Koning Boudewijn (links) en koningin Juliana zetten beiden hun handtekening in een boek tijdens de opening van het Terneuzense sluizencomplex in 1968.
foto Camile Schelstraete
Na vijf jaar onderhandelen lijken de meer dan twintig belanghebbende partijen eruit te zijn: Terneuzen krijgt er een gloednieuwe zeesluis bij Een nieuwe, grotere zeesluis in Terneuzen zal de economische ontwikkeling van de Kanaalzone een geweldige duw in de goeie richting geven.
De regio zal er decennia achtereen profijt van hebben. Burgemeester Jan Lonink van Terneuzen is daar vast van overtuigd, zeker na het zoveelste overleg over de nautische toegang tot het Kanaal Gent-Terneuzen.De meer dan twintig belanghebbende partijen zijn na vijf jaar bakkeleien nu eindelijk volop bezig met de afronding van de slepende discussie.
Dat moet uitmonden in een unaniem advies aan de ministers van Verkeer en Waterstaat in Nederland en Belgie, dat midden januari 2009 officieel wordt gepresenteerd.
Al die partijen, verenigd in het Stakeholders Forum (SAF), lijken nu op een lijn te zitten:
de bouw van een nieuwe zeesluis met een capaciteit van rond de 100.000 ton pal oostelijk van de huidige 80.000 tonssluis.
De nieuwe situatie zou vergelijkbaar zijn met die van het sluizencomplex in Antwerpen, waar de Zandvliet- en Berendrechtsluis broederlijk naast elkaar liggen.
De sluis in Terneuzen wordt aangelegd binnen de grenzen van het huidige sluizencomplex, tussen de huidige zeesluis en de monumentale middensluis, die in de toekomst moet gaan fungeren als spuisluis én overloopsluis voor de binnenvaart.
De bestaande binnenvaartsluis blijft ook in de nieuwe opzet gewoon functioneren.
Dinsdag werd de nieuwe variant, die is ingebracht door de directie van Rijkswaterstaat Zeeland, besproken door het SAF.
Maar natuurlijk leidde dat niet direct tot een akkoord.
Met name de Nederlandse gesprekspartners kwamen op de proppen met tal van aanvullende voorwaarden.
Het antwoord op de vraag waarom die nu zijn geformuleerd, is heel simpel, vindt Lonink.
,,Wat goed is voor de Belgen, moet dit keer ook goed zijn voor ons", zegt hij,
mede namens het college van Terneuzen.
De Zeeuwse partners binnen het SAF willen niet alleen die nieuwe zeesluis, zij willen ook dat de Vlamingen nu eindelijk eens meewerken aan de aanleg van de al zo lang gewenste spoorverbinding Axelse Vlakte-Zelzate, dat ze zorgen voor een goede aansluiting van de verdubbelde Tractaatweg op de R4-West bij Zelzate en dat ze niet langer meer dreinen over verbreding van het kanaal.
Ook moeten de Belgen ervoor zorgen dat er een eind komt aan de bestaande concurrentievervalsing op de spoorlijn Terneuzen-Gent.
De Belgen hanteren op dit traject, de zogenoemde Dow-lijn op de westoever van het Kanaal Gent-Terneuzen, nog steeds hogere vervoerstarieven dan elders in België.
De gemeente Terneuzen en de ZMF hebben naast die hele lijst voorwaarden ook nog aanvullende wensen op milieugebied geformuleerd.
Zij willen niet dat woongemeenschappen in de Kanaalzone op termijn belast zullen worden met de gevolgen van grotere verkeersbewegingen op het water, de weg en het spoor.
In de rapportages, die binnen het SAF aan de orde zijn geweest, zijn de milieugevolgen van de nieuwe sluis en de nieuwe spoor- en wegverbindingen niet naar behoren uitgewerkt.
De twee partijen hebben dan ook gevraagd om een second opinion.
Door dit verzoek is de definitieve besluitvorming over de sluis een maand opgeschort.
Dat de Nederlandse partijen nu met aanvullende voorwaarden komen heeft alles te maken met de ervaringen die eerder werden opgedaan bij de discussie over de verdieping van de Westerschelde.
Toen werd aanvankelijk nagelaten een aantal belangrijke voorwaarden in te bouwen in de overeenkomst. Lonink:
,,Bij dat zogenaamde Proses-proces is de toegankelijkheid van Antwerpen wel goed geregeld, maar worstelen we in Zeeland nu nog steeds met de gevolgen van de verdieping voor de veiligheid en, wat dan heet, de natuurlijkheid.
Nu proberen we soortgelijke discussies achteraf te voorkomen."
De nieuwe zeesluis in Terneuzen gaat om en nabij een miljard euro kosten.
Dat is exclusief de nodige aanpassingen van het kanaalprofiel, de tunnels en de bruggen.
Eén ding staat, wat dat betreft, zo goed als vast: de oude tunnel bij Zelzate verdwijnt.
Belgen hebben met het wegpoetsen van dat soort obstakels geen enkele moeite.
Ervoor in de plaats komt een tunnel, dichter bij Gent.
Wie opdraait voor de kosten van de nieuwe sluis en de aanpassing van het kanaal is nog onduidelijk. Bij de laatste kanaalwerken, die in 1968 werden afgerond met de opening van het sluizencomplex door koning Boudewijn en koningin Juliana, betaalden de Nederlanders een kwart en de Belgen de rest.
Nu moet het anders, oordelen de Belgen.
Als het aan hen ligt, wordt het een 60-40-verdeling, maar over 70-30 valt vermoedelijk ook wel te praten.
Met name in Gent draait de lobby voor een nieuwe zeesluis momenteel op volle toeren. Gisteren nog cirkelde havenschepen Sas van Rouveroij in een helikopter boven het sluizencomplex.
Hij was in het goede gezelschap van de nieuwe ambassadeur van Nederland in België, Hannie Pollmann-Zaal.
Bron : pzc.nl
