LOOK en Winteruitjes

Vandaag van het goede weer geprofiteerd om ter elfder uur nog look te planten. Ik gebruikte de eigen knolletjes.

Vorig jaar gebeurde het planten wel rond half oktober samen met plantuitjes. Dit jaar waren ze al vroeg uitgeput bij de AVEVE in de buurt. Blijkbaar zijn er al meerdere tuiniers die hiervan gebruik maken.

Die winteruien groeiden mooi uit, terwijl mijn lenteplanting te vroegtijdig geveld werd door de witziekte.

Er zou hiertegen al resistent plantmateriaal zijn, maar ik heb hiervan nog geen aanbod gezien.

Weet iemand hierover meer?

Mutsu, nog een schurftappel die ik niet graag zou missen

Mutsu is een Goldenachtige die vroeger commerciëel gekweekt werd: grote groen-gele vruchten.

Mijn Mutsu staat op een M7 onderstam en is een grote boom geworden. Ik heb de top wat ingekort om er met mijn ladder van 7,5 m bij te kunnen.

Op mijn M7 hebben de appelen een goed formaat, maar niet het superformaat dat ze op een zwakke onderstam halen.

Ook de schurftaantasting werkt beperkend.

Mutsu is een Japanse kruising tussen Golden Deliciuos en Indo.

Kwam in 1948 in de handel.

In Groot-Brittanië werd de appel herdoopt als Crispin.

Het is een triploïd ras en regelmatig vruchtbaar.

De vruchten hebben een vast, knapperig, sappig en zoet, geel vruchtvlees. Ze bewaren gemakkelijk tot maart.

Veel vruchten hebben schurftplekken, doch smaken zeer goed.

Mutsu is ook een kankergevoelig ras dat ik regelmatig wat dien bij te knippen.

Alles samen vind ik het toch een waardevol ras.

Jonagold in natuurlijke Teelt

Ik heb 2 Jonagold mutaties (waaronder King Jonagold; de andere ?) op een omgeënte boom. daarbij Jonagored (de meest bekende, zeer rood kleurende Jonagoldmutatie) op de top van een andere boom (ras Jonathan op M7) groeide dit jaar opvallend goed. Wellicht nog een gunstig gevolg van vorig jaar? Meestal is Jonagold sterk schurftgevoelig.

Heel uitzonderlijk kennen we een jaar met haast geen schurft, zoals vorig jaar toen de eerste schurftsporen in april, begin mei geen kans kregen tijdens het droge, zonnige voorzomerweer.

De zwaarste schurftinfectie gebeurt in het voorjaar.

Ik vind dat dit jaar –ondanks al de schurftbevorderende nattigheid - de aantasting door schurft al bij al meevalt.

Vroeger zou ik gezegd hebben tegen een liefhebber: "Aanplant van Jonagold af te raden". Nu begin ik te twijfelen, want ik heb ondanks de schoonheidsfouten echt smakelijke appelen.

Blenheim Orange

en

Freiherr von Berlepsch

Blenheim Orange is een Engelse appel met een historie. Hij werd rond 1740 gevonden aan de ringmuur rond het Blenheim park met het Blenheim paleis van de familie Churchill. De beroemde Winston Churchill werd er later geboren.

Blenheim Palace ligt in Woodstock, in een uitloper van de Cotswolds in Midden Engeland.

Kempster’s Pippin naar de vinder, viel in de smaak en werd lokaal verder gekweekt. Ook bij Churchill, de hertog van Malborough kwam de appel op tafel, werd herdoopt als Blenheim Orange en in 1804 onder zijn nieuwe naam in de handel gebracht. In Normandië kent men de appel als Bénédictin.

De grote, aantrekkelijke, wat platte appel smaakt zoet en iets nootachtig. Bewaart tot nieuwjaar.

Het is een triploïd ras en vergt bestuiving. Het ras is sterk beurtjaar gevoelig.

Freiherr von Berlepsch

Een appel uit het Rijnland; kruising tussen Ananas Reinette en Ribston Pippin van rond 1880.

Heeft een intense ananassmaak, zoet, fijne zuren, sappig en knapperig, kortom een zeer goede smaak. Bewaart tot Nieuwjaar.

Deze appel is eveneens sterk beurtjaargevoelig. Mijn boom blijkt daarbij vrij vatbaar voor kanker en dien ik als dusdanig in het oog te houden.

Twee Appelen van Jacques Bosschaerts te Zwalm

Jacques Bosschaerts richtte eind der zeventigerjaren in het Arboretum te Kalmthout de eerste twee grote Fruittentoonstellingen in Vlaanderen in.

Robert en Jelena De Belder waren toen de drijvende krachten van het Arboretum, dat vooral door toedoen van de dynamische Jelena, van Joegoslavische oorsprong, wereldfaam zou verwerven.

Het Arboretum zou later overgenomen worden door de provincie Antwerpen.

Jacques Bosschaerts, verbonden aan Gevaert hadden we al leren kennen op zijn Veltvoordracht over fruit in het Museum van het Vlaams Cultuurleven te Antwerpen.

Voor zijn expositie had hij de medewerking van verschillende Vlaamse tuinbouwscholen. Frans Heyvaert van de Tuinbouwschool Merchtem verleende zijn persoonlijke medewerking. Ook de landbouwfaculeit van Gembloux verleende zijn medewerking. Ook de heer Pustjens van Ranst, de toenmalige voorzitter van de Antwerpse fruitkwekers was van de partij.

Jacques doopte een van zijn goede zaailingen Jelena, ter nagedachtenis van mevrouw De Belder, enkele jaren geleden  op reis in haar geboortestreek overleden.

Jelena ziet er een attractief appeltje uit. De smaak is goed.

Het zou goed zijn als Jacques een pomologisch portret over deze appel zou schrijven.

De andere appel is de gewichtskampioen onder de appelen: de Engelse keukenappel Howgate Wonder. “De zwaarste appel die hier ligt haalt 800 gram”. Vergelijk met de Jacques Lebel, middelmaat vruchten.  Op een bezoek,enkele jaren geleden, aan de herfstfruitshow te Detling, Maidstone (de hoofdstad van het graafschap Kent),  heb ik de reuzenvrucht gezien, die daarna werd opgenomen het Guiness Book of Reccords.

Onbekende Appel

Van onderstaande appel ben ik de naam kwijt. De ent komt uit de Verger Conservatoire van Villeneuve d’Asq (Rijsel).

Ik moet nog een jaar wachten, want dit jaar is er geen expositie. Die is slechts om de twee jaar.

Het is een vrij gezond ras met zeer lekkere, zeer sappige vruchten, die zeker nog een tijd bewaren.

Fruithappening Zwalm zo 19 okt.

Al  enkele jaren richt het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen een Fruithappening in.

Men verhuist telkens naar een van de gemeenten die deel uitmaken van de intercommunale met 16 gemeenten. Vorig jaar Kruishoutem. Dit jaar te Zwalm, in de polyvalente zaal de Zwalmparel.  Nogal wat standen vonden er onderdak en ook de kleinmannen werden met creatieve activiteiten niet vergeten.

Dat het R L V A belangrijk is voor de streek wordt onderlijnd door het LEADER –programma.

Het plattelandsgebied (zij het nogal heuvelachtig!) van de Vlaamse Ardennen is namelijk voor een periode van 6 jaar (2008-2013) uitgekozen als LEADER project, een Europees subsidiëringsprogramma voor Plattelandsontwikkeling. Leader is de afkorting van Liaison Entre Actions de Développement de l’Economie Rurale.

Er komt steeds veel volk naar de fruithappenings. Er zijn snoei- en entdemonstraties, lezingen... Ik had het genoegen te mogen spreken over aanplant, onderhoud en ziektes van een fruitplantsoen. Met voldoening zag ik dat iemand anders het over Kleinfruit had, een thema dat niet dikwijls aandacht krijgt.

De man aan de Wijnstand kwam uit het Kortrijkse, waar hij op meerdere percelen een wijngaard had aangelegd met vooral resistente druivenrassen (o.a. Regent, Phoenix, Sirius, Rondo enz. ) Enkel bij de start wordt er voorbehoudend een koper-zwavel behandeling toegepast.

De stand van Andre Van Peteghem van Eksaarde met een hele verzameling pitten en stenen van pruimen, perziken en aanverwanten in historisch perspectief vind ik steeds heel boeiend. Zeer didactisch tentoongesteld. Al gehoord van sleedoorn (Prunus spinosa) – en kroosjesvariëteiten Prunus institia)?

De stand van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS) werd bemand door Patrick Heyerick van Kruishoutem, een specialist hoogstam. Hij schrijft er een blog over, die ik nog niet kende:

www.hoogstamboomgaard.be

en George Cooman van Lochristi, afkomstig van de Zwalmstreek.  George heeft een bijzondere feeling voor het uitzaaien van pitten van appels die zijn aandacht trekken. Op de stand toonde hij 3 van zijn zaailingen waarvan vooral Mephisto onder de aandacht werd gebracht: een aantrekkelijk appeltje met rode blos, een goede smaak en vooral rijk aroma. Twee andere tentoongestelde zaailingen dragen de namen Scheldefee en Zwalmparel! Daarnaast heeft hij nog andere zaailingen.

De appelen die aangeboden worden ter determinatie krijgen met vereende krachten meestal wel een naam, te meer daar Jacques Bosschaerts weer van de partij was.                      Maar ook op rijke gronden staan armtierige bomen die snoei en bemesting ontberen en slechts prutsvruchtjes voortbrengen. Voor de boom tellen alleen de zaadjes, maar voor ons is het vruchtvlees er rond van eetbelang.

Foto's

RLVA

André Van Peteghem

NBS: Patrick Heyerick en George Cooman

Mephisto

Zwalmparel

Schelde-fee

De Bittenfelder of Bittenfelder Sämling

De Bittenfelder leerde ik kennen van Gilbert Van Looveren, die in de tachtigerjaren een fruitboomkwekerij had te Gooreind-Wuustwezel. Zijn half – en hoogstammen kweekte hij op onderstam Bittenfelder. Bart De Quidt te Kemmel-Heuvelland gaat op dezelfde manier te werk. Als tussenstam ent men Keuleman (om wille van van de gezonde, rechte stam) en dan op de gewenste hoogte het ras.

Mijn Bramley’s Seedling en Notarisappel, beiden forse halfstammen komen nog van Gilbert.

In Duitsland is Bittenfelder een van de rassen in de ‘Streuobst’, bomen langs wegen, velden en in weiden, waarvan de vruchten meestal gebruikt worden voor de verwerking.

De Bittenfelderappelen rijpen pas eind oktober, begin november en hangen windvast. Niet zelden kan men tijdens de winter bomen zien, nog behangen met vruchten.

De middelmatig grote, gele appel smaakt zuur, niettegenstaande zijn hoog suikergehalte (1:9) en is een zeer goede sapappel.

Bittenfelder kan goed tegen natte grond en is een zeer gezonde groeier. De zaailing stamt van rond 1930 te Bittenfeld in Baden-Wurttemberg, een land in het zuidwesten van Duitsland.

Via Louis Eelen, die er op bezoek was geweest met de Tuinclub van Herentals kwam ik in contact met Gert De Herdt te Geel, die als liefhebber, met artistiek bloed, zweert bij Bittenfelder. “Vergeet een MM 111, die  groeien niet zo goed en gezond als Bittenfelder”.

Gert kweekt biologisch met veel compost. Hij zorgt voor bloemen als waardplanten voor de nuttige insecten. Hij maakt gebruik van tagetes tegen aaltjes. Hier en daar zag ik zelfs tabaksplanten staan als afweer. Tussen de rijen staat klaver of een groenbemester.

Bittenfelder zou bij het begin eerder zwak groeien, maar de in maart met driehoeksenting geënte bomen tonen al een flinke kroonvorming. Deze bomen vragen wel een plantafstand van 5 -6 m, afhankelijk van het erop geënte ras.

Mij viel op welk goed formaat de Annanasreinetten hebben, in vergelijking met die van mij op MM 106, die trouwens al een tijd weg zijn. Spontaan maak ik de vergelijking met mijn zeer forse Notarisappels op Bittenfelder.

Voor iemand die ruim plaats heeft lijkt Bittenfelder een zeer interessante onderstam, maar voor de meeste mensen – de meeste kavels worden kleiner en kleiner -  lijkt de haagvorm met boompjes op een meter van elkaar, op M 26 of B9, een nieuwe, Russische onderstam , zoals Willy Mahieu (*) van Jabbeke die aanraadt, de meest aangewezen keuze.

(*) Willy Mahieu  Appels en Peren, laagstammige Fruitbomen van A tot Z.  Lannoo 2005   ISBN 90 209 6010 5

Ik begrijp de Merels niet

Enkele dagen terug heb ik mijn Rabau appelen, een van de donkerste van de grijze Reinetten geoogst. Alhoewel een echte winterappel die pas op smaak komt in januari-februari, waren de meeste vruchten (M7 onderstam) reeds gevallen.

Wat mij nog het meest verwonderde is dat op enkele dagen tijd de merels een ware ravage hadden aangericht. Nauwelijks nog een gave vrucht te vinden.

En ik die dacht dat merels het vooral op rode vruchten gemunt hebben.

Dit is ten dele ook zo: aan mijn verste Jupiterboom vond ik vandaag geen enkele vrucht meer. Rode Schone van Boscoop: gedecimeerd. (Trouwens die had ik al 10 dagen vroeger moeten plukken).

Aan een kleine, rode Bellefleur, met heel veel vruchten, zowel op de grond als op de boom, wordt haast niet geraakt.

Naar de Ecolette, stralend rode appelen, die daarenboven nog niet vallen, wordt helemaal niet omgezien!

Rarara? Is de pel te hard?

Let bij de Bellefleurs op de afgeknipte kankertakken. Deze Bellefleur is erg kankergevoelig. Na het wegknippen van enkele grote, aangetaste takken is de situatie toch duidelijk verbeterd.

Zowel de Rabau als de Bellefleur zijn sterk alternerend en dragen pas om de twee jaar.

De Ecolette, een resistente appel van Wageningen is sterk aan te raden.

Nationale Fruittentoonstelling van de NBS te Geel Ten Aard   12 okt.

Het Provinciaal Landbouwcentrum de Hooibeekhoeve bood een goede accommodatie, maar ligt ver van de bewoonde wereld. Enkel fervente fruitliefhebbers wisten er te geraken.

Voor mij was de determinatiestand samen met Eddy Vets, Louis Hoegaerts en Louis Millis een interessante ervaring.

Er komen eveneens ervaren fruitkenners op af, ook uit Nederland. Ze hadden een curiositeit bij: een Gieser Wildemanpeertje waarin het bloemkroonstadium nog te herkennen is (foto).

Van Marc Dierckx leerden we de Spencer kennen, een appel uit het Canadese British Columbia, kruising tussen McIntosh en Golden Delicious, geïntroduceerd in 1959. Het is een mooie, rode appel, groot, een gezond en vruchtbaar ras, aangename smaak, knapperig, zoet, sappig, bewaart tot december.

FOTO’S

De determinatiestand

Winterramboer, streping of strepeling.

Curiositeit: Gieser Wildemanpeertje

Spencer

Kersappeltjes

Eddy Vets zo. 5 okt

Eigenlijk een rotdag om iets te organiseren, met op geregelde tijden motregen en gelukkig pas na 16 u zwaardere regen.

Toch daagde er behoorlijk wat volk op.  Ik ben in de voormiddag geweest omdat men in de namiddag meer regen voorspelde.

Eddy is een eminent lid van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS) en voorzitter van de Mechelse afdeling.

Te Itegem op de Bevelse Steenweg bezit hij een grote boomgaard waarin hij de Belgische rassen wil laten herleven. Daarbij wordt hij flink geholpen door Louis Millis voor het praktische veredelingswerk. Daarnaast verzamelt hij de Reinetten.

In de schuur had hij een reeks van zijn rassen uitgestald  om er sappig over te vertellen en te laten poeven.

De vroege herfstrassen als Transparente de Croncel waren niet meer te genieten.

Gelukkig hield de miezerige regen soms op en trok men de boomgaard in.

Eddy heeft er een vruchtbare Court Pendu staan, een met de Sterappel zeer laat bloemende appel. Hij wees op de noodzakelijkheid van wederzijdse bestuiving. De beroemde Sterappel is duidelijk niet zijn lieveling. Van de Sterappel zijn er meerdere mutaties leerde ik. Hij toonde een erg grote, zij het lichtere, dubbele Sterappel. Jacques Lebel ligt ook niet in zijn gratie. Ik was niet de enige om te presteren. Intertessant was het om de Vlaamse Bellefleur of Berglander te zien.

Dat ook iemand die heel veel pomologische kennis bezit het niet altijd bij het rechte eind heeft bleek als hij zijn Reinette de Chenée aanwees en liet proeven. Dit is beslist niet het ras dat ik destijds, dank zij Leo Peeters, heb leren kennen. Halverwege de tachtigerjaren had Leo het initiatief genomen in onze Veltwerkgroep Antwerpen-Voorkempen om MM 106 onderstammen , die hij in Klein Brabant was gaan aanschaffen, voor te occuleren met de Reinette de Chenée en waarop men dan zijn eigen voorkeurras zelf mocht enten. Bij mislukking hield men toch de Reintte de Chenée over.

Ik heb mijn exemplaar niet verder geënt. Het ras bleek regelmatig vruchtbaar, doch erg kankergevoelig. Regelmatige verzorging was nodig. Het bleef een vrij kleine boom, maar met lekkere, wel iets drogere appels.

Eddy bekwam zijn boom rechtstreeks uit Wallonië, de bakermat van dit ras en vertrouwde uiteraard op de juistheid. Maar fouten worden overal gemaakt.

13 okt "Mea Culpa!" zei men vroeger. Gisteren is mij het licht opgegaan! Op de stand van de Nationale Boomgaardenstichting te Geel zag ik een bak Reinette de Chenée. Naar alle waarschijnlijkheid hebben wij gewerkt met een Reinette de France. Door het noodgedwongen verplanten wegens de aardgasleiding, waren er dit jaar geen vruchten. Dit moet ik onthouden voor volgend jaar.

Een opvallende ras was Schmidt Hübsch, een Duitse mutatie van de Schone van Boskoop. Zo vol beladen met grote, prachtige, rood kleurende vruchten dat takken afbraken. Iemand heeft dit ras tijdens de oorlog meegenomen en hier gereïntroduceerd als “Bieling”.

Van Eddy heb ik geleerd dat een boom gevoed moet worden. “Als wij honger hebben gaan we eten; een boommoet zijn eten gebracht worden! “Hij mulchet met een goede laag stalmest. Zie de foto’s van zijn perenhagen. Een peer heeft nog meer behoefte aan voeding dan een appel.

Dertig jaar terug verkeerde ik in de mening dat peren het op zandgrond niet deden, tot ik leerde dat met een betere voedselvoorziening toch goede resultaten kunnen behaald worden.

Onder de dikke bedekking hebben echter ook de woelmuizen het naar hun zin. Eddy toonde een zelf geconstrueerde plantkorf, die mits goed aangebracht, effectief blijkt tegen wraat. Zie foto.

De verste boom in de bezochte rij is een late Reinette waarvan ik de naam vertgeten ben, maar die hij zeer interessant vindt; zeer vruchtbaar ook.

Zelf had ik twee van mijn rassen meegebracht die tot de echte goudreinetten zouden te rekenen zijn: Golden Reinette. De ene een forse appel, die nu practisch zijn optimale eetkwaliteit bereikt en de andere  die we destijds in onze Veltwerkgroep doorgaven als “Boer van Wemmel”, van middelmatig formaat, maar nu een heerlijke vrucht. Deze “Goudreinetten” hebben hun beste tijd gehad tegen november. De Schone Van Boskoop komt dan pas goed op smaak en bewaart tot februari.

Fruit Happenings in Oktober

Volgende zondag 5 okt. te Itegem  Bevelse stwg 85 bij Eddy Vets. 10 – 18 U  Eddy is voorzitter van de Mechelse Pomologen. Hij wordt bijgestaan door Louis Millis, een fantastische enter en kweker van vele fruitsoorten.

Je komt hier in een grote boomgaard. Naast het kweken van de Mechelse rassen is Eddy gefacineerd door de grote familie van de Renetten.

De kweek hier is biologisch.

De Nationale fruittentoonstelling van de Nationale Boomgaardenstichting (NBS) gaat dit jaar door op zo. 12 okt. te Geel Ten Aard in de Hooibeekhoeve,  Hooibeeksedijk. 10 – 18 U

Meer dan 300 oude en streekeigen fruitrassen. Een ideale kans voor de belangstellenden of personen met plantplannen om ons nationaal fruitassortiment te leren kennen en kennis te maken met de verschillende kenmerken en eigenschappen van de onderscheiden rassen.

Tevens zijn er lekkere fruitbereidingen voorzien, zoals rasechte fruitsappen (Gascoigner Scarlet sap, Keuleman sap, Court-Pendu sap, ….), fruithoning van de eigen hoogstamboomgaarden, appel- en perenstroop gemaakt van fruit uit hoogstamboomgaarden, zonder enige toevoeging, … Een uitgebreide proef- en verkoopstand van authentieke appel- en perenrassen.

Heeft u een voor u onbekende fruitboom in uw tuin staan, breng dan gerust een vijftal vruchten mee, dan zoeken de NBS-medewerkers voor u uit om welke fruitsoort dit gaat.

De Hooibeekhoeve is het praktijk – en voorlichtingscentrum voor de melkveehouderij in de provincie Antwerpen. Je maakt er tevens kennis met verschillende aspecten van landbouw en platteland.

Zo. 19 okt Fruithappening van het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen  10 – 18 U  in het Cultureel Centrum te Zwalm. Vorig jaar was Kruishoutem aan de buurt.

Men heeft mij gevraagd twee maal een half uur te spreken over de aanplant, het onderhoud en de mogelijke ziektes.

Zoals telkenjare zijn er veel standen en activiteiten rond het fruitgebeuren.

Foto's  Fruit van de Stichting Landschapsbeheer Zeeland   Open Deur K. Martinet Heikant

Eisinger Klumpke

Zoete Ermgaard

Pondspeer of Catillac

Karmijn de Sonnaville

Gloster

Falstaff:  (door mij meegebracht) Kruising van East Malling tussen James Grieve en Golden Delicious.

              Geïntroduceerd in 1986; rijke smaak; groeit voldoende gezond.

              Weini!g val. Pluk in okt., bewaart tot dec.