. Vandaag is bij ons, in Haarlo /Gelderland, de eerste boerenzwaluw weer gearriveerd in de schuur. We hebben meestal jaarlijks tussen de 10 en 15 boerenzwaluw paartjes die broeden op onze deel (een enkel jaar hebben we zelfs 22 nesten geteld). Daarnaast hebben we ook nog huiszwaluwen (wel wat minder) en een steenuil paar, mooi gekwetter bij elkaar altijd (Rebecca Meijerink- Kistemaker). In Kootstertille 1 ijsvogel (Robert Wagter). Twee zwarte roodstaart in Moddergat (Tom Zeegers). Een man zwartkop in Surhuisterveen (Wichard Zuidersma). Op de A7 bij Beetsterzwaag 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Noel Shillcock). In Jelsumer Nieuwland vloog 1 ijsvogel tegen de ruiten. Na enige tijd rusten goed weer weggevlogen (Koos Klijnsma). Twee rode wouw bij Wijnjeterperschar gezien (Jan Kalsbeek). Groep van 100 smient in Easterskar te Sintjohannesga (Wiebe Poppe). Eerste boerenzwaluw terug in de stal te Luinjeberd bij Herman de Glee. Elk jaar broeden daar wel 20 -25 paar (mededeling Jouke de Glee). In de Overtuin in Oranjewoud 1 kleine bontespecht (Gert Jan Versteeg). Groep van 55 holenduif in Blijabuitendijkspolder (Piet Boersma). In Beekbergen 1 man boerenzwaluw terug in woning, vogel komt a l 3 jaar terug in de woning op een lamp (Belinda Meuldijk). In Rotsterhaule sneuvelde een geringde tjiftjaf tegen de vensterruiten. Deze tjiftjaf was op 7 juli 2023 geringd als eerste jaars vogel aan het Tjeukemeer bij Rohel (Sander en Roelofke Troost). In Drenthe te Dwingeloo 1 nest met 3 ei wulp (Peter Saathof). Groene specht te Stiens (G. Mast).
De wulp is nog steeds een schaarse broedvogel in Friesland. We zijn benieuwd of er dit jaar ook vroege broedgevallen zijn vastgesteld.
24-03. Groepje van 15 groenling te Bakhuizen (Peter van de Beek). Warden 1 zwartkop (Bouke Roosma). Bij Heaburgen in Nijemirdum 7 zwartkopmeeuw (Albert Fopma). Te Bakkeveen 1 boerenzwaluw ((Koert Scholten). Groep van 80 kemphaan bij de Griene Dyk aan Snitsermar (Dick Pruiksma). Zestien zwarte zwanen bij Heaburgen te Nijemirdum (Albert Fopma). Groepje van 16 kneu bij de Stroomkant bij De Blesse (Marco Hillenaar). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 groene specht (S. Wenings). Bij It Ald Skroet te Warten 1 tapuit (Jelmer Vonk). In de Noorderleegpolder 1 zwarte roodstaart (Durk Lautenbach en Janneke Slot). In de Wielpolder bij Laaxum 2 rouwkwikstaart (Libbe Zijlstra). Drie boerenzwaluw in Catspoolder in Lendevallei (Marco Hillenaar). In Franeker al een paar meerkoet met 4 kleine jongen. De jonge waren op 21 maart uitgekomen en zwommen in de vijver (Claas Frankena).
Bij een broedduur van 22 dagen van de meerkoet en 4 eieren kom ik uit op een eerste ei data van 25 februari. Dat is vroeg voor Friesland. Al eerder werden er meerkoet nesten met vroege eieren gevonden dit jaar. Zo ontdekte Imko Riemersma in Sneek op 27 februari al een nest met 4 eieren (1e ei 23 februari!). Op 10 maart werd er in Leeuwarden een nest met 6 ei aangetroffen (Jan Jelle Jongsma, Damwâld).
24-03-2024. Een vroeg ouderpaar meerkoet met 4 kleine jongen van 4 dagen oud in de vijver in Franeker.
25-03. Aan de Vegelinsweg te Joure 1 groenling in baltsvlucht (Tonny de Jong). Twee boerenzwaluw terug in de schuur te Wijtgaard (Kees Reitsma). In het Fochteloerveen 1 oeverzwaluw overvliegend (Jos Welbedacht). Drie huiszwaluw bij de Grootte en Kleine Potten aan Snitsermar (Jan Bakker). In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 fitis zingend (Bouke Sienema, Heerenveen). Groepje van 20 keep te Ravenswoud (Jos en Fedde Welbedacht). Drie roodhalsgans in Polder de Zwettepoel bij Broek (Tsjepke van der Honing, Joure). Bij de Mokkebank te Laaxum 1 gele kwikstaart (Hessel van der Iest). In It Sud te Drachten 1 zwarte roodstaart zingend (Willem Bosma). In de Brekkenpolder bij Lemmer 4 zwartkopmeeuw (Ruben van der Horst). Aan de Griene Dyk bij Snitser Mar 1 fitis zingend (Fedde Welbedacht en Bert op den Dries). In het Helicon & Businesspark in Leeuwarden 1 zwarte roodstaart zingend (Merel Zweemer). In de Duinen t.h. v. paal 12 op Terschelling 1 man beflijster (Rob Meima). In de Lekmar bij Terhorne 2 zomertaling (Dick Pruiksma). Een vroege rietzanger zingen te Piaam bij kijkhut de Ral (Hubert Kivit).
26-03. Boven Joure 1 zwartkopmeeuw overvliegend (Tonny de Jong). In de Kollumerwaard in Lauwersmeer 1 oeverzwaluw overvliegend (Arno ten Hoeve). In Jubbega 1 boerenzwaluw terug in de garage (Riekje Dijkstra). Vanmorgen zag ik een groep van 7 tjiftjaf, 2 mandarijn eenden en een ransuil bij de Potmarge in Leeuwarden (Thomas Bakker). Vandaag om 12:15 uur een vroege huiszwaluw op 't Sud bij Drachten (Heleen Mulder). In tuin te Drachten 1 grote vos vlinder (Hans Bijl). Op de A32 bij Birstum 1 wasbeerhond dood als verkeerslachtoffer (Ralph Smits). Drie dode kerkuil gevonden als verkeersslachtoffer; 1 x A7 Beetsterzwaag/ 1 x A7 Oudehaske en 1 x A6 Tjeukemeer. Bij Beetsterzwaag ook 1 x verkeerslachtoffer ransuil (Ben Koks). Drie boerenzwaluw te Oudemirdum (Hessel van der Iest). Te Beetsterzwaag 1 witkopstaartmees (Gerard Westerhuis). In de Oosterschar bij de vogelkijkhut 4 witsterblauwborst zingend (Ida Bek en Twan Zijlstra). Twee ijsvogel in polder de Zwettepoel (Wouter M.G. Vansteelant en Dennis Keus). Groep van 50 strandleeuwerik op Waddenzeedijk op Schiermonnikoog (Niels Dingemanse). Bij de Bouwepet bij Giekerk 1 gele kwikstaart en 1 witsterblauwborst (Sibbele de Jong). Op Terschelling op strand tussen paal 5 t/m 10 1 kleine burgemeester (Jaap Vink).
27-03. Vier witgesterde blauwborst (alle mannetjes) gevangen en geringd op Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer (VRS Rohel Tjeukemeer). In park Heremastate te Joure 1 zwartkop zingend (Tonny de Jong). De boomklevers zijn alweer een tijdje present en sinds een paar dagen ook een koppeltje appelvink bij de voedertafel in Oudemirdum (Joke en Rinke Koopmans). Op de A7/N381 bij knooppunt Drachten 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Jelmer Groen). Bij Ballum op Ameland 1 visarend overvliegend (Astrid van der Velde). Bij Balk groepje van 15 groenling (Ale Overwijk). Bij De Merksen bij Ureterp 1 zwarte roodstaart (Koert Scholten). Drie boerenzwaluw bij Oer de Wiel te Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Haskerdijken/Nieuwebrug 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Wannes Lely). Bij De Vlakte van Oosterbierum 75 oeverloper (Herman Slot). In de Groote Warnser Zuiderpolder bij Warns 18 zwartkopmeeuw (Hessel van der Iest). Op Ameland aan de Noordzeekust op strand bij Nes > 200 drieteenstrandloper (Judith Schmidt). In Aldtsjerk /Oudkerk 1e Friese grutto ei gevonden door Age Sikma om 14:12 uur. Op 20 maart 2024 1e landelijke grutto ei gevonden te Westzaan door Arjan Benjamin (melding BFVW-site Facebook). Een zwartkop te Stiens (G. Mast).
28-03. Bij de Duurswoudsterheide 1 rode wouw (Helga Manson). In weidevogelreservaat Skrok bij Wommels 1e Friese en Nederlandse ei tureluur gevonden door Gerard van Asselt (BFVW-site Facebook). Vandaag mochten we de eerste boerenzwaluw van het seizoen weer begroeten in de garage in Katlijk, hopelijk volgen er snel meer (Hendrik en Atsje de Vries). Vandaag kwam ik een velduil tegen op de Workumer binnenwaard (Tjerk Kunst). Acht kneu te Heerenveen (Ep van Hijum). In De Blesse 1 boerenzwaluw gezien (Jasper Zoeter). Op A37 bij Scheenebos bij Oldeholtpade 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Esther van Veen). Groepje van 36 kneu te Oldeholtpade (J.de Groot). Bij rijksweg door het Tjeukemeer 1 oeverzwaluw (Erik Pomp). Op de A7/N381 bij knooppunt /Drachten 1 kerkuil dood door verkeerslachtoffer (Ben van Wierst). Bij de Bocht van Molkwar 1 regenwulp (Hessel van Iest). Tien sijs overvliegend naar noord bij Van Hall Larenstein te Leeuwarden (Wessel te Velde). Groep van 42 kneu op Ameland voedsel zoekend bij Buren (Theo en Judith Schmidt). Groep van 30 slobeend bij de Mokkebank (Ben van Wierst). Tijdens een weidevogel inventarisatie in de Blaugerzen bij Akmarijp 1 nest met 2 ei grutto gevonden om 10:58 uur. In de afgelopen 50 jaar vond ik ze altijd pas na 28 maart (Jurjen van der Meer, Terkaple).
28-03-2024. Vroeg legsel van de grutto gevonden in de Blaugerzen te Akmarijp. Het eerste ei is zeker op 27 maart gelegd.
29-03. In de Alde Feanen bij Eernewoude 1 rietzanger zingend (Marten Sikkema). Groep van 60 kneu op heide Allardsoog (Koert Scholten). In de Alde Feanen bij Eernewoude 1 beflijster (Maurice La Haye). Groep van 40 witte kwikstaart te Anjum (Rudy Fopma). In de Alde Feanen /Tusken Sleatten 1 man snor zingend (Wijnand Jager). Twee boerenzwaluw in De Deelen (Sjouke Scholten). Tien oeverzwaluw in Fochteloerveen (Alex van der Kloet). In de Groene Ster te Leeuwarden 1 rietzanger zingend (Merel Zweemer en Lisette Cuperus). In het Wijnjeterperschar 1 zwartkop (Siep Luinenburg en Harm Jan Kiewiet). In de Wide Mar te Stiens 1 witsterblauwborst (Koos Klijnsma). Groep van 20 waterpieper en 1 tapuit man bij Zoutkamperplaat in Lauwersmeer (Marcel Stienstra en Rudy Fopma). In het Alpherveld bij Beetsterzwaag 1 zwarte mees zingend (Vincent Douwes). Vanmorgen ZEVEN kerkuil dood als verkeerslachtoffer gevonden, 4 x op A6 bij Lemmer, 3 x op A6 Joure. Verder ook 2 ransuil dood als verkeerslachtoffer, 1 bij Tijnje A7 en op de A7 bij Beetsterzwaag ook 1 (Madeleine Postma). Op Afsluitdijk bij Breezanddijk 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer aan de IJsselmeerzijde. Verder 1 ransuil dood als verkeerslachtoffer ten ZW van Breezanddijk op Afsluitdijk en 1 ransuil dood als verkeersslachtoffer op A31 bij afslag Franeker (Roelf Hovinga).
SLACHTING ONDER UILEN OP FRIESE WEGEN. Van 15 t/m 29 maart alweer 20 (!) kerkuilen dood gevonden in het verkeer in Friesland. Op 29 maart zelfs 8! Naast de kerkuil zijn er ook al diverse ransuilen gevonden. Het valt op dat er ook meerdere uilen sneuvelen bij Beetsterzwaag. Het traject wat destijds door Johan de Jong (R.I.P.) Beveiligd werd met hoge zitpalen. Worden deze zitpalen wel gecontroleerd of ze nog werkzaam zijn nu Johan de Jong ons is ontvallen?
30-03. Vanmorgen in de petgaten bij Snikzwaag tijdens inventarisatie 3 fitis zingend, 3 witsterblauwborst zingend, 1 kneu en een vroege rietzanger zingend (Tonny de Jong, Joure). Groep van 50 keep in Drents Friese Wold bij Aekingerbroek (Sandra Teer). Te Warga 1 zwarte roodstaart (Johan Mulder). Een paar mandarijneend bij bedrijventerrein De Wierde in Heerenveen (Tsjepke van der Honing, Joure). Een man beflijster te Zwarte Haan (Marcel Stienstra e.a.). Te Tytsjerk 2 boerenzwaluw overvliegend (Marnix Oudega). In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 snor (Johannes en Gea Koster). Drie fitis zingend aan het Snitser Mar bij de Grienedyk (J. van Oosten). Een gele kwikstaart bij Kop Bloksloot & Vrije Grazen (Reitze van der Werf). In De Deelen 1 purperreiger (Martine Huisman). In Polder Nes op Ameland 150 steenloper (Sandra Nap). Drie duizend goudplevier in Polder Geele Strand te Workum (Libbe Zijlstra). Op de Workumerwaard 1 reuzenstern (Sietse Bernardus, Joure). In het Stobbegat/Vegelinsoord noordwestelijk van het dorpshuis De Sethage 1 ransuil gehoord (Durk Durksz).
31-03. Drie kleine plevier in De Gouden Boaiem bij Heeg (Bert Zijlstra). In de Jan Durkspolder bij Alde Feanen 21 lepelaar (Erik Gorter). In het Ketlikerskar 1 kleine bonte specht, 1 groene specht en 1 zwarte specht (Martine Huisman). Een zingende man gekraagde roodstaart in Feanwâldsterwal (Arno Niehof).
De gekraagde roodstaart was dit jaar weer vroeg terug in Friesland, vorig jaar werd de eerste gezien op 30 maart te Kollum (Joost de Bruin). We zijn benieuwd wanneer de anderen aankomen op de broedplaatsen.
Vanmiddag een ijseend gezien in een sloot bij de Hoarnestreek boven Sexbierum. Dichtbij de dijk (Ali Douma, Hitzum). De zwartkop gehoord te Franeker (Auke van Eck). In een tuin aan de Scheen te Joure zwartkop zingend en een groene specht bij de sportvelden (Durk Visser).
Tot zover het overzicht van de laatste 2 weken van maart 2024. Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen/ aanvullingen en of bijzondere meldingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnengekomen meldingen zijn ook opgenomen.
