NIEUWSBRIEF 79. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.

Nieuwsbrief nieuwe stijl.

Vogelnieuws 15 december t/m 31 december 2024.

Kieviten in de winter.
Vanaf half december 2024 zijn er flink wat kieviten gezien ook in Friesland. Wat opviel in deze periode was dat er door de zachte winterse dagen ook elders veel kieviten in ons land verbleven. Vaak waren de groepen wat aan het rondzwerven en werden dan ook op veel meer plekken gezien.

Foto © Piet Boersma.
De kievit wordt in de decembermaand nog volop in ons land gezien. Kennelijk gaat het om enkele tienduizenden vogels die door het zachte winterweer niet verder trekken en hier nog voedsel kunnen vinden op de groene graslanden.

Friesland.
15-12. 25 Zwagermieden (Libbe Zijlstra).
16-12. 1950 bij Potskar Snitsermar (Dick Pruiksma). 150 in Lauwersmeer (Cora Boesenach).
17-12.1096 IJsselmeerkust bij Ferwoude (Hubert Kivit). 500 Ferwerder Buitendijks (Esther van Veen). 1000 in Skrok bij Wommels (Fedde en Jos Welbedacht). 200 in Jellumer en Beetsterpolder (Durk Lautenbag). Aan de Gaasterweg bij het Easterskar te Sintjohannesga een grote groep (schatting 400) kievit gezien (Geert van der Meer, Rotsterhaule).
18-12. 1000 Lauwersmeer Ezumakeeg (Kees Bode). 20 Polder Deinum (Durk Lautenbag).
19-12. 400 Polder Schaap langs N31 bij Hilaard (Durk Lautenbag).
20-12. 2000 in Jellumer en Beetsterpolder (Durk Lautenbag).
21-12. 150 in De Deelen (Martine Huisman).
22-12. 60 in de Alde Feanen- Reid om é Krite (Aak Bijl).
23-12. 61 te Stiem bij Ezumazijl (Rubben Kikkert).
24-12. 100 in Polder Schaap bij Hijlaard (Durk Lautenbag).
25-12. 250 te Indijk (Ruurd Jelle).
26-12. 1600 bij Potskar Snitsermar (Dick Pruiksma).
27-12. 2500 bij de Krûsbrekken en 1600 bij de Griene Dyk (Dick Pruiksma).
28-12. 3000 bij De Mieden bij Dokkumer Nieuwezijlen gezien (Alje van Bolhuis).
29-12. 130 bij Bank van Banck op Schiermonnikoog (Jan van der Winden).
30-12. 500 bij de Bocht van Molkwar (Libbe Zijlstra).
31-12. 870 in 2 groepen (600 + 270) bij Anjumer en Lioessenserpolder (Ben J. Koks).

Buiten Friesland.
Ook buiten Friesland worden flinke aantallen kieviten gezien vanaf half december. Hierbij enkele hoge aantallen.
15-12. Zeeland. 4000 Westdorp Autrichepolder.
16-12. Utrecht. 600 knooppunt Ouderijn A2/A12.
18-12. Zuid-Holland. 2000 Warmond-Koudeboom.
20-12. Gelderland. 10.000 Arkemheen.
20-12. Noord-Brabant. 2000 Vught-Rijskampen.
20-12. Overijssel. 2500 Mastenbroek.
20-12. Limburg. 117 rivierenpark Maasvallei Itteren.
21-12. Noord-Holland. 10.000 Ouderkerk aan de Amstel.
21-12. Flevoland 5000 Oostvaardersplassen.
21-12. Groningen. 7000 Zuidlaardermeer.

Met het zachte en natte winterweer zullen dergelijke aantallen nog wel vaker te zien zijn in januari en februari. Een flink deel van de kieviten die hier in de winter verblijven zullen afkomstig zijn uit Noord en Noordoost Europese landen. Nederlandse kieviten trekken in het najaar voor een deel naar zuidelijke streken. Sommige vogels steken daarbij het Kanaal over. De rest overwintert in Nederland, samen met kieviten afkomstig uit noordoostelijker streken. Ook Britse kieviten zijn in de winter in Nederland te vinden. Soms worden noordelijke kieviten in de winter in Friesland gevangen en gecontroleerd. Een kievit die als nestjong geringd werd op 2 juni 2011 in Finland ten noorden van Jaminkipohja werd op 2 december 2019 gecontroleerd door een vogelringer te Hilaard in Friesland (Bron Vogeltrekstation Wageningen).

We zijn benieuwd hoe het deze winter de kievit vergaat in Friesland. Blijven de aantallen zo hoog of valt de winter in en moet een flink deel vertrekken naar zuidelijker streken ?.

Vogel en natuur meldingen.

Vogels.

Appelvink. 15-12. In Drents Friese Wold groepje van 15 (Henk de Bruin en Marcel Stienstra). 26-12. Twee te Tytsjerk (Marnix Oudega) 28-12. 1 te Heerenveen (Martine Huisman).
Beflijster. 19-12. Vanmorgen bij Kollumerpomp zat er een in de berm. (Sies Krap, Kollum).
Blauwe kiekendief 27-12. Vijf buitendijks gezien bij Ternaard (Henk Hiemstra).
Dodaars.26-12. In Camminghaburen te Leeuwarden 1 gezien (Luke Bilbrough).
Dwergmeeuw. 22-12. Bij Kornwerderzand 1 gezien (Jeroen Breidenbach). 23-12. Op Noorderstrand op Schiermonnikoog 30 gezien (Rick Middelbos).
Ekster. 17-12. Een vrijwel wit eksemplaar bij het haventje in Finkum (Koos Klijnsma, Jelsum).
Grauwe gors.20-12. Bij de Veerdam te Holwerd 1 gezien (Andries Zijlstra e.a.).
Groene specht. 19-12. In ons gazon in Gorredijk is een aan het foerageren en maakt grote gaten in de bodem (Hillie en Johan Beenen).22-12. Twee in Leeuwarderbos bij Leeuwarden (Bouke Roosma). 25-12. 1 bij Wilhelminaoord in Sint Nicolaasga (Abe Bakker en Ida Bek). 26-12. In Joure 1 bij de kerk de Oerdracht (Durk Visser). 28-12. Een roepend in Stiens (Gerard Mast).
Groenling 23-12. Groep van 80 op Badstrand op Schiermonnikoog (Richard Ubbels).
Grote Canadese gans. 18-12. In de Zwagermieden 63 gezien (Cora Boesenach). 29-12. Groep van 25 in petgaten bij De Veenhoop (Theo Althuis).
Grote gele kwikstaart. 27-12. 1 te Wetsens (Nico Jansen).
Grote lijster. 24-12. Bij Toutenburg /Noardburgum 1 aanwezig (Erik Pomp).
Grote mantelmeeuw. 23-12. Zes bij kampeerterrein De Pomp in Lauwersmeer (Sander van Vliet). 29-12. Elf op strand Vliehors op Vlieland (Carl Zuhorn).
Grote zaagbek. 15-12. Vandaag zag ik rond 12:15 uur een mannetje op de Kromme Grou bij Irnsum (Bote Yntema, Grou). Twee paar in de Feinsumer Feart (Gerard Mast, Stiens). 25 bij Lemmer gezien (Reinoud Vermoolen).16-12. Tien in de Deelen (Koos Jager). 17-12. Zeven (5 man /2 vrouw) in Joure in poeltje bij Karwei (Durk Visser). 20-12. Groep van 25 aanwezig op slaapplaats te Feanwâlden- Oer de Wiel (Wiebe Sjoerd van der Veen). 22-12. Bij Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde groep van 100 aanwezig (Ernst Jansen). 25-12. In Groene Ster bij Leeuwarden 10 gezien (Rowan Karssen).
Holenduif 16-12. Groepje van 35 bij Ureterp aan de Vaart (Koert Scholten).
Houtduif. 26-12. Twee op verschillende plekken in Joure koerend (Durk Visser).27-12. Groep van 25 op de slaapplaats bij Falomsterleijen (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Keep 17-12. Groep van 30 aanwezig in Van Oordts Mersken- Terwispel (Willem Bosma). 29-12. Groep van 50 in het Ketlikerskar (Martine Huisman).
Kemphaan. 26-12. Groepje van 21 in weidevogelreservaat Skrok te Wommels (Eefting).
Klapekster 23-12. 1 bij Aekingerzand Drents Friese Wold (Bouke Roosma).
Kleine bonte specht. 27-12. Bij De Mjumer te Bakkeveen 1 gezien (Henk Hiemstra).29-12. In Ketlikerskar 1 gezien (Martine Huisman).
Kleine zwaan. 25-12. Tien vogels bij Feinsum (Gerard Mast, Stiens). Groep van 20 in Poelhuispolder (Jorrit Zondervan).
Kluut 17-12. Op de Bildtpollen (buitendijks/west) meer dan 1000 aanwezig (Esther van Veen).
Knobbelzwaan 27-12. Groep van 150 in Schraarderpolder (Klaas Pietersma).
Koereiger. 18-12. Vandaag onder Osingahuizen twee gezien (Cor van der Meer, Oppenhuizen). 30-12. Vijf gezien op weilanden aan de Vierhuisterweg te Rohel (Tonny de Jong, Joure).
Kraanvogel 18-12. Zes bij Appelscha Nieuwe Vaart (Mike Jeffrey).
Kramsvogel 15-12. Groepje van 25 in Mantgumer Nieuwland (Gerard Westerhuis). 22-12. Groepje van 50 bij de Mokkebank te Laaxum (Libbe Zijlstra). 27-12. In de Westermieden op Ameland groep van 80 (Bram van der Vaart e.a.).
Kuifeend 16-12. 620 bij de vogelkijkhut in Snitsermar (Dick Pruiksma).
Mandarijneend. 27-12. 1 man in Joure (Luke Talman).
Nonnetje. 16-12. In het water van de Groene Ster bij Leeuwarden minimaal acht aanwezig (Koos Klijnsma, Jelsum).27-12. Groepje van 23 bij Fjirtich Med in Alde Feanen (Marten Sikkema).
Nijlgans. 25-12. Bij Feinsum een groepje van twaalf aanwezig (Gerard Mast, Stiens).
Pallas boszanger. 21-12. 1 bij Oostmahorn en Esonstad (Anne van der Wal). 22-12. De vogel ook gezien bij Oostmahorn en Esonstad (David Hoekstra). 27-12. In Alpherveld te Beetsterzwaag 1 gezien (Dirk Kooistra). 28-12. Vogel in Alpherveld te Beetsterzaag nog aanwezig (Willem Bosma).

Foto © David Hoekstra.
22-12-2024. Pallas’ Boszangers komen van ver oostelijk naar Europa. De soort broedt in het uitgestrekte gebied van Centraal-Siberië tot aan de Zee van Okhotsk, ten noorden van Japan, en overwintert normaliter in Zuidoost-Azië (Bron SOVON).

Pestvogel. 20-12. In Morrapark te Drachten 1 gezien (Marten Krans).
Pontische meeuw.17-12. 1 op de Sondeler Leijen gezien (Wiebe Poppe). 20-12. Bij het Starteiland op Snitsermar 7 gezien (Dick Pruiksma). 22-12. Vandaag een in de Workumerwaard gezien (Henk Rienstra, Bolsward).

Foto © Henk Rienstra
22-12-2024. De Pontische meeuw wordt de laatste jaren steeds vaker in ons land gezien. Broedgevallen zijn nog steeds zeldzaam. Aantal winterwaarnemingen neemt toe.

Putter. 17-12. Groepje van 34 te Ferwert (Henk Hiemstra).
Pijlstaart. 26-12. Groep van 200 op Wad bij Oosterend op Terschelling (P. Bovenkamp).
Raaf 23-12. Op Delleboersterheide 1 gezien (Koos Jager). 25-12. Twee overvliegend op Duurswoudsterheide (Wouter Eising).
Ransuil. 17-12. Dit voorjaar (vanaf ca. half mei) heeft er bij ons in Langezwaag in de tuin een paar gebroed. Vermoedelijk zat er een nest in oude pruimenboom. We hebben 's avonds/ ’s nachts nog lang kunnen genieten van het gepiep van de jonge uilen (Eric Lensink).
In het voorjaar van 2021 vestigden wij ons in Oosterwolde; in de jaren 2022 en 2023 hoorden wij regelmatig jonge ransuilen en troffen rond de woning veren en braakballen aan. Jongen hebben wij dit jaar niet gehoord. Begin 2024 is van een belendend perceel een deel van de houtopslag verwijderd in verband met de bouw van een klein appartementencomplex; het is overigens niet duidelijk of er enig oorzakelijk verband is en of de ransuil daar daadwerkelijk broedde. Incidenteel vinden we hier en daar nog een veertje en wat braakballen. Medio november verbleven er twee ransuilen nabij ons huis, die met het verdwijnen van het gebladerte zijn verdwenen (Wolter Wagter, Oosterwolde). 19-12. Bij ons in Gorredijk is op dit moment een neergestreken in de spar in onze tuin. De vogel is er sinds kort, en wordt belaagd door een gaai en kraaien. Tot voor twee jaar geleden waren er zomers een paar uilen aanwezig zonder er te broeden, maar de spar is wat armetierig geworden door de droogte en nu komen ze niet meer, tot nu (Hillie Beenen en Johan Beenen).
Ringmus 25-12. Groepje van 14 te Sint Annaparochie (Rudy Fopma). 27-12. In Leeuwarden /Nijlân groepje van 11 (Jerre Wiersma). 29-12. In Sneek/De Loten groepje van 14 (J.J.P. Krop).
Rode wouw. 17-12. In Stavoren 1 gezien (Hessel van der Iest).
Roodhalsgans 20-12. Twee bij De Band te Oudega DFM (Mayke Vonk).21-12. In de Banckspolder op Schiermonnikoog 1 aanwezig (Rob Zakee).

Foto © Rob Zakee.
21-12-2024. Roodhalsganzen worden vaak in gevangenschap gehouden. Soms komen er wilde vogels mee met andere ganzensoorten uit de arctische toendra’s van Rusland.

Rosse franjepoot 21-12. In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 aanwezig (Klaas van der Sluis e.a.).
Ruigpootbuizerd 22-12. In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 gezien (Rutger Scholten).
Smient. 23-12. Groep van 8000 bij uitkijkbult op Workumerwaard (Hubert Kivit). 25-12. Bij Harlingen 10.000 (P. Bovenkamp).
Sneeuwgors. 23-12. Groepje van 35 in Peazemerlannen (Sander van der Vliet e.a.). 29-12. 160 op Badstrand op Schiermonnikoog (Marco Glastra e.a.).
Spreeuw. 25-12. 10.000 bij kampeerterrein De Pomp in Lauwersmeer (Antoine van der Heijden).
Staartmees 15-12. Groepje van 12 in Diakonieveen te Nijeberkoop (Koos Jager). 21-12. Acht bij de Zwettebos bij Sneek (Fedde Welbedacht).
Steenloper. 16-12. Groep van 50 bij Zuiderhavenhoofd te Harlingen (Remco van Hijum). 23-12. Op Wierumerwad in Waddenzee groep van 150 gezien (Andries Dijkstra).
Stormmeeuw 17-12. In Polder Oud Beets groep van 200 (Willem Bosma). 18-12. Groep van 400 in Polder Sneeker Oudvaart (Durk Lautenbag).
Strandleeuwerik. 20-12. Groep van 50 op Noorderstrand op Schiermonnikoog (Willem Koerselman).
Sijs. 17-12. Groep van 41 in bosgebied Oranjewoud (Johan E).20-12. In Eastermar 10 aanwezig (Wieger Poelstra). 28-12. Groep van 80 te Formerum op Terschelling (Hein Prinsen).
Tjiftjaf 27-12. In Joure 1 gezien (Tsjepke van der Honing).

Foto © Tsjepke van der Honing.
27-12-2024. De tjiftjaf wordt in zwakke winters steeds vaker in ons land gezien.

Turkse tortel. 15-12. Een 20-tal in de Hallumerhoeksterpolder (Wim van Boekel).
Velduil 22-12. Vier jagend bij de Veerdam te Holwerd (Henk Hiemstra).
Vink. 26-12. Groepje van 100 overvliegend bij Terband langs A7 (Martine Huisman).
Waterhoen 25-12. Groep van 100 bij weidevogelreservaat Skrok te Wommels (Kooistra).27-12. Tien in Kollum gezien (Joost de Bruijn),
Wilde zwaan. 17-12. Groep van 27 in Poelhuizer polder (Koos Klijnsma). 25-12. Groep van 48 op bietenkoppen bij Feinsum, 1 van de vogels droeg een halsband (Gerard Mast, Stiens). 28-12. Groep van 40 in Poelhuispolder (Lisette Cuperus).
Wulp 19-12. Groep van 620 op slaapplaats op Workumerwaard (Hubert Kivit). 23-12. Groep van 900 bij De Band te Oudega SWF (Tjerk Kunst).
IJsgors. 25-12. Groepje van 30 op Badstrand op Schiermonnikoog (Peter Krijnen).
IJsvogel. 15-12. Bij de Indijk te Damwâld 1 gezien (J.A. Wagenaar). 16-12. Hier bij ons in Terband deze week ook een gezien (Henk en Trienke Tjepkema). 17-12. Een in de Feinsumer Feart (Koos Klijnsma). 26-12. Twee bij Belvedère te Heerenveen (Joost Vogelzang). 30-12. Een in Franeker gezien (Auke van Eck, Hitzum).
Zanglijster 26-12. Op Terschelling in Formerumerbos 1 gezien (P. Bovenkamp). Vanmorgen hier een vroeg zingend in Stiens (Gerard Mast).
Zeearend. 17-12. Vanmiddag twee in de poelen bij Dronryp gezien (Simen de Boer).
Zwarte roodstaart. 18-12. Te Wierum 1 vrouw (Andries Dijkstra). 22-12. Op de Pier te Ameland een gezien (Christian Brinkman).
Zwarte zwaan 22-12. Groepje van 22 bij Heaburgen te Nijemirdum (Durk Jelle).
Zwartkop 18-12. Een geringd in de tuin te Sumarreheide (Bareld Storm). 24-12. In Surhuisterveen 1 man aanwezig (John Hoekstra). 31-12. 1 man + 1 vrouw te Harlingen (Klaas Plat, Franeker).

Vlinders.
Atalanta. 17-12. Een tussen bossen West Terschelling en West aan Zee (Louis H. Zandbergen en H. Nouws)
Citroenvlinder. 20-12. Te Joure 1 gezien (Tsjepke van der Honing).
Dagpauwoog. 11-12. Bij ons in Leeuwarden op zolder een vlinder gezien, waarschijnlijk uit een pot met buitenplant gekomen die op zolder overwintert (Arjen Idema en Gea Tilma). 18-12. In Heerenveen een vlinder (Wiebe Nijlusing). Aan de Snitser Mar 1 vlinder (Rommert Cazemier). 21-12. Te Katlijk 1 vlinder (Anneke van Santen).
Kleine vos. 16-12. In Sint Jacobiparochie 1 vlinder (André van Calsbeek). 17-12. Te Sneek bij It Ges 1 vlinder (Bert Zijlstra). 21-12. In Leeuwarden 1 vlinder (Kilan Barkmeijer).

Zoogdieren.
Boommarter. 20-12. 1 bij de A32 te Heerenveen (Johan Prescher en Arjan Bruinenberg).
Bunzing. 15-12. In Noardburgum 1 gezien (Sven Valkenburg).
Otter. 29-12. Drie spelend in sloot te Rottum (melding met filmpje Eddy Dijkstra, Drachten).
Steenmarter. 15-12. Te Drachten Noorderend 1 aanwezig (Sven Valkenburg en Emma Schettens). 20-12. 1 te Drachten/De Sanding (Adrie Mens). Te Drachten bij A7 Noord 1 gezien (Bouke Roosma). 22-12. Te Drachten A7 Noord 1 eksemplaar (Bouke Roosma).

Tot zover het overzicht van eind december 2024.

Deze Nieuwsbrief 79 is naast alle andere nieuwsbrieven (soms met wat vertraging) OOK in te zien is op mijn Blog;

https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/.

4 januari 2025.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.
Tel. 0513-414788

Meldingen graag voorzien van naam en adres.

Heeft U een goede foto gemaakt dan mag U die gerust bijsluiten. 

04-01-2025, 14:55 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

NIEUWSBRIEF 78. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.

Voorbeschouwing Nieuwsbrief nieuwe stijl.

Jan de Jong

Voorwoord.
Als vogelkundig medewerker van de Leeuwarder Courant schrijf ik al vanaf oktober 1977 als opvolger van Gerrit Bosch (1893-1981) regelmatig informatieve stukjes voor kranten en tijdschriften. Gerrit Bosch schreef in zijn periode met het doel de (soorten)kennis over vogels en de natuur met name in Friesland te vergroten en om de natuurbescherming in zijn algemeen meer te propaganderen. Deze doelstelling onderschrijf ik en is heden ten dage nog actueel. In de loop der jaren zijn er al duizenden korte en langere artikelen/publicaties verschenen. Hieronder wat aantekeningen uit de ons achterliggende periode.

Foto © Peter Boltjes
De roodborst is een graag geziene wintergast in veel tuinen en parken in Friesland.

Tijdspad met hindernissen.
De tijd staat niet stil en de ontwikkelingen binnen vogelend Friesland zijn razendsnel gegaan na 1975. Zo had mijn voorganger Gerrit Bosch niet de beschikking over een computer en moest alle correspondentie jarenlang nog veel met de hand geschreven worden. In de eerste periode na oktober 1977 heb ik ook nog heel veel geschreven met correspondenten, soms per brief maar meestal per briefkaart. Telefoon was er al wel. In de eerste jaren van mijn freelance werk had ik nog niet de beschikking over telefoon en moest ik met een zak vol kwartjes en dubbeltjes naar een telefooncel om te bellen. Een typmachine was er al wel die werd veel gebruikt na mijn dagelijks werk als goud en zilversmid in Joure bij de gouden ringen fabriek van Aller Spanninga aan de Harddraversweg.

De literatuur voor particulieren was nog schaars en goede werken duur in die tijd. Toen de telefoon en later de computers meer in opmars kwamen en de eerste email aansluiting (17-1-1988) in ons land plaats vond voor publiek ging alles razendsnel. In 1995 startte Nina Brink haar Word Online en ging de @wolmail.nl van start. Begin 2000 sloot ik me aan met mijn persoonlijke email en kon ik mijn eerste email versturen. Destijds nog naar het Vogeltrekstation in Heteren (werd later Wageningen). Er waren toen nog maar weinig mensen/instanties die via email te bereiken waren.

Veranderingen.
Na 2000 ging dat snel veranderen en email/internet/en later de mobiele telefoon (met camera!) Zorgden voor een enorme versnelling van het digitale (vogel) tijdperk en ook dus voor het doorgeven van vogel en natuurmeldingen. Ook de fotografie had niet stil gezeten (betere camera’s) en daar werd dan ook gretig gebruik van gemaakt door eenieder. Dit zorgde onder anderen voor een betere bevestiging van bijzondere soorten. Heden ten dage is deze rage uitgebreid tot een leger van amateurfotografen die via allerlei kanalen (Facebook /Whatsapp groepen, etc.) hun ervaringen delen met anderen. Veelal achter bijzondere soorten komen en die voor hun eigen archief/soortenlijst willen scoren. Vaak staan er enorme groepen fotografen bij één bijzondere soort. Het persoonlijk aanschouwen/vastleggen heeft meer een andere wending genomen (statusverhogend) en wordt dan ook door velen het liefst uitgebreid gedeeld op internet, wat weer leidt naar meer bezoek aan de zeldzaamheid.

Foto © Jan van Arkel.
De kruisbek is in Friesland nog steeds een schaarse (broedt)vogelsoort en wordt voornamelijk in het oosten van de provincie waargenomen.

Het digitale tijdperk zorgt dus heden ten dage voor een enorme versnelling van vogelnieuws zodat ook iedereen bijzondere soorten kan waarnemen/fotograferen. Dat heeft dan ook, hoe gek het ook mag klinken, zo zijn problemen voor historische provinciale overzichten. Op allerlei plekken op internet verschijnen meldingen /waarnemingen/foto’s en bijzonderheden van de meest vreemde soorten, wel of niet gedocumenteerd. Landelijke organisatie zorgen steeds meer voor een waarnemingsoverkoepeling en lokale en provinciale organisaties zien (vooralsnog) geen kans om een provinciale soorten overzicht te kunnen bundelen (is te complex en enorm verspreidt). De coördinatie en publicatie van nieuwkomers /zeldzame gasten/bijzondere broedvogels in Friesland zou daarin verandering kunnen brengen.

Provinciale overzicht.
Het laatste grote provinciale overzicht van vogels wat in Friesland is gepubliceerd dateert al van jaren terug (1976-79 Vogels in Friesland deel 1 t/m 3) en omvat alle soorten die er destijds bekend waren. Na die tijd (alweer bijna 50 jaar geleden) zijn er maar weinig overzichten gepubliceerd waarbij een volledig beeld wordt gegeven van de Friese vogelsoorten. Landelijke overzichten zoals de recente Vogelatlas van Nederland (SOVON 2018) geven ook van maar enkele soorten een meer specifiek provinciaal inzicht. Steeds meer organisaties /verenigingen/bonden/ natuurclubs en werkgroepen in Friesland spitsen hun onderzoek toe op specifieke doelen en doelgroepen, wel of niet verbonden in (werk)groepen. Een voorbeeld daarvan is de BFVW die zich meer en meer op de weidevogel soorten (welke al decennialang bedreigd worden!) toespitst per aangesloten wacht/afdeling. Mede door landelijk waarnemingsoverkoepeling en de vergrijzing binnen het beschermingswerk (praktische inzet) is er enorme behoefte aan natuurliefhebbers die zich actief willen inzetten voor de praktische bescherming van allerlei soorten. Kennisoverdracht en soortenkennis is hier een belangrijk punt. De effecten van nieuwe wet en regelgeving binnen gemeentelijke en provinciale overheden zou m.i. meer door lokale (flora/fauna) werkgroepen bekeken kunnen worden zodat lokale negatieve effecten voorkomen kunnen worden. Er zijn steeds meer landelijke organisaties die strijden voor landelijke wettelijke handhaving wat soms tot langdurige (provinciale/gemeentelijke) procedures lijdt. Een provinciaal overzicht (na 50 jaar!) van de Friese vogelwereld zou voor veel bestuurslagen binnen gemeentelijke en provinciale beleids- en overheidstaken een goede zaak zijn. Hun inzicht/beheer is bepalend voor het behoud van de nog steeds groene provincie Friesland. Ook is er dan een beter inzicht aanwezig voor de bewoners over “het wel en wee” en het voorkomen van allerlei flora en fauna (waaronder veel rode lijst) soorten in de Friese natuur.

Vogelkundige Leeuwarder Courant.

Toen ik als freelance vogelkundig medewerker voor de Leeuwarder Courant in oktober 1977 begon waren de inventarisaties in het veld voor het standaardwerk “Vogels in Friesland deel 1,2,3” nog aan de gang. Heb daar destijds dan ook volop aan meegewerkt. Een speciale Stichting “Stichting Avifauna van Friesland” verzorgde de inventarisaties en met hulp van veel vogelwachters /nazorgers /vrijwilligers werden gebieden geïnventariseerd op het voorkomen van de broedvogelbevolking. Uit de vele contacten die ik destijds binnen de provincie Friesland had en kreeg werden “nieuwtjes uit de natuur” snel verspreidt en kwamen via kranten en tijdschriften bij het Friese volk. Het blad Vanellus (orgaan van de BFVW) was en is m.i. daarbij van doorslaggevende betekenis geweest. De praktische inzet/bescherming staat daarbij nog steeds centraal en is per gebiedseenheid geregeld.

Inzet Nieuwsbrieven levert veel info op.
Na een grote computerstoring en kort erna gehackt te zijn verloor ik als vogelkundig medewerker in korte tijd onder anderen een groot deel van mijn email adressenbestand en kon ik maar een klein deel van mijn correspondenten via specialistische hulp terugvinden. Er werd een veel snellere laptop /computer en beveiliging aangeschaft en een groot deel van de verloren emailcontacten moest via adressen en telefoongegevens nagetrokken worden. Een immens werk wat me destijds heel veel tijd heeft gekost. Via Facebook/Messenger en in de loop der tijd zijn toch nog flink wat email adressen teruggevonden. Door het regelmatig verzenden van Nieuwsbrieven kwamen er in de loop der jaren steeds meer berichten binnen.

Vanaf 4 oktober 2021 zijn er thans 77 Nieuwsbrieven van mij met informatie over vogel en natuurnieuws uit de provincie Friesland verschenen. Het is belangrijk om natuurnieuws en ervaringen te delen met lezers /belangstellenden en collega-onderzoekers. Uit deze contacten komen veel leuke en bijzondere meldingen die het delen via een Nieuwsbrief waard zijn. Zo zijn er in 2024 maar liefst 22 nieuwsbrieven verschenen. Intensief zijn er elke dag (!) aantekeningen verzameld over bijzondere gebeurtenissen omtrent natuurwaarnemingen en ervaringen. Dat leverde enorm veel reacties op.
De Nieuwsbrieven werden tevens ook op mijn Blog geplaatst en konden zo door de waarnemers/melders; https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/  bekeken en bestudeerd worden.
Na het verschijnen van de 77e Nieuwsbrief heb ik een korte pauze ingelast (rustpauze) tot eind december 2024. Het intensieve volgen en noteren (door 1 persoon op leeftijd) neemt heel veel tijd en energie in beslag. Vandaar ook dat ik besluit het wat rustiger aan te doen zodat ikzelf meer tijd overhoud voor privé. De Nieuwsbrieven verschijnen dus nog wel maar zullen wel wat korter zijn en wat anders ingedeeld.

De toekomst.
Hoe nu verder is een belangrijke vraag die me al een tijdje bezighoudt. Voorlichting over de Friese flora en fauna is nog steeds van groot belang, met name voor de directe natuurbeleving/bescherming en kennisoverdracht. We moeten ons als samenleving wel gaan realiseren dat niet alles meer kan in deze maatschappij. Opgroeien met kennis van de natuur (en hoe deze te beschermen) is van essentieel belang voor alle inwoners en een van de (belangrijkste) bouwstenen voor een goed milieu. Leren hoe we allerlei soorten kunnen behouden door hun levensloop (voeding) te kennen in een zo groot mogelijke variatie is m.i. een van de belangrijkste basisregels. Vanaf 1975 tot heden zijn de rode lijst soorten in ons land enorm gegroeid en ondanks de inzet van de moderne technologie/wetgeving en enorme toename van allerlei natuurclubs /verenigingen en natuurwerkgroepen zijn veel soorten toch nog bedreigt in hun bestaan. Er gaat iets fundamenteel mis met de direct bescherming van veel soorten zowel juridisch als in de praktijk. Voor veel soorten is het m.i. al te laat, zij zullen in de toekomst drastische afnemen of verdwijnen uit onze Friese samenleving. Het is dan ook van groot belang dat waarnemingen en inventarisatie gegevens niet verdwijnen in archieven van overkoepelende organen en alleen gebruikt worden voor statistisch onderzoek.
Ergens moeten we een weg zien te vinden in een betere samenwerking die leidt tot meer stabiliteit en variatie van soorten in de Friese flora en fauna zowel binnen provinciale als gemeentelijke grenzen. Een nieuw standaardwerk over de Friese vogelwereld zou mijns inziens daarbij verhelderend kunnen werken. Van enkele (natuur)gebieden zijn al wat recente inventarisaties verschenen (o.a. van de Friese Waddeneilanden).

Jan de Jong (74)
Joure.

-Vogelkundig medewerker LC (Leeuwarder Courant) oktober 1977- heden.

-Twee wekelijkse publicatie van vogelnieuws in de LC.
-Publicist natuurnieuws in diverse tijdschriften/jaarverslagen (vanaf 1975).
-Vogelringer Vogeltrekstation Wageningen NIOO/KNAW (vanaf 1985).
-Vrijwilliger Staatsbosbeheer (sinds 1985).
-Boerenzwaluw onderzoeker in Friesland (sinds 1992).
-Ring onderzoek aan oeverzwaluw in Friesland.

Elias Annes Borgerstraat 66 8501 Joure. Friesland/Nederland.
Tel; 0513-414788. Email; j.d.jonglc@home.nl of j.d.jongringer403@home.nl

27-12-2024, 11:20 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Nieuwsbrief 77. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de 1e helft van december 2024.

01-12. Vandaag 1 vrouw blauwe kiekendief op de Slachte onder Tzum jagend en overvliegend (Mark de Boer en Wopke Vellinga, Franeker). Vandaag 6 grote zaagbek in de Groen Ster bij Leeuwarden waargenomen. Ze zijn hier vrijwel elke winter wel te spotten (Koos Klijnsma, Jelsum).
Groep van 40 rietgors bij Bouwepet bij Gytsjerk (Wiebe Sjoerd van der Veen). Te Beetsterzwaag 100 keep (Willem Bosma). In Drachten bij De Venen 1 houtsnip als vensterslachtoffer (Jornt de Vries). Te Easterein bij Garyp 501 houtduif (Merel Zweemer). Op Makkumer Zuidwaard 14 grote zaagbek (Marcel Stienstra). In Schepenbuurt te Leeuwarden 1 houtsnip dood als vensterslachtoffer (Maai Gre). In de Peazemerlannen 5000 scholekster (AAK Bijl). Te Kollum 135 grote canadese gans (Joost de Bruijn). In Surhuisterveen 1 grote lijster (John Hoeksma). Op Noorderleech groep van 40 graspieper (Durk Lautenbach). Vandaag twee middelste zaagbek in brede sloot langs de spoordijk te Stiens (Gerard Mast). Een roodborsttapuit bij Bokkum (tussen Grou en Nes). In het broedseizoen zitten daar wel twee paartjes. Vandaag hebben we alleen dit vrouwtje gezien (Tjeerd Sijtema, Grou).

Foto © Tjeerd Sijtema.
01-12-2024. De roodborsttapuit wordt in zwakke winters regelmatig in Friesland gezien.

02-12. Vorige week de nestkastjes schoon gemaakt hier in Ruigahuizen, bij een van de negen kastjes zaten muizen (Melle van der Goot). Op De Drait te Drachten 4 witte kwikstaart (Rommert Cazemier). In de bossen bij Wilhelminaoord te Sint Nicolaasga 10 goudhaan (Dennis Keus). Groep van 200 wulp voedsel zoekend bij de Oudemirdumerklif (Greet Boomhouwer). Groep van 12 koereiger aan N361 tussen Rinsumageest en Dokkum (Ypie Wierda). Bij de golfbaan te Leeuwarden 2 dodaars (Marnix Oudega). Vandaag weer een houtsnip tegen het westelijke raam gevlogen bij ons in Drachten aan de Fluessen, de 3e in 3 jaar (Alex Visser). Vandaag in het Hitzumerbinnenpad 28 koperwiek (Klaas Plat, Franeker). Ik woon in Leeuwarden, in Zuiderburen. Sinds een paar weken verblijft er een grote zilverreiger in de plassen langs het fietspad de Folsingadyk, een prachtige vogel. Vandaag zag ik dat een blauwe reiger contact maakte met deze witte reiger. Ze staan nu geregeld samen in dezelfde vijver langs de waterkant, wel op een paar meter afstand van elkaar te vissen (Martha Kist, Leeuwarden). Vier koereiger in Groote Sintjohannesgaaster veenpolder (Job Reitsma).

Foto © Job Reitsma
02-12-2024 Twee van de vier koereigers aan het voedsel zoeken.

03-12. Ik heb ongeveer 2 a 3 weken geleden de grote gele kwikstaart 2 keer in onze tuin gezien in Nieuwehorne (Anneke Joustra). Vanmiddag zag ik hier in Haskerhorne een havik (m) bezig met een prooi, de zwartrokken maakten hem het leven zuur, maar hield stand. Erop af en het de prooi bleek een houtsnip te zijn (Henk Bulsing). Vandaag flink wat vogels gespot in het bos bij Hotel Lauswolt in Beetsterzwaag: Veel koolmees, pimpelmees, een paar staartmees en een zwarte mees. Meerdere roodborst, een enkele keep en vink, een glanskop, enkele boomkruiper en meerdere grote bonte specht. En heel bijzonder, een zwarte specht vloog over mij heen. En voor t eerst in mijn leven meerdere goudhaantjes gespot, een heel klein vogeltje met prachtige kleurtjes (Thea Nolles, Drachten). In Warnsveld aan de Bergkampweg een houtsnip als raamslachtoffer, gevonden in de bebouwde kom door Simon Sluis rond 13:00 uur (melding ontvangen van Hans Grotenhuis, VWG Zutphen e.o.). De hop is al weken in het bungalowpark Roosdûnen op Ameland vandaag ook weer (Petra Visser, Ballum).

04-12. Afgelopen zaterdag 30 november bij de carpoolplaats tussen Dronrijp en Menaam een groene specht (Klaske Reitsma). Op de Boschplaat te Terschelling 40 sijs (Henk Nouws). Bij de Groote Wielen te Leeuwarden 1 roodborsttapuit en 3 staartmees (Vincent Douwes). Op de slaapplaats Burgum-Sumar 200 roek (Wiebe Sjoerd van der Veen). In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 klapekster (S. Rintjema en Koos Jager). In het Morrapark in Drachten 1 middelste bonte specht (Martin Krans). Groep van 400 kievit in Jellumer en Beersterpolder bij Hilaard (Durk Lautenbag). Vandaag streek hier in Olhao in Portugal tegen de avond nog een groep van zo'n 100 trekkende boerenzwaluw neer, om te overnachten op de gevels van gebouwen in de smalle straatjes (Jean Niesz, Olhao /Portugal).

05-12. Vandaag een grote gele kwikstaart gezien in de Prinsentuin te Leeuwarden bij de Wissedwinger. Vrij opmerkelijk, maar een aantal jaren geleden heeft er ook eentje een aantal dagen vlakbij mijn woning (Arendsstraat/ Schoolstraat Leeuwarden) gebivakkeerd, eveneens in december in 2016 (Rindert Algra). Groepje van 7 staartmees in Fochteloo (S. Wenings). Op de Duurswoudsterheide 1 rode wouw (S. Rintjema en Koos Jager).

06-12. Groepje van 35 koperwiek in Wyldemerk (Ale Overweg). Bij de Veerdam te Holwerd 5 velduil (Frank van G e.a.). Bij de Alde Hemdyk/Skredyk bij IJlst 1 roerdomp (Lars van der Laan). Bij Ternaard Buitendijks groep van 180 dwergmeeuw (Andries Zijlstra e.a.). In de polder Geele Strand bij Workum 1500 bonte strandloper (Tjerk Kunst). Bij Het Vliet in Oranjebuurt in Leeuwarden 1 dode houtsnip gevonden (Lieve Veldstra). In De Deelen groep van 32 grote zaagbek (Henk Dommelholt). In De Mieden bij Engwierum 1 casarca (Raymond Daemen). Tijdens mijn dienst ook op patrouille in It Easterskar Rotsterhaule. Trof aan de Gaastweg dit trio koereiger, die in het natte veld de nodige lekkere hapjes vingen. Prachtige ontmoeting. (Geert van der Meer, Rotsterhaule).

Foto © Geert van der Meer
06-12-2024. Koereigers worden in de zwakke winter meer gezien in Friesland.

07-12. Twee ijsvogel gezien te Oudehaske aan de Reidkraach (Nicolai Veen). Groepje van 40 putter op Heide Allardsoog (S. Kruse). In het Ketlikerskar 30 keep en 1 kuifmees (Abe Bakker). In Fochteloerveen Zuidoost 1 klapekster (Martijn). Aan de Suderhegewei in Drachten 4 witte kwikstaart (Thea Staring). Op de slaapplaats in het Lauwersmeer bij Kollumerpomp 15.000 spreeuw (Frans Nottrot). Op de Duurswoudsterheide 1 rode wouw (Nadja Janssen). In de Kaappolder bij Kleine Gaastmeer 100 kievit (Peter van de Braak). Groep van 500 bergeend bij ’t Schoor te Ternaard (Gerrie de Vries). In Polder Schaap aan de N31 bij Werpsterhoek bij Leeuwarden 1 indische gans (Joop van Eerbeek). In Terkaple vanuit mijn tuin 1 roodhalsgans gezien (Sietse Bernardus).

08-12. In de Bakkeveenster Duinen 1 kruisbek (Bert Winters). Bij de golfbaan in Beetsterzwaag 6 appelvink (Willem Bosma). In de Ryptsjerksterpolder 10 waterpieper en 1 rouwkwikstaart (Sipke Booi). Op de Delleboersterheide 15 staartmees en 1 kleine bonte specht (Edzard Osinga). In de Bremerwildernis in Gaasterland 2 raaf (José Arriu). Bij de Put van Nederhorst te Boornzwaag 1 ijsvogel (M. Smit). In het Oosterschar van Sintjohannesga bij de Vogelkijkhut 20 watersnip (Johannes en Gea Koster). Bij Akmarijp in de Blaugerzen 20 kemphaan (Wouter M.G. Vansteelant). Een grote zilverreiger op zoek naar iets lekkers in de sloot bij ons voor de woning midden in bebouwde kom te Harlingen (Jaap en Feikje Godthelp).

Foto © Jaap en Feikje Godthelp
08-12-2024. De grote zilverreiger wordt steeds vaker in de bebouwde kom gezien.

In het Oosterschar aan de Liemdyk bij Sint Johannesga 3 casarca (Geert van der Meer, Rotsterhaule).

Foto © Geert van der Meer
08-12-2024. Casarca ‘s worden in toenemende mate in ons land gezien, met de hoogste aantallen in de zomer. De soort is sinds kort ook hier als broedvogel vastgesteld.

In de Snikzwaagsterpolder 1 ross’ gans met een kleine rode ring aan de linker poot (Sietse Bernardus).

Foto © Sietse Bernardus
08-12-2024. Exoot en soms dwaalgast Herkomstgebied Noord-Amerika. Wordt in ons land in gevangenschap gehouden.

09-12. In Bolsward 1 houtsnip dood gevonden (Silke). Groep van 800 kievit bij de Griene Dyk aan Sneekermeer en 2800 smient en 450 slobeend in Potskar Zuid (Dick Pruiksma).

10-12. In Balk 23 groenling (Ale Overwijk). Op de Vliehors op Vlieland 1 man zwarte roodstaart (Bart Vastenhout). In de Anjumer en Lioessenserpolder 300 kievit en 100 veldleeuwerik (Piet van Iersel). Twee bosuil in Beetsterzwaag (Willem Bosma). Zes nonnetje in het Oosterschar bij Sintjohannesga (Martin Boomsma). Vanmorgen een groepje van ca. 50 putter foeragerend bij me op het erf in Tjerkgaast (Marten van der Heide) Vanmiddag in Piaam geweest en een Cetti’s zanger gehoord, verder daar een flinke groep van 50 wulp (Wouter Schothorst, Joure). Op 30 november om 12:35 uur kwam er bij ons in Teerns een houtsnip aanvliegen die vlak bij de achterdeur wat rondscharrelde, toen hij mij ontdekte vloog ie weer weg (Joke van der Weij).

11-12. In Lemmer 1 ijsvogel (Sjoerd Bresser). Bij De Stenen Man te Harlingen 28 sneeuwgors (Eelco W.F. Brandenburg). Te Beetsterzwaag 20 keep (Willem Bosma). In de Skilaerderpolder bij Mantgum 1 witte kwikstaart (Rommert Cazemier). In Joure een viertal ringmus (Wiebe Poppe). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 30 baardman (Andries Dijkstra). In Mantgum 1 ijsvogel (Gerard Westerhuis). Op Terschelling 7 grote stern (Ernst Jansen). Bij de Griene Dyk aan Sneekermeer 950 kievit (Dick Pruiksma). Bij de veerdam te Holwerd 2000 scholekster (Jan Benoist). In het Oosterschar te Sintjohannesga 10 nonnetje (Bauke Sienema).

12-12. In de binnenstad van Leeuwarden 1 grote gele kwikstaart (Willem Bosma). Te Harkema 1 groene specht (Jenne Mulder). In Heerenveen 1 ijsvogel (Dennis Stulp). In de Blaugerzen bij Akmarijp 45 kemphaan en in de omgeving van de Akmarijpsterpolder en de Blaugerzen zeker >3000 kievit verspreidt (Wouter M.G. Vansteelant). In het Lauwersmeergebied bij Ezumakeeg 2500 kievit (Jan Benoist). Bij Skarl 13 kleine zwaan overvliegend (Hessel van der Iest).

13-12. Bij de Roggeberg te Appelscha groepje van 50 sijs (Arjan Haaijema). In Heeg 1 scholekster (Bert Zijlstra). Te Fochteloo groepje van 60 holenduif (Koert Scholten). Bij Kornwerderzand aan de Wadkant 500 topper (Marchel Stienstra). In Witmarsum 1 man mandarijneend (Jacques Guldenmundt). In de Polder van Lioessens 15.000 brandgans (Harm van der Dong).

14-12. In Bolsward 1 grote gele kwikstaart (Abe Bakker). In Wergea 1 tjiftjaf roepend (Johan Mulder). In Hoog Duurswoude 1 bosuil (Tijn de Boer). Te Ternaard 1 kleine alk dood gevonden (Marcel Korthagen). In de Bocht van Molkwar 1 steenloper (Libbe Zijlstra). In de Blijabuitendijkspolder 3 kleine zilverreiger (Gertjan van Noord).

Foto © Gertjan van Noord.
14-12-2024. De kleine zilverreiger wordt steeds vaker gezien. Nu nog als broedvogel in Friesland!

15-12. In bosgebied Appelscha 2 kruisbek (Marcel Stienstra). In het Drents Friese Wold bij Aekingerbroek 15 appelvink (Henk de Bruin en Marcel Stienstra). In het Geastmar Bosk 1 grote gele kwikstaart (Simon Sprienstra). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 100 kramsvogel (Martje van der Wal). In Diakonieveen bij Nijeberkoop 12 staartmees (Koos Jager). In Damwoude 1 vrouw ijsvogel bij De Indijk (J. A. Wagenaar). Bij Lemmer 25 grote zaagbek (Reinoud Vermoolen). In Goingarijp 1 ijsvogel (Gerard Westerhuis, Mantgum). Bij de Lemsterhoek 1 otter dood als verkeersslachtoffer (C. Hoek). In de Blaugerzen 1 bonte strandloper en in Akmarijpsterpolder 30 kemphaan (Wouter M. G. Vansteelant). Op de A7 bij Tjalleberd 1 otter dood als verkeersslachtoffer (Willem Oevering). In Oldeholtpade groep van 50 toendrarietgans (Sven Valkenburg).

Tot zover de Nieuwsbrief in december 2024.

Dank voor het zenden van de natuur waarnemingen, fotos en meldingen. Ik stel dat bijzonder op prijs! LET OP De maand december 2024 sluit ik eerder af in verband met een rustperiode en de Kerst en Nieuwjaarsviering. Na een erg druk jaar en een veelvoud van intensieve Nieuwsbrieven begin ik in januari 2025 fris aan een nieuwe start. De (nieuwe) Nieuwsbrief zal op een wat andere wijze en minder intensief en mogelijk wat onregelmatiger verschijnen. Ik doe het dus wat rustiger aan. Het Vogelnieuws in de Leeuwarder Courant blijft onveranderd doorgaan. Vermeld duidelijk U naam /adres/ en waarnemingsdata bij U email meldingen.

Alle nieuwsbrieven zijn voortaan ook te volgen op mijn Blog;
https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/ 

17 december 2024.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl Tel; 0513-414788
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

19-12-2024, 08:11 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Het Boerenzwaluw Journaal 2024 Friesland is klaar.

Hierbij (zie Bijlage onderaan) het Boerenzwaluw Journaal 14, 2024 met veel informatie over mijn onderzoek naar de boerenzwaluw in Friesland. Het verslag telt maar liefst 109 bladzijden met informatie over aankomst, broeden, ringresultaten, overwintergebieden en allerlei wetenswaardigheden. Er is erg veel tijd in gaan zitten om alles zo goed mogelijk op papier te krijgen, daarbij is gekozen voor een alfabetische weergave van plaatsen waar geringd en waargenomen is. Er is veel materiaal wat via allerlei kanalen bij me binnenkwam opgenomen. Helaas niet alles, dus ik heb me daarin moeten beperken.

Het is de bedoeling dat het boerenzwaluw onderzoek ook in Friesland door blijft gaan. Gezien mijn leeftijd (74) is dat altijd afhankelijk van wat de tijd ons brengt aan gezondheid. We gaan in ieder geval er met goede moed tegenaan in 2025. Het jaar 2025 wordt in ieder geval een bijzonder jaar als ringer en onderzoeker.
Mede namens mijn vrouw wensen we jullie allen in goede gezondheid een zeer goede Kerst en jaarwisseling toe en een goede start in 2025!

Joure, 9 december 2024.
Jan de Jong (74)
Boerenzwaluwproject Friesland.

Bijlagen:
Boerenzwaluw Journaal 14 2024.pdf (5.8 MB)   

Nieuwsbrief 76. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de 2e helft van november 2024.

15-11. Bij Zwarte Haan 200 kluut (Nadja Janssen). Op de Workumerwaard 1100 wulp (Tjerk Kunst). In de Blijabuitendijkspolder 1 vrouw ruigpootbuizerd (Andries Zijlstra en Rudy Fopma). In Witmarsum 1 houtsnip gezien (Eelco W.F. Brandenburg). Op Camping Seedune op Schiermonnikoog groepje van 22 staartmees (Andre Willem Faber).

16-11. Hier in Dronrijp vliegt al een ekster met een tak in de bek (Simen de Boer). In de Peazemerlannen groep van 250 frater en 50 rotgans (Jorn Brummel en Tijmen Majoor en anderen). In de binnenstad van Sneek 1 grote gele kwikstaart (Victor Eggenhuizen). In de Feanwâlden 1 houtsnip overvliegend (Erwin Walstra). Groep van 33 grote canadese gans bij Buitenpost (Piet Boersma Bij de Hon op Ameland 4200 scholekster en 492 rotgans (Peter Brouwer).

Foto © Nadine Schuurman (foto bij Peazemerlannen).

16-11-2024. Rotganzen worden vooral aan de Friese kust en op de Waddeneilanden gezien.

17-11. Twee ijsvogel in Nijtsjerksterpolder bij Marrum (Henk Hiemstra). Op het Strand ten noorden van Nes op Ameland 1 ijsgors (Frank Haven e.a.). Bij Lioesens 2 witte kwikstaart (Kees Bode). In De Deelen groepje van 6 goudhaan (Job Reitsma). Te Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde 1 bladkoning en 1 bruine boszanger (S. Bernardus, Joure e.a.). Groep van 50 kauw te Heerenveen (Martine Huisman). Bij de Aanwas op Schiermonnikoog 46 kleine zilverreiger (Peter en Mees van Horssen). Groep van 400 holenduif bij De Kampen te Bantega (Koos Jager). Op het Wad bij Westhoek groep van 5000 bergeend (Robert Ketelaar). In Feanwâlden groepje van 6 holenduif (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Polder van Ternaard 1 bahamapijlstaart (Ria Pekelsma).

Foto © Ria Pekelsma.
17-11-2024. Herkomstgebied is Zuid-Amerika. Het is onduidelijk of de soort in ons land nestelt, al zijn er aanwijzingen voor incidentele gevallen. Waarnemingen zijn zeldzaam (SOVON).

18-11. Vanmiddag blauwe kiekendief bij Kollumerpomp (Sies Krap, Kollum). Er vloog hier (tussen Gorredijk en Jonkerslân) vanmiddag een blauwe kiekendief man over. (Keimpe Strikwerda, Gorredijk). Groep van 40 sijs in Lendevallei in Botkereservaat (Koos Jager). Te Drachten bij Azeven Noord 4 appelvink en 1 overvliegende grote gele kwikstaart (Bouke Roosma). Op Terschelling in de Terschellingerpolder 1 zwarte roodstaart (Evert Jan de Jonge). Acht vuurgoudhaan in De Westereen/Zwaagwesteinde (Wybe Visser). Een middelste zaagbek (man) op het IJsselmeer bij Laaksum (Tjerk Kunst) In het Oosterschar bij Sintjohannesga nog een purperreiger (Yge de Haan).

Foto © Yge de Haan.
18-11-2024. De Nederlandse purperreigers trekken in augustus en september naar Afrika. Winter waarnemingen zijn uiterst zeldzaam.

19-11. Vandaag tussen de grauwe ganzen in het Lauwersmeer bij de Kwelderweg een indische gans tussen de grauwe ganzen. Een opvallende gans tussen al die grijs gekleurde ganzen (Sies Krap, Kollum). In Grou 1 grote gele kwikstaart (Jos Welbedacht). In Duinkersoord op Vlieland 1 vrouw zwarte roodstaart (Diet Groothuis). Te Oosterend op Terschelling 1 man zwartkop (Hans van Stijn). In Appelscha 1 bosuil roepend (Dirk Hiemstra). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 havik (Wouter M.G. Vansteelant). In het Swin bij Elahuizen groep van 2100 kievit en 50 goudplevier (Fer- Jan de Vries).

20-11. Vanmorgen een houtsnip met een klap tegen de vensterruiten gevlogen hier in Kollum. Hij lag eerst even in het gras en kwam toen overeind en scharrelde naar het struikgewas toe. Vogel heeft een hele tijd in het struikgewas gezeten, op 21 november was de vogel weer verdwenen. (Johannes Samplonius, Kollum). Bij De Wiken te Drachten 50 grote canadese gans (Koert Scholten). Bij het Buma gemaal te Lemmer aan de IJsselmeerkant 20 grote zaagbek (Romer Cazemier). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 velduil (Marcel Stienstra). Bij Oude Huizenlid op Vlieland 1 smelleken (Carl Zuhorn).

21-11. Wat een mooi gezicht hier in Pietersbierum: de sloot wordt gehekkeld en 2 blauwe reiger en 7 grote zilverreiger genieten (Beitske Bijl, Pietersbierum). Groep van 25 ringmus bij Anjum en Lioenssenserpolder (Theo Bakker). In Heerenveen op Stationsplein 1 houtsnip tegen de ruiten gevlogen en op slag dood (Yfke de Hoog, Joure). Op Ameland bij Westermieden 1 roodhalsgans (Jochum van der Kamp). Bij het Geele strand te Workum 101 wulp (Niels van O).

Foto © Ed Groenedijk (20-11-2024 Groetenpolder NH).

21-11-2024. De aantallen van de wulp in Zuidwest Friesland bij het IJsselmeer kunnen in november oplopend tot vele honderden tot een duizendtal. De meesten echter worden langs de kust en op de Waddeneilanden gezien in die periode.

22-11. Bij de Wide Mar in Stiens 1 witte kwikstaart (Albertus de Jong). Bij Hollum op Ameland 1 zwarte roodstaart (Jochum van der Kamp). In de Banckspolder op Schiermonnikoog 201 watersnip (Daan van der Elsken). Op Sneekermeer bij de Griene Dyk 20 pijlstaart en 400 smient (Abe Bakker). Bij Hollum op Ameland groep van 350 rotgans, hierbij slechts 1 juveniel (Bertus de Lange). In de Veenpolder te Delfstrahuizen 4 wilde zwaan (Ellen Buurstra).

Foto © Ellen Buurstra.
22-11-2024. Wilde zwanen op de weg en fietspad in de Veenpolder te Delfstrahuizen

23-11. Groep van 50 keep bij Oude Willem in Drents-Friese-Wold (Sandra Teer). In Franeker 1 houtsnip gezien (Kor van der Woude). In Katlijk een grote gele kwikstaart (Anneke van Santen). Bij Ophûs te Surhuizum 30 kramsvogel (Wieger Poelstra). In de Anjumer en Lioessenserpolder 75 veldleeuwerik (Kees Bode). In Goëngamieden 1 groene specht (Elbert-Jaap). In Drachtster Compagnie 1 ijsvogel (Wichard Zuidersma). Op het Noordzeestrand op Vlieland 1 dode kleine alk (Carl Zuhorn). Op Workumerveld groep van 100 stormmeeuw (Gerrit J. Gerritsen). In de Lekmar 12 kemphaan en 7 kemphaan in de Akmarijpsterpolder (Wouter M.G. Vansteelant). Bij Van Hall Larenstein in Leeuwarden 1 dode houtsnip als vensterslachtoffer gevonden. Daarnaast ook 1 houtsnip opvliegend gezien aldaar (Baatje). Bij een Plasdras te Oudega W 500 wulp en een 5000 smient waargenomen (Gerrit J. Gerritsen). In het Oosterschar bij Sintjohannesga groepje van 5 nonnetje (Bauke Sienema). Groep van zeker 700 wintertaling in Duinmeer bij Lange Duinen op Ameland (Bertus de Lange). 300 bonte strandloper bij de uitkijkbult Workumerwaard (Tjerk Kunst). Vandaag een groene specht en een ijsvogel in Goënga (Gatske de Jong). Vanmorgen waren op de volkstuin te Sexbierum 2 exemplaren van de grote gele kwikstaart aanwezig (Arend Kuiper).

24-11. Vandaag 1 houtsnip bij ons in de tuin rondscharrelend in Sint Annaparochie (Bauke Tuinhof). Bij Wijckel in Coehoornpolder groepje van 30 putter (Jorrit Zondervan). Bij de Slotplaats te Bakkeveen 60 keep (Gerben Mensink). Twee roodborsttapuit in Tachtig Bunder te Fochteloo (Guus van Duin). In de Anjumer en Lioenssenserpolder nu een 250 veldleeuwerik aan het voedsel zoeken (Kees Bode). In Joure 1 houtsnip gezien (Wiebe Poppe). Bij de Veerhaven op Schiermonnikoog groep van 300 pijlstaart (Tom van Eck). Op de Workumerwaard 65 kleine zwaan (Tjerk Kunst). Groepje van 7 nonnetje in het Oosterschar te Sintjohannesga (Johannes en Gea Koster).

Foto © Johannes en Gea Koster.
24-11-2024. Nonnetjes worden steeds vaker in het binnenland van Friesland gezien in meren en petgaten in natuurgebieden. Op de foto 4 vrouwtjes. De aantallen in het binnenland blijven vaak laag, meestal een tiental vogels bijeen. In het Lauwersmeergebied worden ze vaker in wat grotere aantallen gezien. Vandaag zelfs 17 bij de Kollumerwaard (Leo JR Boon).

25-11. Een groep van 70 kleine zwaan Workumerbinnenwaard (Tjerk Kunst). Vanmorgen stapt hier in en bij de vijvers aan de Flevo (wijk De Drait) in Drachten een grote zilverreiger rond. Blijkbaar voelt dit exemplaar zich ook al thuis in een meer stadse omgeving (Eddy Dijkstra). Groepje van 10 keep bij Vleijen op Ameland (Tim Duchatteau). T Beetsterzwaag 1 grote gele kwikstaart en 1 ijsvogel (Willem Bosma). Op Vlieland 1 zwarte roodstaart in Bokkendal (Carl Zuhorn). Groep van 18 staartmees in Wikelslân in Alde Feanen (AAK Bijl). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 vrouw havik (Bauke Sienema). In Polder Kimswerd 300 kievit (Inge Gommerts). Op Terschelling in Noordsvaarder 2 bokje gezien (Wim de Jong). Groep van 1100 grauwe gans bij De Oosterhemmen (Alexander Vesters). Groepje van 17 nonnetje in Reid omé Krite in Alde Feanen (AAK Bijl). In Polder Geele Strand te Workum 56 kleine zwaan (Hubert Kivit).

26-11. In het Ottema Wiersma reservaat groepje van 40 sijs (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Beetsterzwaag 10 appelvink (Willem Bosma). In Polder Lytse Geast 1 grote gele kwikstaart (Pieter van der Veen). In Siegerswoude 75 koperwiek (Lysanne Valk). In de Akmarijpsterpolder 1 volwassen slechtvalk (Wouter M.G. Vansteelant). In Franeker 1 groene specht roepend (Dirk Kooistra). Twee ijsvogel in Hogebeintum (Daniëlle Keuning). Tussen het Posthuis en dorp Oost-Vlieland 20-tal opvliegende houtsnip geteld (Carl Zuhorn). Groep van 20 grote zaagbek in De Deelen (Frank van Gessele). In West Terschelling op Terschelling 1 man beflijster (Daan van der Elsken).

Foto © Daan van der Elsken.
26-11-2024. Tussen half november en eind maart en in juni tot en met augustus is de beflijster in ons land uitermate schaar (SOVON).

In de haven van West Terschelling op Terschelling 1 kleine alk (Herman Wisselink).

Foto © Herman Wisselink
26-11-2024. De kleine alk wordt voornamelijk aan de kust en bij de Waddeneilanden gezien.
27-11. In Bakkeveen 1 man zwartkop (Koert Scholten). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 1 ijsvogel (Gert Schreuder). In Jubbega 1 groene specht (Taeke de Haan).

28-11. Vanmiddag trof ik bij ons in Heerenveen aan Dopheide achter ons huis tussen het riet een roerdomp aan (Ben Klaassen). Op Landgoed Oranjewoud 10 appelvink (T. Geertsma). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 grote gele kwikstaart overvliegend (Mees van Horssen). In Appelscha bij Terwisscha 1 kuifmees gezien (R. Riemersma). Bij Piaam bij Piamergeul 1 slechtvalk gezien (Vincent de Boer). Bij de Natuurplas & Merriedobbe bij Leeuwarden 1 roerdomp (Martijn Hartman). Bij het Hoornerbosk op Terschelling 5 houtsnip (Geert Renting). Op de Goingarijpster Puollen 1750 smient (Wouter M.G. Vansteelant). In de Soestpolder groep van 75 grote canadese gans (Wiebe Sjoerd van der Veen).

29-11. Vanmorgen een wilde zwaan gezien bij de Wiel nabij Bakhuizen (Cornelis Jellesma, Bakhuizen). Een dodaars zwom achter huis in de vaart (met Pfas) van Jelsum. Vraag me af of dat ook invloed op de gezondheid van de vogel heeft (Koos Klijnsma). Aan de Zuid Oost zijde van Bolsward 14 sijs (Ate Bakker). In Pettebosk bij Earnewâld 28 staartmees (Taeke de Haan). Bij de Lippenhuisterheide te Lippenhuizen 1 man en 1 vrouw blauwe kiekendief (Willem Bosma). Bij De Plaat op Terschelling 1 kuifaalscholver (Herman Wisselink). Bij de Griene Dyk aan Sneekermeer groep van 800 kievit en bij de Houkepoort te Sneek 1 dodaars (Dick Pruiksma).

30-11. Er lag hier zomaar een prachtige houtsnip dood op het erf in Sint Anna Parochie (Dirk Dankert/ melding via Jeppe Bronger van de vogelwacht). Vanmorgen een houtsnip gespot in de achtertuin van onze zoon aan de Geelgorsstraat in Drachten. Een prachtige vogel. We hadden deze nog niet eerder gezien. (Gerke en Riemke de Vries, Wijnjewoude). Bij De Balg op Schiermonnikoog 110 sneeuwgors (Marco Glastra). Bij de Peazemerlannen 250 frater (Maurice ten Hoope e.a.). In Oldeholtpade groepje van 6 witte kwikstaart (Stefan de Vries /Job Reitsma). Bij de Fonejacht te Drachten 1 grote gele kwikstaart (Marjan Vellema). Te Feanwâlden 1 bladkoning (Jordi Roosma). Op Noorderleech groep van 400 kievit (Mariëlle Zwaga).

Dat was de lijst in de tweede helft van november 2024. Dank voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen. Ik stel dat bijzonder op prijs! De maand december staat in het teken van de tuin. We zijn benieuwd wat er allemaal in de decembermaand te zien is in tuin en park. Het valt op dat we maar weinig meldingen meer krijgen uit Friesland van roest/slaapplaatsen van ransuilen. Zijn er al vele verdwenen? Vermeld duidelijk U naam /adres/ en waarnemingsdata bij U email meldingen.

Alle nieuwsbrieven zijn ook te volgen op mijn Blog;
https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/ 

2 december 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl Tel; 0513-414788
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).

02-12-2024, 09:43 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)