Dienst logopedie en afasiologie: partner in het herstelproces
Verschillende stappen in het behandelingsproces van onderzoek en diagnose tot behandeling:
ONDERZOEK EN DIAGNOSE
Bij een opname wegens een CVA(1) of een hersentrauma voeren wij een logopedisch onderzoek uit op vraag van de behandelend arts. Zo kunnen we nagaan in hoeverre er sprake is van een taal-/spraakstoornis of van een myofunctioneel (slik)probleem. Er wordt tevens getoetst naar de communicatiemogelijkheden op het moment van de opname.
Verder kan er ook een logopedisch onderzoek aangevraagd worden bij patiënten met:
- een stemstoornis,
- een vorm van dementie of
- een oncologisch probleem ter hoogte van het mond- en halsgebied.
Op basis van dit onderzoek stellen we een diagnose (meestal een vorm van afasie, dysartrie of dysfagie als gevolg van een CVA of een hersentrauma). De onderzoeksgegevens worden steeds besproken met de behandelend arts en andere disciplines (fysiotherapie, ergotherapie, verpleegkundigen,
) waarbij eventuele tips i.f.v. een optimale communicatie worden doorgegeven. Een dergelijk interdisciplinair contact is niet weg te denken in het kader van een echte gecoördineerde multidisciplinaire aanpak in functie van de patiënt. Gezien we vaak merken dat ook de directe omgeving van de patiënt met veel vragen zit over de specifieke logopedische problemen en de meest performante aanpak ervan, informeren we ook de familie over de onderzoeksresultaten tijdens een gesprek op de kamer. Op verzoek van de familie kan er ook een overlegmoment gepland worden.
Wat betekent...
afasie: verzamelnaam voor alle door hersenletsel veroorzaakte stoornissen die een vermindering of verlies van het vermogen zich om uit te drukken (spraak, schrift of tekens) tot gevolg hebben
dysartrie: uitspraakstoornis ten gevolge van een neurologische aandoening
dysfagie: slikstoornis
 CVA
CVA is de afkorting van de medische term cerebrovasculair accident. Een cerebrovasculair accident kan een hersenbloeding of herseninfarct (trombose, embolie) inhouden. CVA vormt de derde doodsoorzaak, na kanker en hartziekten en is ook de belangrijkste oorzaak van invaliditeit op oudere leeftijd. Een synoniem voor een CVA is een beroerte. Van de stoornissen die na een CVA optreden, springen die op het gebied van de motoriek het meest in het oog. Daarnaast kan ook een afasie optreden met verschillende nevenstoornissen zoals een dysartrie, geheugenstoornissen, emotionele labiliteit,
BEHANDELING
Naargelang de aanwezige stoornis en de capaciteiten van de patiënt stellen we een aangepast therapieplan op.
Bij afasie of dysartrie streven we er steeds naar om opnieuw zo optimaal mogelijk de verbale taal te hanteren. Een van de primaire behoeften van elke mens, namelijk zijn gevoelens en ideeën kunnen uiten, willen we terug zo optimaal mogelijk laten verlopen. Indien dit niet lukt, wordt ter ondersteuning non-verbale taal ingeschakeld. Wanneer enkel de non-verbale taal intact is, kunnen andere hulpmiddelen aangewend worden. We maken dan gebruik van een communicatiebord met pictogrammen of geschreven taal aangepast aan de mogelijkheden van de patiënt, een taalzakboek, een spraakcomputer,
Bij dysfagie wordt aan voedselbegeleiding gedaan. Hierbij vindt de logopedische therapie plaats op de kamer van de patiënt en staan we de patiënt zowel verbaal als manueel bij tijdens het slikproces. Bij een stemstoornis wordt stemtherapie opgestart. Het correcte ademhalingstype, het resoneren en het nasaleren wordt aangeleerd, alsook wordt de stemhygiëne uitvoerig besproken.
Na een oncologische ingreep ter hoogte van het mond- en halsgebied kan ook een stem- of spraakstoornis aanwezig zijn. Afhankelijk van de problematiek starten we een behandeling om opnieuw een zo goed mogelijke verbale communicatie te creëren.
FREQUENTIE EN DUUR VAN DE THERAPIE
Bij de meeste patiënten gaat de therapie dagelijks door. Bij gehospitaliseerde patiënten duurt de therapie, afhankelijk van de vermoeidheid, tussen de 15 à 30 minuten terwijl bij ambulante therapieën de duur varieert van een half uur tot een uur.
VOORSTELLING LOGOPEDISCH TEAM OPLEIDING
Logopedische behandelingen zijn enorm geëvolueerd sinds de jaren 80. Ons logopedisch team bestaat uit gediplomeerde logopedisten (Hilde Vanden Driessche en Caroline Lammertijn) met een grote praktijkervaring.
Niettegenstaande neurologen, neurolinguïsten, psycholinguïsten,
al lange tijd onderzoek doen naar de indeling, de werking en de plasticiteit van onze hersenen, doet men tot op vandaag nog steeds nieuwe ontdekkingen. Door dit toenemend inzicht zijn ook de logopedische behandelingen in sterke mate geëvolueerd. Om deze evolutie te kunnen bijhouden schoolt ons team zich continu bij. Iemand van ons team (Hilde Vanden Driessche) heeft zich reeds bijkomend geschoold in dit specifieke vakgebied via de 3-jarige postgraduaatopleiding neurologische spraak- en taalstoornissen en is dan ook gediplomeerd afasiologe of afasietherapeute.
Het spreekt voor zich dat deze specialisatie ervoor zorgt dat ons team kan putten uit een ruimere kennis en dan ook met een grotere bekwaamheid patiënten met een niet-aangeboren hersenletsel kan behandelen.
 BEREIKBAARHEID
Het logopedisch team is elke voormiddag aanwezig in het ziekenhuis om de gehospitaliseerde patiënten met taal-, spraak- en slikproblemen bij te staan tijdens hun revalidatieproces. Daarbij komen zij in contact met patiënten die op verschillende verpleegafdelingen verblijven (Sp-dienst, Geriatrie, Neurologie, Functie voor Intensieve Zorg,
).
Daarnaast staat onze dienst ook in voor de ambulante therapie in het logopedielokaal. Zo kan een patiënt ook na ontslag uit het ziekenhuis verder therapie komen volgen, al dan niet samen met fysio- en ergotherapie.
Voor verdere info kan u contact opnemen met onze dienst: tel. 056/62 33 84
of e-mail: logopedie@ziekenhuiswaregem.be
Wist je dat
ons brein 2% van ons totaal lichaamsgewicht bedraagt.
de hersenen van een man gemiddeld groter zijn dan die van een vrouw. Het aantal hersencellen heeft echter niets te maken met hoe slim iemand is.
onze hersenhelften er hetzelfde uitzien maar zeker en vast geen spiegelbeeld zijn van elkaar. Beide helften hebben voor een groot deel dezelfde functies maar een aantal functies (zoals bv. taal) kunnen echter alleen maar door één van de helften goed uitgevoerd worden.
90% van de mensen rechtshandig zijn, de rest linkshandig. Als beide ouders linkshandig zijn, is de kans dat u linkshandig bent driemaal hoger dan wanneer uw ouders alle twee rechtshandig zijn. Er bestaan ook mensen die zowel links- als rechtshandig zijn. Hiervoor wordt de term ambidexters gebruikt.
naast een bepaalde voorkeur voor de linker- of rechterhand, de mensen meestal ook dezelfde voorkeur hebben voor het oor, oog en been.
jaargang 2008 nummer 12 - juni 2008
Tekst Hilde Vanden Driessche, logopediste-afasiologe Caroline Lammertijn, logopediste Verantwoordelijke uitgever Richard Neirynck - algemeen directeur
O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem vzw Vijfseweg 150, 8790 Waregem
T 056/62 31 11- F 056/62 30 20 info@ziekenhuiswaregem.be
www.ziekenhuiswaregem.be
15-06-2008 om 17:39
geschreven door Beverse Weetjes
|
