20 maart 2008
Geachte mevrouw de Minister,
U weet ongetwijfeld dat in ons land nog regelmatig gezinnen met kinderen opgesloten worden in gesloten centra. Het gaat niet meer alleen om gezinnen die hier al lang verblijven, illegaal geworden zijn en in afwachting van hun verwijdering in detentie gehouden worden. Maar het gaat steeds meer om asielzoekers aan de grens, inclusief niet begeleide minderjarigen, en om zogeheten Dublingevallen.
U weet ongetwijfeld ook dat een verblijf in een gesloten centrum nagenoeg hetzelfde is als opsluiting in een gevangenis. Zulke opsluiting van kinderen in dergelijke centra heeft een nefaste invloed op hun lichamelijke en psychische ontwikkeling, zo leren talrijke studies. Kinderen ervaren de machteloosheid van hun ouders, die zelf door hun situatie in voortdurende stress leven. Zij verliezen zo het noodzakelijke vertrouwen in hun ouders en in de wereld der volwassenen. Zij worden psychisch getraumatiseerd. U zal het er mee eens zijn dat kinderen traumatiseren een misdaad is.
Voor pas aangekomen gezinnen komt dit dubbel hard aan. Zij zijn nog getekend door het trauma van hun vlucht en hun hoop op een normaal leven wordt meteen de kop ingedrukt.
Deze uitgeprocedeerde gezinnen zouden immers onderduiken in de clandestiniteit om aan uitwijzing te ontkomen, zo luidt de argumentatie. Dit risico is echter minimaal om niet te zeggen onbestaand: gezinnen met kinderen die hier naar school gaan, buiten willen spelen en vriendjes hebben, blijven zichtbaar in de gemeenschap waar ze al een tijd lang leven en vertoeven. Opsluiten is dus niet nodig! De bewering dat ouders hun kinderen gebruiken - sommigen zeggen zelfs: kinderen hier verwekken als middel om papieren te verkrijgen en als schild om niet uitgewezen te worden, is uit de lucht gegrepen. Een vernederende bewering overigens. Vluchtelingen zien hun kinderen net zo graag als wij dat doen. Zij zijn ondermeer gevlucht omdat zij voor hun kinderen geen menswaardig leven meer zien in hun land van herkomst. Daarheen terugkeren is de toekomst van hun kinderen op het spel zetten. Welke ouder doet dat?!
Vindt u het niet absurd dat de zogenaamde misdaad - verblijven in illegaliteit bestraft wordt door het plegen van een andere misdaad: het opsluiten van onschuldige kinderen! Die wet druist trouwens in tegen het ook door België in 1992 geratificeerde VN-verdrag over de rechten van het kind.
Dat verdrag stelt ondermeer:
- Dat bij alle maatregelen betreffende kinderen getroffen door gelijk wie - overheden of particulieren - het belang van het kind moet primeren.
- Dat het kind moet beschermd worden tegen elke vorm van discriminatie of bestraffing op grond van de activiteiten of status van zijn ouders of wettige begeleiders.
- Dat kinderen niet van hen mogen gescheiden worden.
Overtuigd van het psychisch trauma dat kinderen bij opsluiting oplopen, liet uw voorganger Minister Patrick Dewael een onderzoek voeren naar alternatieven. Het SUM-rapport dat naar aanleiding van dit onderzoek werd geschreven, besluit dat de opsluiting van kinderen onaanvaardbaar is.
Volgende alternatieven worden voorgesteld:
- Enkel het mannelijk gezinshoofd opsluiten.
- Het hele gezin opsluiten en de kinderen overdag buiten naar school laten gaan. Bewakers brengen de kinderen sochtends naar school en s avonds terug naar het centrum.
- Het hele gezin opsluiten in een aan kinderen aangepast centrum met onderwijs en speelmogelijkheden.
Al deze voorstellen zijn voor ons onaanvaardbaar. Bij al deze alternatieven wordt het gezin ontwricht en de bewegingsvrijheid geheel of gedeeltelijk beperkt, wat - hoeft het nog herhaald een psychisch trauma is voor de kinderen en nefast voor hun ontwikkeling.
Voor gezinnen met kinderen zonder papieren, die in nood verkeren, moet opname in een open centrum mogelijk blijven.
Geachte mevrouw de Minister, er wordt vaak beweerd: uit een jarenlang illegaal verblijf kan men geen rechten putten. Dit gaat niet op voor kinderen. Kinderen putten rechten uit het feit dat zij kind zijn, het feit of ze hier al dan niet legaal verblijven is niet relevant.
Wij onderschrijven daarom de volgende eisen:
- Het opsluiten van kinderen zonder papieren moet onmiddellijk gestopt worden. Aangezien kinderen niet van hun ouders gescheiden mogen worden, mogen gezinnen met kinderen ook niet opgesloten worden. Gesloten centra voor kinderen en jongeren zonder papieren moeten afgeschaft worden.
- Onverminderd het feit dat wij vinden dat kinderen onder geen beding mogen opgesloten worden, vragen wij u beleefd maar met aandrang alvast een moratorium in te stellen voor het opsluiten van kinderen tot deze problematiek in het brede kader van het hele migranten- en vluchtelingenvraagstuk opgelost wordt.
- Alle kinderen, jongeren en gezinnen met kinderen die nu in België verblijven, verdienen te worden geregulariseerd.
Namens de Beweging voor Kinderen zonder Papieren
Piet Willems
