Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
07-01-2008
driekoningen
Driekoningen, Driekoningen
Driekoningen, Driekoningen, geef mij 'ne nieuwen hoed; M'nen ouwen is verslete, ons moeder mag 't nie weten. Onze vaoder heget gèld op de rooster neergeteld.
Op verschillende plaatsen in de Nederlandse Kempen kon ik dit bedelliedje optekenen. Panken noemt het als enige bedelliedje rond driekoningen. Hij tekent daarbij aan, dat in plaats van de laatste regel ook wel gezongen werd: mijn nieuwe is te goed. In o.a. Hilvarenbeek en Netersel zong men daar: al op de toonbank neergeteld. Elders zong men: op de spaarbank gezet. of in plaats van de drie laatste regels:
Ons vader mag 't nie weten Ons moeder is nie thuis Piep zei de muis in 't voorhuis (ook wel zomerhuis) (5)
Dat het ook in de Belgische Kempen een erg verspreid lied was, getuigen de vele optekeningen die ervan bestaan. In de gemeente Lommel gingen arme kindjes, in tegenstelling tot de Nederlandse Kempen, rond de eeuwwisseling nog wel jaarlijks met o.a. dit liedje en de rommelpot langs de huizen. In Retie zongen de kinderen het lied, terwijl ze in groepjes van drie tot vijf man met een draaiende ster langs de deuren trokken, in de avonduren bijgestaan door een stallantaarn of een ballonnetje met een kaars erin. In de omgeving van Brussel behoorde het tot de meest gezongen liedjes en ook in Turnhout was het bij de rondtrekkende jeugd veruit het populairste lied. Daar liepen de kinderen met de rommelpot en een houten ster langs de huizen, waar ze hun koningslied zongen. Ook Nuyts noemt het als eerste en meest gezongen lied. In Grobbendonk en in Beerse was het eveneens het meest geliefde driekoningenliedje. Om de verspreiding van een bepaald lied te kennen is men natuurlijk afhankelijk van mensen, die de liederen noteerden. Gezien de vele optekeningen die er van dit liedje bestaan, mogen we gerust aannemen dat het een erg grote verspreiding heeft gekend. Zoals veel andere bedelliedjes rond Nieuwjaar en Vastenavond is ook dit driekoningenliedje erg kort. De voorkeur voor korte liedjes hield verband met de competitiegeest die er onder de kinderen heerste om het meest op te halen, daarbij het accent verplaatsend van het algemeen feestvierend karakter van de driekoningenliederen naar een meer bedelend karakter. Hoe korter het lied, hoe meer plaatsen aangedaan konden worden en hoe meer geld men ophaalde. Ik moet daarbij direct aantekenen, dat in de jaarkransfolklore rond de midwinterfeesten zingen en geschenken geven veelal samengaan. In de negentiger jaren van de 19e eeuw schrijft Panken nog, dat er in de Kempen met driekoningen nergens liedjes of deuntjes gezongen werden. In Reusel is het gebruik dat kinderen als drie koningen verkleed langs de deuren trekken in het midden van deze eeuw op sterven na dood. Dit in tegenstelling tot het Vastenavondfeest, waarbij nog tot in de vijftiger jaren verschillende bedelliedjes werden gezongen met begeleiding van de rommelpot, die langzamerhand plaats maakte voor rammelende centenbusjes.
06/01Onze hersens blijven langer goed dan we dachten
Volgens nieuw onderzoek klopt er niets van de als onaantastbaar beschouwde theorie dat de menselijke intelligentie tussen 18 en 26 jaar een piek bereikt en daarna bergafwaarts gaat, zo schrijft de Sunday Times. Integendeel, onze hersencapaciteit blijft stabiel en wordt in sommige opzichten zelfs groter naarmate we ouder worden.
Dat blijkt uit een studie die werd verricht dooor Lars Larsen, een psycholoog die is verbonden aan de Deense universiteit van Aalborg. Zijn onderzoeksploeg boog zich over de dossiers van 4.300 Amerikaanse oud-militairen, die werden onderworpen aan iq-tests toen ze op hun twintigste bij het leger gingen en die twintig jaar later opnieuw werden getest. De conclusies, die werden gepubliceerd in het vakblad 'Intelligence', geven aan dat echte veranderingen in de menselijke intelligentie zowel duidelijker als complexer zijn dan tot nog toe werd gedacht, en dat ons denkvermogen geen hoogtepunt bereikt tijdens tussen 19 en 26 jaar maar in feite redelijk stabiel blijft tijdens het hele leven. Waarmee een aantal veronderstellingen waarvan werkgevers, beleidsmakers en onderwijskringen uitgingen in één klap worden ondermijnd..
Niet alleen geeft het Deense onderzoek aan dat er geen sprake is van een gestage daling van onze intelligentie en dat bijvoorbeeld rekenen en wiskundige taken niet achteruitgaan, onze verbale capaciteiten nemen juist toe naarmate de mens ouder wordt. Volgens Larsen komt dat 'omdat oefening kunst baart' en oudere mensen veel meer sociale en praktische problemen hebben moeten oplossen dan jongeren en daardoor complexere taalvaardgheden hebben ontwikkeld. Dat weegt volgens hem zwaarder door dan de, via scanners aangetoonde, afname van het antal hersencellen dat begint als de mens tegen de dertig jaar loopt.
De Deense bevindingen bevestigen een onderzoekstrend die zich al enkele jaren aftekent is en waarover Lorraine Tyler, hersen- en spraakspecialiste aan de universiteit van Cambridge zegt "Als we de hersenen bekijken, zien we daarin naarmate we ouder worden fysieke atrofie optreden. Maar dat wil nog niet zeggen dat de hersenfuncties niet intact blijven, wat aantoont hoe flexibel de hersens zijn. Ze passen zich aan en veranderen naarmate de leeftijd van de mens verandert'. Op de vraag waarom generaties psychologen er dan allemaal van uitgingen dat na het volwassen worden onvermijdelijk een achteruitgang in het denkvermogen volgde, zegt Tyler dat dit het gevolg is van een verkeerde manier van testen (dezelfde proeven voor oud en jong, zonder rekening te houden met verschillen in opleiding en culturele achtergrond). Dat verklaart volgens haar ook de resultaten studies die concludeerden dat sommige rassen een lager IQ hebben dan anderen.
Dat alles neemt niet weg dat er een limiet is aan onze intellectuele groei. Uiteindelijk krijgt iedereen te maken met afnemende hersencapaciteit, maar zelfs dit proces kan worden afgeremd door gezond eten, veel bewegen en het vermijden van onnodige stress.
Hekselien verovert China Kinderboeken An Melis slaan aan in Verre Oosten
RETIE - Even bekend als Jip & Janneke is Hekselien nog niet maar het heksenfiguurtje uit de kinderboekenreeks van An Melis (43) uit Retie is goed op weg om de wijde wereld te veroveren. Binnenkort verschijnt Hekselien in China.
An Melis stelt zaterdag haar vierde boek uit de populaire Hekselien-reeks voor: 'Hekselien en het trollenkind'. Het verhaal gaat over een kleine trol die gepest wordt door zijn vriendjes en daarom wegvlucht in het bos, waar hij in contact komt met Hekselien.
'Hekselien en het trollenkind' kent uiteindelijk een happy end. Dat hoort zo in een kinderboek?
An Melis: 'Het móet niet maar ik vind het wel leuk voor de kinderen. Zo houden ze er een goed gevoel aan over.'
Ook in het Verre Oosten wekt Hekselien een goed gevoel op. Je hebt de auteursrechten verkocht aan China, Zuid-Korea en Taiwan. Je bent 'binnen' nu? (lacht) 'Buitenlandse contracten zijn leuk meegenomen. Ze staan mooi op je palmares. Maar voor het geld hoef je het niet te doen, zeker niet als het om arme landen gaat. Mijn boeken liggen ginder in de winkelrekken voor amper een paar euro.'
Is schrijven en tekenen een fulltime job voor jou?
'Ik ben dolblij dat ik van mijn hobby mijn beroep heb kunnen maken. In de middelbare school volgde ik een kunstopleiding. Daarna studeerde ik voort als kleuterleidster.'
Verteltheater
'Vandaag ben ik dag in dag uit bezig met tekenen, schrijven en lezingen geven, vooral voor kleuters en leerlingen van de lagere school. Dan verkleed ik me als heks en breng ik in de klassen een soort verteltheater.'
De kinderen zijn niet bang voor de boze heks uit Retie?
'Nee, zeker niet. Ik breng wel altijd een bezem en een toverpot mee maar ik zie eruit als een lieve heks. En als een van de kinderen toch wat onrustig wordt, stop ik hem meteen een knuffeltje toe. Mijn ervaring als kleuterleidster komt me dan goed van pas.'
Alle kinderen kennen Hekselien vandaag?
'Zelfs in scholen in Brussel of Limburg blijken ze Hekselien te kennen, ja. Ik sta er vaak van versteld.'
An Melis stelt zaterdag om 18 uur haar nieuwste boek 'Hekselien en het trollenkind' voor in zaal Den Dries in Retie. Toegang: gratis.
An Melis is auteur en illustrator van de reeks Hekselien, prentenboeken voor 4- tot 5-jarigen en leerlingen van de eerste graad lager onderwijs. An Melis leest voor en speelt het Hekselienverteltheater voor deze leeftijdsgroepen. 'Achter de schermen van het boek' is een lezing voor de tweede en derde graad lager onderwijs. Die handelt over de inhoud en productie van een boek. Leraren uit het buitengewoon onderwijs kunnen met de schrijfster overleggen hoe een activiteit aangepakt wordt. Een lezing kost 152 euro (+ kilometervergoeding vanuit Retie). Je kan 100 euro terugwinnen als je tijdig een subsidie vraagt via www.stichtinglezen.be. >>> Meer info: melis.an@telenet.be. (Hekselien - Uitgeverij Abimo)
De veertien ministers van de interim-regering hebben vrijdagmorgen bij de koning de eed afgelegd. Na het nemen van de traditionele familiefoto's, gingen de leden van het nieuwe kabinet rond de tafel zitten voor de eerste ministerraad. Dat gebeurde vroeger dan gepland, namelijk onmiddellijk na de fotoshoot voor het parlement.
Pieter De Crem (CD&V) heeft als kersvers minister van Defensie meteen het kabinet van Defensie overgenomen van André Flahaut. De achterliggende filosofie is dat Defensie permanent bemand moet blijven. Om 14.00 uur neemt Yves Leterme het kabinet Begroting aan de Koningstraat 180 over van Freya Van den Bossche.
Later op de dag trekt premier Guy Verhofstadt naar het parlement om er de regeerverklaring van de interim-regering voor te lezen. Het debat en de stemming over de verklaring vindt zondag plaats.
20/12Astronomen op zoek naar de ster van Bethlehem
De drie koningen of wijzen uit het Oosten volgden de ster naar Bethlehem, luidt het bijbelse kerstverhaal. Of dat een echte ster was, of een conjunctie van twee planeten, of dat de ster allegorisch is bedoeld - daar zijn astronomen na tweeduizend jaar nog niet uit.
Sinds Galileo Galilei in 1610 de telescoop uitvond, hebben astronomen, zowel amateurs als fulltime professoren, gespeculeerd over wat die beroemde ster van Bethlehem nu was.
Toch wordt er de bijbel maar twee keer kort aan gerefereerd, en alleen door de evangelieschrijver Mattheüs: Toen Jezus geboren was in Bethlehem in Judea, tijdens de regering van Herodes, kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: 'Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen om hem eer te bewijzen.'
De oude astronoom Sir Patrick Moore, bekend van zijn BBC-serie over de sterrenhemel, beweerde in 2001 in zijn boek The Star of Bethlehem dat het een vallende ster moet zijn geweest.
Dat is echter problematisch, vindt een aantal sterrenkundigen. Een vallende ster duurt niet lang genoeg om drie koningen dagenlang de weg te wijzen, zegt dr. Stan Dermott, voorzitter van de sterrenkundefaculteit van de Universiteit van Florida. Hetzelfde geldt voor een maansverduistering, een ander idee dat wel is geopperd.
Een komeet? Sinds de komeet Halley in 1758 met Kerstmis verscheen, hebben mensen jarenlang gedacht dat dat de ster van Bethlehem moet zijn geweest. Er zijn een paar kometen die tijdens de regering van Herodes aan de hemel zichtbaar waren, weten we, die ook in Chinese kronieken zijn beschreven. Ook niet wetenschappelijk houdbaar, zegt Derrick Pitts van het Fels Planetarium in Philadelphia. Bovendien: Kometen werden vooral gezien als tekenen van onheil in die tijd, zegt Geza Gyuk, astronoom aan het Adler Observatorium in Chicago.
De theorie van een supernova, een superheldere exploderende ster, is logischer, en ook een planetaire conjunctie is mogelijk: in het jaar 2 voor Christus stonden Jupiter en Venus zeldzaam dicht bij elkaar. Die theorieën zijn plausibeler. Over planeten hadden mensen in elk geval veel kennis en ze hebben het misschien zelfs kunnen voorspellen, zegt Dermott.
Misschien is de verwijzing naar de ster allegorisch bedoeld. Mensen vertelden elkaar verhalen in die tijd, en verhalen worden nu eenmaal verfraaid in de loop der tijd, denkt Davis.
"En er wordt natuurlijk nergens gezegd dat de Bijbel hoe dan ook geschiedenis is, legt Pitts uit. De teksten zijn geschreven voor geloof, niet voor wetenschap. Daarmee doe ik niets af aan de Bijbel. Ook in de Bijbel kun je geen goed referentiepunt vinden over hoe je het boek moet lezen.
